10
Yeézu naabasiindika abaheémba abáandi
makúmi musaanzu
Kagahwéele ago, Omukáma Yeézu yaátooza abaheémba abáandi makúmi musaanzu na bábili. Yaábasiíndika bábili bábili, bamweébeembelele buli muzihwa na buli hóona áaho yaabeele alamwíile weényini kuhika. Yaábagaambila abaheémba boómwe aáti, “Emyéezo ni míinzi, náho abakózi ni bache. Ha bwéecho, mumusabe kanyina wo omusili, abone kusiíndika abakózi omu musili gwoómwe. Mwiilóoko, muzeénde íimwe. Náho, mumanye nka nikwo niimbatwéeka nka abáana be entaama éezo ezilikulibata ahagáti ye emisegwe! Mutaákutwáala enfulebe ye empilya, nali ensáho, nali enkeeto. Mala káandi mutaángalucha omuuntu weéna wéena omu muháanda.*
“No obuchilo mulaataahámo omu nzu, mwaangalúche abaantu bo omwo, múti, ‘Íimwe, mube no obuhóolo.’ Na kahalaaba heena omuuntu wo obuhóolo omwo, obuhóolo óobwo muláaba mwiinabwo, nibusigala náwe. Náho, kihalaaba hatéena omuuntu wo obuhóolo omu nzu omwo, obuhóolo bwéenyu nibubasubila. Mutaákuba nimuzeénda kubyáama omu nzu ezíindi zíindi. Náho, mwiikale omu nzu éezo mwaazamo, nimulya ebyookulya éebyo balikubaha. Habwo kuba omukózi chimugasize kuhaabwa empeéla yoómwe.
“Obuchilo mulaataahámo omu chaalo choóna chóona, na abatúuzi nibabanyégeza, mulye ebyookulya éebyo baláaba nibabaha. Na abalwéele abali omu byaalo ebyo, mubachíze. Mubagaambile abatúuzi nkokwo, obukáma bwa Múungu bwaábeélilila.
10 “Náho, obuchilo mulaataahámo omu chaalo choóna chóona, na abatúuzi tibakubanyégeza íimwe, mulabile omu miháanda, nimugaámba, 11 ‘No óobu enkuungu ye echaalo chéenyu éezo elamasile aha magulu géetu, nituzikuunkumulaho, neéba emanyiso ye ebiheno byáanyu. Hamo ne ebyo, mumanye mazima nkokwo, obukáma bwa Múungu bweéliliize!’ 12 Niimbagaambila nkokwo, echilo éecho Múungu alichwaaziika abaantu be éensi, alyaábachwaáziika kúbi bwooli abaantu bo omu chaalo echo kuchila abaantu ba Sodoma!”
Yeézu naakáama abaantu
omu byaalo ebyo balikumwáanga
(Matayo 11:20-24)
13 “Nimwiilóoko íimwe, abaantu ba Korazíini! Mulamanya íimwe, abaantu ba Betisaida! Habwo kuba, amahano áago nkakola hali íimwe, naakugakozíle omuli Tíilo na Sidóoni, abaantu ba Tíilo na Sidóoni baakaátamilwe ebiheno byáabo no kumuhiindukila Múungu bwaangu. Baakaáyolekile okuhiindukila kwáabo omu kwiikala bazweele amagunila, no kweésiiga iízu. 14 Ha bwéecho, echilo éecho Múungu alichwaaziika abaantu, alyaábachwaáziikila neemwe kúbi bwooli kuchila abaantu ababi aba Tíilo na Sidóoni!
15 “Neemwe, abaantu ba Kaperinaumu, mutaákuteekuza nka nikwo nimukuzibwa kuhika omu igulu? Mmahi, olyaágolomolwa ohike omu lyoongoola lya kuzimu yo olufu.”
16 Mále, Yeézu yaábagaambila abaheémba boómwe, “Omuuntu óogwo alaabahuliiliza íimwe, naába yaánhuliiliza íinye. No omuuntu óogwo alaábáanga íimwe, naába yaányaangile íinye. No óogwo alikunyáanga, aha kukola aátyo, naába yaámwaangile óogwo ayaansiíndikile.”
Abaheémba baásuba nibanulilwa hali Yeézu
17 Kahaabaliile, abaheémba abo makúmi musaanzu na bábili baásuba, nibanulilwa. Baámugaambila, “Íiwe Mukáma wéetu, no óobu amazimu, obuchilo nitugabiínga ahi izíina lyaawe, nigatukoondoókela!”
18 Yeézu yaábagalulila, “Naaba naálibona Isitáani nilihanaántuka nko olulábyo kuluga omu igulu. 19 Léeba mumanye nka nikwo, naábahéele obuzizi bwo kusíinga amagala góona go ogwo omubisa. Ha buhicha obwo, nimulibatila no óobu enzóka na kamiína, na tihaliho echiintu choóna chóona éecho chilaábahutaaza.
20 “No óobu bityo, mutaákunulilwa nka nikwo amazimu nigabakoondoókela. Náho, munulilwe echigaambo echi, nka nikwo amazíina géenyu gaáyaandikilwe omu igulu.”
Amanulilwa ga Yeézu
(Matayo 11:25-27; 13:16-17)
21 Obuchilo obwo, Yeézu akasemelelwa bwooli omu Mwooyo Mutakatíifu, yaágaamba, “Íiwe Táata, Mukáma wi igulu ne éensi, niinkusiima habwo kuba, ebigaambo ebi okaseleka abamasala na abamanyi, okabita aha bwéelu aha baantu áabo abeena okwiikiliza nka abayaánda abato. Éego Táata, habwo kuba nikwo óokwo wayeenzile.” 22 Mále yaábagaambila, “Táata ampeele byóona. Tihaliho omuuntu óogwo alikumusoombookelwa Mutábani wa Múungu nka nikwo aáli, náho Táata weénka. Káandi, taliho muuntu óogwo alikumusoombookelwa Táata nka nikwo aáli, náho Omutábani weénka, na weéna wéena óogwo Omutábani alaalamula kumusuululila.”
23 Ahonyini, Yeézu yaábaleeba abaheémba boómwe, yaábagaambila boónyini boónka, “Mwiina omugisa íimwe, habwo kuba nimuleeba ebigaambo ebyo ha méeso géenyu! 24 Niimbagaambila, hakaba heena ababáasi béenzi, na abakáma béenzi, áabo bakaba nibabyeefúuza kuleeba ebyo bi mulikuleeba, náho tibalabibwéene. Káandi, ebyo bi mulikuhulila íimwe, bakaba nibabyeefúuza kubihulila, náho tibalabihuliile.”
Omugani gwo Omusamaria owe echiganyizi aha Muyahudi
25 Echilo chimo, omweégesa oómo we ebilagilo akeémeelela, yaámubúuza Yeézu ibúuzo kumuleengesa, yaámugaambila, “Íiwe Mweégesa, nkole chiíha, mbone kuhuungula obulami bwo obucha no obuchiile?”
26 Yeézu yaámusubiza, “Omu bilagilo haandikilwémo chiíha? Noobimanyáho oóta?” 27 Yaámusubiza, “Byaandíkilwe biti, ‘Omweénde Omukáma Múungu waawe aha muganya gwaawe gwóona, aha bwéenze bwaawe bwóona, aha magala gaawe góona, nikwo kugaamba, hali byoona ebili hali íiwe.’+ Mala ‘Omweénde muzeenzi waawe nko óokwo olikweéyeenda íiwe nyini.’+ 28 Yeézu yaámugaambila, “Waásubya kuzima! Kola oótyo, neewe noobona obulami.”
29 Náho, omweégesa ogwo we ebilagilo, akaba naayeénda kwoóleka nkokwo no omugololoke, niyo ensoonga yaámubúuza Yeézu, “Mutúuzi waanze, noóha?”
30 Yeézu yaámugalulila aáti, “Hakaba heena omuuntu oómo, ayaabeele naagolomoka kuluga Yeruzaléemu, akaba naalibata kuzeenda Yeriko. No omu muháanda omwo, yáagwa omu ngalo za abanyagiilizi. Bóona baámugulukila, baámutéela bwooli, baámuzúula ebizwáalo, baámusiga ali héehi no okufwa.
31 “Ahi ibaando lizima, omu muháanda ogwo, hakeeza omugabe oómo wa Múungu. Náho omugabe ogwo, obuchilo yaamubwéene omuuntu ogwo, yaálaba aha mpelo yo omuháanda. 32 Omuláawi náwe, yaáhika aho, na akazeendele kaaba kátyo nyini. Obuchilo yaamubwéene omuuntu ogwo, yaálaba aha mpelo yo omuháanda.
33 “Aha káanya yéeza Omusamaria§ oómo, óogwo ayaabeele ali omu luzeendo lwoómwe. Obuchilo yaamubwéene omuuntu ogwo, yaámuganyila. 34 Yaamuzáho, yaámuséemba obuhuta bwoómwe ha kubuteelaho evíini na amazuta, yaábukoma. Mále yaámuhanamika aha lugulu ye ensíkili yoómwe, yaámutwáala omu nzu ya abazenyi, yaaba naamulwaáza.
35 “Nyeéncha eémo, yaásohoza omu nsaho edináali* ibili, yaámuha owe éenzu ya abazenyi. Yaámugaambila, ‘Omulwáaze omuuntu ogu. Na kázilaayeendelwáho empilya ezíindi ha bwoómwe, obuchilo Ndaáhiingula aha, niinkuliha.’ ”
36 Niho, Yeézu yaámubúuza omweégesa ogwo we ebilagilo, “Ha bwéecho! Ha kuleeba kwaawe, akaba ali oóha omu baantu abo básatu, ayaabeele ali mutuuzi wo ogwo ayaatabaaliilwe na abanyagiilizi ha kumukolela ebizima?” 37 Yaámusubiza, “Ogwo ayaamuziliile echiganyizi.”
Yeézu yaámugaambila, “Zeénda, oóbe na akazeendele kátyo nyini!”
Yeézu omu nzu ya Marita na Mariamu
38 Yeézu na abaheémba boómwe, obuchilo bali omu muháanda, bataaha omu mugoongo gúmo. No omukázi oómo, izíina lyoómwe Marita, yaábanyegeza omúka yoómwe. 39 Ogwo Marita, akaba ayina muhala wáabo, izíina lyoómwe Mariamu. Obuchilo obwo, Mariamu akaba ayikeele héehi na amagulu go Omukáma, naahuliilíza amagaambo goómwe.
40 Náho Marita akaba naayagalala ni ikola líinzi. Niyo ensoonga yaámwiililila héehi Yeézu, yaámugaambila, “Íiwe Mukáma wéetu, sii, tokusaaswa nkokwo muhala wéetu yaándekela emilimo zóona? Ha bwéecho, omugaambile ampwéele!”
41 Omukáma yaámusubiza, “Íiwe Marita, Marita! Oyine okutahwa tahwa no kwaágalala habwa bíinzi. 42 Náho heena echigaambo chimo choónka echilikweendelwa, káandi nichigasa kuchila byóona. Mariamu niwe óogwo ayaáchitooza, na taliho omuuntu alaáchimwáaka.”
* 10:4 Mutaángalucha omuuntu weéna wéena omu muháanda: Ensoonga yaámo, mutaákuhuga huga omu muháanda aha kwaángalucha abaantu. 10:13 Tíilo na Sidóoni: Abaantu be emizihwa éezo bakaba batali Abayahudi, bakaba bali Abanyamahaánga. Káandi Abayahudi bakabeélucha abaantu áabo habwe ebíbi bíinzi. + 10:27 Osome Okwiizukwa kwe Ebilagilo 6:5. + 10:27 Osome Amagaambo ga Abaláawi 19:18. 10:32 Omuláawi: Abaláawi aba bakaba bali abahálila ba Múungu, áabo bakaba nibakola omu nzu yoómwe. Ha mpola bwooli, osome Okubala 3:1-13. § 10:33 Omusamaria: Abayahudi bakaba nibabagaya Abasamaria, ha nsoonga bakaleeba nkokwo Abasamaria nibamulámya Múungu ha miháanda éezo etakuundiílwe. Nikwo, abaantu ba amahaánga aga abili bakaba bahateene. * 10:35 Edináali: Edináali eémo ekaba neeyiingana ne empeéla ya chilo chimo ha omuuntu oómo.