12
Ameégeso habwo obugóbya
(Matayo 10:26-27)
1 Obuchilo obwo, ebihuumbi ne ebihuumbi bya abaantu kábaabeele beékobya kobya, kuhicha baaba nibeelibatila.
Yeézu yaábaanza kugaambila abaheémba boómwe, “Mweélige no obugóbya bwa Abafarisayo, habwo kuba obugóbya obwo nibusaambaála nki ituumbyo.
2 Chóona chóona éecho echifuundikiilwe, chilyaáfuundulwa, na káandi, tihaliho echiselekilwe echitalimanywa.
3 Buli chóona éecho mulikuhooya omu nsiimbaazi, nichihulilwa aha mwaanga. Na buli éecho mulikweéhweehweetéla omu matwi omu biseenge byo omugati, nichaatulwa ahi iláka liháango olugulu ye éenzu.”
Alikweendelwa kutíinwa ni Múungu weénka
(Matayo 10:28-31)
4 “Niimbagaambila íimwe banywáani baanze, mutaákubatiina abaantu áabo abalikwíita omubili. Kabalikumala kwíita, tibakuhicha kukola echilikusáaga aho.
5 Náho, niimbahana óogwo mulikweendelwa kumutíina, mumutíine Múungu! Kaálikuba yaámazile kumwíita omuuntu, ayina obuzizi bwo kumunáguza omu lyoongoola lyo omulilo gwa kuzimu gwo obucha no obuchiile. Ni Múungu weénka óogwo mulikweendelwa kutíina!
6 “Ngási, enfuunzi itaanu tizikuguzwa habwo obukaani buche kwoónka? No óobu bityo, Múungu takumwéebwa no óobu oómo omuli abo.
7 Náho íimwe, mwiina obukaani kuchila enfuunzi nyíinzi! Múungu naamanya no óobu olubalo lwi isóke lyóona lye emitwe yáanyu. Ha bwéecho, mutaákutiina.”
Kukúunda okwiikiliza kwéenyu omu méeso ga abaantu
(Matayo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 “Niimbagaambila nkokwo, buli muuntu óogwo alikuundaangaana omu méeso ga abaantu nkokwo weényini no omuuntu waanze, íinye Mutábani wo Omuuntu neenye ndaámulaangaana omu méeso ga bamaléeka ba Múungu nkokwo ogwo muuntu no waanze.
9 Náho, buli muuntu óogwo alikuunyoga omu méeso ga abaantu, náwe naayógwa omu méeso ga bamaléeka ba Múungu.
10 Buli muuntu óogwo alikugaamba amagaambo mábi hali íinye Mutábani wo Omuuntu, naaganyilwa. Náho, buli muuntu óogwo alikugaamba amagaambo mábi go kumulyoogweeza Omwooyo Mutakatíifu, ogwo taliganyilwa.
11 “Obuchilo nimutwaálwa omu masomelo ga Múungu, omu méeso ga abatégeki, na abeene obuhicha, mutaákwaagalala. Mutaákuba no okutahwa tahwa ha bigaambo éebyo mulaayeénda kugaamba aha kweézuna,
12 habwo kuba, akáanya ako nyini, Omwooyo Mutakatíifu naabeegésa amagaambo áago muhikiilwe kugaamba.”
Omugani gwo omuhíte omusilu
13 Omu mbága ezo ya abaantu, omuuntu oómo yaámugaambila Yeézu, “Mweégesa, omugaambile mudugu waanze, tubagane ebiintu éebi yaátulekíile táata.”
14 Yeézu yaámugaambila, “Noóha ayaantiilého iímbe omulamuzi nali omukwaátanisi wéenyu?”
15 Mala Yeézu yaábagaambila abaantu abo, “Muléebe! Mweélige na buli chiintu cha ameelu ge ebiintu, habwo kuba, obulami bwo omuuntu, tibukuluga ha bwíinzi bwe ebiintu byoómwe éebyo ayinabyo.”
16 Káandi Yeézu yaábachwéela omugani, aha kugaamba, “Hakaba heena omuhíte oómo, ayaayelize ebyookulya bíinzi bwooli omu musili gwoómwe.
17 Yeébuuza omu muganya gwoómwe, ‘Nzileho iínta óobu? Ebi byookulya byaanze byóona, tiinyina ahaantu áaho ndaábita!’
18 “Káandi yeégaambila, ‘Niinziláho iínti. Niinkaambula ebitála byaanze, no kwoómbeka ebíindi biháango bwooli. Omwo niíntamo ebyookulya byaanze byóona, ne ebiintu byaanze ebíindi.’
19 Aho káandi niingaambila omu muganya gwaanze, ‘Óobu neeteláho obuhite bwe ebiintu bíinzi bizima. Nibiingása aha myáaka míinzi! Mbwéenu óobu, nhuumule kwoónka. Nndye no okunywa! Nnulilwe!’
20 “Náho, Múungu yaámugaambila, ‘Íiwe omusilu! Leélo omu chilo, noófwa! Ne ebiintu byóona éebyo oyesuumbíize, nibiba byo oóha?’ ”
21 Yeézu, yaámala aha kugaamba, “Bityo nikwo nka nikwo bilaabaho, aha muuntu ogwo alikweésuumbiza ebiintu bíinzi ha bwoómwe weényini, náho omu kazeendele ke ebiintu byoómwe, takumusaaswa Múungu.”
Ameégeso habwo okutahwa tahwa
(Matayo 6:25-34)
22 Mala, Yeézu yaábagaambila abaheémba boómwe, “Ha nsoonga ezo, niimbagaambila nka nikwo, mutaákuba no kutahwa tahwa habwo obulami bwéenyu, nkokwo nimulya chi, nali ha mibili yáanyu, nkokwo nimuzwaála chi.
23 Habwo kuba obulami bwiina obukaani kuchila ebyookulya, omubili nágwo, gwiina obukaani kuchila ebizwáalo!
24 “Muléebe amakolokóozi. Tigakubiba nali kugesa, tigazila mbíiko yoóna yóona nali ebitála, náho kwoónka Múungu naagaliísa. Kamwaakwiínganisibwa ne enyonyi, mwiina obukaani bwooli kusáaga aho!
25 Noóha omuli íimwe ayaakuhicha kweéyoongeláho obulami bwoómwe nóobu nko omwáanya gwe esáaha eémo omu kutahwa tahwa kwoómwe?
26 Mbwéenu! Nko óokwo timwaákuhicha kukola nóobwo echigaambo chiche nke echo, ha bwaáchi mwiina okutahwa tahwa hali ebyo ebíindi?
27 “Muteekuze óokwo enyaso, nka nikwo zilikumela. Tizikukola emilimo nali kwóogosa ebizwáalo. Náho niimbagaambila nka nikwo, nóobu omukáma Selemani omu ikuzo lyoómwe lyóona, talazweekilwe kuzima nka límo lye enyaso ezo!
28 Bityo nikwo Múungu azweeka enyaso na amababi go omu nkáamba, áago galiho leélo, na nyeéncha niganágwa omu mulilo. Ngási, ta amazima nkokwo naabazweéka íimwe? Íimwe abaantu bo okwiikiliza kuche!
29 “Bityo, mutaákweeyagalalila nimulya chiíha, nali nimunywa chiíha, mutaákuba no okutahwa tahwa.
30 Abaantu ba amahaánga góona áabo abatakumumanya Múungu nibaagalalila ebiintu ebyo. Náho Isíimwe naasoombookelwa kuzima nka nikwo mulikweenda ebyo!
31 Ha bwéecho, echa mbele muloondele amagaambo go obukáma bwa Múungu, ne ebiintu ebi byóona naaboongéla.”
Ameégeso habwo obuhite bwo omu igulu
(Matayo 6:19-21)
32 “Mutaákutiina, íimwe embága nche, habwo kuba Isíimwe azizile engoonzi kubaha obukáma bwoómwe.
33 Muguze ebiintu byáanyu, musuumbuuse abahabi. Mweékolele enfulebe éezo ezitakukokola, mube ne ensáho okwo omu igulu aheene obuhóolo nayo tekuchéeha. Okwo, taliho omwíibi kwíiba, nali embuungu kuzisiisagula.
34 Hoóna hóona áaho mulikubíika ensáho yáanyu, niho ne emyóoyo yáanyu elaaba eéli.”
Abaantu kuba méeso aha kwíiza kwoómwe
omukáma Yeézu
35 “Mube buligi ligi mweébohile omusipi kuheéleza, ne emuli zéenyu, zibe nizaáka.
36 Mube nka abaantu áabo balikumuliíndilila omukáma wáabo asube kuluga omu mazenyi go obweenga, kuba kaáleéza no kubachiínguza, abasaánge muli buligi ligi ahonyini mumuchiíngulile.
37 Nibaba no omugisa, abazáana áabo omukáma wáabo alaasaanga bali méeso obuchilo aleéza. Mazima butúnu niimbagaambila, naayeloónza, naabeekaza aha byookulya, no kubaheéleza!
38 Niguba omugisa aha bazáana abo keélaaba omukáma wáabo yaásuba no kubasaanga bali buligi ligi noobwo omu itúumbi lye esáaha munáana nali enchaákala omulucheelelélwa!
39 Mumanye kuzima echigaambo echi: Kanyina we éenzu, yaakumanyíle akáanya áako aleéza omwíibi, yaakeéloongize, no omwíibi tiyaákutaahilémo omúka yoómwe.
40 Ha bwéecho neemwe, mube mweéloongize, habwo kuba íinye Mutábani wo Omuuntu, ndyéeza omu buchilo óobwo mutakutegeza.”
Omugani gwo omuzáana omweésigwa
no óogwo atali mweésigwa
(Matayo 24:45-51)
41 Káandi, Peétero akamubúuza Yeézu, “Mukáma, omugani ogwo gu waátugaambila, ngási na hali íichwe kwoónka, nali na aha baantu bóona?”
42 Omukáma yaámusubiza, “Noóha sii omwiímeelelezi óogwo ali omweésigwa no owa amasala? Ayina akazeendele ako, ogwo omukáma woómwe alaamuta kuba omwiímeelelezi wa abazáana bazeenzíbe, abone kubaha empeéla ye ebyookulya omu buchilo obulikugasa.
43 Naába ayina omugisa weényini omuzáana óogwo omukáma woómwe kaálaasuba kuluga omu luzeendo, no kumusaanga naakola aátyo.
44 Mazima butúnu niimbagaambila nka nikwo, omukáma woómwe naamutáho aábe omwiímeelelezi we ebiintu byoómwe byóona.
45 “Náho, nibibaho bita omuzáana ogwo kaáleegaambila omu muganya gwoómwe, ‘Omukáma waanze yeélilwa bwooli kusuba?’ Niho abaanza kubatéela abazáana bazeenzíbe, abaséeza na abakázi, no kulya no okunywa, kuhicha yaátamiila.
46 Mbwéenu, mukáma wo ogwo muzáana alyéeza aha chilo chi atakutégeza na aha buchilo obwo atakumanya. Niho omukáma woómwe alaámunogagula ebinogoka bibili, no kumuta ahaantu hamo na abaantu áabo batakumwiíkiliza Múungu.
47 “Omuzáana óogwo alikumanya okwo alikweendaho omukáma woómwe, náho takeeloongize na takakozile okwo alikweendelwa, ogwo naateélwa bwooli.
48 Náho, omuhálila óogwo atakusoombookelwa okwo alikweendaho mukáma woómwe, na akakola echigaambo echimugasize kutéelwa, weényini naateélwa kuche. Omuuntu óogwo aheelwe bíinzi, naatoóngwa bíinzi, omuuntu óogwo ategiizwe bíinzi, naatoóngwa bwooli muno kusaagiliza.”
Yeézu aleesile obutaániso
(Matayo 10:34-36)
49 “Íinye, nkeeza omu nsi, mbone kwaacha omulilo. Na naakaáyeenzile bwooli mbone omulilo ogwo gwaayakile!
50 Nnyina obubatizo bwe ebyaágalalo óobwo ndikweendelwa nnyinaánkule, no kuhicha buhikiílizwe, nnyinalwo olwaágalalo luháango.
51 Ngási, nimuteekuza nkokwo neeza omu nsi kuléeta obuhóolo? Mmahi! Niimbagaambila nkokwo, neeza kutaáganisa abaantu.
52 Kubaandiza óobu, omu nzu ya abaantu bataanu, básatu nibataagána na bábili. Bábili nábo, nibataagána na abo básatu.
53 Abaantu balyaátaagana, iíse, alaáchokolana no omutábani, no omusígazi náwe, alaáchokolana ne iíse. Nyina, alaáhakana no omuhala, omuhalákazi náwe alaáhakana na nyina. Nyinazaala, alaáchokolana na mweengáwe, ogwo mweenga náwe, alaásiingaangána na nyinazaala.”
Obutamanya ensoonga ya amagaambo
agalikugwa ebilo éebi
(Matayo 16:2-3)
54 Káandi Yeézu yaázigaambila embága ya abaantu, “Kamulikubona obwíile nibulugiílila olubazu lwo obugwa, ahonyini nimugaámba, ‘Enzula neégwa óobu nyini,’ amazima nayo, eégwa.
55 Kamulikubona omuyaga niguluga olubazu lwa nyakaziinzakazi, mara mugaámba, ‘Nihabaho ne echifuúnda,’ na nikwo bilikuba.
56 Íimwe ngóbya! Nimuhicha kuzima kusoombookelwa akazeendele ko obwíile ne emiyaga ye éensi aha kuzileeba, ngási óobu! Na ha bwaáchi nimulemwa kusoombookelwa ensoonga ya amagaambo ago agalikugwa ebilo éebi?”
Abaantu kweégumisiliza kukuúndilana
no omulégelezi wáabo
(Matayo 5:25-26)
57 “Na ha bwaáchi timukuhicha kweélamulila íimwe nyini kukola amagaambo amazima ago obuteéka agalikweendelwa?
58 Obuchilo omulégeelezi waawe naakutwaála omu itégekelo, yakaábeele kuzima oyégumisilize bwooli kukuúndilana náwe mucháali muchili omu muháanda. Echíindi chaáho, naakuhicha omu méeso go omulamuzi. No omulamuzi ogwo, naakuta omu ngalo za abasilikale, nábo nibakutáasha lwa amáani omu ibóhelo.
59 Niinkugaambila nkokwo, mazima tokulugamo omwo, kuhicha omazile kuliha ne eséenti yo omuhélo, obutasigaza ibáanza!”