3
3-мунаҗат — Җаза вә үмүт •••• Азап тартқучи дәрд-әләм төкиду
|א| (Аләф) Мән униң ғәзәп тайиғини йәп җәбир-зулум көргән адәмдурмән.
Мени У һайдивәтти,
Нурға әмәс, бәлки қараңғулуққа маңдурди;
Бәрһәқ, У күн бойи қолини маңа қайта-қайта һуҗум қилдурди;
|ב| (Бәт) Әтлиримни вә терилиримни қақшал қиливәтти,
Сүйәклиримни сундурувәтти.
У маңа муһасирә қурди,
Өт сүйи вә җапа билән мени қапсивалди.
У мени өлгили узун болғанлардәк қап қараңғу җайларда турушқа мәҗбур қилди.
|ג| (Гимәл) У мени чиқалмайдиған қилип читлап қоршивалди;
Зәнҗиримни еғир қилди.
Мән вақирап нида қилсамму,
У дуайимни һеч иштимиди.
У йоллиримни җипсилашқан таш там билән тосувалди,
Чиғир йоллиримни әгир-тоқай қиливәтти.
10 |ד| (Даләт) У маңа пайлап ятқан ейиқтәк,
Пистирмида ятқан ширдәктур.
11 Мени йоллиримдин бурап тетма-титма қилди;
Мени түгәштүрди.
12 У оқясини керип,
Мени оқиниң қариси қилди.
13 |ה| (Хе) Оқденидики оқларни бөрәклиримгә санҗитқузди.
14 Мән өз хәлқимгә рәсва объекти,
Күн бойи уларниң мәсқирә нахшисиниң нишани болдум.
15 У маңа зәрдабни тойғичә жутқузуп,
Кәкрә сүйини тойғичә ичкүзди.
16 |ו| (Вав) У чишлиримни шеғил ташлар билән чеқивәтти,
Мени күлләрдә түгүлдүрди;
17 Җеним тинич-хатирҗәмликтин жирақлаштурулди;
Арамбәхшниң немә екәнлигини унтуп кәттим.
18 Мән: «Дәрманим қалмиди, Пәрвәрдигардин үмүтүм қалмиди» — дедим.
19 |ז| (Заин) Мениң хар қилинғанлиримни, сәргәдан болғанлиримни,
Әмән вә өт сүйини йәп-ичкинимни есиңгә кәлтүргәйсән!
20 Җеним буларни һәрдайим әсләватиду,
Йәргә кирип кәткидәк болмақта.
21 Лекин шуни көңлүмгә кәлтүрүп әсләймәнки,
Шуниң билән үмүт қайтидин яниду, —
22 |ח| (Хәт) Мана, Пәрвәрдигарниң өзгәрмәс меһриванлиқлири! Шуңа биз түгәшмидуқ;
Чүнки Униң рәһимдиллиқлириниң айиғи йоқтур;  
23 Улар һәр сәһәрдә йеңилиниду;
Сениң һәқиқәт-садиқлиғиң толиму молдур!
24 Өз-өзүмгә: «Пәрвәрдигар мениң несивәмдур;
Шуңа мән Униңға үмүт бағлаймән» — дәймән.
25 |ט| (Тәт) Пәрвәрдигар Өзини күткәнләргә,
Өзини издигән җан егисигә меһривандур;
26 Пәрвәрдигарниң ниҗатини күтүш,
Уни сүкүт ичидә күтүш яхшидур.
27 Адәмниң яш вақтида боюнтуруқни көтириши яхшидур.
28 |י| (Йод) У йеганә болуп сүкүт қилип олтарсун;
Чүнки Рәб буни униңға жүклиди.
29 Йүзини топа-тупраққа тәккүзсун,
— Еһтимал, үмүт болуп қалар?  
30 Мәңзини урғучиға тутуп бәрсун;
Тил-аһанәтләрни тойғичә ишитсун!
31 |כ| (Каф) Чүнки Рәб әбәдил-әбәд инсандин ваз кәчмәйду;
32 Азар бәргән болсиму,
Өзгәрмәс меһриванлиқлириниң моллуғи билән ичини ағритиду;
33 Чүнки У инсан балилирини хар қилишни яки азаплашни халиған әмәстур.
34 |ל| (Ламәд) Йәр йүзидики барлиқ әсирләрни аяқ астида янҗишқа,
35 Һәммидин Алий Болғучиниң алдида адәмни өз һәққидин мәһрум қилишқа,
36 Инсанға өз дәвасида увал қилишқа, — Рәб буларниң һәммисигә гувачи әмәсму?
37 |מ| (Мәм) Рәб уни буйрумиған болса,
Ким дегинини әмәлгә ашуралисун?
38 Күлпәтләр болсун, бәхит-саадәт болсун, һәммиси Һәммидин Алий Болғучиниң ағзидин кәлгән әмәсму?
39 Әнди тирик бир инсан немә дәп ағриниду,
Адәм балиси гуналириниң җазасидин немә дәп вайсайду?
40 |נ| (Нун) Йоллиримизни тәкшүрүп синап биләйли,
Пәрвәрдигарниң йениға йәнә қайтайли;
41 Қоллиримизни көңлимиз билән биллә әрштики Тәңригә көтирәйли!
42 Биз итаәтсизлик қилип сәндин йүз өридуқ;
Сән кәчүрүм қилмидиң.
43 |ס| (Самәқ) Сән өзүңни ғәзәп билән қаплап, бизни қоғлидиң;
Сән өлтүрдүң, һеч рәһим қилмидиң.
44 Сән Өзүңни булут билән қаплиғансәнки,
Дуа-тилавәт униңдин һеч өтәлмәс.
45 Сән бизни хәлиқләр арисида дашқал вә ниҗасәт қилдиң.
46 |פ| (Пе) Барлиқ дүшмәнлиримиз бизгә қарап ағзини йоған ечип мазақ қилди;
47 Үстимизгә чүшти алақзадилик вә ора-қапқан,
Вәйранчилиқ һәм һалакәт.
48 Хәлқимниң қизи набут болғини үчүн,
Көзүмдин яшлар өстәң болуп ақмақта.
49 |ע| (Айин) Көзүм яшларни үзүлмәй төкүватиду,
Улар һеч тохталмайду,
50 Таки Пәрвәрдигар асманлардин төвәнгә нәзәр селип һалимизға қариғичә.
51 Мениң көзүм Роһумға азап йәткүзмәктә,
Шәһиримниң барлиқ қизлириниң Һали түпәйлидин.
52 |צ| (Тсадә) Маңа сәвәпсиз дүшмән болғанлар,
Мени қуштәк һәдәп овлап кәлди.
53 Улар орида җенимни үзмәкчи болуп,
Үстүмгә ташни чөриди.
54 Сулар бешимдин тешип ақти;
Мән: «Үзүп ташландим!» — дедим.
55 |ק| (Коф) Һаңниң түвлиридин намиңни чақирип нида қилдим, и Пәрвәрдигар;
56 Сән авазимни аңлидиң;
Қутулдурушқа нидайимға қулиқиңни юпурувалмиғин!
57 Саңа нида қилған күнидә маңа йеқин кәлдиң,
«Қорқма» — дедиң.
58 |ר| (Рәш) И рәб, җенимниң дәвасини өзүң соридиң;
Сән маңа һәмҗәмәт болуп һаятимни қутқуздуң.
59 И Пәрвәрдигар, маңа болған уваллиқни көрдүңсән;
Мән үчүн һөкүм чиқарғайсән;
60 Сән уларниң маңа қилған барлиқ өчмәнликлирини,
Барлиқ қәстлирини көрдуңсән.
61 |ש| (Шийн) И Пәрвәрдигар, уларниң аһанәтлирини,
Мени барлиқ қәстлигәнлирини аңлидиңсән,
62 Маңа қарши турғанларниң шивирлашлирини,
Уларниң күн бойи кәйнимдин кусур-кусур қилишқанлирини аңлидиңсән.
63 Олтарғанлирида, турғанлирида уларға қариғайсән!
Мән уларниң мәсқирә нахшиси болдум.
64 |ת| (Тав) Уларниң қоллири қилғанлири бойичә, и Пәрвәрдигар, бешиға җаза яндурғайсән;
65 Уларниң көңүллирини каҗ қилғайсән!
Бу сениң уларға чүшидиған ләнитиң болиду!
66 Ғәзәп билән уларни қоғлиғайсән,
Уларни Пәрвәрдигарниң асманлири астидин йоқатқайсән!
 
 
3:1 «Мән униң ғәзәп тайиғини йәп җәбир-зулум көргән адәмдурмән...» — 3-бапта (1-66) сөзлигүчи бәлким Йәрәмияниң өзи; у бәзи йәрләрдә (1) «Йерусалимға вәкил болуп» сөзләйду; (2) (бизниңчә) йәнә бәзи йәрләрдә Муқәддәс Роһ униң арқилиқ Мәсиһниң гунайимиз үчүн тартидиған қурбанлиқ азаплирини алдин-ала көрситиду. «Мән униң ғәзәп тайиғини йәп җәбир-зулум көргән адәмдурмән» — мошу айәттики «адәм» дегән сөз, адәттә «әркәк», «оғул бала», батур-палванни көрситиду. 3:13 «Оқденидики оқларни бөрәклиримгә санҗитқузди» — ибранийлар бөрәкни виҗдан яки һессиятниң мәнбәси дәп қарайтти. 3:17 «Җеним тинич-хатирҗәмликтин жирақлаштурулди» — башқа бир хил тәрҗимиси: «Җенимни тинич-хатирҗәмликтин жирақлаштурдуңсән». 3:19 «Мениң хар қилинғанлиримни, сәргәдан болғанлиримни, әмән вә өт сүйини йәп-ичкинимни есиңгә кәлтүргәйсән!» — башқа бир хил тәрҗимиси: «Мениң хар қилинғанлирим, мениң сәргәрдан болғанлиримни әслисәм, әмән йегәндәк вә өт сүйини ичивалғандәк болимән». 3:21 Зәб. 72:17 3:22 «Пәрвәрдигарниң өзгәрмәс меһриванлиқлири! Шуңа биз түгәшмидуқ;...» — башқа бир хил тәрҗимиси: «Пәрвәрдигарниң өзгәрмәс меһриванлиқлири һәргиз үзүлмәйду;...» 3:22 Йәш. 1:9; Һаб. 3:13 3:23 Зәб. 29:6 3:24 Һаб. 2:3 3:26 «Уни сүкүт ичидә күтүш яхшидур» — «сүкүт ичидә» дегәнлик мошу йәрдә йәнә «сәвир-тақәт билән» дегәнниму билдүриду. 3:27 «Адәмниң яш вақтида боюнтуруқни көтириши яхшидур» — бу айәтниң бәлким икки мәнаси бар: — (1) адәм яш вақтида җапа-мушәқәтни көрүш яхши иштур; (2) Бабилниң боюнтуруғи жүкләнгәнләр (сүргүн болғанлар) арисидин яшлар ахирида бу боюнтуруқниң (тәхминән 60 жилдин кейин) елип ташлинишини көрәләйду. Шуңа шу чағда «боюнтуруқни көтәргән яшлар»ниң бәхити болиду; уларға нисбәтән «яшлиқта боюнтуруқни көтириш яхши иштур». 3:29 «Йүзини топа-тупраққа тәккүзсун» — ибраний тилида «ағзини тупраққа бастурсун». Бу һәрикәт қаттиқ дуа-тилавәт қилишни билдүриду. 3:29 Рос. 8:22 3:37 Зәб. 32:9 3:38 Йәш. 45:7; Ам. 3:6 3:39 «Әнди тирик бир инсан немә дәп ағриниду, адәм балиси гуналириниң җазасидин немә дәп вайсайду?» — гуналиримизниң тегишлик җазаси җисманий һәм роһий өлүм болса, биз тирик чағда шу тегишлик җазани техи тартмидуқ. 3:54 «Сулар бешимдин тешип ақти; мән: «Үзүп ташландим!» — дедим» — оқурмәнләрниң есидә барки, Йәрәмия пәйғәмбәр «су азгили»ға ташливетилгән. Лекин мошу айәтләрдә ейтилған дәрдләр әшу сәргүзәшттин ешип кетиду.