12
Ba piɛsɛ Yesu chɛ-wiesii-la wiaa.
Maak 2.23-28; Luuk 6.1-5
U bi diene aŋ ka Yesu ari u haritooroo sii to nyoŋso baga tuɔŋ chɛ-wiesii-la chɛɛŋ. Losuŋ fa kɛŋ Yesu haritooroo. Ŋii nɛ ba suomo kiilɛ nyoŋso-la aa chaŋ. Farisii tiŋŋaa si na wiiŋ deeŋ ŋii, ba piɛsɛ Yesu a bul, “Ŋ bi naa? Chɛ-wiesii-la kisiŋ nɛ ba chichei ŋii.” Ŋii nɛ Yesu piɛsɛba a bul, “Ma bi wii-la Devit fa si ŋaa karimaa? Losuŋ fa si kɛnu ba di u hariŋ niaa, u mu juu Wia-dia a joŋ boroboro-la ba fa si kaa ku bil Wia sipaaŋ a chɔgɔ dii, aŋ joŋo pi u hariŋ niaa maa, ba ma dii. U fa ŋaa kisiŋ nɛ di ni-wogo dii boroboro-la, see nialiŋ si kpu pusuŋ pipi Wia duŋduŋa. Ŋii-na u fa bi maga di Devit ari u hariŋ niaa dii kudiile-la. Koo ma ha bi wialiŋ Moosis fa si ŋmuŋsa bil di la tuto karimaa? Chɛ-wiesii-la chɛɛŋ kala nialiŋ si kpu pusuŋ pipi Wia kuhiasiŋ fa yie chei la kisiŋ Wia-dia lɛ. Ama ba fa si ŋaa ŋii chɛ-wiesii-la chɛɛŋ, u bi haachɛ ŋaa. Mi bulaa pima ari kuŋ nɛ hɛ ma tuɔŋ lɛɛlɛ a yuga kii Wia-dia. Wia teniŋ tuɔŋ, ba ŋmuŋsa di Wia si,
‘Mi cho di ma fifá niaa nennige nɛ a kii ma si kpu pusuŋ pipimi.’
Di ma nɛ fa sɛnɛ jiŋ wiiŋ deeŋ bubuɔŋ, ma fa bi jaŋ joŋ cheeriŋ pi nialiŋ si bi wii cheye. bɛɛ wiaa mi-na Nuhuobiine Bie nɛ ŋaa chɛ-wiesii-la Tiina ŋii.”
Yesu vaarɛ baal kubala nisiŋ si suba
Maak 3.1-6; Luuk 6.6-11
Ŋii nɛ Yesu lii lee-la a mu juu Wii-chuɔlɛ dia, 10 di baal kubala nɛ ŋii. U nisiŋ suba nɛ. Niaa dɔŋsuŋ ma fa hɛ dimɛ a chichɛ di ba bul Yesu teeŋ ari u cheye nɛ. Ŋii nɛ ba piɛsu a bul, “U kɛŋ woŋbiiŋ nɛɛ di la vaarɛ nyanyal tiŋŋaa chɛ-wiesii-la chɛɛŋ koo?” 11 Ŋii nɛ Yesu piɛsɛba a bul, “Di ma kuŋ nɛ kɛŋ piesu duu tel viliŋ lɛ chɛ-wiesii-la chɛɛŋ, ŋ jaŋ liisu koo ŋ jaŋ leŋu dimɛ duu suu? Ma jaŋ liisɛ. 12 Nuhuobiine nɛ paala kii piese. Di la nɛ saa ŋaa wu-zɔŋŋɔɔ chɛ-wiesii-la chɛɛŋ, la bi chɛ-wiesii-la kisiŋ-la cheye.” 13 Ŋii nɛ u bula pi na-suu-la tiina a bul, “Kɛŋ ŋ nisiŋ tiɛnɛ.” U kaa tiɛnɛ. U fiɛla a nagɛ u nisi-la dɔŋɔ. 14 Ŋii nɛ Farisii tiŋŋaa lii lee-la a mu vuurɛ ŋii ba si jaŋ ŋaa a kpu Yesu.
Yesu bul wiaa a tigɛ u titia lɛ
15 Yesu si nia di ba vuurɛ di ba kpuu ŋii, u lii lee-la. Ni-daŋ to u hariŋ. Ŋii nɛ u vaarɛ nialiŋ fa síi wiilu kala 16 aŋ bula piba di ba sí leŋ di wiiŋ deeŋ teeli leriŋ kala. 17 U ŋaa wiiŋ deeŋ di wialiŋ Azaaya fa si bula ku ŋaa wutitii. Azaaya fa ŋaa nii-la síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ nɛ. 18 U fa si,
“Mi Tiŋtinna nɛ ŋla, nii-la mi si liisa,
nii-la mi si cho, mi tuɔŋ tɔrɛ u nyuŋ.
Mi jaŋ joŋ mi Diŋ-zɔŋ-la hɛu lɛ.
U jaŋ bul mi sariya diiniŋ wiaa a pi dunia niaa kala.
19 U bi jaŋ kaa lɛrɛ, u bi jaŋ kpia goŋ maa.
U bi jaŋ ŋiŋaa goŋ woŋbiee lɛ di niaa ninii.
20 U siaa jaŋ fiɛlɛ nialiŋ si ŋaa puwuoloo teeŋ,
a kɛŋ zile ni-pugunuŋ ma teeŋ.
U jaŋ pɛsɛ halii, see wutitii-la Wia síi chɛ yuo dii leriŋ kala.
21 U lɛ nɛ dunia niaa kala jaŋ joŋ ba yiɛlaa hɛ.”
Yesu ari Bɛlizibul
Maak 3.20-30; Luuk 11.14-23
22 Ŋii nɛ niaa dɔŋsuŋ kɛŋ baal kubala kaa kɔ Yesu teeŋ. Jiŋsiŋ nɛ fa kɛŋ baal-la. U fa nyulima aŋ pɛ taŋ. Yesu vaarɛ baal-la. Ŋii nɛ u wuo wiaa bubul aŋ nina maa. 23 Yesu si ŋaa ŋii, u fa ŋaa ni-daŋ-la kala wu-kpuŋkpere. Ŋii nɛ ba pipiɛsɛ dɔŋɔ a bul, “Devit bie nɛ ŋlaa?” 24 Farisii tiŋŋaa fa si nii ŋii, ba bul, di jiŋsiŋ kuoro Bɛlizibul nɛ pu doluŋ, ŋii nɛ tii u wuo kikiri jiŋsiŋ ŋii. 25 Yesu wuo jiŋ ba tuɔbiinaa a bula piba a bul, “Di taŋ niaa nɛ hɛ dimɛ a bi nii-bala kɛnɛ, ba taŋ-la jaŋ tel. Di jaŋ niaa koo naaŋbiiriŋ ma nɛ bi nii-bala kɛnɛ, ba dia jaŋ tel. 26 Ŋii nɛ di Sitaani kiri Sitaani, u ma taŋ bi jaŋ wuo chiŋ.” 27 Ŋii nɛ Yesu bira piɛsɛba a bul, “Di Bɛlizibul nɛ pimi doluŋ mi kaa kiri jiŋ-bɔŋŋɔɔ niaa lɛ, kubɛɛ nɛ saa joŋ doluŋ pi niaa deeŋba síi to ma hariŋ ba ma kikiri jiŋ-bɔŋŋɔɔ niaa lɛ? Niaa deeŋba titia daga ari maa nyia nɛ. Ba jima ari Sitaani bi u titia wuo guraa yuo. 28 Wia doluŋ nɛ mi kaa kiri jiŋ-bɔŋŋɔɔ niaa lɛ. Wiiŋ deeŋ nɛ daga ari Wia kuorii-la paala kɔ ma teeŋ nɛ. 29 Nuu tuo si jaŋ juu ni-duoŋ dia a gaa u kiaa, see duu kɛŋ ni-duo-la vɔɔ, aŋ-na juu paa u kiaa. 30 Nuu-kala si bi mi nuu ŋaa, u lii mi hariŋ nɛ. Nii-la kala si bi mi lɛ pɛ di la kiri kiaa hihɛ dɔŋɔ lɛ, u kaa pisa tita nɛ. 31 Mi bulaa pima ari Wia jaŋ joŋ niaa haachɛba ari wu-bɔmɔ-la ba síi bul a chɛba, ama nii-la kala si tuusɛ Wia Diŋ-zɔŋ-la joŋŋoo, Wia bi jaŋ joŋo chɛ u tiina. 32 Nii-la kala si bul wu-bɔŋŋɔɔ a mu tigɛ mi-na Nuhuobiine Bie lɛ, Wia jaŋ joŋo chɛu, ama nii-la kala si tuusɛ Wia Diŋ-zɔŋ-la joŋŋoo, Wia bi jaŋ joŋo chɛ u tiina lɛɛlɛ a kaa mu wuu.”
Tia ari u nɛnɛɛ.
Luuk 6.43-45
33 Ŋii nɛ Yesu bira bul, “Di ŋ níi chɛ tia nɛŋ nɛŋ-zɔŋŋɔɔ, see di ŋ kɛŋ tia-la si kɛŋ yarifiɛlaa. Di ŋ nɛ kɛŋ tia-la si bi yarifiɛlaa kɛnɛ, see duu ninɛŋ nɛŋ-lɔrunuŋ. Tia-la nɛnɛɛ nɛ yie dagɛ tia-la yiri u si ŋaa. 34 Ma ni-bɔŋŋɔɔ deeŋba, di ma nɛ bɔmɔ, ɛɛ nɛ ma jaŋ wuo ŋaa a bubul wu-zɔŋŋɔɔ? Ŋ tuɔbiinaa si kɛŋ wii-la nɛ, u nɛ ŋ niiŋ bubul. 35 Ni-zɔmuŋ kɛŋ tuɔbiiŋ-zɔŋŋɔɔ nɛ aa ŋaa wu-zɔmɔ-la u síi biinu. Ni-bɔmuŋ ma kɛŋ tuɔbiiŋ-bɔŋŋɔɔ a maa ŋaa wu-bɔmɔ-la u síi biinu u tuɔŋ lɛ. 36 Mi bulaa pima ari sariya chɛ-diiliŋ nuu-kala paala jaŋ dagɛ wu-bɔmɔ-la u niiŋ si bula. 37 Wialiŋ titia ma si bula nɛ jaŋ dii ma sariya a dagɛ di ma kɛŋ tuɔ-pulaa koo ma bi tuɔ-pulaa kɛnɛ.”
Nialiŋ chɛ di Yesu ŋaa wu-magilaa
Maak 8.11-12; Luuk 11.29-32
38 Ŋii nɛ Wia teniŋ kerichiba dɔŋsuŋ ari Farisii tiŋŋaa dɔŋsuŋ ma kɔ Yesu teeŋ a bula pu a bul, “La kuhiaŋ, laa chɛ di ŋ ŋaa wu-magil nɛ di la na.” 39 Ŋii nɛ Yesu bul, “Jiniŋ niaa ŋaa ni-bɔmɔ nɛ, ba bi Wia ka fá. Ma si di mi ŋaa wu-magiliŋ. Ai, mi bi ŋaa. Wu-magiliŋ ma síi chɛ, ma bi jaŋ wuo nau, see wu-magil-la Wia fa si ŋaa a tigɛ Jona lɛ. 40 Jona fa si hɛ cheŋfili-bal-la tuɔŋ tapulaa batori wiihɛyɛ ari titaŋiŋ kala, ŋii titia nɛ mi-na Nuhuobiine Bie ma jaŋ hɛ vaamiŋ tuɔŋ tapulaa batori, wiihɛyɛ ari titaŋiŋ kala. 41 Sariya chɛ-diiliŋ, Ninivɛ niaa ma jaŋ sii a joŋ cheeriŋ pima woruŋ. Bua-la lɛ Jona ma fa si mu bul Wia wiaa pi Ninivɛ niaa, ba birima lii ba haachɛba lɛ nɛ a to Wia. Mi jaŋ bula pima ari nuu nɛ hɛ ma tuɔŋ a yuga kii Jona, ka ma bi sɛi di ma jegile nii u wiaa.”
42 Ŋii nɛ Yesu bira bul, “Haal kubala nɛ fa hɛ dimɛ. U dii kuoruŋ tiŋtee kubala lɛ baa yirɛ Siiba. U sii lii u jaŋ lɛ a mu di-bolii duu jegile nii kuoru kubala wu-jimiŋ. U yiriŋ nɛ fa Solomɔŋ. U fa kɛŋ wu-jimiŋ kiŋkɛŋ kiŋkɛŋ. Sariya chɛ-diiliŋ haal-la jaŋ sii a joŋ cheeriŋ a pi jiniŋ niaa woruŋ. Mi jaŋ bula pima ari nuu nɛ hɛ ma tuɔŋ, u yuga kii Solomɔŋ, ka ma bi sɛi di ma jegile nii u wiaa.”
Yesu bul wiaa a tigɛ jiŋ-bɔŋŋɔɔ lɛ
Luuk 11.24-26
43 Ŋii nɛ Yesu bira bula pi niaa a bul, “Di jiŋ-bɔŋ nɛ lii nuu lɛ, u yie gɔllɔ tiŋtee-hiliŋ lɛ nɛ a chichɛ di-wiesiŋ, aŋ bi na. 44 U si bi lee na ŋii, u yie bul u titia lɛ a bul, ‘Mi jaŋ miira mu lee-la mi si lia.’ U jaŋ miira mumu, di disinniŋ tuo dia-la lɛ, ba wasɛ u kala zɔŋ. 45 Ŋii nɛ u jaŋ miira lii a kɛŋ jiŋ-bɔŋŋɔɔ balipɛ, kialiŋ si bɔmɔ kiiu, ba ma ku juu a pɛu lɛ. Ŋii hariŋ lɛ nɛ baal-la yie kperi a kii buŋbuŋ-la. Ŋii titia nɛ u ma jaŋ ŋaa ma jiniŋ ni-bɔŋŋɔɔ deeŋba lɛ.”
Yesu bul wiaa a tigɛ u naaŋ ari u naaŋbiiriŋ lɛ
Maak 3.31-35; Luuk 8.19-21
46 Yesu fa si bul wiaa pipi nialiŋ ŋii, u naaŋ ari u ŋaanaa kɔ u teeŋ a ku chiŋ jeeŋ hariŋ a chichɛ di ba nau. [ 47 Ŋii nɛ nuu bula pu a bul, “Bee na, ŋ naaŋ ari ŋ ŋaanaa nɛ chiŋ jeeŋ hariŋ a chichɛ di ba naŋ.” 48 Ŋii nɛ Yesu miira piɛsɛba a bul, “Kubɛɛ nɛ ŋaa mi naaŋ ari mi ŋaanaa?”] 49 Ŋii nɛ u liisɛ u nisiŋ a dagɛ u haritooroo aŋ bul, “Mi naaŋ ari mi naaŋbiiriŋ nɛ ŋla: 50 Nii-la kala si ŋaa wii-la mi Nyimma Wia si hɛ Wia-jaŋ lɛ si cho, u nɛ ŋaa mi ŋaana ari mi dihaala ari mi naaŋ.”