☰ Yo'el 2
2
Qekǝtkilǝrning wǝyranqiliⱪi
1 Zion teƣida kanay qelinglar,
Muⱪǝddǝs teƣimda agaⱨ signalini anglitinglar;
Zeminda turƣuqi ⱨǝmmǝylǝn dir-dir titrisun;
Qünki Pǝrwǝrdigarning küni kelidu, u yeⱪindidur.□  ■
2 U kün bolsa ⱪarangƣu ⱨǝm sür kün,
Bulutlar ⱪaplanƣan ⱨǝm ⱪapⱪarangƣu zulmǝt kün, — tang sǝⱨǝr taƣlar üstigǝ yeyilƣandǝk,
Zor ⱨǝm küqlük bir hǝlⱪ kelidu;
Ularƣa ohxax bolƣuqilar bolup baⱪmiƣan,
Ulardin keyinmu, dǝwrdin-dǝwrgǝ yǝnǝ bolmaydu.
3 Ularning aldida kɵydürgüqi ot mangidu,
Ularning kǝynidǝ bolsa bir yalⱪun kɵydürüp ɵtidu;
Kelixtin burun zemin «Erǝn baƣqisi»dǝk,
Biraⱪ ularning tapini tǝgkǝndin keyin gül-giyaⱨsiz qɵl-bayawan bolidu;
Bǝrⱨǝⱪ, ulardin ⱨeqnemǝ ⱪeqip ⱪutulalmaydu.
4 Ularning ⱪiyapiti atⱪa ohxaydu,
Atliⱪ lǝxkǝrdǝk qapidu.
5 Jǝng ⱨarwiliri güldürligǝndǝk sada bilǝn ular taƣ qoⱪⱪiliridin sǝkrǝp ɵtidu;
Pahalni paraslap kɵydürgǝn ot awazidǝk taraslap mangidu,
Dǝbdǝbilik sǝp tüzǝp turƣan küqlük ⱪoxundǝk yüridu,
6 Ularning aldida ǝllǝr ⱪattiⱪ azablinidu,
Ⱨǝmmǝ qiray tatirip ketidu.
7 Ular palwanlardǝk yügüridu;
Jǝngqilǝrdǝk sepildin artilip ɵtidu;
Ⱨǝmmisi ɵz aldiƣa ⱪarap yürüx ⱪilidu;
Sǝplirini ⱨeq buzmaydu.
8 Ⱨeqⱪaysisi ɵz ⱪerindixini ⱪistimaydu;
Ⱨǝrⱪaysisi ɵz yolida mangidu;
Ⱪorallarƣa etilsimu, yarilanmay ɵtüp mangidu;□
9 Xǝⱨǝrning ⱨǝmmǝ yerigǝ qepixidu;
Sepil üstidǝ yügürüp yüridu;
Ɵylǝrgǝ yamixip qiⱪidu;
Derizilǝrdin oƣridǝk kiridu.
10 Ular aldida yǝr-zeminni titrǝk basidu,
Asmanlar tǝwrinip ketidu;
Ⱪuyax ⱨǝm ay ⱪarangƣulixip ketidu,
Yultuzlar julasini ⱪayturuwalidu.■
11 Pǝrwǝrdigar Ɵz ⱪoxuni aldida awazini ⱪoyuwetidu,
Qünki Uning bargaⱨi payansizdur;
Uning sɵzini orunliƣuqi küqlüktur;
Qünki Pǝrwǝrdigarning küni uluƣ, intayin dǝⱨxǝtliktur;
Kim uni kɵtürǝlisun?■
12 Biraⱪ ⱨǝtta ⱨazirmu, — dǝydu Pǝrwǝrdigar,
— Qin kɵnglünglǝr bilǝn, rozilar bilǝn, yiƣilar bilǝn matǝm tutup Mening yenimƣa ⱪaytip kelinglar;■
13 Kiyim-keqikinglarni ǝmǝs, bǝlki yürǝk-baƣringlarni tilip,
Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning yeniƣa ⱪaytip beringlar;
Qünki U meⱨir-xǝpⱪǝtlik ⱨǝm rǝⱨimdil,
Asan ƣǝzǝplǝnmǝydu, zor meⱨir-muⱨǝbbǝtliktur,
Yamanliⱪtin yanidiƣan Hudadur. □  ■
14 Kim bilidu, U jazalaxtin yenip, rǝⱨim ⱪilip birǝr bǝrikǝtni,
Pǝrwǝrdigar Hudayinglarƣa sunƣudǝk birǝr «axliⱪ ⱨǝdiyǝ» ⱨǝm «xarab ⱨǝdiyǝ»ni ⱪaldurup ketǝmdu tehi?■
15 Zion teƣida kanay qelinglar,
«Roza tutayli» dǝp Hudaƣa mǝhsus bir mǝzgilni ayringlar,
Jamaǝtkǝ mǝhsus yiƣilimiz, dǝp jakarlanglar;□  ■
16 Əlni yiƣinglar, jamaǝtni paklandurunglar,
Aⱪsaⱪallarni jǝm ⱪilinglar, balilarni, emiwatⱪanlarnimu yiƣinglar;
Toy ⱪiliwatⱪan yigit ɵz ɵyidin,
Yatliⱪ bolidiƣan ⱪiz ⱨujrisidin qiⱪsun;□
17 Kaⱨinlar, yǝni Pǝrwǝrdigarning hizmǝtqiliri aywan bilǝn ⱪurbangaⱨ otturisida yiƣa-zar kɵtürsun,
Ular eytsunki, «I Pǝrwǝrdigar, Ɵz hǝlⱪinggǝ iqingni aƣritⱪaysǝn,
Ɵz mirasingni horluⱪtin saⱪlap,
Ularni ǝllǝrgǝ sɵz-qɵqǝk boluxⱪa ⱪoymiƣaysǝn;
Əl-yurtlar arisida: «Ularning Hudasi ⱪeni?» deyilmisun».□  ■
 
18 Andin Pǝrwǝrdigar Ɵz zeminiƣa otluⱪ muⱨǝbbitini,
Ɵz hǝlⱪigǝ rǝⱨim-xǝpⱪǝtni kɵrsǝtti;
19 Pǝrwǝrdigar jawabǝn Ɵz hǝlⱪigǝ mundaⱪ dedi: —
«Mana, Mǝn silǝrgǝ buƣday, yengi xarab wǝ zǝytun meyini ǝwǝtimǝn,
Silǝr bulardin ⱪandurulisilǝr;
Wǝ Mǝn silǝrni ⱪaytidin ǝllǝr arisida xǝrmǝndǝ ⱪilip ⱪoymaymǝn;□
20 Ⱨǝm ximaldin kǝlgüqini silǝrdin yiraⱪ ⱪilip,
Uning aldi ⱪismini xǝrⱪiy dengizƣa,
Kǝyni ⱪismini ƣǝrbiy dengizƣa ⱪoƣliwetimǝn;
Uni qɵl bir zeminƣa ⱨǝydiwetimǝn;
Uning sesiⱪliⱪi purap turidu,
Pasiⱪ ⱨidi qiⱪidu;
Qünki u «qong ixlarni ⱪilƣuqimǝn» dǝp ɵzini uluƣ ⱪilmaⱪqi bolidu.□
21 Ⱪorⱪma, i zemin;
Xadlinip huxal bol;
Qünki Pǝrwǝrdigar uluƣ ixlarni ⱪilƣan.□
22 I daladiki ⱨaywanlar, ⱪorⱪmanglar;
Qünki qɵllüktiki ot-qɵplǝr bǝrⱪ urmaⱪta;
Dǝrǝh mewisini bǝrmǝktǝ,
Ənjür dǝrihi, üzüm teli toluⱪ ⱨosul beridu.
23 Ⱨǝm silǝr, Zionning baliliri, xadlinip Pǝrwǝrdigar Hudayinglardin hursǝn bolunglar;
Qünki U ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ boyiqǝ silǝrgǝ «awwalⱪi yamƣurlar»ni beridu;
U silǝrgǝ ⱨɵl-yeƣin beridu,
Yǝni baxta bolƣandǝk «awwalⱪi yamƣurlar» ⱨǝm «keyinki yamƣurlar»ni yaƣduridu.□
24 Hamanlar buƣdayƣa tolƣan bolidu,
Idix-küplǝr yengi xarab ⱨǝm maylarƣa tolup taxidu.
25 Wǝ Mǝn silǝrgǝ qekǝtkilǝr, qekǝtkǝ liqinkiliri, «wǝyranqi ⱪurt»lar, «qixligüqi ⱪurt»lar,
Yǝni Mǝn aranglarƣa ǝwǝtkǝn uluƣ ⱪoxunum yegǝn yillarni ⱪayturup berimǝn;■
26 Silǝr boluxiqǝ yǝp, ⱪandurulisilǝr,
Xuningdǝk silǝrgǝ karamǝt ixlarni kɵrsǝtkǝn Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning namini mǝdⱨiyilǝysilǝr;
Xuning bilǝn Mening hǝlⱪim ⱨǝrgiz yǝnǝ hijalǝtkǝ ⱪalmaydu.
27 Silǝr Mening Israil iqidǝ turƣanliⱪimni,
Xundaⱪla Mǝnki Pǝrwǝrdigar silǝrning Hudayinglar ikǝnlikimni,
Mǝndin baxⱪa ⱨeqkim bolmaydiƣanliⱪini bilisilǝr;
Xuning bilǝn Mening hǝlⱪim ⱨǝrgiz yǝnǝ hijalǝtkǝ ⱪalmaydu.
28 Ⱨǝm keyin, Mǝn Ɵz Roⱨimni barliⱪ ǝt igiliri üstigǝ ⱪuyimǝn;
Silǝrning oƣul-ⱪizliringlar bexarǝt beridu,
Ⱪeriliringlar alamǝt qüxlǝrni kɵridu,
Yigitliringlar ƣayibanǝ alamǝt kɵrünüxlǝrni kɵridu;□  ■
29 Bǝrⱨǝⱪ, xu künlǝrdǝ ⱪullar üstigimu, dedǝklǝr üstigimu Roⱨimni ⱪuyimǝn.
30 Mǝn asmanlarda, zemindǝ karamǝtlǝrni,
Ⱪan, ot, is-tütǝk tüwrüklirini kɵrsitimǝn.
31 Pǝrwǝrdigarning uluƣ ⱨǝm dǝⱨxǝtlik küni kǝlmigüqǝ,
Ⱪuyax ⱪarangƣuluⱪⱪa,
Ay ⱪanƣa aylandurulidu.■
32 Ⱨǝm xundaⱪ ǝmǝlgǝ axuruliduki,
Pǝrwǝrdigarning namini qaⱪirip nida ⱪilƣanlarning ⱨǝmmisi ⱪutⱪuzulidu;
Qünki Pǝrwǝrdigar deginidǝk, Zion teƣida ⱨǝm Yerusalemda,
Ⱨǝmdǝ Pǝrwǝrdigar qaⱪirmaⱪqi bolƣan «ⱪaldisi»lar üqün ⱪutⱪuzux-nijat bolidu. □  ■
 
 
□ 2:1 «Zion teƣida kanay qelinglar» — «Zion» yaki «Zion teƣi» — Yerusalem xǝⱨiri, jümlidin muⱪǝddǝs ibadǝthana jaylaxⱪan taƣdur. «Zion» bǝlkim «kɵrünǝrlik» degǝn mǝnidǝ. U daim Hudaning Ɵz hǝlⱪigǝ ⱨimayǝ bolƣiniƣa simwol bolidu. «kanay qelinglar» — ibraniy tilida «burƣa qelinglar». ■ 2:1 Yo. 1:15; Zǝf. 1:14, 15 □ 2:8 «Ⱪorallarƣa etilsimu, yarilanmay ɵtüp mangidu» — birnǝqqǝ hil tǝrjimisi boluxi mumkin. Ibraniy tilini qüxinix tǝs. ■ 2:10 Yǝx. 13:10; Əz. 32:7; Yo. 2:31, 3:15 ■ 2:11 Yǝr. 30:7; Am. 5:18; Zǝf. 1:15 ■ 2:12 Yǝr. 4:1 □ 2:13 «Kiyim-keqikinglarni ǝmǝs, bǝlki yürǝk-baƣringlarni tilip,...» — kona zamanlarda ⱪattiⱪ ⱪayƣu-ⱨǝsrǝtni bildürüx üqün hǝⱪlǝr kiyimlirini yirtatti. ■ 2:13 Mis. 34:6; Zǝb. 86:15; Yun. 4:2 ■ 2:14 Yun. 3:9 □ 2:15 «kanay qelinglar» — ibraniy tilida «burƣa qelinglar». ■ 2:15 Yo. 1:14 □ 2:16 «Əlni yiƣinglar, jamaǝtni paklandurunglar» — muxu «paklandurux» bǝlkim ⱨǝrbir adǝmni Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn muⱪǝddǝs ⱪanunda bekitilgǝn ⱨǝrbir ⱨaram nǝrsidin ayriwetix degǝnliktur. «Toy ⱪiliwatⱪan yigit ɵz ɵyidin, yatliⱪ bolidiƣan ⱪiz ⱨujrisidin qiⱪsun» — «Ⱪan.» 20:7, 24:5 bilǝn selixtursaⱪ, wǝziyǝtning jiddiyliⱪi tehimu eniⱪ kɵrünidu. □ 2:17 «(Ibadǝthanidiki) aywan bilǝn ⱪurbangaⱨ otturisida yiƣa-zar kɵtürünglar» — nemixⱪa axu jayda xundaⱪ ⱪilix kerǝk? Pikrimizqǝ, bu ǝmr birnǝqqǝ yil ilgiriki bir wǝⱪǝ bilǝn ziq munasiwǝtlik, yǝni Yǝⱨudaning padixaⱨi Yoax Zǝkǝriya degǝn kaⱨin-pǝyƣǝmbǝrni dǝl axu yǝrdǝ ɵltürüwǝtkǝn («2Tar.» 24:21 ⱨǝm «Mat.» 23:35ni kɵrüng). «Ɵz mirasingni horluⱪtin saⱪlap... » — «Pǝrwǝrdigarning mirasi» muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, ɵz hǝlⱪini kɵrsitidu. ■ 2:17 Zǝb. 42:10; 79:10; 115:2 □ 2:19 «Andin Pǝrwǝrdigar ... rǝⱨim-xǝpⱪitini kɵrsǝtti (18-ayǝt)... Ɵz hǝlⱪigǝ mundaⱪ dedi: ... » — ⱪariƣanda hǝlⱪ Hudaning sɵzi boyiqǝ dua-tilawǝt ⱪilƣan, Huda dǝrwǝⱪǝ ularning duasiƣa ⱨazir jawab beridu. Bǝzi alimlar bu sɵzlǝrni: «Andin Pǝrwǝrdigar ... rǝⱨim-xǝpⱪǝtni kɵrsitidu... bǝrⱨǝⱪ mundaⱪ dǝydu: ... » dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu. □ 2:20 «Ⱨǝm ximaldin kǝlgüqini silǝrdin yiraⱪ ⱪilip,...» — «ximaldin kǝlgüqi» bolsa bǝlkim birla waⱪitta bizgǝ ikki bexarǝtni tǝng kɵrsitip beridu. Birinqidin, Yoel pǝyƣǝmbǝrning zamanidiki, ximaldin kǝlgǝn «qekǝtkǝ ⱪoxuni»ni kɵrsitidu; ikkinqidin, ahirⱪi zamandiki, ximaldin kelidiƣan, Israil hǝlⱪigǝ ⱨujum ⱪilidiƣan, Xǝytan ⱪozƣaydiƣan qong bir ⱪoxunnimu kɵrsitidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng. «Uning aldi ⱪismini xǝrⱪiy dengizƣa, kǝyni ⱪismini ƣǝrbiy dengizƣa...» — «xǝrⱪiy dengiz» «Ɵlük Dengiz»ni, «Ƣǝrbiy Dengiz» «Ottura Dengiz»ni kɵrsitidu. «Qünki U (Pǝrwǝrdigar) «qong ixlarni ⱪilƣuqimǝn...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «Qünki U (Pǝrwǝrdigar) uluƣ ixlarni ⱪiliwatidu» (21-ayǝttikidǝk). □ 2:21 «Qünki Pǝrwǝrdigar uluƣ ixlarni ⱪilƣan» — yaki «qünki Pǝrwǝrdigar uluƣ ixlarni ⱪiliwatidu». □ 2:23 «Qünki U ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ boyiqǝ silǝrgǝ «awwalⱪi yamƣurlar»ni beridu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Qünki U silǝrgǝ «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni ɵgǝtküqi»ni ǝwitidu, ⱨɵl-yeƣin beridu». Ikki tǝrjimisi bǝlkim tǝng inawǝtlik boluxi mumkin; undaⱪta «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni ɵgǝtküqi» Ⱪutⱪuzƣuqi-mǝsiⱨni kɵrsitixi kerǝk bolidu. «U silǝrgǝ ⱨɵl-yeƣin beridu, yǝni baxta bolƣandǝk «awwalⱪi yamƣurlar» ⱨǝm «keyinki yamƣurlar»ni yaƣduridu» — «awwalⱪi yamƣurlar» (yaki «dǝslǝpki yamƣurlar») Ⱪanaanda 10-ayda yaƣidu wǝ uning wasitisi bilǝn tupraⱪ yumxitilip, yǝr ⱨǝydǝx andin uruⱪ qeqix mumkin bolidu. «Keyinki yamƣurlar» Israilda 3- yaki 4-ayda yeƣip, ǝtiyazliⱪ ziraǝtlǝrni pixurux rolini oynaydu. Xunga ⱨǝrbir deⱨⱪan «keyinki yamƣur»ƣa tǝxnadur, uni bǝk ⱪǝdirlǝydu. ■ 2:25 Yo. 1:4 □ 2:28 «Silǝrning oƣul-ⱪizliringlar bexarǝt beridu» — yaki «silǝrning oƣul-ⱪizliringlar pǝyƣǝmbǝrlik ⱪilidu». ■ 2:28 Yǝx. 44:3; Əz. 39:29; Ros. 2:17 ■ 2:31 Yo. 2:10, 31; 3:15; Yǝx. 13:10; 24:23; Am. 8:9; Mat. 24:29; Ros. 2:20; Wǝⱨ. 6:12-13 □ 2:32 «Pǝrwǝrdigar qaⱪirmaⱪqi bolƣan «ⱪaldisi»lar...» — yaki «Pǝrwǝrdigar qaⱪiriwatⱪan «ⱪaldisi»lar...». «(Pǝrwǝrdigarning) «ⱪaldisi»» — Tǝwratta, pǝyƣǝmbǝrlǝrning yazmilirida kɵp kɵrülidiƣan tema yaki mawzudur. Israil hǝlⱪining ⱨǝm ǝllǝrning kɵp ⱪismi Hudadin yiraⱪlixip kǝtkǝn bolsimu, ular arisida Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti bilǝn, Ɵzigǝ sadiⱪ bir «ⱪaldisi»ning ⱨaman ⱨǝrdaim tepilidiƣanliⱪi kɵrsitilidu. ■ 2:32 Ob. 17; Rim. 10:13
☰