17
Tesalónicapʉ Pablo quẽꞌrãrẽ waꞌaꞌque niꞌi
1 Pablo, Sila Filipopʉ níꞌcãrã yʉꞌrʉacãrã niwã Anfípoli, Apolonia wãmetise macãrĩrẽ. To yʉꞌrʉaa, etacãrã niwã Tesalónica wãmetiri macãpʉ. Ti macãpʉre judío masã nerẽrĩ wiꞌi nicaro niwʉ̃.
2-3 Pablo cʉ̃ weesetironojõpʉma ti wiꞌipʉ sãjãacʉ niwĩ. Iꞌtia semana saurunʉcʉ̃ Jesú ye quetire buꞌecʉ niwĩ. Dʉporocjãrãpʉ Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masã na ojaꞌquere buꞌecʉ niwĩ:
—“Õꞌacʉ̃ beseꞌcʉ piꞌeti, wẽrĩgʉ̃sami. Wẽrĩꞌcʉpʉ nimigʉ̃, masãgʉ̃sami”, ni ojacãrã niwã. Na tojo ni ojanoꞌcʉreta mʉsãrẽ niꞌcãrõacãrẽ wereꞌe. Jesúta nimi na tojo níꞌcʉ Õꞌacʉ̃ cʉ̃ beseꞌcʉ, ni werecʉ niwĩ Pablo.
4 Tojo ni werecã tʉꞌorã, niꞌcãrẽrã judío masã ẽjõpeocãrã niwã. Judío masã weronojõ ẽjõpeosetirã quẽꞌrã griego masã pãjãrã ẽjõpeocãrã niwã. Wiorã weronojõ nirã́ numia pãjãrã ẽjõpeocãrã niwã.
5 Ãpẽrã judío masã Pablo cʉ̃ weresere ẽjõpeotirãnojõ ʉpʉtʉ ʉocãrã niwã Pablore. Tojo weerã ʉmʉa nijĩsijarãrẽ, ñaꞌarã nibajaqueꞌatirãrẽ macã decopʉ neo, oꞌócãrã niwã:
—Nipeꞌtiropʉ caricũste sijaya, nicãrã niwã. Na tojo weecã, ti macãcjãrã nipeꞌtirã uarosãjãcãrã niwã. Beꞌro Pablo quẽꞌrãrẽ masã decopʉ miarãtirã aꞌmarã waꞌacãrã niwã. Na cãjĩ́ca wiꞌi Jasṍ wãmetigʉ ya wiꞌipʉ waꞌacãrã niwã. Topʉ eja, narẽ aꞌmarã, ti wiꞌi sopere weje pãꞌrẽcãꞌcãrã niwã.
6 Ne bocaticãrã niwã. Bocati, ti wiꞌi nigʉ̃́ Jasõrẽ́, ãpẽrã Jesure ẽjõpeorãrẽ ñeꞌe miacãrã niwã wiorã tiropʉ. Topʉ ejarã, aꞌtiro caricũcãrã niwã:
—Aperocjãrã ʉmʉa marĩ ya macãpʉ aꞌticãrã niama. Nipeꞌtiro na sijaropʉre dojorẽ sijarã weema.
7 Jasṍ narẽ cʉ̃ ya wiꞌipʉ cãjĩoꞌocʉ niami. Na nipeꞌtise marĩ wiogʉ Romacjʉ̃ cʉ̃ dutisere yʉꞌrʉnʉꞌcãrã weeama. Apĩ peꞌere “Wiogʉ waro nimi Jesú wãmetigʉ” nirã weeama, ni caricũcãrã niwã.
8 Na tojo nicã tʉꞌorã, ti macãcjãrã, ti macã wiorã nipeꞌtirã caricũstea waꞌacãrã niwã.
9 Beꞌro wiorã Jasõrẽ́, cʉ̃ meꞌrãcjãrãrẽ aꞌtiro nicãrã niwã:
—Mʉsã ʉ̃sãrẽ niyeru wapayecã, mʉsãrẽ duꞌuwĩrõrãti. Pablo, Sila na aꞌti macãpʉre wijáca beꞌro mʉsã ye niyerure wiarãti tja, nicãrã niwã. Tojo nicã tʉꞌorã, na wapayecãrã niwã. Na tojo wééca beꞌro narẽ duꞌucãꞌcãrã niwã.
Pablo, Sila Bereapʉ na buꞌeꞌque niꞌi
10 Ñamicaꞌa, naꞌiqueꞌari curapʉ ãpẽrã Jesure ẽjõpeorã Tesalónicacjãrã Pablo, Silare Berea wãmetiri macãpʉ wijaduticãrã niwã. Beꞌro ti macãpʉ eja, judío masã na nerẽrĩ wiꞌipʉ waꞌacãrã niwã tja.
11 Bereacjãrã peꞌe Tesalónicacjãrã nemorõ Pablo weresere tʉꞌotʉꞌsacãrã niwã. ¿Pablo marĩrẽ diacjʉ̃ta buꞌegʉ weemiti? nírã, ʉmʉcorinʉcʉ̃ Õꞌacʉ̃ ye queti ojarã na ojaꞌquere buꞌenuꞌcũcãꞌcãrã niwã.
12 Cʉ̃ diacjʉ̃ta werecã ĩꞌarã, judío masã pãjãrã ẽjõpeocãrã niwã. Ãpẽrã pãjãrã griego masã ʉmʉa ẽjõpeocãrã niwã. Numia quẽꞌrã griego numiata pajiro niyeru cʉorã numia ẽjõpeocãrã niwã.
13 Judío masã Tesalónicacjãrã Pablo Bereapʉ Õꞌacʉ̃ ye quetire buꞌecã tʉꞌocãrã niwã. Tere tʉꞌorã, na Bereapʉ waꞌacãrã niwã masãrẽ uarosãjãcã weerã waꞌarã tja.
14 Na uarosãjãcã ĩꞌarã, maata Jesure ẽjõpeorã Pablore ãpẽrã meꞌrã dia pajiri maapʉ oꞌócãꞌcãrã niwã. Cʉ̃ meꞌrãcjãrã peꞌe Sila, Timoteo ti macãpʉta tojacãꞌcãrã niwã.
15 Pablo cʉ̃rẽ baꞌpatiwãꞌcãꞌcãrã meꞌrã bʉrʉaa, Atena wãmetiri macãpʉ ejacãrã niwã. Topʉ cʉ̃rẽ soocã, majãmitojati aꞌtiticãrã niwã na ya macã Bereapʉ tja. Na meꞌrãta Pablo queti oꞌocʉ niwĩ:
—Quero Sila, Timoteo aꞌtiato aꞌtopʉ, nicʉ niwĩ.
Pablo Atenapʉ Jesú ye quetire wereꞌque niꞌi
16 Sila, Timoteore yucuegʉnojõ Pablo Atenapʉ nígʉ̃, ti macãpʉ ĩꞌacusiacʉ niwĩ. Topʉ peje na ẽjõpeose queose yeeꞌquere ĩꞌacʉ niwĩ. Tere ĩꞌagʉ̃, pũrõ bʉjaweticʉ niwĩ.
17 Tojo weegʉ Jesú ye quetire judío masã na nerẽrĩ wiꞌipʉ werecʉ niwĩ. Judío masãrẽ, ãpẽrã na weronojõ ẽjõpeosetirãrẽ werecʉ niwĩ. Tojo nicã ʉmʉcorinʉcʉ̃ macã decopʉ waꞌamʉjãcʉ niwĩ. Topʉ cʉ̃ bocaejarãrẽ Jesú ye quetire weremʉjãcʉ niwĩ.
18 Niꞌcãrẽrã epicúreo, estoico wãmetise cururicjãrãrẽ buꞌerã Pablo meꞌrã ucũcãrã niwã. Cʉ̃ Jesú ye quetire, apeye quẽꞌrãrẽ wẽrĩꞌcãrãpʉ masãsere werecʉ niwĩ narẽ. Tojo weerã niꞌcãrẽrã na basu aꞌmerĩ sẽrĩtiñaꞌcãrã niwã:
—¿Deꞌro ni weresĩꞌrĩgʉ̃ weeti tocãꞌrõ ucũsepijagʉ? Ãpẽrã peꞌe aꞌtiro nicãrã niwã:
—Ape diꞌtacjãrã na ẽjõpeorãnojõrẽ ucũgʉ̃ weesami, nicãrã niwã.
19 Beꞌro cʉ̃rẽ pijiwãꞌcãcãrã niwã wiorã na ucũwʉaro Areópago wãmetiropʉ. Topʉ cʉ̃rẽ nicãrã niwã:
—Ʉ̃sã maꞌma cjase mʉꞌʉ buꞌesere tʉꞌosĩꞌrĩsaꞌa.
20 Ʉ̃sãrẽ mejẽcã warota nicãꞌsaꞌa. Tere ne tʉꞌotirã nicãti. ¿Deꞌro nisĩꞌrĩrõ weeti te mʉꞌʉ buꞌese? Wereya, nicãrã niwã.
21 Ti macã Atenacjãrã, ãpẽrã topʉ macãrĩ waꞌaꞌcãrã na weesetise aꞌtiro nicaro niwʉ̃. Maꞌma queti diaꞌcʉ̃rẽ tʉꞌo, ucũnuꞌcũcãꞌsĩꞌrĩcãrã niwã.
22 Na wereduticã tʉꞌogʉ, Pablo Areópagopʉ wãꞌcãnʉꞌcã werecʉ niwĩ Atenacjãrãrẽ:
—Yʉꞌʉ ĩꞌacã, mʉsã ẽjõpeorãnojõrẽ añurõ ẽjõpeosetiꞌi.
23 Yʉꞌʉ aꞌti macãpʉ sijagʉ, mʉsã ẽjõpeosere ĩꞌapʉ. Topʉ niꞌcãrõ mʉsã ẽjõpeorãnojõrẽ waꞌicʉrã wẽjẽ ʉ̃jʉ̃amorõpeoropʉ aꞌtiro ojaõꞌonoꞌcarore bocaejapejasʉ. “Õꞌacʉ̃ masĩnoꞌña marĩgʉ̃rẽ ẽjõpeoro niꞌi”, niapʉ. Mʉsã masĩtimirã ẽjõpeoꞌcʉre mʉsãrẽ niꞌcãrõacã weregʉti.
24 »Õꞌacʉ̃ aꞌti turi nipeꞌtisere weeꞌcʉ ʉꞌmʉse, aꞌti diꞌta wiogʉ nimi. Tojo wiogʉ nitjĩagʉ̃, ʉmʉa na weeꞌque wiꞌseripʉ diaꞌcʉ̃ nímasĩtisami.
25 Ne apeyenojõ dʉꞌsatisaꞌa Õꞌacʉ̃rẽ. Nipeꞌtirãrẽ catise, ejerimise, nipeꞌtisere oꞌosami. Ne marĩ daꞌrase meꞌrã cʉ̃rẽ weetamuta basiotisaꞌa.
26 Õꞌacʉ̃ ne waropʉta niꞌcʉ̃ masʉ̃ weecʉ niwĩ. Cʉ̃ meꞌrãta nipeꞌtise cururicjãrãrẽ weecʉ niwĩ. Narẽ nipeꞌtiro aꞌti turipʉre nibʉroato nígʉ̃ dʉcawaacʉ niwĩ. Õꞌacʉ̃ cʉ̃ dutiro meꞌrã marĩ põtẽorõ catiatjore, marĩ niatjore cũucʉ niwĩ.
27 Cʉ̃ weeꞌquere ĩꞌarã, yʉꞌʉre masĩsĩꞌrĩrã aꞌmato nígʉ̃ tere weecʉ niwĩ Õꞌacʉ̃. Cʉ̃rẽ aꞌmato nimigʉ̃, yoaropʉ nitisami. Marĩ tiroacã nisami.
28 »Õꞌacʉ̃ weetamurõ meꞌrãta marĩ catiꞌi, daꞌraꞌa. Niꞌcãrẽrã mʉsã ya curuacjãrã papera ojari masã aꞌtiro ni ojacãrã niwã: “Marĩ quẽꞌrã Õꞌacʉ̃ weeꞌcãrã cʉ̃ põꞌrã niꞌi.”
29 »Marĩ Õꞌacʉ̃ põꞌrã niꞌi nírã, cʉ̃rẽ “Uru, plata wãmetise meꞌrã yeeꞌcʉ nimi”, ni wãcũticãꞌrõʉaꞌa. Tojo nicã “Ʉ̃tãgã meꞌrã queose weeꞌcʉ nimi”, niticãꞌrõʉaꞌa. “Masã na wãcũrõ meꞌrã yeemeꞌrĩꞌcʉ nimi Õꞌacʉ̃”, niticãꞌrõʉaꞌa.
30 Dʉporocjãrãpʉre na masĩtirã yee ẽjõpeoꞌquere Õꞌacʉ̃ tojo ĩꞌacãꞌcʉ niwĩ. Aꞌtocaterore marĩ nipeꞌtirocjãrãrẽ aꞌtiro ʉasami. Marĩ ñaꞌarõ weesetisere bʉjaweti, duꞌudutisami.
31 Õꞌacʉ̃ aꞌti turi nipeꞌtirocjãrãrẽ beseatji nʉmʉrẽ ĩꞌacasanʉꞌcõcʉ niwĩ. Ti nʉmʉ nicã, queoro nise meꞌrã besegʉsami. Cʉ̃ beseꞌcʉ Jesú meꞌrã tojo weegʉsami. Õꞌacʉ̃ cʉ̃rẽ ãꞌrĩta mʉsãrẽ beseacjʉ nimi nígʉ̃, wẽrĩꞌcʉpʉre masõcʉ niwĩ, nicʉ niwĩ Pablo.
32 Pablo “Niꞌcʉ̃ masʉ̃ wẽrĩꞌcʉpʉ masãcʉ niwĩ” nicã tʉꞌorã, ãpẽrã niꞌcãrẽrã mejõ bujicãꞌcãrã niwã. Ãpẽrã peꞌe “Mʉꞌʉ apetero tere ucũcã, tʉꞌonemosĩꞌrĩsaꞌa tja”, nicãrã niwã.
33 Beꞌro Pablo na nerẽrõpʉ níꞌcʉ wijaa waꞌacʉ niwĩ.
34 Niꞌcãrẽrã cʉ̃rẽ sirutuwijaa, cʉ̃ weresere tʉꞌorã, Jesure ẽjõpeocãrã niwã. Niꞌcʉ̃ Dionisio wãmetigʉ Areópagopʉ ãpẽrã wiorã meꞌrã nerẽwʉagʉ nicʉ niwĩ. Apego Dámari wãmetigo, tojo nicã ãpẽrã Jesure ẽjõpeocãrã niwã.