6
Jesús‑ni besine lhe'esi Nazaret
(Mt. 13:53-58; Lc. 4:16-30)
Bedába Jesús‑ni ata dueha nna deyye lhe'esi Nazaret ata uka lasieha nna deyyagaba ka benne rudhetinieha lenie. Tti bisia sá tti reyaka le ka benne Israel‑ni, nianna uta'a Jesús‑ni lhe'e yo'o ata rudhetike ka tisa ge Tata Do Yebáha nna uduloe rule'enie ka benne. Ixeba ka benne se'e rudo nagake gebie nna bebanabakanie, nianna ra luesike:
―¿Gá gwaxxí nuní nu raka gen‑ni? Lhe, ¿bí elha rieni nuní rapa nuní? Lhe anágaba lhe, ¿gá gwaxxína ka milagru ruinna‑ni? ¿Laaba nuníba nuha nu ruin ka mexaha lhe ka xxilaha lhe? Lana ankana xi'in biyú María‑ni, lhe anágaba lhe rakana betsi Jacobo‑ni lhe José‑ni lhe Judas‑ni lhe Simón‑ni lhe. Anágaba lhe, ¿laaba lhe'esi geri'i‑nigaba se'e ka danniha lhe?
De nuha nna bituxxukinna gebie. Nianna ra Jesús‑ni kana:
―Ttu benne anke profeta, gaxaba diabie gwa rugwebakana lidhake. Ttaka ka nu lhe'esi geeha lhe ka nu raka luesieha, lhe anágaba ka nu se'e lhe'e yo'o geeha lhe, labí rugwekana lidhaka benneha.
De nuha nna labí uka uni Jesús‑ni ni ttu milagru lhe'esi geeha, sunruba ttu chupa ka benne rani uxxua nábie ikike nna beyonie ke. Lee nna bebanabanie gekani kumu de labí ria lekani gebie.
Iki de nuha nna tti ugwekie lhe'e iyába ka yiesi se'e abi'iba niha bele'enie ka benne.
Jesús‑ni udhelhe ka benne rudhetinieha kini tsiake kixxi'ake ka tisa geeha
(Mt. 10:5-15; Lc. 9:1-6)
Jesús‑ni bottupe ka benne tsi'inu (12) rudhetinieha nna udhelhe chupa chupa ka benneha. Begwebie ke lo neda ki ebeake ka espíritu satsa yu'u lati ka benne. Nianna rabie ke:
―Bittu ichele nu ixuinle neda. Suna garroti gebale ichele. Nigaba bittu uja chuba gele lhe nigaba bittu ujale nu gole lhe anágaba bittugaba iche yieti belhiu gele. Suna gwaracha gebale gwalulea lhe bittugaba ichele chupa kwe xole lhe.
10 Rágabe ke:
―Gaxaba lhe'e yo'o ata isinle, niha‑ba gwaltse'e. Axtaliba ganna chi eriale lhe'esiha, la'anialiba nna edále lhe'e yo'o ata bisinleha. 11 Ganna lhe'e ttu yiesi abittu ulabikana le lhe abittu udo nagakani ge nu kixxi'enle kana, la'ania nna gwaleria lhe'e yiesiha nna gwalukubi biste ni'ale, kini nuha unna liina deki Tata Do Yebáha labí uyu'u lee nu benkana. [Netiru ria, ganna chi bisia sá uin Tata Do Yebáha elhuxtisi ge ka benne se'e yiesi lo yu‑ni, la'ania labí ttela elha disa tsitsi uyú ka benne ge Sodoma lhe ka benne ge Gomorra lhe, attichula elha disa uyú ka nu abittu ulabikana leha.]
12 Ka benne rudhetinieha nna biriabake diake nna rigixxi'akanie ka benne ráke ke deki teeki odúna ke nna odaxxuke neda ge Tata Do Yebáha. 13 Lhe anágaba lhe bebeagabake ixe ka espíritu xxegwi yu'u lati ka benne lhe rigabigabake seti lati ka benne rani nna gwa reyakabake.
Juan benne rugadi indaha uchúkana bega ikie
(Mt. 14:1-12; Lc. 9:7-9)
14 Herodes nu rinnabiaha binana ge Jesús‑ni kumu lhe'e iyába ka yiesi chi ugwadhi tisa ge nu runieha. Ttu chupa ka benne ráke:
―Juan benne rugadi indaha‑ba nuná chi beyaka benbie lagwi ge ka benne chi uttiha. De nuha nna ridaabie runie ka milagru.
15 Adíkana nna rákana:
―Elías‑niba nuná.
Adíkana nna redenákana:
―Ttu ka profeta use'e itú nu reha‑ba nuná.
16 Tti biyienin Herodes‑ni nu ra ka benneha, nianna tti rana:
―Juan nu begadi indaha‑ba nuná, delába nu udhelhaa kini uchúkana ikiniha. Labana nuná chi beyaka benna lagwi ge ka benne chi uttiha.
17-18 Kumu kwinaba Herodes‑ni udhelhana gwadaxxukana Juan‑ni nna bexxikakana na lhe'e lisiyyaha. Aníha benna de utisa Juan‑ni na delo ni'a ge de bedo lenna Herodías nu anka nuila ge betsini Felipe‑ni. Bituxxuin Herodes‑ni kumu de ra Juan‑ni na: “Labí ga'anna edo lenlu nuila ge betsilu‑na.” 19 De nuha nna bedo le nuilaha Juan‑ni nna benna uttina na, ttaka labí udaana, 20 kumu Herodes‑ni usibinna Juan‑ni, kumu yúbana deki benneha anke ttu benne runie nu dika ixú lhe ankagabe ge Tata Do Yebáha lhe. De nuha nna biyú tsitsibana Juan‑ni nna atti rudo nagani ge benneha, nna gwa ru'uba leni ge nu rigixxi'anie naha, meskiba tti riyieninna nu rinneeha nna rudú chupana leni. 21 Ttaka tti bisia sá gwadoni Herodes‑ni ida, la'ania nna uxina adíru ka nu yala rise'e kwe'eniha lhe ka nu loni ge ka soldaduha lhe anágaba ka nu ra xxeni lekani se'e Galilea‑ni lhe, kini i'iya gokana lenna. La'ania nna Herodías‑ni, delába nuila ge Herodes‑ni, upana lo neda benna nu rulaba leniha. 22 Tti lo se'e ka Herodes‑ni ro'o mexaha, la'ania nna uta'a xi'iniunná Herodías‑ni ata se'ekanaha nna udulona ruya'ana. Herodes‑ni nna uyu'uba leni lhe ka nu se'e lenna ro'o mexaha lhe. Nianna tti rana nuila kwitiha:
―Unnababa bixaba raka lelu, neti nna gutebaa nuha gelu.
23 Nianna tti bodha'an tsitsi tisa geni len nuilaha, rana nuha:
―Bixaba raka lelu innabalu nna gutebaa na gelu. Meskiba salhe ka lo yu ata rinnabiaya‑ni utea gelu.
24 Nuilaha nna beria ttebana deyyana nna rana nan geniha:
―¿Bíla innabaa ganna?
Nan geniha nna rabie na:
―Bega iki Juan nu rugadi indaha unnaba.
25 Nianna rigába nuila kwitiha beta'ana ata re Herodes nu rinnabiaha, nianna tti rana na:
―Looraha tte nnanna raka lasia taxxílu bega iki Juan nu rugadi indaha nna ku'ulu na lhe'e ttu ye'ena nna utelu na len neti.
26 Meskiba bedú si'i xxattana le Herodes‑ni, ttaka de chi bodha'an tsitsi tisa geni len nuilaha lhe de chi biyienin ka nu se'e lennaha lhe, aníoka nna labí uka dhu disana utena nu rinnaba nuilaha. 27 Nianna tti udhelha ttebana ttu soldadu kini tsia nuha taxxína bega iki Juan‑ni. 28 Soldaduha nna ugía ttebana gwachúna bega iki Juan‑ni lhe'e lisiyyaha. Nianna tti begu'una bega iki benneha lhe'e ttu ye'ena nna bogwena nuila kwitiha. Nuila kwitiha nna botena nuha len nan geniha.
29 Atti chi bina ka benne rudhetini Juan‑ni nu chi ukaha, nianna ugía ttebake gwaxíke benne yattiha nna bekatsike benneha.
Jesús‑ni begobie gayu mili ka benne
(Mt. 14:13-21; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14)
30 Atti besin ka apóstol‑ni ugíake gwattixxi'akanie ka benne ka tisa ge Tata Do Yebáha, nianna betupa ttebake len Jesús‑ni nna utixxi'akanie bie ge iyá nu benke lhe iyá nu bele'ekanie ka benneha lhe. 31 Jesús‑ni nna ree ke:
―Sun lebi'iba gwaltá tsiari'i ata anuttu benne se'e kini eyaka lele latti.
Aníha ree ke kumu ata se'ekeha ixeba benne risia lhe redá lhe, laxkala niba neda a rapake goke.
32 Aníha uka nna bedaxxuke barcu nna sun labake diake ata lanú benne se'e. 33 Ttaka ixeba ka nu bilákinna ke diake nna beyoinbiabakana ke. Nianna biria ttebakana lhe'e iyába ka yiesi se'e niha, nna ni'abakani diakana bisinkana ata isinkeha. Laxkala chila se'ekana niha atti bisinke. 34 Tti ugwadi Jesús‑ni lo barcuha nna bilánie chi re xxatta benne niha. Nianna gwatua lebie ke kumu se'ebake attiba ka neru to anú tee tsekina lokani. Nianna tti uduloe ixeba nu bele'enie ke. 35 Ttaka chi galá dia ubisa‑na nuha, nianna tti ubiga ka benne rudhetinieha nna ráke bie:
―Ttiruba chi dia ura nuní lhe gwea nna ata se'eri'i‑ni yu bisiba nuní, labí bixa tee nii. 36 Bedhelhala ka benne‑ni kini eyyake ata sia ka yo'o lhe'exxi o si lhe'e ka yiesi to se'e abi'iba ata se'eri'i‑ni kini tayo'oke nu goke.
37 Ttaka labie nna bekabilee, ree ka benneha:
―Lebi'iba gwalugwe ka benne‑ni nu goke.
Ka benne rudhetinieha nna bekabike, ráke:
―¿Gasina tayo'otu nu go ka benne‑ni? Ixeni belhiu iyasinri'i; ge chupa gayua (200) sá sina teeba nuha ise'e loo kini iyo'o nu go ka benne‑ni.
38 Jesús‑ni nna ree ke:
―¿Balha yettaxtila chele? Gwatayúchu.
Atti chi gwalannikeha nna ráke bie:
―Ne gayuruba yettaxtila nna a chupa ka belha nna.
39 Jesús‑ni nna ree ke:
―Gwalose'e ka benne‑ni dhi dhi lo ixxi binni ya'a‑ni.
40 Nianna dhi dhiba bese'e ka benneha, benne bese'eba de gayua (100) lhe benne bese'eba de tsieyona (50) lhe. 41 Nianna tti bedaxxu Jesús‑ni gayu ka yettaxtilaha lhe a chupa ka belhaha nna tti belhidha loe yebáha nna begwebie Tata Do Yebáha ixkixaru. Nianna tti ulhe'e lhe'e ka benneha nna begwebie ka benne rudhetinieha, kini ka benneha nna utidhike benneha len ka benne se'e niha. Aníha‑gaba benie len chupa ka belhaha, ulhe'e lhe'e ka nuha nna begwebie iyá tteke. 42 Iyábake utoke axtaba beyielakanie. 43 Iki de chi utokeha nna bottuparulake a tsi'inu (12) sumi ka yettaxtila ro'o salha'a bexxaha lhe nu bexxa ge ka belhaha lhe. Besá tí ka sumiha. 44 Ttiba ttu gayu mili ka benne biyúha utoke.
Jesús‑ni ridábie lo indatooha
(Mt. 14:22-27, 34-36; Jn. 6:15-21)
45 Iki de nuha nna ben Jesús‑ni kini beyapi ka benne rudhetinieha lo barcuha ki eneru gaake eyyake nna esinke ro'o indatooha daka nu reha, daka ata re lhe'esi Betsaida, laka lee nna richú tise ka benne se'e niha. 46 Tti chi beyaka uchú tise ka benneha, nianna tti ugwapie iki ttu i'iya do niha kini unne lenbie Tata Do Yebáha. 47 Atti chi ulhaha nna lagwi indatooha‑li chi deyya barcu ata deyya ka benne rudhetinieha. Jesús‑ni nna ttúbe beya'ane yu bisi. 48 Tti bilánie yalhá rate xxatta ka benne rudhetinieha ki rodháke barcuha, kumu daka arlo barcuha‑la retetsu'u beha, lee nna tti chi daa tsaniha, dedábie ata dedá ka benneha, redábie lo indaha, runie etebie loke. 49 Tti bilákanie bie dedábie lo indaha, nianna ukakanie ganna nu du elaba nuha. Nianna uresi'ake, 50 kumu iyábake rilákanie nuha nna rasibakanie. Jesús‑ni nna unne ttebe, ree ke:
―¡Tsitsi gwalikweki lele! ¡Bittu gasinle! ¡Netiba nuní!
51 Atti chi beyapie lo barcu ata dedákeha, nianna ure tteba beha. Lake nna uka tébakanie lhe bebana xxattakanie ge nu ukaha lhe, 52 kumu lake ituaba a rite dákanie ge nu uka tti begobie ka benne yettaxtilaha, kumu sa yayaba ikike.
53 Iki de chi beteke lo indatooha nna besinke lo yu ge Genesaret. Nianna begalhake barcuha ro'o indatooha. 54 Sun tteba ugwadike lo barcuha nna beyoinbia tteba ka benne se'e niha Jesús‑ni. 55 Nianna ugweki tteba ka benne se'e niha lhe'e iyába ka yiesi se'e abi'iba niha kini raxxíke ka benne rani nna richeke ka benneha rixuakanie ke lo breta, risin lenke ka benneha ata runake du Jesús‑ni. 56 Gaxaba dia Jesús‑ni, sila ritebie lhe'e ka yiesi xka'a to lhe sila ritebie lhe'e ka yiesi elha lhe, o sila ritebie ka lhe'exxi ata se'e ka benne lhe, ata ritebieha niha ruse'eke ka benne raniha ro'o ka neda nna rinnabake len Jesús‑ni, kini ugwelhe kwadiba ro'o lari nukueha udaxxu ka benneha kini eyakake. Aníha‑ba ruin ka benne raniha rudaxxuke ro'o xoeha nna reyaka ttebake.