12
Jesús‑ni rigixxi'abie ge ka nu ruin satsa riben lo yuha
(Mt. 21:33-46; Lc. 20:9-19)
1 Nianna tti udulo Jesús‑ni utixxi'anie ka nu loni ge ka nu Israel‑ni ttu tisa. Aníha benie kini utte dákana bí diani nu raka lebie kixxi'anie kana. Nianna tti ree:
―Ttu benne biyú beyade ka ya uva lo yu geeha, nianna tti bedheabie abi'iba ro'o yuha lhe ulekie ttu xieru ata idí uvaha. Anágaba nna bengabe ttu yo'o ttu nu yadha kini dho benne ulatsie ki anuttu nu salhidana uvaha. Nianna tti bete ganne yuha len ka nu kwenkana nuha, lee nna biriabie die idittu.
2 Atti chi bisia sá exú uvaha nna udhelhe ttu ka benne riben lo sina geeha kini tsie ata se'e ka nu riben lo yuha ki utekana nu ralhe dhie ge lo yuha.
3 Ttaka ka nu riben lo yu geeha bedaxxulakana benne udhelheha nna uyalakane. Nianna suna anába anke bedhelhakane.
4 Nianna tti bededhelhe attu benne riben lo sina geeha, ttaka lakana nna bodosíalakana benneha íyya nna ulha'akana ikie lhe besiala lekanie lhe.
5 Nianna tti bededhelhe attue, ttaka benneha bettilakane. Iki de nuha nna udhelharugabe ixeeruke, ttaka ttu chupa ka benneha uyakana ke nna attu chupake nna bettibakana ke.
6 Nianna a sunruba xi'in biyúeha bexxa, benne rakanie geeha. Debá benneha udhelhe kumu rakanie: “Xi'inia‑niligaba nna gweyya lekanie.”
7 Ttaka ka nu riben lo yu geeha, tti bilákinna xi'in biyúeha, nianna ra luesikani: “Lana nuní eya'anna lo yu‑ni. Uttiri'i na kini eya'anri'i len yu‑ni.”
8 Nianna tti bedaxxukana benne kwitiha nna bettikane nna tti bedelhakane ro'o yu ata daa ka ya uvaha.
9 Nianna tti ra Jesús‑ni kana:
―¿Bí rakinle uin xxana ka ya uvaha ganna? ¿Laaba ganna tsie nna uttie ka nu riben lo yu geeha, nianna tti odotebie yuha len ka nu subi?
10 ¿Si lagwa chi belabale lo ka yetsi ge Tata Do Yebáha ata dia ra:
Íyya nu ulu'u ni'a ka nu rukuakana yo'oha,
íyyaha‑la nuha chi bisinna beyakana nu rixúru;
11 Tata Xisiha‑ba benie kini uka aní,
nna rebanabinri'i rilenri'i nu benie?
12 Ka nu loni ge ka nu Israel‑ni, kumu ute dábakinna deki labakana nuha betani Jesús‑ni nu unneeha, de nuha nna ruinkana doelha udaxxukane, ttaka de rasikinna ge ka benne, de nuha nna labí beyaxakinna udaxxukane. Laxkala nna du bixxibe deyyakana.
¿Si teeki kixa ka benne belhiu len César nu rinnabia ge Roma‑ni?
(Mt. 22:15-22; Lc. 20:20-26)
13 Nianna tti udhelhakana ttu chupa ka fariseo lhe ttu chupa ka nu tákana Herodes‑ni lhe, kini tsia ka nuha ata du Jesús‑ni nna innaba tisakane ttu bixa kini ibixxinie bixa innábie kini aníha‑chu nna tee ro'okani ukinnikane.
14 Ka nuha nna bisinkana, rákane:
―Maestru, gwa yúbatu deki lu rinnebalu nu ankaba gwalí, labí retabinlu ge nu inná ka benne, kumu labí rulannilu ttixa anka ka benne. Lu rule'ebinlu ka benne neda ge Tata Do Yebáha attiba ankaba geni. Gwelha unáchu, ¿si gwa ga'anaba kixari'i belhiu nu daa lori'i kixari'i len César nu rinnabia xeniha, o abittuba ak? ¿Si gwagixari'i belhuha, o abittuba ak?
15 Ttaka lee nna ute da ttebanie nu rulha lekaniha, nianna tti ree kana:
―¿Beaka ruinle ki ichekua ki ibixxiti bixa innía? Nii gwalute ttu belhiu ki ugíaya loni.
16 Nianna tti begwekane belhuha. Labie nna ree kana:
―¿Nú lo nuní du lo belhiu‑ni lhe nú lá nuní dia xani'a nuní lhe?
Lakana nna bekabikana, rákana:
―Lá César nu rinnabia xeniha‑ba nuní dia lo nuní.
17 Nianna bekabi Jesús‑ni, ree kana:
―Ganna aníha nna gwalugweba César‑ni nu anka geni. Anágaba Tata Do Yebáha nna gwalugwegabe nu anka gebie.
Nianna bebanabakinna gebie.
Ka saduceo‑ni rinnaba tisakana Jesús‑ni ganna gwalí reyaka ben ka benne chi uttiha
(Mt. 22:23-33; Lc. 20:27-40)
18 Nianna bisin ttu chupa ka saduceo ata du Jesús‑ni. Ka nuha rákana deki labí reyaka ben ka benne chi uttiha. Nianna tti unnaba tisakane, rákane:
19 ―Maestru, Moisés‑ni bodha'ane lo yetsi lenri'i, ree: “Ganna ttu nubiyú chi betsá náni, nianna gattina nna anúba xi'inni aka len nuila geniha, la'ania nna teeki edí betsiniha nuila bidabiha kini anáchu nna ka xi'ini aka len nuilaha nna eyakakana ttisidiba xi'in benne chi uttiha.”
20 Ttu lidú use'e gasi betsi ka nubiyú. Nu xxeniha betsába náni, ttaka uttibana nna lanú xi'inni uka len nuila geniha.
21 Nianna bedí nu berupaha nuila bidabiha, ttaka bedeattigaba nuha nna anúgaba xi'inkani bedeaka. Aníha‑gaba gwadite nu beyonnaha.
22 Aníha‑ba gwate iyába gasi betsikani, lanú xi'inkani uka len nuilaha. Iki de nuha nna uttigaba nuilaha.
23 Nnanna nna unáchu, ganna chi bisia sá eyaka ben ka benne chi uttiha, ¿núla nuila gekani eyaka nuilaha, ki iyába gasi betsikani udo lenkana nuha?
24 Jesús‑ni nna bekabie, ree kana:
―Lebi'i rinittibale nu gweala rale, kumu de labí yule nu ra lo ka yetsi ge Tata Do Yebáha lhe labí yule tsitsiba ra lebie lhe.
25 Kumu ganna chi bisia sá eyaka ben ka benne chi uttiha, la'ania nna nuila lhe nubiyú lhe labíru dina otsá ná ka benneha, nigaba uketike ka xi'inkeha kumu eyakabake attiba ka anjeli se'e yebáha.
26 Nu rari'i ge ka benne chi uttiha ganna gweyaka benke, nnanna kixxi'ania le: Lebi'i, ¿si lagwa chi belabale lo yetsi ben Moisés‑ni ata rigixxi'e ge xxiti rite loniha? Lhe'e xxitiha nuha unne Tata Do Yebáha, ree Moisés‑ni: “Neti ankaa Diosi ge Abraham‑ni lhe ge Isaac‑ni lhe ge Jacob‑ni lhe.”
27 Laxkala Tata Do Yebáha labí anke Diosi ge ka benne chi uttiha, lee anke Diosi ge ka benne anka bani. De nuha nna lebi'i labí yule ge nu rale‑na.
De lo iyá ka tisa bodha'an Tata Do Yebáha, ¿nú ka nuha rakaru doelha udori'i tisa geni?
(Mt. 22:34-40)
28 Ttu ka nu rule'enna ka benne nu ra lo bia bennabi bodha'an Moisés‑ni tti biyieninna du Jesús‑ni ridaka lanie ka saduceo‑ni lhe biyieninna deki gwa bekabi tseba Jesús‑ni ge ka nuha, nianna tti ubigana nna unnaba tisane, rana:
―Delo iyá ka tisa bodha'an Tata Do Yebáha uinri'i, ¿nú ka nuha dakaru?
29 Jesús‑ni nna bekabie geni, ree na:
―Dakaru tisa nu ra: “Lebi'i ka benne datiale Israel, gwaludo nagale. Tata Do Yebáha, ttúba benneha anke Xxanari'i, lanúru nu attu do
30 lhe anágaba ra: akinle ge Tata Do Yebaa benne anka Xxanaleha itú iki itú lele.”
31 Tisa nu berupa bodha'an Tata Do Yebáha uinri'i, nuha nna rana: “Akinle ge attu benne atti tteba rakabin gele.” Labí attu tisa tee nu dakaru bodha'ane uinri'i tti nu ra ka tisa‑ni.
32 Nu rule'enna ka benne nu ra lo bia bennabiha nna rana:
―Tseba bekabilu xa maestru. Gwalíbinlu ralu deki ttúba Tata Do Yebáha do, lanú nu attu do,
33 lhe anágaba nu ralu akinle ge Tata Do Yebáha itú iki itú lele lhe akagabinle ge ka benne atti tteba rakabin gele. Ka tisa‑nila dakaru attichula ka úna lhe ka nimala ruttiri'i, ruteri'i len Tata Do Yebáha.
34 Jesús‑ni nna tti ute danie deki tseba bekabi nu rule'e lo bia bennabiha, nianna tti ree na:
―Lu chi tteba duna akalu benne innabia Tata Do Yebáha lu.
Debá la'ania nna lanúru nu beyaxinna innaba tisana Jesús‑ni ge attu bixa.
David‑ni uke xutto Cristuha
(Mt. 22:41-46; Lc. 20:41-44)
35 Laka du Jesús‑ni lali'a yotuha rule'enie ka benne ka tisa ge Tata Do Yebáha, nianna ree ke:
―¿Galasina nna ka nu rule'ekinna ka benne nu ra lo bia bennabi bodha'an Moisés‑ni nna rálakana deki David‑ni ukana xutto Cristuha?
36 Ki kwinaba David‑ni tti yu'u Espíritu ge Tata Do Yebáha latini nna Espírituha beni kini unnena, rana:
Tata Do Yebáha ree Cristu benne runie neti mandaduha:
“Utá udo daka ná ben kia.
Niiba dholu axtaliba ganna chi bese'a ka nu abittu raka uyúkana lu, kini ulealu ikikani.”
37 Ki ganna kwinaba David‑ni utixxana lá Cristuha benne runie na mandadu, ¿galasina nna uka David‑ni xutto Cristuha ganna?
Ixeru ka benne rudo nagake ge Jesús‑ni nna ru'uba leke ge nu rigixxi'eha.
Jesús‑ni rinnebie ge ka fariseo‑ni lhe ge ka nu rule'ekana nu ra lo bia bennabiha lhe
(Mt. 23:1-36; Lc. 11:37-54; 20:45-47)
38 Jesús‑ni nna ree ka benne tti due rule'enie keha:
―Gwaluyú gele len ka nu rule'ekinna le nu ra lo bia bennabi bodha'an Moisés‑ni, kumu ka nuná ru'u lekani rekikana len ka xalho ttuni lhe ru'u lekani latsiru ga ka benne kana padiuxi atti reti'ake kana lo ka neda‑na,
39 lhe anágaba ru'ugaba lekani kwiakana lo ka xxila tseru se'e lhe'e ka yo'o ata rudhetiri'i ka tisa ge Tata Do Yebáha, lhe ru'ugaba lekani kwiakana ata anka tseru tti riakana go yetta.
40 Anágaba nna riguagabakana ka yo'o ge ka nuila bidabi‑na, nna ukadiba rise'ekana isá rilhapikana tisa len Tata Do Yebáha kini rudheakana lo nu ruinkanaha. Ka nuná adírula elha disa tsitsi uyúkana la'ania.
Benne nuila bidabiha betebe iyá belhiu geeha
(Lc. 21:1-4)
41 Jesús‑ni doe ttu libe lali'a yotuha gaxxaba ata sia ka nu rigu'u ka benne úna lhe'ekani nna rulannie gasina rigu'ukana belhiu. Ixe ka nu tee gekani risinkana rigu'ukana ixeni belhiu lhe'e ka nuha.
42 Ttaka ttu benne nuila bidabi abittu gebie tee, bisine nna ulu'e chupa ka belhiu to, ka nu lattiruba lidhakakani tee.
43 Jesús‑ni nna uxie ka benne rudhetinieha nna ree ke:
―Netiru ria, benne nuila bidabi‑ni anke benne abittu gebie tee nna xxenirula daka belhiu ulu'e attichula nu chi ulu'u iyá ka nu chi ulu'u belhiu,
44 kumu ka nuná ulu'ubakana belhiu nu rexxaba gekani, ttaka benne nuila‑ni anke benne abittu gebie tee nna ulu'ube iyába belhiu tee gebie nu dika ixúnie ki aka banie.