5
Jesu ikʉbabɨlɨkɨla abafundigwa abaa kwanda
(Matai 4:18-22; Maalɨka 1:16-20)
Ɨliisikʉ lɨmo Jesu aalyɨmile kʉmbalɨ kwa sʉmbɨ Genesaleti.* Abandʉ bingi baapapateene ʉkʉtɨ bapɨlɨkɨsye iisyʉ lya Kyala kʉmyake. Kʉmbalɨ kwa sʉmbɨ, Jesu alɨnkʉgabona amabooti mabɨlɨ. Abalobi bakaalimo, paapo baasukaga ɨnyeelo syabo. Jesu alɨnkwingɨla mwi ibooti lɨmo, ɨlɨ lyalɨ lya Simoni. Alɨnkʉnsʉʉma Simoni ʉkʉtɨ alɨsemekesye panandɨ nkatɨ mwa sʉmbɨ. Po Jesu alɨnkʉtʉʉgala mwi ibooti alɨnkʉmanyisya ɨkɨlʉndɨlo kɨla ɨkya bandʉ.
Bo amalile ʉkʉmanyisya, alɨnkʉmmbʉʉla Simoni alɨnkʉtɨ, “Ʉbʉʉke pakatɨ pa nyanja, mukataagɨle ɨnyeelo syɨnu, mulobe ɨɨswɨ.” Simoni alɨnkʉmmwamula Jesu alɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa, tʉbombile ɨmbombo ɨngafu ɨkɨlo kyosa, tʉkakabapo nakamo, po tʉkabagɨla ʉkʉkaba simo pamuusi. Looli paapo ʉjobile ʉgwe, tukʉtaagɨla ɨnyeelo.”
Bo bataagiile ɨnyeelo, baalobile ɨɨswɨ ɨnyingi fiijo, ɨnyeelo syabo silɨnkwanda ʉkʉnyaafuka. Po balɨnkʉbakoopa abiinaabo aba baalɨ mwi ibooti ɨlɨngɨ, ʉkʉtɨ biise kʉkʉbatʉʉla. Balɨnkwisa, balɨnkwisʉsya ɨɨswɨ amabooti gomabɨɨlɨ, na mabooti galɨnkwanda ʉkwibɨla. Simoni ʉjʉ ɨngamu ɨjɨngɨ aalɨ jo Peeteli, bo asibwene ɨsyo, alɨnkʉfugama nkyeni mwa Jesu alɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa, sookapo apa ndipo, paapo ʉne ndɨ ntʉlanongwa!” Ʉmwene na bangɨ boosa aba baalɨ pamopeene nagwe, baaswigile fiijo kʉnongwa jaa nswɨ ɨnyingi ɨsi baalobile. 10 Boope baa Jaakobo na Johani, abanya Sebetai, aba baalɨ balobi banine baa Simoni, baaswigile fiijo. Po Jesu alɨnkʉmmbʉʉla Simoni alɨnkʉtɨ, “Ʉlɨngatiilaga, ʉkwandɨla akabalɨlo aka, kʉlobaga abandʉ.” 11 Po baagabɨɨkile amabooti gaabo pi isɨɨlya, balɨnkʉfileka fyosa, balɨnkʉnkonga Jesu.
Jesu ikʉmmbʉmbʉlʉsya ʉnkoma
(Matai 8:1-4; Maalɨka 1:40-45)
12 Ɨliisikʉ lɨmo Jesu bo alɨ nkaaja kamo, aalipo ʉmundʉ ʉgwa bʉkoma ʉmbɨlɨ goosa. Bo ammbwene Jesu, alɨnkʉfugama nʉ kwinama mpaka paasi nkyeni mmyake, alɨnkʉlamba alɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa, lɨnga gwiganile ʉkʉmbalamaasya, ʉbagiile ʉkʉʉnyeelʉsya.” 13 Jesu alɨnkʉgolosya ɨkɨboko kyake, alɨnkʉmpalamaasya, alɨnkʉtɨ, “Niiganile, elʉkaga.” Nakalɨnga ʉbʉkoma bʉlɨnkʉsookamo mu mbɨlɨ gwake. 14 Alɨnkʉnkaanisya ʉmundʉ jʉla alɨnkʉtɨ, “Ʉlɨngammbʉʉlaga ʉmundʉ najʉmo ɨnongwa ɨsi! Looli ʉbʉʉke ʉkiinangɨsye kʉ mpuuti. Kangɨ ʉtwale iikemo lya kwelʉsigwa kʉ tempeli, ʉkʉnangɨsya ʉkʉtɨ ʉbʉmbʉlwike, bo muno sikʉlagɨla ɨndagɨlo sya Moose.”§ 15 Poope ɨnongwa sya Jesu silɨnkongelapo ʉkʉbalanila. Po abandʉ bingi baabʉngaanaga ʉkʉmpɨlɨkɨsya nʉ kʉbʉmbʉlʉsigwa ʉbʉbine bwabo. 16 Po ʉmwene aasookangapo, aabʉʉkaga pabʉjo ʉbʉ bʉkaja na bandʉ, ʉkʉtɨ iipuute.
Jesu alɨ na maka agaa kʉhobokela ʉbʉtʉlanongwa bwa bandʉ
(Matai 9:1-8; Maalɨka 2:1-12)
17 Ɨliisikʉ lɨmo Jesu aalɨ mu nyumba jɨmo, aamanyisyaga abandʉ. ABafalisai* na bamanyisi baa ndagɨlo sya Moose ʉkʉfuma ntwaja toosa ʉtwa Galilai nʉ twa Jutai, na nkaaja akanywamu akaa Jelusalemu, baatʉʉgeele apo. Amaka gaa Ntwa Kyala gaalɨ nagwe ʉkʉbʉmbʉlʉsya ababine.
18 Po balɨnkwisa abandʉ bamo, baalɨmpɨmbile pa bʉlɨlɨ ʉmundʉ ʉjʉ aalalile. Balɨnkʉlonda ʉkʉmmwingɨsya nnyumba ʉkʉtɨ bammbɨɨke nkyeni mwa Jesu, ammbʉmbʉlʉsye. 19 Leelo baatoliigwe ʉkʉmmwingɨsya ʉmbine jʉla nnyumba kʉnongwa jaa kɨlʉndɨlo kya bandʉ. Po balɨnkʉbʉʉka pamwanya pa nyumba, balɨnkʉpangʉla, balɨnkʉnsulusya mpaka apa Jesu aalipo.
20 Jesu bo alʉbwene ʉlwitɨko lwabo, alɨnkʉmmbʉʉla ʉmbine jʉla, alɨnkʉtɨ, “Mmanyaani, ʉhobokeliigwe ʉbʉtʉlanongwa bwako.” 21 Po abamanyisi baa ndagɨlo sya Moose na Bafalisai bala balɨnkwanda ʉkwinogona mu ndumbula syabo, balɨnkʉtɨ, “Jo jwani ʉjʉ? Ikʉntʉka Kyala! Akajako ʉmundʉ ʉjʉ abagiile ʉkʉhobokela ʉbʉtʉlanongwa, looli jo Kyala mwene!” 22 Looli Jesu alɨnkʉsimanya syosa ɨsi biinogonaga, alɨnkʉbalaalʉʉsya alɨnkʉtɨ, “Fiki mukwinogona bo ʉlo mu ndumbula syɨnu? 23 Lɨlɨkʉ ipepe, ʉkʉmmbʉʉla ʉkʉtɨ, ‘Ʉhobokeliigwe ʉbʉtʉlanongwa bwako,’ pamo ʉkʉtɨ, ‘Sumuka, gwendege?’ 24 Po musyaganiege ʉkʉtɨ ʉne ne Nnyamundʉ,§ ndɨ na maka agaa kʉhobokela ʉbʉtʉlanongwa nkiisʉ muno...” Po alɨnkʉmmbʉʉla ʉjʉ aalalile alɨnkʉtɨ, “Nikʉkʉbʉʉla, sumuka, pɨmba ʉbʉlɨlɨ bwako, bʉʉkaga kʉkaaja kaako.” 25 Nakalɨnga ʉmundʉ jʉla alɨnkʉsumuka nkyeni mmyabo, alɨnkʉpɨmba ʉbʉlɨlɨ ʉbʉ aalambaleelepo, alɨnkʉbʉʉka kʉkaaja kaake, kʉno ikʉntuufya Kyala. 26 Boosa balɨnkʉswiga, balɨnkʉntuufya Kyala, balɨnkʉja nʉ lʉtende, balɨnkʉtɨ, “Lɨɨlɨno tʉsibwene ɨsya kʉswigɨsya.”
Jesu ikʉbakoolela abatʉlanongwa ʉkʉtɨ bankonge
(Matai 9:9-13; Maalɨka 2:13-17)
27 Piitaasi Jesu aasookile mu nyumba jɨla, alɨnkʉmmbona ʉnsongesya songo jʉmo, ɨngamu jaake Leebi, aatʉʉgeesye apa bikʉsongesya ɨsongo. Jesu alɨnkʉmmbʉʉla alɨnkʉtɨ, “Ʉngongege.” 28 Leebi alɨnkʉfileka fyosa, alɨnkʉsookapo, alɨnkʉnkonga Jesu ʉkʉfuma akabalɨlo kala. 29 Leebi alɨnkʉntendekekesya Jesu ɨfindʉ fya lʉsekelo ʉlʉnywamu nnyumba jaake. Kangɨ kyalipo nɨ kɨlʉndɨlo ɨkɨnywamu ɨkya basongesya songo na bandʉ abangɨ aba baalyaga pamopeene nabo. 30 Po aBafalisai na bamanyisi baabo abaa ndagɨlo sya Moose, bʉʉmanaga na bafundigwa baa Jesu, balɨnkʉtɨ, “Fiki mukʉlya nʉ kʉnwa pamopeene na basongesya songo na batʉlanongwa?” 31 Jesu alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Abakafu batikʉnndonda ʉnganga, looli beene ababine! 32 Ngiisa kʉkʉbakoolela abagolofu, looli niisile kʉkʉbakoolela abatʉlanongwa, ʉkʉtɨ bapɨndʉke.”
Jesu alɨ nɨ manyisyo ɨnunu ʉkʉsikɨnda ɨsya ijolo
(Matai 9:14-17; Maalɨka 2:18-22)
33 Po balɨnkʉjoba kwa Jesu balɨnkʉtɨ, “Abafundigwa baa Johani ʉMoosi bikʉfipɨɨka ɨfindʉ kaa kingi nʉ kwipuuta, boope aBafalisai. Keeta abafundigwa baako bikʉlya nʉ kʉnwa amasikʉ goosa?” 34 Leelo Jesu alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Kalɨ mubagiile ʉkʉbapinya ʉkʉtɨ bafipɨɨke ɨfindʉ aba bapaaliigwe pa bwegi, bo ʉmwega nkiikʉlʉ alɨ pamopeene nabo? 35 Looli amasikʉ aga gikwisa, abandʉ bikwisa kʉnsoosyapo ʉmwega nkiikʉlʉ pakatɨ pa baheesya baake. Po bikwisa kʉfipɨɨkaga ɨfindʉ.” 36 Alɨnkʉbabʉʉla mfifwanikɨsyo alɨnkʉtɨ, “Akajako ʉmundʉ ʉjʉ ikʉnyaafula ɨkɨgamba ɨkya mmwenda ʉmpya nʉ kʉsonelapo pa mwenda ʉnkʉʉlʉ. Lɨnga abombile bo ʉlo, bo anyaafwile ʉmwenda ʉmpya, nɨ kɨgamba ɨkya mwenda ʉmpya kɨtikʉbagɨsya nʉ mwenda ʉnkʉʉlʉ. 37 Kangɨ akajapo ʉmundʉ ʉjʉ ikʉkʉʉsya ɨfinga ɨmbya mfinyambɨ ɨfikʉʉlʉ. Paapo lɨnga abombile bo ʉlo, ɨfinyambɨ fikʉnyaafuka, ɨfinga jikooneka, nɨ finyambɨ fikoonangɨka.* 38 Looli abandʉ bikʉbɨɨka ɨfinga ɨmbya mfinyambɨ ɨfipya. 39 Kangɨ akajapo ʉmundʉ ʉjʉ anwile ɨfinga ɨngʉʉlʉ, ʉkʉtɨ anyonywe ɨfinga ɨmbya, paapo ikʉtɨ, ‘Ɨngʉʉlʉ jo nunu.’ ”
* 5:1 5:1 Sʉmbɨ Genesaleti Ɨjɨ jo ngamu ɨjɨngɨ jaa sʉmbɨ Galilai. 5:10 5:10 Kʉlobaga abandʉ ko kʉbalʉmbɨlɨla abandʉ nʉ kʉbabʉngaania ʉkʉmmwitɨka Jesu. 5:13 5:13 Alɨnkʉmpalamaasya ABajuuta biinogonaga ʉkʉtɨ mwiko ʉkʉmpalamaasya ʉnkoma. Lɨnga ʉmundʉ ampalamaasiisye, kwalɨ mwiko ʉkʉbʉʉka kʉkwipuuta. § 5:14 5:14 Bala kalata gwa Abanyaleebi 14:1-32. * 5:17 5:17 ABafalisai Bala kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. 5:17 5:17 Abamanyisi baa ndagɨlo sya Moose Bala kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. 5:19 5:19 Pamwanya pa nyumba Bala iisyʉ Ɨnyumba sya Bajuuta kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. § 5:24 5:24 Nnyamundʉ Bala kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. * 5:37 5:37 Jesu aamanyisyaga ɨmanyisyo ɨmbya kangɨ ɨnunu ʉkʉkɨnda ɨsya Bafalisai. Ɨmanyisyo ɨsya Bafalisai syalɨ ngʉʉlʉ.