13
Yesu magɛ namaga a tigɛ baal-la si du̱u kiaa lɛ
Maak 4.1-9; Luuk 8.4-8
1 Tapulii-la titia Yesu lii dia-la lɛ ba di u haritooroo fa si hɔnɔ, a sii mu mugi-baliŋ niiŋ a hɔŋ dimɛ duu dagɛ niaa.
2-3 Niaa yugɛ a ku gollu chu. Ba si yuga ŋii, u sii mu juu liiŋ daboro tuɔŋ a hɔŋ liiŋ tuɔŋ, ka ni-daŋ-la chiŋ muga niiŋ. Ŋii nɛ u magɛ namagaba a dagɛba wiaa yugɛ. U namagaba-la dɔŋɔ nɛ ŋla: Yesu si, “Baal kubala nɛ sie a kɛŋ u ku-doho kaa lii duu misɛ.
4 U síi misɛ ŋii, ku-doho-la dɔŋsuŋ tel woŋbiiŋ tuɔŋ. Diibiisiŋ ku tuɔsa dii.
5 Dɔŋsuŋ ma tuu tel kpaginyiliŋ nyuŋ. Hagila si bi yugɛ ŋii, ka ba guu nyu.
6 Ba naapoloo bi tiŋteeŋ jua. Wia pɔsɛ a kpuba, ba suu, bɛɛ wiaa ba naapoloo bi tiŋteeŋ jua.
7 Ku-doho-la dɔŋsuŋ ma tel sɔsuŋ tuɔŋ. Ba nyu, sɔsu-la ma nyu a nyaga kpu. Ba bi wasa.
8 Ama ku-doho-la dɔŋsuŋ ma lii tel tiŋtee-zɔmuŋ lɛ a nyu a waa a wasɛ woruŋ. Dɔŋsuŋ hɛ biee zɔlɔ zɔlɔ, dɔŋsuŋ ma mahiŋ batori batori, dɔŋsuŋ ma mara ari fii fii.”
9 Yesu si magɛ namaga-la dɛrɛ, ŋii nɛ u bul, “Digilaa tiŋŋaa, má wuoli ma digilaa a nii wiaa deeŋba.”
Yesu dagɛ u haritooroo wii-la si tii u yie mimagɛ namagaba
Maak 4.10-12; Luuk 8.9-10
10 Ŋii nɛ Yesu haritooroo kɔ u teeŋ a piɛsu a bul, “Bɛɛ nɛ tii ŋ yie kɛŋ namagaba a didagɛ niaa?”
11 Ŋii nɛ Yesu bula piba a bul, “Ma niaa deeŋba nɛ Wia dagɛ u kuorii-la wiaa bubuɔŋ pa, wialiŋ fa si faa, ama ni-daŋ kala dee.
12 Nii-la kala si to Wia niiŋ wiaa, Wia jaŋ faasa pɛu lɛ woruŋ. Nii-la ma si bi Wia niiŋ wiaa ka to, Wia bi jaŋ pɛu lɛ. U si pɛu lɛ mua-la maa, u jaŋ laa u kua.
13 Wii-la si tii mi yie mimagɛ namagaba nɛ ŋla: Ba yie nyilimi nyilimi nɛ aŋ bi kuŋ-kala wuo na, a jijegili wiaa aŋ bi wii-kala ka nii aŋ bi wialiŋ bubuɔŋ ma wuo jiŋ.
14 Wia si to Azaaya lɛ a bul wialiŋ, ba wiaa nɛ u bul ŋii. Ba ku ŋaa wutitii. Azaaya fa ŋaa nii-la síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ nɛ. U fa bula a bul,
‘Niaa deeŋba jaŋ jegili jegili wiaa aŋ bi wii-kala bubuɔŋ wuo jiŋ,
ba jaŋ nyilimi nyilimi aŋ bi kuŋ-kala wuo na,
15 bɛɛ wiaa ba bi wu-jimiŋ kɛnɛ Wia teeŋ, ba via Wia niiŋ wiaa nɛ,
ba tɔ ba digilaa ma nɛ di ba sí wii-kala nii
a kɛŋ ba siaa ma tɔ di ba sí kuŋ-kala na.
Wia si di ŋii dee, ba fa jaŋ nina,
ba digilaa ma fa ninii wiaa.
Ba fa jaŋ jiŋ wiaa bubuɔŋ
a birima kɔ mi teeŋ di mi vaarɛba.’
16 Ma-na, ma tuɔŋ tɔrɔ ari ma wuo nina wialiŋ kala ma síi na a wuo nii wialiŋ maa.
17 Mi bulaa pima ari nialiŋ fa síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ, ari nialiŋ dɔŋsuŋ fa síi to Wia, ba yuga a cho di ba nina wialiŋ ma síi na aŋ bi wuo na, a ma fa cho di baa nii wialiŋ ma síi nii, aŋ ka ba bi wuo nii.
Yesu dagɛ ku-duuro namaga-la bubuɔŋ
Maak 4.13-20; Luuk 8.11-15
18 Má jegili a nii ku-duuro namaga-la bubuɔŋ.
19 Nialiŋ si yie nii Wia niiŋ wialiŋ a mu tigɛ Wia kuorii-la lɛ aŋ bi ba bubuɔŋ jiŋ, ba nagɛ ku-doho-la si tel woŋbiiŋ lɛ nɛ. Sitaani yie guu kɔ a kɛŋ wialiŋ a liiri ba tuɔsaa lɛ.
20 Kialiŋ ma si tel kpaginyiliŋ nyuŋ ma nɛ ŋaa nialiŋ si yie guu a laa Wia niiŋ wialiŋ dii ari tuɔtɔruŋ.
21 Ama ba bi bɔyɛ kɛnɛ a nagɛ naapoloo si bi tiŋteeŋ jua. Ba jaŋ sɛi wii-la a tou mu magɛ ŋii. Di hɛɛŋ nɛ juuba, koo di ba to naasiŋ dudɔgisɛba a tiŋ wii-la wiaa, ba tuɔŋ guu lii wii-la lɛ. Ba joŋo ta.
22 Kialiŋ si tel sɔsuŋ tuɔŋ ma nɛ ŋaa nialiŋ si yie nii Wia niiŋ wialiŋ, ama dunia kiaa wiaa walimɛba, ba cho di ba jigi aa chɛ kuŋ-kala. A tiŋ wiaa deeŋba, ba bi sɛi di ba to wialiŋ. Wialiŋ bi doho kɛnɛ ba teeŋ.
23 Kialiŋ si tel tiŋtee-zɔmuŋ lɛ ma nɛ ŋaa nialiŋ si yie nii Wia niiŋ wialiŋ a jiŋ ba bubuɔŋ, wialiŋ kɛŋ doho kiŋkɛŋ kiŋkɛŋ ba teeŋ, dɔŋsuŋ nɛŋ zɔlɔ zɔlɔ, dɔŋsuŋ mahiŋ batori batori, dɔŋsuŋ ma mara ari fii fii.”
Yesu magɛ namaga a tigɛ baga si kɛŋ yaŋ lɛ.
24 Ŋii nɛ Yesu bira magɛ namaga dɔŋɔ a piba a bul, “Wia kuorii-la nagɛ baala si sie nɛ a du̱u miiriŋ u baga lɛ.
25 Titaŋ kubala niaa kala si piŋ doŋ, u diŋdɔmɔ kɛŋ yaŋ kaa mu du̱u hɛ baga-la lɛ aŋ viiri.
26 Miiri-la si suomo nyu a ninɛŋ, yaŋ-la ma nyu.
27 Ŋii nɛ baal-la tiŋtinnaa mu a na baga-la a miira ku bula pi baal-la a bul, ‘La kuhiaŋ, ŋ du̱u ku-zɔŋŋɔɔ nɛ ŋ baga-la lɛ, ka nii nɛ yaŋ-la ma nyu baga-la lɛ?’
28 Ŋii nɛ ba kuhiaŋ-la bula piba a bul, ‘U naga ari mi diŋdɔŋ nɛ ŋaa ŋii.’ Ŋii nɛ u tiŋtinna-la piɛsu a bul, ‘Ŋŋ chɛ di la mu a churi yaŋ-la ta nɛɛ?’
29 Ŋii nɛ baal-la bul, ‘Ai, má leŋ di miiri-la bii. Di ma nɛ mua di ma churi yaŋ-la lɛɛlɛ, ma jaŋ pɛ churi miiri-la dɔŋsuŋ ma ta.
30 Di miiri-la nɛ bia, mi jaŋ leŋ di nialiŋ sii mu baga di ba laa sipaaŋ churi yaŋ-la a vɔɔ a nyigɛ, aŋ-na kuŋ miiri-la kaa ku hɛ mi vire lɛ.’ ”
Yesu magɛ namaga a mu tigɛ ku-doho kubala baa yirɛ masitad lɛ
Maak 4.30-32; Luuk 13.18-19
31 Ŋii nɛ Yesu bira magɛ namaga dɔŋɔ a bul di Wia kuorii-la nagɛ baal kubala nɛ si joŋ ku-doho kubala baa yirɛ masitad a du̱u u baga lɛ.
32 Ku-doho-la bi wii maga. U nɛ muuro kii ku-doho-na kala si hɛ dimɛ. Ama duu nɛ nyua, u yie waa a birimɛ tia nɛ a yuga kii baga ku-duuloo kala kala. Ŋii nɛ diibiisiŋ yie sagɛu lɛ a sua ba dɛlliŋ u naakelee lɛ.
Yesu magɛ namaga a mu tigɛ si-buruŋ lɛ
Luuk 13.20-21
33 Yesu bira magɛ namaga dɔŋɔ a piba a bul, “Wia kuorii-la nagɛ si-buruŋ nɛ ba si kaa hihɛ munuŋ lɛ. Haala joŋ munuŋ a hɛ tasi-gbaŋa tuɔŋ a joŋ si-buruŋ a kaa kuosi. U dieni mua, ka muŋ-la sii puɔra su̱ tasi-gbaŋa-la kala.”
Yesu dagɛ niaa namagaba
Maak 4.33-34
34 Di Yesu nɛ fa bul wii-kala pipi ni-daŋ-la, namaga nɛ u yie magɛ. U bi jaŋ bul wii di u bi namaga maga.
35 U ŋaa ŋii di wialiŋ nuu fa si bula, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ, ku ŋaa wutitii nɛ. U fa si, “Di mi nɛ bul wiaa pipi niaa, mi jaŋ magɛ namagaba, mi jaŋ bul wialiŋ si ŋaa wu-faalaa a chiŋ dunia di-suomuŋ a piba.”
Yesu dagɛ namaga-la u si maga a tigɛ yaŋ lɛ bubuɔŋ
36 Yesu si ta ni-daŋ-la, ba viiri, ka u sii juu dia. Ŋii nɛ u haritooroo kɔ u teeŋ a piɛsu a bul, “Dagɛla namaga-la ŋ si maga a tigɛ baga yaŋ lɛ bubuɔŋ.”
37 Ŋii nɛ Yesu bul, “Nii-la si du̱u miiri-la nɛ ŋaa mi-na Nuhuobiine Bie.
38 Baga-la lɛ u si du̱u miiri-la, u nɛ ŋaa dunia. Miiri-la ma nɛ ŋaa nialiŋ si jaŋ juu Wia kuorii-la tuɔŋ. Yaŋ-la ma si nyu baga-la lɛ nɛ ŋaa Sitaani niaa.
39 Diŋdɔŋ-la si du̱u yaŋ-la nɛ ŋaa Sitaani. Miiri-la ma kumuŋ nɛ ŋaa dunia didɛriŋ. Nialiŋ ma si kuŋ miiri-la nɛ ŋaa Wia tiŋdaaraa.
40 Ŋii ba si hiesi yaŋ-la a nyigɛ, ŋii titia nɛ jaŋ ŋaa dunia didɛriŋ.
41 Mi-na Nuhuobiine Bie, mi jaŋ tiŋ mi tiŋdaaraa di ba juu Wia kuorii-la tuɔŋ a tuɔsɛ nialiŋ si ŋaa haachɛ tiŋŋaa, ari nialiŋ kala si ŋaa wu-bɔŋŋɔɔ
42 a joŋo yuo a hɛ Wia nyiniŋ tuɔŋ. Lee-la nɛ ba jaŋ yel aŋ pɛ didiŋ ba nyilaa.
43 Ka di tuɔpul tiŋŋaa tutul ari wii-pɔsuŋ síi tul ŋii la Nyimma Wia kuorii-la tuɔŋ. Digilaa tiŋŋaa, má wuoli ma digilaa a nii wiaa deeŋba.”
Baal-la si pɛrɛ baga a mɔl kiaa
44 Yesu bira bul, “Wia kuorii-la nagɛ ŋla nɛ: Baal kubala nɛ mu a pipɛrɛ baga a na di sɛlimɛ hɛ baga-la lɛ. U si na sɛlimɛ-la, u gbaa tɔ, u tuɔŋ kala faasa tɔrɛ kiŋkɛŋ. Ŋii nɛ u mu yallɛ u kiaa kala a kɛŋ moribie-la a kaa mu yɔɔ baga-la.”
Yesu bira magɛ namaga a mu tigɛ busiiŋ lɛ
45 Yesu bira si di Wia kuorii-la nagɛ bayala si mua di u yɔɔ busiaa nɛ.
46 U si na dɔŋɔ duu faasa zɔŋ kiŋkɛŋ, u miira mu joŋ u kiaa kala u si kɛnɛ a yallɛ a yɔɔ busii-la.
Yesu magɛ namaga a tigɛ joŋ lɛ
47 Yesu bira si di Wia kuorii-la nagɛ joŋ nɛ, ba si joŋo yuo hɛ mugi-baliŋ tuɔŋ. U kɛsɛ cheŋfili-yiriba kala.
48 Di cheŋfilee nɛ suo, cheŋfili-kpuura-la yie kaa lɛrɛ lii mugi-baliŋ niiŋ nɛ a tuɔsɛ cheŋfilie-la. Ba yie tuɔsɛ ku-zɔŋŋɔɔ hɛ ba kiaa lɛ aŋ joŋ kialiŋ si bi zɔŋ a yuo ta.
49 Ŋla nɛ saa u jaŋ nagɛ dunia didɛriŋ. Wia tiŋdaaraa jaŋ lii a tuɔsɛ ni-bɔŋŋɔɔ ni-zɔŋŋɔɔ tuɔŋ
50 a joŋba yuo hɛ Wia nyiniŋ lɛ. Dimɛ nɛ ba jaŋ yel aŋ didiŋ ba nyilaa.
Yesu magɛ namaga a tigɛ baal-la si kɛŋ kiaa u vire lɛ
51 Ŋii nɛ Yesu piɛsɛ u haritooroo a bul, “Ma jiŋ wiaa deeŋba kala bubuɔŋ nɛɛ?” Ŋii nɛ ba si, “Oo.”
52 Ŋii nɛ Yesu bula piba a bul, “Wiiŋ deeŋ daga ari nii-la kala si gunnɛ Wia teniŋ woruŋ a ku ŋaa Yesu haritooru a ŋaa siri duu juu Wia kuorii-la tuɔŋ, u tiina nagɛ dia tiina si yie chaarɛ mii-binaa ari mii-falaa nɛ u vire lɛ.”
Ba via Yesu Nazarɛt lɛ
Maak 6.1-6; Luuk 4.16-30
53 Yesu si magɛ namaga deeŋba dɛrɛ, u sii Kapɛnam lɛ
54 a miira mu Nazarɛt. Ŋii nɛ u mu dagɛ niaa Wii-chuɔlɛ dia lɛ. Nialiŋ kala si nii wialiŋ u si bula, ba hiriki. Ŋii nɛ ba pipiɛsɛ dɔŋɔ, “Nii nɛ baala deeŋ na wu-jimiŋ deeŋ ari wu-duoruŋ deeŋba kala ŋaaniŋ?
55 Josɛf, kapiŋta-la bie dee ŋii? Mɛɛri dee bi u naaŋ ŋaa? Jeems ari Josɛf ari Saamɔŋ ari Judas u naaŋbiiriŋ dee ŋii?
56 Ba di u dihaalaa kala dee daha ŋii? Nii lɛ nɛ saa u na wiaa deeŋba kala?”
57 Ŋii nɛ ba na baaniŋ u nyuŋ. Ŋii nɛ Yesu bula piba a bul, “Nii-la síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ, duu nɛ mu lee-kala, ba yie zizilu nɛ, aŋ ka u jaŋ-niaa siiŋ buu ka su̱.”
58 A tiŋ ba si bi yarida kɛnɛ wiaa, u bi wu-duoruŋ wuo ŋaa yugɛ lee-la.