9
Yeézu naasiindika entumwa zoómwe ikúmi na bábili
(Matayo 10:5-15; Mariko 6:7-13)
1 Echilo chimo Yeézu akeeta entumwa zoómwe ikúmi ne ebili. Yaábaha obuzizi no obuhicha bwo kubiinga amazimu góona kuluga ha baantu, no obuzizi bwo kuchíza amalwáala.
2 Yaábasiíndika, bazeénde kubalaanga abaantu empola zo obukáma bwa Múungu, no okuchiza abalwéele.
3 Yaábagaambila, “Mutaákwiimucha echiintu omu luzeendo lwéenyu, no óobu enkoni, no óobu ensáho, no óobu echookulya, no óobu empilya, no óobu enkaanzu ibili.
4 “Ne éenzu yoóna yóona éezo mulaataahámo, mwiikale aho, kuhicha echilo éecho mulilugamo omu mutúulo ogwo.
5 Náho omuzihwa gwoóna gwóona óogwo abaantu balaáleka kubeénaankula, mulugého aho, mweekuunkumule enkuungu eli ha amagulu gáanyu. Ha kukola mútyo, neéba emanyiso ye ebiheno byáabo.”
6 Niho entumwa ezo, baázeenda nibahiingula omu migoongo. Bakaba niboolekeelela abaantu Empola Nzima, no kuchíza abalwéele ba buli haantu.
Yeézu naaleételela Herode kutahwa tahwa
(Matayo 14:1-12; Mariko 6:14-29)
7 Góona ago gi Yeézu akaba naakola, omukáma Herode akaba naahulila empola zoómwe, zaámuha kutahwa tahwa. Habwo kuba, abaantu abáandi bakaba nibagaamba nka nikwo, Yeézu niwe Yohana Omubatiza ayaázoolwa kuluga omu bafwiile.
8 Abáandi, bakaba bagaámba nka nikwo, niwe omubáasi Eliya óogwo ayéeza káandi. Hakaba heena abáandi, áabo bakaba nibagaámba nkokwo, oómo wo omuli abo babáasi ba kala niwe yaázooka.
9 Náho, Herode akagaamba, “Yohana, nkamunogola omútwe! Mbwéenu, ogwo noóha, wi ndikuhulila empola ze ebikolwa ebyo?” Bityo, Herode akaba naayeénda abonane na Yeézu.
Yeézu naaliísa abaantu ebihuumbi bitaanu no obusáago
(Matayo 14:13-21; Mariko 6:30-44; Yohana 6:1-14)
10 Entumwa abo ba Yeézu, baásuba hali Yeézu, baámusoomboolela byóona éebyo baákozile. Áaho, yaábatwáala baázeenda boónka omu muzihwa ogulikwéetwa Betisaida.
11 Náho embága ya abaantu baámanya empola nkokwo yaázeenda aho, baaba nibamukulaatíla. Yaábanyegeza, yaábaanza kubeégesa ebigaambo byo obukáma bwa Múungu. Na abalwéele omuli abo, akaba naabachíza.
12 No obuchilo heéliliza olweébazo, abaheémba abo ikúmi na bábili béeza baámugaambila, “Áaho tuli, no omu chitúuntu. Ha bwéecho, obakuúndile abaantu aba bazeénde omu mitúulo no omu maka aheena emisili, babone kubonesa ebyookulya na aho kubyáama.”
13 Yeézu yaábasubiza, “Mubáhe ebyookulya íimwe!” Baámusubiza, “Íichwe titwíina byookulya, náho emikaate itaanu yoónka, ne eénfwi ibili. Ngási, nooyeénda tuzeénde kubagulila abaantu embága yóona ezi ebyookulya?”
14 Na abakwaáta áabo abaabeele bali aho, bakaba bali ebihuumbi bitaanu no obusáago.
Yeézu yaábagaambila abaheémba boómwe, “Mubagaambile abaantu aba beekale empelo bunaanka, buli luhelo abaantu babe makúmi ataanu ataanu báti.”
15 Niho, baákola nka nikwo yaabalagíile, abaantu bóona baaba beékala.
16 Yeézu yeeháho emikaate ezo itaanu, ne eénfwi ibili. Yaálaangamila olugulu omu igulu, yaámusiima Múungu. Niho yaázimenyula, yaábaha abaheémba boómwe, babone kubaha abaantu.
17 Aba bóona baálya, baáhaaga. Abaantu bakatulaaniza amasaága ge ebyookulya, geézula ebitukulu ikúmi na bibili.
Peétero naayikiliza nka nikwo Yeézu niwe Masihi
(Matayo 16:13-28; Mariko 8:27–9:1)
18 Echilo chimo, Yeézu na abaheémba boómwe bakaba bali hamo, boónka. Yeézu akaba naamusaba Múungu. Káyaabaliile, yaábabúuza, “Embága za abaantu nibagaámba nka nikwo íinye ndi oóha?”
19 Baámusubiza, “Abáandi, nibagaámba nka nikwo íiwe níiwe Yohana Omubatiza. Na abáandi bagaámba nka nikwo, íiwe oli omubáasi Eliya. Nábo abáandi nka nikwo, íiwe oli oómo wo omuli abo babáasi ba kala óogwo ayaázooka.”
20 Yeézu yaábabúuza káandi, “Náho íimwe sii! Nimugaámba íinye ndi oóha?” Peétero yaámusubiza, “Íiwe níiwe Masihi wo mwa Múungu!”
21 Yeézu yaábaangila omu kubalagila nka nikwo batagaambila omuuntu echigaambo echo.
22 Yaábagaambila, “Íinye Omutábani wo Omuuntu, ni lwaampaka nnyagalazwe bwooli, nnyaángwe na abanyaampala ba Abayahudi, na bakúlu ba abagabe ba Múungu, na abeégesa be ebilagilo, kuhika nnyitwe. Náho ha chilo cha kásatu, mazima ndyaázoolwa.”
23 Niho, Yeézu yaábagaambila bóona aáti, “Kaálaaba omuuntu weéna wéena naaloonda kuba omuheémba waanze, naayeéndelwa aleke kukuláatila ebiteékuzo byoómwe, asutule omusalaba gwoómwe buchiile, ankulaatile.
24 Habwo kuba, weéna wéena óogwo alikweenda kweéchuungula omwooyo gwoómwe, niwe alaabuza obulami bwoómwe. Na weéna wéena óogwo alaabuza obulamíbwe ha bwaanze, niwe alaabuchuúngula.
25 Omuuntu naabona mugaso chi, kaálaabonesa byóona ebyo omu nsi ezi, náho akabuza obulami bwoómwe?
26 “Weéna wéena óogwo alikuúnzilila ensoni íinye na amagaambo gaanze, ogwo niwe íinye Mutábani wo Omuuntu neenye ndaámuzilila ensoni, obuchilo ndiíza ahi ikuzo lyaanze, ne elya Táata, ne elya bamaléeka boómwe abatakatíifu.
27 “Mazima niimbagaambila nka nikwo, heena abaantu omuli aba abeémeeliile aha áabo tibalifwa, bacháali batakabubwéene obukáma bwa Múungu!”
Yeézu naahiinduka ensuso
(Matayo 17:1-8; Mariko 9:2-8)
28 Káyaamazile kugaamba ebigaambo ebyo, byaáhiingula nke ebilo munáana, Yeézu yaátwáala Peétero, Yohana, na Yakobo, yaáhanama nábo omu ibaanga, abone kusaba hali Múungu okwo.
29 Obuchilo yaáhika omu ibaanga, yaábaanza kumusaba Múungu. Mále, yaáhiinduka ensuso yo obusóbwe. Ebizwáalo byoómwe, byaaba bilikweela pee! No kwéengelela bwooli.
30-31 Ahonyini, haabonekanáho abakwaáta bábili nibeengelela ahi ikuzo, bali Musa na Eliya, abo abaabeele nibagaamba gaamba na Yeézu habwe empola zo kufwa kwoómwe, nkokwo alaahikiíliza okwo Yeruzaléemu.
32 Ha mwáanya ogwo, Peétero na bazeenzíbe bakaba bahuniile omu túlo tulikulemeela. No obuchilo kíbeemuka, baámubona Yeézu naayeengelela ahi ikuzo lyoómwe. Baababonáho áabo abakwaáta bábili, beemeeliile héehi náze.
33 Obuchilo aba bábili nibamuleka Yeézu, Peétero yaámugaambila, “Íiwe Mukáma wéetu, ni kuluunzi íichwe tuliho aha. Twoombeke aha otutiindi túsatu, kámo kabe akaawe, akáandi kabe aka Musa, na akáandi kabe aka Eliya.” Ago Peétero gi yaágaambile, talagamanyile.
34 Obuchilo Peétero akaba naagaámba amagaambo ago, aha lugulu yáabo heezaho obwíile, bwaábaswéeka. Abaheémba abo baátíina bwooli.
35 Kuluga omu bwíile omwo haalugamo iláka, niligaámba, “Ogu niwe Mutábani waanze engaanzi óogwo naátoólize! Mumuhuliilíze weényini!”
36 Kagahwéele amagaambo ago, abaheémba abo baáleeba Yeézu yaásigala weénka. Nábo beésiza no omu bilo ebyo tibalamugaambiile omuuntu weéna wéena ebyo babweene aho.
Okwiikiliza kwa amazima nikuhicha byóona
(Matayo 17:14-18; Mariko 9:14-27)
37 Obuchilo nihacha, Yeézu na abaheémba abo básatu baátúuka okwo omu ibaanga, baábugana ne embága mpaango ya abaantu.
38 No omu baantu abo, hakaba heena omuuntu oómo ayaabeele naahamuka ahi iláka omu kugaamba, “Íiwe Mweégesa, niinkusába, ondeébele omusígazi ogu, kuba weényini niwe mwáana waanze nyakámo.
39 Elyo izimu limwaagalaza, limukola ateéle eyoombo. Káandi limuleetela ebisiimbo, kuhicha ifúlo limuluga omu kanwa. Lizeendelela kumuyuuguula no kumusikula sikula bwooli, na limulekula aha kwaágalala.
40 Abaheémba baawe mbasabile nka nikwo balibiínge izimu, náho bakalemwa.”
41 Yeézu yaágaamba, “Íimwe abaantu be enchilo ezi zo kwáanga kwiikiliza, mwaátumaangile kubi! Niinyikala neemwe no kubeémela, kuhicha li? Ndeétela mutábani waawe.”
42 Omwaana ogwo, obuchilo akaba naayiza, ahonyini, elyo izimu lyaámugwiisa ahaansi, lyaámukola kufuluuta. Náho, Yeézu akalikáama, yaámuchiza omwaana ogwo, yaámusúbiza iíse.
43 Abaantu bóona, obuchilo baabweene obuhicha bukúlu bwa Múungu, baásobelwa bwooli.
Yeézu naahoóyela káandi habwo okufwa
no kuzooka kwoómwe
(Matayo 17:22-23; Mariko 9:30-32)
Abaantu abo bóona, bakaba bachaali nibasobelwa ebikolwa byóona bya Yeézu. Obuchilo obwo Yeézu yaábagaambila abaheémba boómwe, yaágaamba,
44 “Ebigaambo ebyo ndaábagaambila óobu, mubihuliilíze kuzima! Íinye Omutábani wo Omuuntu niizeénda kukoongwa na nibaánta omu ngalo za abaantu.”
45 Náho, ago gi Yeézu yaábagaambiile, tibalagasoombookiilwe, habwo kuba echigaambo echo chikaba chiselekilwe hali boónyini, bataákusoombookelwa ensoonga yaáho. Mala bakaba nibatiína kumubúuza ensoonga ye ebigaambo byoómwe.
Noóha ali mukúlu omuli bóona
(Matayo 18:1-5; Mariko 9:33-37)
46 Omu baheémba ba Yeézu, haabámo ebiteékuzo bíbi, nka nikwo noóha omuli boónyini aláaba mukúlu kuchila bazeenzíbe.
47 Náho Yeézu akamanya okuteékuza kwáabo. Ha bwéecho, yaátwáala omwaana muto, yaámweemeeleza héehi na áaho aáli,
48 yaábagaambila, “Omuuntu óogwo alaamwiinaánkula omwaana ogu ahi izíina lyaanze, naába yaányinaankula íinye. No omuuntu óogwo alaanyinaánkula íinye, naába yaámwiinaankula no óogwo ayaansiíndikile. Habwo kuba, omuuntu óogwo ali muto omuli íimwe mwéena, ogwo niwe ali mukúlu kuchila bóona.”
Omuuntu óogwo alikwiikililizana neemwe
ali olubazu lwéenyu
(Mariko 9:38-40)
49 Yohana yaámugaambila Yeézu, “Íiwe Mukáma wéetu, tukamubona omuuntu óogwo akaba naataagucha amazimu ahi izíina lyaawe, twaámwaangila, habwo kuba weényini ti muheémba waawe nkeechwe.”
50 Yeézu yaámusubiza, “Mutamwaángila omuuntu nko ogwo, habwo kuba omuuntu ogwo atakwaángilana neemwe, ali olubazu lwéenyu.”
Abasamaria abáandi kwáanga kumunyégeza Yeézu
51 Obuchilo bwa Yeézu kutwáalwa omu igulu bukaba bweéliliize, niho yaálamwíile nka nikwo azeénde Yeruzaléemu, yaázeenda.
52 Omu luzeendo lwoómwe, akasiindika entumwa abókumweébeembelela. Aba bakataaha omu mugoongo gwa Abasamaria, babone kumuloongeza aho kubyáama.
53 Náho, abatwíile okwo baayáanga kumwiínaankula, habwo kuba akaba naazeénda Yeruzaléemu.
54 Abaheémba boómwe, Yakobo na Yohana, kábaabweene ago, baámubúuza, “Íiwe Mukáma wéetu, nooyeénda tusábe omulilo gutuúke kuluga omu igulu gubasiingaáliche, [nka Eliya náwe kwoyaakozile]?”
55 Náho Yeézu, obuchilo nibagaámba ebyo, yaábechebuka, yaábahana, [yaágaamba, “Íimwe timukumanya muli baantu chi.]
56 Habwo kuba Omutábani wo Omuuntu taleézile kusiingaalicha abaantu, náho kubachuúngula.” Baázeenda omu mugoongo ogúundi.
Entaángano yo kumukulaatila Yeézu
(Matayo 8:19-22)
57 Obuchilo Yeézu na abaheémba boómwe bakaba nibalibata omu muháanda, omuuntu oómo yaámugaambila, “Niinkúkulaatila hoóna hóona áaho olaáza!”
58 Yeézu náwe yaámusubiza, “Nyamuhaábwa, ziba ziina ameena gaázo, ne enyonyi, zizila ebyaali. Náho, íinye Mutábani wo Omuuntu, tiinzila no óobu aho kubyaámika omútwe gwaanze.”
59 Yeézu yaágaambila omuuntu oóndi, “Onkuláatile!” Omuuntu ogwo yaámusubiza, “Íiwe Mukáma, nkuúndila ntaandike nzeénde kumuziika táata.”
60 Náho Yeézu yaámusubiza, “Leka abáfwiile babazíike abáfwiile bazeenzi báabo. Náho íiwe, zeénda oze kubamanyisa abaantu empola zo obukáma bwa Múungu.”
61 No óobu omuuntu oóndi, yaámugaambila Yeézu aáti, “Íiwe Mukáma, niinkukulaatila. Náho echa mbele, onkuúndile nzeénde mbalage abaantu bo omúka.”
62 Yeézu yaámugaambila, “Omuuntu weéna wéena óogwo ayaábaandize kulima ne enfuka ye ente, kaálaaba naayechebuka kuleeba enyuma, ogwo, takweendelwa kuba omuhálila wa Múungu omu bukáma bwoómwe.”