7
Baghenji̱ baa Yesu mbabhenga ku̱mu̱hi̱ki̱li̱ja
Haanu̱ma ya Yesu ku̱bu̱gha ebi, aabungila mu di̱si̱tu̱li̱ki̱ti̱ ya Galilaaya. Taabbali̱ye kubungila mu ya Bu̱yu̱daaya nanga beebembeli̱ baa Bayu̱daaya baayo baabbalagha kumwita. Bwile obu Ki̱ghenu̱ kya Bayu̱daaya kya Kulaala mu Bujalaja** kikaba kili haai ku̱hi̱ka. Niibuwo baghenji̱ baa Yesu baamu̱ghi̱li̱ye bati, “Olu̱ghe e Galilaaya eni oghende e Bu̱yu̱daaya niikuwo beeghesebuwa baawe bagubhe kubona byakuswekani̱ya ebi okwete kukola. Nanga oghu akubbalagha ati bantu bamumanye taakukolagha bintu mu ki̱bi̱so bbaa. Ngoku okwete kukola bintu weeyoleke munsi oleke bantu bakani̱ye bakumanye.” Nanga na baghenji̱ be boonini tabaamu̱hi̱ki̱li̱i̱je bbaa.
Yesu aabaghila ati, “Bwile bwanje bwonini bwa kughenda haa ki̱ghenu̱ tabukahi̱ki̱ye bbaa. Enu̱we mukubonagha bwile bwona bu̱hi̱ki̱ye bwa kughendayo. Enu̱we, bantu abatahi̱ki̱li̱i̱je Luhanga tababoohi̱ye bbaa, bhaatu boohi̱ye si̱ye, nanga nkuukalagha nimbaghambila nti ebi bakwete kukola bi̱bhi̱i̱hi̱ye. Enu̱we mughende haa ki̱ghenu̱ haala. Si̱ye tankughendayo bbaa, nanga bwile bwanje bu̱hi̱ki̱ye kughendayo tabukahi̱ki̱ye.” Haanu̱ma ya ku̱bu̱gha ebi, aakala e Galilaaya.
10 Haanu̱ma ya baghenji̱ be kughenda haa ki̱ghenu̱ eki, Yesu naye aaghenda haa ki̱ghenu̱, bhaatu ataaghenda bantu bamuboone, aaghenda mu ki̱bi̱so. 11 Haa Ki̱ghenu̱ haala Bayu̱daaya baatandika kumubbala kandi ku̱bu̱u̱lani̱ya bati, “Musaasa oghu ali haa?”
12 Bantu abaabaagha haa ki̱ghenu̱ haala baatandika kuhwewelelana mbabu̱gha ebikwetʼo Yesu. Bamui mu bantu aba baaghila bati, “Musaasa oghu ni muntu mulungi.”
Bhaatu banji baaghila bati, “Bbaa, akudimaagagha bantu.” 13 Ti̱ mu bantu aba taaliyo nʼomui oghu akagubha ku̱bu̱gha bbeni̱-bbeni̱ mu bantu haabwa kwobaha beebembeli̱ baa Bayu̱daaya abaabaaghʼo.
Yesu neegheesi̱ya haa Ki̱ghenu̱
14 Obu Ki̱ghenu̱ eki kyahi̱ki̱ye haagati ya bilo ebi kikuhwelamu, Yesu aaghenda mu Numba ya Luhanga aatandika kwegheesi̱ya bantu. 15 Beebembeli̱ baa Bayu̱daaya abaabaaghʼo obu baaghu̱u̱ye ebi akwete kwegheesi̱ya baaswekela kimui kandi baaghila bati, “Musaasa oghu taakasomelagha mu maasukuulu ghaatu ghaa byadi̱i̱ni̱, ti̱ ebi akwete kwegheesi̱ya ebi aabimani̱ye ati̱ya?”
16 Yesu aabakuukamu ati, “Tankwegheesi̱yagha ebyanje nenkaha bbaa, bhaatu nkwegheesi̱yagha ebya Luhanga oghu akantuma. 17 Oghu abbali̱ye kukola ebi Luhanga akubbalagha akumanya obu ndaba ni̱neegheesi̱ya ebi̱lu̱ghi̱ye ewaa Luhanga kedha ebyanje nenkaha. 18 Muntu oghu akwebu̱ghaghʼo eenini akubaagha naabbala ati bantu bamu̱hu̱ti̱ye. Bhaatu oghu akubbalagha ati bantu bahu̱ti̱ye Luhanga oghu akamutuma aku̱bu̱ghagha majima, kandi taakuhaagha kisubha kyona bbaa. 19 Taali̱i̱nu̱we Musa aahaaye bilaghilo bya Luhanga? Taataliyo nʼomui mu enu̱we oghu abikwete. Buuye mukubbala kunjita nangaaki?”
20 Ki̱bbu̱la kya bantu eki baakuukamu Yesu bati, “Ki̱li̱mu̱ kikuli haa mutuwe! Ni ani̱ akubbala kukwita?”
21 Yesu aabakuukamu ati, “Naakoli̱ye kyakuswekani̱ya kimui kyonkaha ti̱ enu̱we boona kyabaswekani̱i̱ye. 22 Musa akabalaghila kusali̱i̱si̱yagha baana baanu boobusaasa (nankabha ataabaaye oghu akakitandi̱ki̱i̱si̱ya bhaatu baataata baanu.) Ti̱ mwana woobusaasa naahi̱ki̱i̱ye bilo munaanaa nankabha kili kilo kya Sabhato bakumusalagha. 23 Ti̱ enu̱we tamukusalagha mwana woobusaasa haa kilo kya Sabhato? Ti̱ mweli̱li̱kana muti tamwatu̱u̱ye kilaghilo eki Musa aabahaaye. Buuye eki̱leki̱ye si̱ye ku̱ki̱li̱ya musaasa oni haa kilo kya Sabhato enu̱we kibasaaliiye nkiki? 24 Muleke ku̱twi̱la musango haagu̱u̱li̱ kwonkaha, mu̱ghu̱tu̱we mu majima ghoonini.”
Yesu naaghambila Bayu̱daaya hambali aalu̱ghi̱ye
25 Niibuwo bamui mu bantu bʼomu Yelusaalemu abaabaaghʼo baaghi̱li̱ye bati, “Oni taaniiye musaasa oghu beebembeli̱ baatu bakubbala kwita? 26 Olole nguni niibuwo aabu̱ghi̱la mu bantu bbeni̱-bbeni̱, kandi beebembeli̱ baatu tabaakoli̱yʼo na kantu kumutanga. Buuye beebembeli̱ aba baakimani̱ye kwonini ngu niiye Ki̱li̱si̱to? 27 Bakaghila bati taaliyo nʼomui oghu alimanya hambali Ki̱li̱si̱to aku̱lu̱gha, kandi etu̱we ngatumani̱ye hambali musaasa oghu alu̱ghi̱ye.”
28 Haala, Yesu naaneegheesi̱ya bantu aba mu bbalaaji ya Numba ya Luhanga aabaghila ati, “Mukwete kweli̱li̱kana muti mumani̱ye si̱ye kandi mumani̱ye hambali ndu̱ghi̱ye? Si̱ye taneetu̱mi̱ye hani neenini bbaa. Luhanga wamajima niiye akantuma hambali muli. Enu̱we tamumumani̱ye bbaa, 29 bhaatu si̱ye nimumani̱ye nanga nkalu̱gha hambali ali kandi niiye akantuma.”
30 Obu baaghu̱u̱ye naabu̱gha eki bantu bʼomu Yelusaalemu aba baabbala kumughwilikiilila, kumukwata, bhaatu taaliyo nʼomui oghu akagubha ku̱mu̱ku̱mʼo, nanga bwile bwa kumukwata bukaba butakahi̱ki̱ye. 31 Bhaatu bantu bakani̱ye abaabaagha mu ki̱bbu̱la eki baamu̱hi̱ki̱li̱ja. Baaghila bati, “Buuye obu Ki̱li̱si̱to aliisa, alikola byakulolelʼo byakuswekani̱ya bikani̱ye kusaali̱ya musaasa oni?”
32 Bamui mu Bafali̱saayo abaabaaghʼo baaghu̱wa ki̱bbu̱la kya bantu aba mbabu̱ghʼo Yesu batiyo, du̱mbi̱ ebo na bakulu baa bahongi̱ baatuma baasilikale kughenda kukwata Yesu.
33 Yesu aaghambila ki̱bbu̱la kya bantu eegheesi̱yagha eki ati, “Nkuukala naanu bwile bukee, du̱mbi̱ nkuuke ewaa oghu akantuma. 34 Enu̱we mukumbala hambali ndi, bhaatu tamukumbona bbaa; kandi hambali nkughenda tamukugubha kughendayo.”
35 Niibuwo Bayu̱daaya aba baatandi̱ki̱ye ku̱bu̱u̱lani̱ya bati, “Musaasa oni akubbala kughenda haa hambali tutaakugubha kumubonela? Buuye akubbala kughenda mu Bayu̱daaya baanakyatu abaakaaye mu batali Bayu̱daaya kandi eegheesi̱ye batali Bayu̱daaya aba? 36 Aamani̱i̱si̱i̱ye ki obu aaghi̱li̱ye ati, ‘Mukumbala bhaatu tamukumbona,’ kandi ‘hambali nkughenda tamukugubha kughendayo’?”
Nsulo ya maasi ghaa bwomi̱i̱li̱
37 Mu bwile bwa Ki̱ghenu̱ eki, kilo kyokumaliilila eki baatwalagha kuba kikulu munu kyahi̱ka. Niibuwo Yesu aamu̱ki̱ye aabu̱gha nʼelaka lyamaani̱ ati, “Muntu weena naabaaye eliyo limukwete, oleke anjisʼo, anuwe.” 38 Ti̱ muntu weena naahi̱ki̱li̱i̱je si̱ye, nsulo sya maasi ghaa bwomi̱i̱li̱ ghakusenda ku̱lu̱gha mu mutima ghuwe ngoku Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we bikughilagha. 39 (Yesu akabu̱gha eki naamani̱i̱si̱ya Mwoyo Ahi̱ki̱li̱i̱ye oghu boona abaku̱mu̱hi̱ki̱li̱ja baaghendagha kutunga. Ku̱hi̱ki̱ya haa bwile obu bakaba batakatu̱ngi̱ye Mwoyo Ahi̱ki̱li̱i̱ye, nanga Yesu akaba atakaku̱u̱ki̱ye mu ki̱i̱kalo kiye kya ki̱ti̱i̱ni̱sa mu eghulu.)
Bantu mbeetambulani̱yamu
40 Obu ki̱bbu̱la kya bantu aba baaghu̱u̱ye Yesu naabu̱gha eki, bamui mu ebo baaghila bati, “Majima kuwo ni mulangi̱ oghu baaghi̱li̱ye bati akwisa.”*
41 Banji baaghila bati, “Ni Ki̱li̱si̱to.”
Bhaatu banji baabu̱u̱li̱ya baanakyabo bati, “Ki̱li̱si̱to akugubha ati̱ya ku̱lu̱gha e Galilaaya? 42 Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we bi̱ghi̱li̱ye biti Ki̱li̱si̱to aku̱lu̱gha mu baasukulu baa Dhau̱dhi̱, kandi bamubyalile mu tau̱ni̱ ya Dhau̱dhi̱ e Bbeteleheemu.” 43 Ti̱ ebi Yesu aabu̱ghi̱ye byaleka bantu beetambulani̱yamu. 44 Banji baabbala kumughwilikiilila, bhaatu taabaayʼo nʼomui oghu akagubha kumukwata.
Butahi̱ki̱li̱ja bwa beebembeli̱ baa Bayu̱daaya
45 Haakumaliilila abaalindagha Numba ya Luhanga baakuuka mu bakulu baa bahongi̱ hamui na Bafali̱saayo abaali babatu̱mi̱ye kukwata Yesu. Bakulu baa di̱i̱ni̱ aba baabu̱u̱li̱ya baasilikale aba bati, “Ekyaleki̱ye mutaamukwata nkiki?”
46 Baasilikale aba baabakuukamu bati, “Tatukabonagha muntu oghu aku̱bu̱ghagha ngoku eye aku̱bu̱ghagha!”
47 Bafali̱saayo baababu̱u̱li̱ya bati, “Mukumani̱i̱si̱ya ngu naanu dhee aabadimaagi̱ye mwasi̱i̱ma? 48 Ni ani̱ mwaboone mu etu̱we beebembeli̱ baanu kedha Bafali̱saayo ahi̱ki̱li̱i̱je musaasa oghu? 49 Taaliyo nʼomui, kuuyʼo ki̱bbu̱la kya bantu aba abatamani̱ye bilaghilo bya Musa. Ti̱ aba Luhanga akubakiina.”
50 Niibuwo Nikodemu oghu akaba naadu̱bhi̱ye kughenda hambali Yesu ali kandi oghu akaba ali omui mu baa memba aba, aabu̱u̱i̱ye ati, 51 “Buuye bilaghilo byatu bi̱ku̱tu̱si̱i̱mi̱lani̱ya ku̱si̱ngi̱i̱si̱ya muntu musango atakadu̱bhi̱ye eetonganʼo?”
52 Baamukuukamu bati, “Naawe dhee oli Munagalilaaya? Dhaani naawe weenini okilole, Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we bi̱ghi̱li̱ye biti taaliyo mulangi̱ nʼomui oghu abhonganuuwe ku̱lu̱gha e Galilaaya.”
[ 53 Niibuwo baalu̱ghi̱yʼo bu̱li̱ muntu aaghenda ewe eka.
* 7:2 7:2 Ki̱ghenu̱ kya Kulaala mu Bujalaja Kikaba kili kimui haa bi̱ghenu̱ bikulu bisatu bya Bayu̱daaya. Ki̱ghenu̱ eki kyamalagha bilo munaanaa e Yelusaalemu. Bayu̱daaya baakikolagha kuusuka ngoku baataata baabo baakalagha hanja mu weema obu bakwamilagha mu elungu. * 7:2 7:2 Kyabaleevi̱ 23:33-36, 39-43; Kyabilaghilo 16:13-15 * 7:40 7:40 Kyabilaghilo 18:15 7:53 7:53—8:11 Nkaala sini tasili mu bihandiiko binji, bakasi̱ti̱gha.