19
19-küy •••• Alem hem Tewrat Xudaning sheripidur!
Dawut yazghan küy: —
 
Ershler Tengrining ulughluqini jakarlaydu,
Asman gümbizi Uning qoli yasighanlirini namayan qilidu;
Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu;
Kéche-kéchilep ular bilimni ayan qiliwatidu.
Tilsiz hem awazsiz bolsimu, ularning sadasi alemge anglanmaqta.
Ularning ölchem tanisi yer yüzide tartilmaqta;
Ularning sözliri alemning chétigiche yetmekte.
Ularning ichide Xuda quyash üchün chédir tikken,  
Quyash hujrisidin toygha chiqqan yigittek chiqidu,
Beygige chüshidighan palwandek shadlinidu;
Asmanlarning bir chétidin örleydu,
Jahanning u chétigiche chörgileydu,
Uning hararitidin héchqandaq mexluqat yoshurunalmaydu.
Perwerdigarning tewrat-qanuni mukemmeldur,
U insan wujudini yéngilaydu;
Perwerdigar bergen höküm-guwahlar muqim-ishenchlik ,
U nadanlarni dana qilidu.  
Perwerdigarning körsetmiliri durus,
U qelbni shadlanduridu;
Perwerdigarning permanliri yoruqluqtur,
U közlerni nurlanduridu.
Perwerdigardin eyminish pak ishtur, u menggü dawamlishidu;
Perwerdigarning hökümliri heqtur,
Herbiri tamamen heqqaniyettur.
10 Ular altundin, berheq köp sap altundin qimmetliktur;
Heseldin, hesel jewhiridin shérindur;
11 Ular bilen qulung oyghitilidu;
Insan ulargha riaye qilishta ching tursa chong mukapat bardur.
12 Kim öz xataliqlirini bilip yételisun?
Méni bilip-bilmey qilghan gunahlirimdin saqit qilghaysen;
13 Öz qul-chakaringni bashbashtaq gunahlardin tartqaysen;
Bu gunahlarni manga xojayin qildurmighaysen;
Shuning bilen men qusursiz bolimen,
Éghir gunahtin xaliy bolghaymen.
14 I Perwerdigar, méning Qoram Téshim we Hemjemet-Nijatkarim,
Aghzimdiki sözler, qelbimdiki oylinishlar neziringde meqbul bolghay!
 
 
19:2 «Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu» — «ular» ershler we asman gümbizini körsitidu. «Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu; kéche-kéchilep ular bilimni ayan qiliwatidu» — ayetning bashqa birxil terjimisi «Kün bashqa bir kün’ge geplirini tökidu, kéche bashqa bir kéchige söz qilmaqta». 19:3 «Tilsiz hem awazsiz bolsimu, ularning sadasi alemge anglanmaqta» — bashqa birxil terjimisi «Alemde herqandaq bir til ularning sadasini anglap chüshineleydu». 19:4 «Ularning ölchem tanisi yer yüzide tartilmaqta» — bu «ölchem tanisi» belkim insanning tesewwur-oylirini ölchigüchi bolushi mumkin. 19:4 Rim. 10:18 19:5 Top. 1:5 19:7 «Perwerdigarning tewrat-qanuni mukemmeldur» — «Tewrat-qanun» tooghruluq: «Tewrat» (torah) ibraniy tili bolup, mushu yerde «qanun, telim, yolyoruq» dégen menide ishlitilidu. «Tewrat qanuni» dégen ibare adette Musa peyghember arqiliq keltürülgen Tewrattiki «Yaritilish», «Misirdin chiqish», «Lawiylar» «Chöl-Bayawandiki seper» hem «Qanun sherhi» dégen aldinqi besh qisimning qanun-permanliq mezmunini körsitidu. 19:7 2Sam. 22:31; Zeb. 18:30 19:8 «Perwerdigarning permanliri yoruqluqtur» — yaki «Perwerdigarning permanliri roshendur» yaki «Perwerdigarning permanliri paktur». 19:10 Zeb. 119:72,103,127; Pend. 8:11 19:14 «I Perwerdigar, méning Qoram Téshim we Hemjemet-Nijatkarim» — «Hemjemet-Nijatkar» yaki «hemjemet-qutquzghuchi» toghruluq: — Ibraniy tilida «goél» dégen bu sözning alahide menisi bar. Birsi kembeghel bolup, özini qulluqqa sétiwetken bolsa yaki bashqa qiyin ehwalgha uchrap mal-mülükini satqan bolsa, Musa peyghember tapshuruwalghan qanun’gha asasen, mushu kishining özining yéqin uruq-tughqanliri, hemjemetliri bu kishini hörlükke chiqirip qutquzush hoquqi bar idi. Démek, «hemjemet-qutquzghuchi» öz qérindishini hör qilmaqchi bolsa, uni qutquzalaytti. Hoquqni ishlitish «hemjemet-qutquzghuchi»ning öz ixtiyarliqi bilen bolatti, elwette. Birsi öz uruq-tughqinigha «hemjemet-qutquzghuchi» bolup uni qutquzmaqchi bolsa, héchkim uni tosalmaytti. Shunga peyghemberler Xudaning qutquzghuchi ikenlikini bayan qilish üchün pat-pat del mushu sözni ishlitidu. Démek, Xuda Öz bendisige yaki xelqige «hemjemet»lik qilip, ularning «goél»i, yeni «hemjemet-qutquzghuchi»si bolidu. Uning Öz xelqini qutquzushi Öz ixtiyariliqi bilen, elwette!