7
Stefanus yalak tenanke
Lemade uskwe khatu lan lahuk ti iry mabaa klen ti irkye yor Hulasokwe, neke yena Stefanus ma byohe, “Tun iry nekre ratanuk ma aramy ne, mlay bain o mtwanuk e?”
+Dendye Stefanus hyalas ma byohe, “Amakw o waikw e, kuten ma mtyomolu nam kutanuk ne! Heitlulswo ity ebnwo matrumat Abraham lenla yiar bai nus Haranke, desikeo imin ti lasmyer Mesopotamiake. Kyoat desy dakun o Hulasow Lan Lahukke mya ma syusu I ti Abraham. Ode Hulasokwe tyanuk ti i ma byohe, ‘Mtwutuk hnuamw ne, ode amno waimw, ma mbwai lasmyer ana kususu ti oke.’
Lemade Abraham byetik toha iry Kasdim-are wait lasmyer Mesopotamiake, ode byai nus Haranke ma imin ti. Ode kyoat Abraham ama-na myaty, desikeo Hulasokwe yaso Abraham ma myai lasmyer a selsel ne iry Israel ity ne tamin ti ne, ma imin ti. +Ode kyoat desike Hulasokwe lenla yal lasmyer ne tebibikan ti Abraham dakun. Keskyede Hulasokwe ihatetak ohe, ana yal lasmyer ne ti Abraham yor tesnwo natu ma wait, biar ma Abraham lenla ika anan dakun. +Lemade Hulasokwe tyanuk ti i ma byohe, ‘Tesnwo natumw nekre ana ramwakun ti negara salik. Lemade ana raka at ti irire ti negara desy, ode iry desikre ana rala atyat tesnwo natumw nekre nini ainke atkwe enaat. Keskye ana Yaw ne kukun a negara tesnwo natumw raka at tike, maktei bonyo ana tesnwo natumw nekre rbetik toha negara desy ma rmai lasmyer ne, ma rsambayan ode rou ma Yaw ti ne.’
+Lemade Hulasokwe ihatetak yor Abraham, ma yaso Abraham ma yor tesnwo natu wamwanire mumu ne musti mo ratosa tenatare.* Kali ktela ratosa tenat desikre, kyeluk nyatos ohe Hulasokwe ihatetak yor Abraham tesnwo natu nekre de. Dendye kyoat Ishak radur ti ma wasi sekwe walw bonyo, Abraham yatosa anan Ishak tenanke. Maktei bonyo Ishak yatosa anan Yakub tenanke, ode Yakub a yatosa anan dehean a kresi deru desike tenatare dakun. Ode iry dehean a kresi deru desike, iry Yahudi-nare mumu ne ity ebnwo matrumat sir.
+Ode Yakub anan desikre rsoi ralat ti wait amury a Yusuf, lemade rketa Yusuf ti iry Mesirare, ma ika at ti sir. Keskyede Hulasokwe inonor a i bo. 10 Ode Hulasokwe yaditi atyat ribun nekre toha Yusuf, ode yal hehei lulw o lyakwe ti i ma khyury ma raja Mesirke, neke Firaun, dyakin i. Dendye Firaun byitil i ma hyareta ti Mesir, ode syeak ti Firaun wasi sey o sar desikre mumu. 11 Ode kyoat Yusuf ihareta bonyo, lu o laar neke lan a ksyalik ti lasmyer Mesirke ktem desy mumu, ma ti kyal lasmyer Kanaanke dakun, dendye masunkwe kdyan sir o lan a ksyalik. Kyoat desike bonyo ity ebnwo matrumat lema kika kotw ma ra de. 12 Keskye kyoat Yakub itomolu ma kika kotw o Mesir bonyo, yaso ananare, neke ity ebnwo matrumat desikre, ma rbai Mesir ti rliw a kotw, desikeo raba mamunake desy. 13 Maktei o rba huruk. Neke kdi a kla-ruake bonyo, nenmo Yusuf lyosu i ti wainare, ode kyoat desike Firaun nenmo hye ohe Yusuf wainare sir ne. 14 Lemadendye Yusuf yaso wainare ma rulak sir ti rabuk amat Yakub yor wait sekye kralake mumu, ma rmai Mesir ma ramin ti. Neke aryaritke hean-itw kresi enasim sir. 15 Dendye Yakub yor wasi sekye kralake rbai Mesir. Lemade ramin ti desy nini enmosw o amosw sir ma rmaty. 16 Keskyede kyoat iry Yahudi-nare rbetik toha Mesir, desike bonyo rety de rolik ebnwo matrumat desikre luritare ma rety mai hnu Sikhemke ti ity wait lasmyer ne. Ode ramlin lury desikre ti bobke kuran a heitlulswo Abraham iliw toha Hamor tesnwo natuke.
17  +Keskye kyoat lenla rabetik toha Mesir, ode sew inahatetak Hulasokwe inal ti Abrahamke kyarasik ma kidi ti bonyo, ity ebnwo matrumat mamin Mesir desikre rmel ma ribun sir. 18 Kyoat desike rajake it ma hyareta ti Mesir. Raja Mesir desike lema hye o Yusuf neke esei, kali Yusuf myaty soso de. 19 Lemade raja desike yulak de tyalik ity ebnwo matrumat iry Yahudi desikre, ode yoban de tyaba sir. Ode yaso sir ma rbisak naman kakan nenmo radur ti sir desikre ba, ma kete iry Yahudi desikre rmel ma ribun sir huruk. 20 Kyoat desike dakun o Musa nenmo radur i mo eras i a ksyalik, ma hulke enatelw ne ena o ama-na rmumw a i ti wait sekye kralake, ma irire lema rhe. 21 Maktei o musti mo rba ti rtutuk Musa ti mloskye. Kyoat ratutuk i bonyo, Firaun anan wamfwetke itot i, dendye yal i ma myumw a i, ma kindika anan i bo. 22 Lemade tuanggurw Mesir desikre rajar Musa ma hye ktela mamin ti Mesir desikre mumu, mane tun itanukare kyety mdedan, ode malkyakaw i ti ktela ialanare.
23 Kyoat Musa wasi ainke hean-at bonyo, yohut ti ralake ma bya ti syeak wasi irire, neke iry a Israel-are. 24 Ode bya ti iatos wasi irire bonyo, yatos o iry Mesirke it a yoban iry Israelke it. Lemadendye Musa yoryeta iry Israel desy, ma tyabahunw a iry Mesir desy. 25 Kyoat desike Musa ryekan o wasi irire rhe ohe, Hulasokwe syusu i ma mya ma yaditi sir toha masunkwe, keskyede lema rhe.
26 Ode bolbolke bonyo yatos huruk a iry Israelke enaru ma rakahrea, lemade yobak ma ika eras sir ma tyanuk ti sir ma byohe, ‘Liakw e! Miru neke mihatnima e, ode kyanmwane mikahrea ne de?’
27 Keskyede ti iry deru desike iry maala salke yudu Musa ei kserike, ode tyanuk ti i ma byohe, ‘Esei ne isusu o ma muhareta ode muukun tun ma aramy ne de? 28 Ta mala ma mtwabahunw a yaw mane e, kola liahke mutabahunw a iry Mesirke ne e?’
29  +Kyoat Musa itomolu tun desikre bonyo imtaut. Lemade ila a yosy Mesir ma byai lasmyer Midianke, ode imin ti so, ma yola dene mwakun nekre. Ode kyoat imin o lasmyer Midianke bonyo isa, ma anan wamwankye enaru.
30 Musa imin o lasmyer Midianke ma ainke hean-at a kyelak eta bonyo, Hulasokwe wasi nyaso manosy laitke mya ma syusu i ti Musa ti wen malosy-loskye, ma knyey a huar Sinaike. Nyaso manosy lait desike mya o yola ay malehur ti kairwamaske kralake ne. 31 Kyoat Musa iatos nam desy bonyo hyeran a ksyalik. Lemade lyakut ba ti nyey ay desy ma yatos o nam sai ne. Desike bonyo ity Ebut Hulasokwe telake kbyetik ma ktyanuk ti i de kbyohe, 32 ‘Yaw neke Hulasow a ebnwo matrumamw Abraham, Ishak ode Yakub rasambayan tike.’ Lemade Musa imtaut ma yamlulurw, ode lema ires ma yatos ay malehur ti kairwamaske krala desy de.
33 Lemade ity Ebut Hulasokwe tyanuk ti i huruk ma byohe, ‘Monuk dorinare toha lwaumure, kali lasmyer mumdiry ti desike, lasmyer nelnyelkye. 34 Yaw neke katos wasikw irire ti Mesir mo isitare ksunw de. Ode ktwomolu sir ma rarwen dakun, dendye korw ma ti kaditi sir. Lemade mmwa ma kaso o ma mbwai Mesir.’
35 Keskye Musa neke iry Israel-are rabu a ratuly i de, ma rtanuk ti i ma rbohe, ‘Esei ne isusu o ma muhareta ode muukun tun ma aramy ne de?’ Keskyede Musa neke Hulasokwe yaso i, kyoat nyaso manosy laitke isusu i ti ay malehur ti kairwamaske krala desy. Hulasokwe I ne yaso Musa ma hyareta iry Israel-are, ode yaditi sir ma lema raka at ti Mesir de. 36  +Ode Musa i ne inety lulkwe ma inor iry Israel-are ma rabetik toha Mesir ne. Ode yala ktela masalsyalik iare ode nyatos manosy Hulasokwe ti Mesir, ode o a Tasi Mermerke, ode ti wen malosy-loskye dakun, ma kyal nini ainke hean-at. 37  +Ode Musa dakun o i ne itanuk ti a iry Israel-are de byohe, ‘Hulasokwe ana syusu iry manety wasi nyanoke it ti e kola yaw, yosy a wasimy nuske kmyesan bo.’
38  +Ode kyoat Musa yor Israel-are ma rawahuk sir ti lasmyer malosy-loskye bonyo, Hulasokwe wasi nyaso manosy laitke itun a yor Musa o a huar Sinaike. Lemadendye Musa byaa klen ti Hulasokwe wasi nyaso desy yor ity ebnwo matrumat, ma lyosu Hulasokwe wasi tun desikre ti sir. Nyano neke kyety mormyorifke, ode ity ebnwo matrumat nekre rahes tun nekre ma ti kyait ity dakun de.
39 Keskyede ity ebnwo matrumat lema rbu ma rtomolu i, ode lema rou i dakun, de rbu ma rolik sir bai Mesir bo. 40  +Lemade rtanuk ti Harun ma rbohe, ‘Muka adarare ma ity ma reluk Hulasow ma ity, ma adar desikre rety lulkwe ma ity. Biar ma Musa neke yety lulkwe ma ity ma tbetik toha Mesir, keskye lema aramy mhye o ktela sai kdi ti i de.’
41 Dendye kyoat desike iry desikre raka adarke it ma kola sabkye ananke, maktei o ral heal ma rkotal ma rabar ti adar desy, ode ramukmuka ramarmara sir ma rleru adar raala desy. 42  +Kali koldyesike mane, Hulasokwe kyeyer a sir, lemade lyura sir ma rsakitil ode rou ti hul o sew o ftun. Ktela neke kdi ti ma kola iry manety nyanoare rakesy ti wait kitabke ne. Ti kitabke krala desy Hulasokwe tyanuk ma byohe,
‘Hei iry Israel e! Kyoat ei ne moluk a mimin ti wen malosy-loskye ainke hean-at,
desikeo mkyotal healare ma myabar, keskyede lema myabar ma Yaw.
43 Kali miba de mima neke, lasyery adar Molokhke kimin tike, ktyabal adar ftun a rahaly ti Refan neke myety ti de myety ma bo.
Kali mika adar desikre ma msyakitil ode myou ti.
Lemadendye ana khwury ma irire rkumak a e, ode rhait e ba sososo a, ma rotuk e bai nus mamin ti Babelke serida so.’ ”
44  +Lemade Stefanus tyanuk a syaur tunake ma byohe, “Ode kyoat ity ebnwo matrumat ramin ti wen malosy-loskye, desike bonyo Hulasokwe yaso Musa ma raka lasyerkye ma ktyoha nam Hulasokwe isusu ti Musake. Lasyery neke Hulasokwe wasi, ma ksyusu ohe Hulasokwe mya ma yait iry Israel-are ma yor sir.
45 Kyoat ity ebnwo matrumat desikre ramaty bonyo, anatare ral Hulasokwe wasi Lasyery desy huruk. Lemade Yosua yety lulkwe ti sir ma rety Hulasokwe wasi Lasyery desy ma rmai lasmyer Kanaan ne. Kyoat desike Hulasokwe yesak iry mamuna ma madurak lasmyer ne ma ity ebnwo matrumat radurak. Ode Hulasokwe wasi Lasyery desike kimin ti Kanaan ne, nini kyait a taras raja Daud iharetake. 46  +Raja Daud neke wasi mormyorifke eras, dendye Hulasokwe dyakin a i, ode Daud iten toha Hulasokwe ma lyura i ma syadiri sekye it ti Hulasow a heitlulswo Yakub isambayan ti Ike. 47  +Keskye Hulasokwe lema you ma Daud syadiri, de raja Salomo, Daud ananke, i ne isadiri sekye ti Hulasokwe ne. 48 Keskyede Hulasow Lan Lahukke dakun o lema imin ti sey a irkye isadirike, kola dene iry a manety Hulasokwe wasi nyanoke kyesy ti kitabke ma kbyohe,
49  +‘Ity Ebut Hulasokwe tyanuk ma byohe,
“Lait ne, neke wen kutaklulw ti ma kuhareta ti ne,
ode lasmyerke khaha ne kyeluk indurak ma kswaa lwaukure ti.
Koldyesikemo sey kabei ne mibu ma misadiri ma Yaw ne de?
Ode wen kabei ne ana kureit ti ne de?
50 Kali mhye o Yaw ne kala nam ribun mamin ti lait o lasmyerke khaha ne mumu de.” ’ ”
51  +Lemade Stefanus syaur tunake ma tyanuk ti Iry Lan Maohut Tun ti Yahudi-nare ma byohe, “Hei iry a usu khatu lan e! Lema mbyu ma mtyoha Hulasokwe ode lema mbyu ma mtyomolu Hulasokwe tun a itanuk nekre! Ei neke myola ebnwo matrumamy dakun, kali kyalamo msyorw a Hulasokwe Memeanke. 52 Lema kika iry a manety Hulasokwe wasi nyanoke it ma ebnwo matrumamy lema roban de rtaba i elik. Ode heitlulswo, kyoat iry a manety Hulasokwe wasi nyano nekre rabrita Iry a mlakye ma ana myai nus ne, desikeo ebnwo matrumamy a rtabahunw a iry mabrita desikre dakun. Ode kyoat Iry mlay neke ima bonyo, ei neke mkyeta I ode mtyabahunw a I! 53 Ode biar ma Hulasokwe wasi nyasoare rosy laitke, ma rety Hulasokwe wasi tnyetakare ti Musa, ma kyesy ti ebnwo matrumamy, ma kyait ei ne dakun, keskyede ei neke lema mtyoha elik!”
Stefanus rtabahunw a i
54 Kyoat Iry Lan Maohut Tun desikre ratomolu tun Stefanus itanuk desikre bonyo, ralatare masbu a ksyalik, ma telatare lan ti i.
55 Keskyede Stefanus neke Hulasokwe Memeanke kbyenw a i, ma yatnyarak ei laitke ma yatos manenen ei wen sra eras Hulasokwe imin tike kralake, desikeo yatos Hulasokwe wasi madelahke ode Yesuske imdiry ti Hulasokwe seri wanke. 56 Dendye tyanuk ma byohe, “Myatos! Katos laitke ma kimlakat, desyo katos Irkye Ananke ma imdiry ti Hulasokwe seri wanke.”
57 Lemade Iry Lan Maohut Tun desikre mumu rkok molutare ode rboran ma raktemtem neke ra-la ti rkumak Stefanus. 58 Desikeo rkumak Stefanus ode rhait i ei mloskye ma ror i bai hnuke kserike, ma ratdya i. Ode iry maudu sal ti Stefanus desikre ronuk wait rabit narnarw nekre, ma ral ti lyalakwe it ma ani Saulus ma syeak, maktei o ral hature ma ratdya Stefanus. 59 Malmata iry desikre ratdya Stefanus bonyo, Stefanus syambayan ma byohe, “O Ebukw Yesus O, mal a isnosmwaknakw ne.”
60 Maktei o Stefanus syakitil ode yatela ma byohe, “Ebo, kete mukun iry nekre ti ratabahunw a yaw ne.”
Stefanus itanuk maktei bonyo, myaty.
+ 7:2 Kej. 11:27–17:14 + 7:5 Kej. 12:7; 13:15; 15:18; 17:8 + 7:6 Kej. 15:13-14 + 7:8 Kej. 21:2-4; 25:26; 29:31–30:24; 35:16-18 * 7:8 Ratosa tenatare neke kbuanke o rkotal hinyoruat a kiblunare. Kyalamo ti tel mabuske rbohe, sunat. Nyatos ratosa tenatare ne, neke klyosu ohe Hulasokwe anan sir. + 7:9 Kej. 37:1–50:14 + 7:17 Kel. 1:7–3:10 + 7:29 Kel. 18:3-4 + 7:36 Kel. 7:3; 14:21; Bil. 14:33 + 7:37 Ul. 18:15,18 + 7:38 Kel. 20:18-21 + 7:40 Kel. 32:1-6 + 7:42 Am. 5:25-27 + 7:44 Kel. 25:40 + 7:46 2Sam. 7:2 + 7:47 1Raj. 6:1-38 + 7:49 Yes. 66:1-2 + 7:51 Yes. 63:10 7:56 Ti ayat ne kbyohe, Irkye Ananke, neke klyosu ohe Yesuske. (Matos Dan. 7:13-14.)