6
Yesu naali̱i̱si̱ya bantu nku̱mi̱ etaano
(Matayo 14:13-21; Maliko 6:30-44; Luka 9:10-17)
Niibuwo Yesu aabhasu̱ki̱ye aaghenda haa ki̱si̱yo kya luhande lweli̱ lwa nanja ya Galilaaya (eghi bakughilaghamu nanja ya Ti̱bbeli̱yo.) Ki̱bbu̱la kyamaani̱ kya bantu kyamukwama nanga bakaba mbaaboone byakulolelʼo byakuswekani̱ya aakoli̱ye bya ku̱ki̱li̱ya balwaye. Yesu na beeghesebuwa be baaghenda haa mwena, baasitamʼo. Bwile obu Ki̱ghenu̱ kya Bayu̱daaya kya Kuusuka Kusaaluwʼo kikaba kili haai ku̱hi̱ka.
Obu Yesu aaloli̱ye, naabona ki̱bbu̱la kyamaani̱ kya bantu eki mbaasa hambali ali, aaghila Fi̱li̱po ati, “Byokuliya bya bantu aba boona kuliya tukubighulila haa?” Aabu̱u̱li̱ya atiyo Fi̱li̱po kumulengesa kwonkaha, nanga eye akaba amani̱ye eki akughenda kukola.
Fi̱li̱po aamukuukamu ati, “Nankabha bakoleesi̱ya sente syengaane na musaala oghu muntu akukolelagha kumala meeli̱ munaanaa taghukugubha kughula byokuliya ebikumala bantu aba hakili bu̱li̱ omui kuliyʼo kabheghe kati̱i̱ bbaa!”
Onji mu beeghesebuwa be, Andeleya waani̱na Si̱mooni̱ Peetelo, aaghila ati, “Mutabhana ali hani, ali na migaati̱ etaano nabwana-bwana hamui na nsu̱i̱ ebili sinabwana-bwana. Bhaatu ebi bilamala bi̱ti̱ya bantu bakaniiye kimui aba?”
10 Yesu aaghila ati, “Musitami̱ye bantu aba boona hansi.” Bu̱si̱ngo bukaba buli mu ki̱i̱kalo eki obukumala bantu aba kusitamʼo. Ti̱ bantu aba boona baasitama haa bu̱si̱ngo haala. Basaasa abaabaagha mu ki̱bbu̱la kya bantu eki bakaba bali nga nku̱mi̱ etaano. 11 Yesu aakwata migaati̱ eghi, aasi̱i̱ma Luhanga, aaghiha beeghesebuwa be kughitambu̱li̱ya kusighikila ngoku bu̱li̱ muntu aabbalagha. Niikuwo na nsu̱i̱ aakasi̱koli̱ye atiyo dhee.
12 Obu bantu aba boona baaliiye mbaakutila kimui, Yesu aaghila beeghesebuwa be ati, “Mukumaani̱ye bulaghalikuwa bwona obwati̱ghaayʼo, mutati̱ghʼo na kantu koona kubhiiya.” 13 Beeghesebuwa aba baakumaani̱ya bulaghalikuwa bwa migaati̱ obu bwona baasu̱li̱ya bighegha eku̱mi̱ na bibili bwa byokuliya ebi obwalaghalikagha abaaliiye aba.
14 Haanu̱ma ya bantu aba kubona kyakuswekani̱ya eki Yesu aakoli̱ye eki, baatandika kughila bati, “Majima oni niiye mulangi̱ oghu baaghi̱li̱ye bati akwisa munsi.”
15 Yesu aamanya ngoku bantu aba bakwete kubbala kumuhambi̱li̱ja kumufoola mukama na ki̱ku̱bha, du̱mbi̱ aabalu̱ghʼo, aaghenda haa mwena aakalayʼo enkaha.
Yesu naalubhatangila haagu̱u̱li̱ ya maasi
(Matayo 14:22-33; Maliko 6:45-52)
16 Obu bwahi̱ki̱ye lwagholo, beeghesebuwa be baakota ku̱lu̱gha haa mwena, baaghenda haa nanja. 17 Bhaatu bwile bwala Yesu atakaku̱u̱ki̱ye. Du̱mbi̱ baani̱i̱na bwati̱ baatandika kubhasuka luhande lweli̱ lwa nanja eghi kughenda mu tau̱ni̱ ya Kapelenau̱mu̱. 18 Niibuwo mwegha ghwamaani̱ ghwatandi̱ki̱ye kuhunga haa nanja, maasi ghoona ghaatabukila kimui. 19 Haanu̱ma ya beeghesebuwa aba kughenda haa nanja haala mailo esatu kedha esatu nʼeki̱twi̱ke, baabona Yesu naalubhangila haagu̱u̱li̱ ya nanja neebinga bwati̱ obu balimu, ti̱ boona boobaha. 20 Bhaatu Yesu aabaghila ati, “Muleke kwobaha, ni̱i̱syoni.” 21 Na kudheedhuwa kukani̱ye beeghesebuwa baami̱li̱li̱ya bwati̱ niikuwo Yesu abu̱ni̱i̱nemu, du̱mbi̱ baabona mbaaki̱dhi̱ye haa ki̱si̱yo hambali baaghendagha.
Ki̱bbu̱la kya bantu mbabbala Yesu
22 Kilo ekyalabhi̱yʼo ki̱bbu̱la kya bantu ekyati̱ghaaye lwagholo obu aahaaye bantu migaati̱ haa ki̱si̱yo kya luhande lweli̱ lwa nanja ya Galilaaya e Bbetesai̱da, baamanya ngoku bwati̱ bumui bwonkaha obwabaagha bu̱ti̱ghaayʼo kandi beeghesebuwa baa Yesu baabhasu̱ki̱ye nabuwo luhande lweli̱ lwa nanja. Baamanya dhee ngoku Yesu ataaghendi̱ye nabo mu bwati̱ obu. 23 Maati̱ ghanji aghaalu̱ghi̱ye haa mwalo ghwa Ti̱bbeli̱yo ghaaki̱dha haai na ki̱i̱kalo hambali bantu baaliiye byokuliya haanu̱ma ya Mukama Yesu ku̱si̱i̱ma Luhanga. 24 Nahabweki obu bantu aba baaboone Yesu ataliyo kandi na beeghesebuwa bataliyo, baani̱i̱na maati̱ agha baabhasuka luhande lweli̱ lwa nanja ya Galilaaya, baaghenda e Kapelenau̱mu̱ kubbalayo Yesu.
Yesu niiye akuhaagha bwomi̱i̱li̱
25 Obu bantu aba baaki̱dhi̱ye luhande lweli̱ lwa nanja ya Galilaaya, baasangayo Yesu, baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Mwegheesi̱ya, waaki̱dhi̱ye hani dhi̱?”
26 Yesu aabakuukamu ati, “Mbaghambiiye majima ghoonini, tamukwete kumbala haabwa byakuswekani̱ya nkukolagha. Mukwete kumbala nanga eso naabahaaye migaati̱ mwaliya, mwakuta. 27 Muleke kufoola byokuliya kighendeleluwa kyanu kyamaani̱, nanga biyo bikuhuwaaghʼo. Bhaatu eki mukufoola kyamaani̱ mu bwomi̱i̱li̱ bwanu kibe ekikubaleetela bwomi̱i̱li̱ butahuwʼo, obu Mwana wa Muntu akubaha. Mwana wa Muntu oghu niiye Luhanga Ese wee aahaaye bu̱toki̱ kuha bwomi̱i̱li̱ obu.”
28 Niibuwo baamu̱bu̱u̱i̱ye bati, “Buuye nkiki kyonini eki Luhanga akubbala ati tukole?”
29 Yesu aabakuukamu ati, “Eki Luhanga akubbala, ni enu̱we ku̱hi̱ki̱li̱ja oghu aatu̱mi̱ye.”
30 Niibuwo baamu̱bu̱u̱i̱ye bati, “Buuye nkyakuswekani̱ya ki eki okutukolela, niikuwo tu̱ku̱hi̱ki̱li̱je? Okukola kyakuswekani̱ya ki? 31 Baataata baatu baaliyagha maanu mu elungu; ngoku kili mu Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we ngu, ‘Luhanga akabaha byokuliya ku̱lu̱gha eghulu baabiliya.’*
32 Yesu aabaghila ati, “Mbaghambiiye majima ghoonini, Musa taaniiye akaha baataata baanu byokuliya ku̱lu̱gha eghulu, bhaatu Tita niiye akuhaagha byokuliya byamajima ebi̱lu̱ghi̱ye mu eghulu. 33 Mugaati̱ oghu Luhanga akuhaagha ni muntu oghu akalu̱gha mu eghulu kandi niiye akuhaagha bantu baa munsi bwomi̱i̱li̱.”
34 Baamughila bati, “Wai̱tu̱, otuhaaghe byokuliya ebi.”
35 Yesu aabakuukamu ati, “Ni̱i̱syoni byokuliya ebikuhaagha bwomi̱i̱li̱. Weena oghu akunjisʼo kandi ahi̱ki̱li̱ja si̱ye taakutodha njala kumukwata, kandi eliyo kumukwata. 36 Naabaghambiiye kandi mubona byakuswekani̱ya ebi nkukolagha, bhaatu tamukahi̱ki̱li̱je ngoku aani̱i̱si̱ye Luhanga aatu̱mi̱ye. 37 Boona aba Tita Luhanga ampaaye bakunjisʼo, kandi weena oghu akunjisʼo, taaliyo nʼomui oghu nkubhinga bbaa. 38 Nanga nkalu̱gha mu eghulu etali kwisa kukola ebi si̱ye mbbali̱ye, bhaatu kukola ebi oghu akantuma abbali̱ye. 39 Ti̱ eki oghu akantuma abbali̱ye ni ngu aba ampaaye aba atabʼo nʼomui oghu nku̱bu̱li̱yʼo, bhaatu batunge bwomi̱i̱li̱ kandi nibahu̱mbu̱u̱le haa kilo kya mpelo. 40 Nanga Tita abbali̱ye ati weena oghu akubonagha Mwana wee kandi amu̱hi̱ki̱li̱ja atunge bwomi̱i̱li̱ butahuwʼo, kandi ndi̱mu̱hu̱mbu̱u̱la haa kilo kya mpelo.”
41 Obu beebembeli̱ baa Bayu̱daaya aba baaghu̱u̱ye batiyo, baasaaliluwa ku̱u̱ghu̱wa naaghila ati, “Ni̱i̱si̱ye byokuliya ebyalu̱ghi̱ye mu eghulu.” 42 Baaghila bati, “Oni taaniiye Yesu mutabani̱ wa Yojeefu̱, oghu tumani̱ye ese wee na ni̱na wee? Akugubha ati̱ya kughila ati, ‘Nkalu̱gha mu eghulu?’ ”
43 Yesu aabaghila ati, “Muleke kusaaliluwa. 44 Taaliyo oghu akugubha ku̱mpi̱ki̱li̱ja kuuyʼo Tita oghu akantuma amu̱si̱i̱mi̱lani̱i̱ye, kandi oghu niiye ndi̱hu̱mbu̱u̱la haa kilo kya mpelo. 45 Mu Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we haliyo hambali balangi̱ baahandi̱i̱ki̱ye bati, ‘Luhanga eenini alyegheesi̱ya bantu.’* Ti̱ mbaghambiiye, weena oghu akudhootela kandi eetegheeleli̱ya ebi Tita aabu̱ghi̱ye akunjisʼo. 46 Taaliyo nʼomui oghu alaaboonʼo Tita kuuyʼo si̱ye oghu nkalu̱gha hambali Tita Luhanga oghu ali, ni̱i̱si̱ye nenkaha naaboone Tita oghu. 47 Mbaghambiiye majima ghoonini, weena oghu aku̱mpi̱ki̱li̱ja akutunga bwomi̱i̱li̱ butahuwʼo. 48 Ni̱i̱si̱ye byokuliya ebikuhaagha bwomi̱i̱li̱. 49 Nankabha baataata baanu mbaaliiye maanu mu elungu, bwile bukahi̱ka boona baaku̱wa. 50 Bhaatu ni̱i̱si̱ye byokuliya ebyalu̱ghi̱ye mu eghulu. Kaakuba muntu aliya haa byokuliya haala taaku̱ku̱wa bbaa. 51 Ni̱i̱si̱ye byokuliya ebikuhaagha bwomi̱i̱li̱ ebyalu̱ghi̱ye mu eghulu. Ti̱ muntu weena naanaliiye haa byokuliya haala, akuba na bwomi̱i̱li̱ bilo nʼebilo. Byokuliya ebi ni mubili ghwanje, oghu nkuhaayʼo niikuwo bantu baa munsi batunge bwomi̱i̱li̱.”
52 Niibuwo Bayu̱daaya aba baatandi̱ki̱ye kuhakanganilana kimui bonkaha na bonkaha bati, “Musaasa oni akugubha ati̱ya kutuha mubili ghuwe kughuliya?”
53 Yesu aabaghila ati, “Mbaghambiiye majima ghoonini, kuuyʼo muliiye mubili ghwa Mwana wa Muntu kandi munooye na saghama yee, tamukugubha kutunga bwomi̱i̱li̱. 54 Weena oghu akuliya haa mubili ghwanje kandi naanuwa haa saghama yanje, niiye akutunga bwomi̱i̱li̱ butahuwʼo, kandi ndi̱mu̱hu̱mbu̱u̱la haa kilo kya mpelo. 55 Nanga mubili ghwanje kandi na saghama yanje niibiyo byokuliya byamajima. 56 Muntu weena oghu akuliya mubili ghwanje kandi naanuwa haa saghama yanje, akuukala anangumiiyʼo kandi nanje ninamughumiiyʼo. 57 Nanga ngoku Tita mwomi̱i̱li̱ antu̱mi̱ye, kandi ndi mwomi̱i̱li̱ haabwa Tita oghu, niikuwo na weena oghu akuliya si̱ye, akuba mwomi̱i̱li̱ haabwanje. 58 Ni̱i̱si̱ye byokuliya byamajima ebyalu̱ghi̱ye mu eghulu. Baataata baanu bakaliya maanu, bwile bwahi̱ka baaku̱wa, bhaatu oghu akuliya haa byokuliya bini akuba mwomi̱i̱li̱ bilo nʼebilo.” 59 Ebi akabi̱bu̱gha obu eegheeseli̱yagha mu elami̱li̱yo lya Bayu̱daaya e Kapelenau̱mu̱.
Beeghesebuwa bakani̱ye mbalu̱ghʼo Yesu
60 Obu baaghu̱u̱ye naabu̱gha atiyo, bakani̱ye mu beeghesebuwa be baaghila bati, “Ebi akwete kwegheesi̱ya ebi nkabitimbikaane bhaawai̱. Ni ani̱ akugubha ku̱byetegheeleli̱ya?”
61 Yesu aamanya ngoku ebi akwete kwegheesi̱ya byatalibani̱i̱je beeghesebuwa be ku̱byetegheeleli̱ya, aabaghila ati, “Buuye ebi neegheeseei̱ye ebi byabatalibani̱i̱je? 62 Ti̱ tamuliswekela kimui obu mulibona Mwana wa Muntu naakuuka mu eghulu hambali aalu̱ghi̱ye? 63 Mwoyo Ahi̱ki̱li̱i̱ye niiye akuhaagha bwomi̱i̱li̱, mubili taghuli na mughaso bbaa. Bighambo naabaghambiiye ebi niibiyo bya mwoyo kandi ebikubaha bwomi̱i̱li̱. 64 Bhaatu bakani̱ye mu enu̱we tababbali̱ye ku̱hi̱ki̱li̱ja.” (Yesu akabu̱gha eki nanga ku̱lu̱gha mu ntandiko akamanya abataaku̱mu̱hi̱ki̱li̱ja, kandi aamanya nʼoghu aku̱mu̱ghobeli̱ya.) 65 Eeyongela aabaghila ati, “Eki niikiyo kyaleki̱ye naaghambila bantu nti tabakugubha ku̱mpi̱ki̱li̱ja kuuyʼo Tita abagu̱bhi̱i̱si̱i̱ye.”
66 Ti̱ ku̱lu̱gha bwile obu bakani̱ye mu beeghesebuwa be baatandika ku̱mu̱lu̱ghʼo, tabaatodhi̱ye beeyongela kuukala banamu̱hi̱ki̱li̱i̱je.
67 Niibuwo Yesu aabu̱u̱i̱ye beeghesebuwa be eku̱mi̱ na babili ati, “Naanu dhee mukubbala ku̱ndu̱ghʼo kughenda?”
68 Si̱mooni̱ Peetelo aamukuukamu ati, “Mukama, tulaghenda ewaa ani̱? Nuuwe oku̱bu̱ghagha bighambo ebikuleka ntutunga bwomi̱i̱li̱ butahuwʼo. 69 Tu̱hi̱ki̱li̱i̱je kandi tukimani̱ye ngoku anuuwe Ahi̱ki̱li̱i̱ye wa Luhanga.”
70 Niibuwo Yesu aabaku̱u̱ki̱yemu ati, “Taani̱i̱si̱ye nkakoma enu̱we Eku̱mi̱ na babili kuba beeghesebuwa banje? Bhaatu omui mu enu̱we ni wa Si̱taani̱!” 71 (Aamani̱i̱si̱yagha Yu̱da mutabani̱ wa Si̱mooni̱ Esikalyota omui mu Eku̱mi̱ na babili, oghu aaghendagha ku̱mu̱ghobeli̱ya.)
* 6:31 6:31 Ku̱lu̱gha 16:4; Nehemi̱ya 9:15; Jabbu̱li̱ 78:24, 25 * 6:45 6:45 I̱saaya 54:13