19
Jesu ikwaganila na Sakai
Jesu alɨnkwingɨla mu Jeeliko, aakɨɨsaniaga nkaaja kala. Aalimo ʉmundʉ jʉmo ɨngamu jaake Sakai, ʉjʉ aalɨ nkʉlʉmba gwa basongesya songo, kangɨ aalɨ nkabi. Ʉmundʉ ʉjʉ aalondaga ʉkʉmmbona Jesu muno ajɨɨliile, looli alɨnkʉtoligwa ʉkʉmmbona, kʉnongwa jaa kɨlʉndɨlo kya bandʉ, paapo ʉmwene aalɨ mpimba. Po alɨnkʉbopa ʉkʉtalapo nkyeni, alɨnkʉkwela mu nkʉjʉ ʉkʉtɨ ammbone, paapo Jesu aajaga pakʉkɨnda mu njɨla jɨla. Jesu bo afikile pa nkʉjʉ gʉla, alɨnkʉkeeta kʉmwanya, alɨnkʉmmbʉʉla Sakai alɨnkʉtɨ, “Sakai, suluka nakalɨnga! Paapo lɨɨlɨno ngwakʉlɨnda nnyumba mmyako.” Sakai alɨnkʉsuluka nakalɨnga nʉ kʉmmwambɨlɨla Jesu nʉ lʉsekelo.
Abandʉ boosa aba baalɨmmbwene Jesu bo ikwingɨla mu nyumba jaa Sakai, balɨnkwibuneesya, balɨnkʉtɨ, “Abʉʉkile kʉkʉja nheesya gwa ntʉlanongwa!” Looli Sakai alɨnkwɨma, alɨnkʉmmbʉʉla ʉNtwa alɨnkʉtɨ, “Keeta Ntwa! Ɨkyʉma kyangʉ ngʉjaba pakatɨ, kɨmo ngʉbapapo abalondo. Kangɨ ʉmundʉ ʉjʉ lɨnga naalɨnsyobile fimo, ngʉnngomokesya ɨfi naalɨnsyobile kana.”* Po Jesu alɨnkʉmmbʉʉla Sakai alɨnkʉtɨ, “Lɨɨlɨno ʉbʉpoki bwisile nnyumba ɨjɨ, paapo joope ʉjʉ mwana gwa Abulahamu. 10 Paapo Nnyamundʉ iisile kʉkʉbalonda nʉ kʉbapoka aba basobile.”
Ɨkɨfwanikɨsyo ɨkya babombeli aba baajabɨliigwe ʉlʉtalama
(Matai 25:14-30)
11 Bo bikʉgapɨlɨkɨsya amasyʉ gaake, Jesu alɨnkwendelela ʉkʉbabʉʉla ɨkɨfwanikɨsyo, paapo aalɨ kɨfuki ʉkʉfika kʉ Jelusalemu, kangɨ abandʉ bala biinogonaga ʉkʉtɨ ʉBʉnyafyale bwa Kyala bukʉja pakʉboneka nakalɨnga. 12 Po Jesu alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Aaliko ʉmundʉ jʉmo ʉgwa nkɨkolo ɨkyɨmɨkigwa, ʉjʉ aalondaga ʉkwenda ɨnjɨla ʉkʉbʉʉka nkiisʉ ɨkya kʉbʉtali nʉ kʉgomoka, ʉkʉtɨ akapeeligwe ʉbʉnyafyale ʉbwa kʉlongosya ɨkiisʉ kyake.
13 “Bo akaalɨ ʉkʉbʉʉka, aabakooliile ababombeli baake kalongo, alɨnkʉmpapo kʉkʉtɨ mbombeli ɨndalama ɨnyingi,§ alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, ‘Musibombele ɨndalama ɨsi, ʉkʉtɨ syongelengepo, mpaka bo ngʉgomoka.’ 14 Looli abandʉ baa nkiisʉ kyake baalɨmmbengile, balɨnkʉtʉma abandʉ abaa kwa kʉjoba ʉkʉtɨ, ‘Tʉtikʉlonda ʉmundʉ ʉjʉ ʉkʉja ndagɨli gwɨtʉ!’ 15 Poope ʉmundʉ jʉla aakabile ʉbʉnyafyale, alɨnkʉgomoka kʉkaaja. Bo afikile alɨnkʉbakoolela ababombeli aba aabapeele ɨndalama, aalondaga ʉkʉtɨ amanye ɨfi akabiileko kʉkʉtɨ mbombeli.
16 “Alɨnkwisa ʉgwa kwanda, alɨnkʉjoba alɨnkʉtɨ, ‘Ntwa, ɨndalama syako, ngabiileko ɨfijabo kalongo.’ 17 Ʉntwa gwake alɨnkʉmmbʉʉla alɨnkʉtɨ, ‘Ʉbombile kanunu, gwe mbombeli nnunu! Paapo ʉlɨ ngolofu mu mbombo ɨnandɨ fiijo, ngʉkʉpapo ʉkʉlongosya ʉtwaja kalongo.’ 18 Alɨnkwisa ʉmbombeli ʉgwa bʉbɨlɨ alɨnkʉjoba alɨnkʉtɨ, ‘Ntwa, ɨndalama syako, ngabiileko ɨndalama ɨsingi ɨfijabo fihaano.’ 19 Ʉntwa gwake alɨnkʉmmbʉʉla joope ʉjʉ, alɨnkʉtɨ, ‘Ʉgwe, ngʉkʉpapo ʉkʉlongosya ʉtwaja tʉhaano.’
20 “Alɨnkwisa ʉjʉngɨ alɨnkʉjoba alɨnkʉtɨ, ‘Ntwa, ɨsi syo ndalama syako, naapinyile nkɨtambala, ʉkʉtɨ silɨngasoba. 21 Naabombile bo ʉlo paapo nakʉtiilaga, namanga ʉgwe ʉlɨ mundʉ ʉnkalɨ. Kwega ɨfi ʉkaabɨɨkile nʉ kʉtondola ɨfi ʉkaabyele.’
22 “Ʉntwa jʉla alɨnkʉmmbʉʉla alɨnkʉtɨ, ‘Gwe mbombeli ʉmbiibi ʉgwe! Ngʉkʉlongela mu mmasyʉ gaako aga ʉjobile. Gwameenye ʉkʉtɨ ʉne ndɨ nkalɨ. Ngwega ɨfi ngaabɨɨkile nʉ kʉtondola ɨfi ngaabyele. 23 Po fiki ʉkaabɨɨkile ɨndalama syangʉ kʉlɨ aba bikʉsibombela ʉkʉtɨ ngabɨleko? Ʉne bo niisile ngalɨ neegile na ɨsi ngabiileko.’
24 “Po alɨnkʉbalagɨla aba baalyɨmile kɨfuki, alɨnkʉtɨ, ‘Namupoke ɨndalama, mukampepo jʉla ʉjʉ akabile ndalama ɨfijabo kalongo.’ 25 Balɨnkwamula balɨnkʉtɨ, ‘Ntwa, keeta alɨ nasyo ɨndalama ɨfijabo kalongo!’
26 “Joope alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, ‘Nikʉbabʉʉla nikʉtɨ, ʉjʉ ikʉbombela kanunu aka alɨ nako, ikongeleligwa ʉkʉpeeligwa. Ʉjʉ atikʉbombela kanunu, koope aka alɨ nako ikʉpokigwa. 27 Po mubatwale abalʉgʉ bangʉ, aba batikʉlonda ʉkʉtɨ njege malafyale gwabo, mubatwale apa, mubagoge, bo ngʉkeeta!’ ”
Jesu ikwambɨlɨligwa na kaluulu kaa bʉtoli mu Jelusalemu
(Matai 21:1-11; Maalɨka 11:1-11; Johani 12:12-19)
28 Jesu bo amalile ʉkʉjoba ɨsyo alɨnkʉtalapo nkyeni, alɨnkwanda ɨnjɨla jaa kʉfyʉka ʉkʉbʉʉka kʉ Jelusalemu. 29 Bo asegeliile mu Betifage na mu Betanija, ʉtwaja ʉtʉ tʉlɨ kɨfuki nʉ bʉjo ʉbʉ bikʉtɨ Kyamba kya Misyʉngʉtɨ, alɨnkʉbatʉma abafundigwa baake babɨlɨ, 30 alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Namubʉʉkege nkaaja aka kalɨ nkyeni mmyɨnu. Bo mwingiile mula, mukwakʉjaaga ɨmwana jaa mbunda jɨkʉngiigwe, ɨjɨ ʉmundʉ akiitogamo sikʉ. Mukajaabʉle, mukajɨtwale apa. 31 Lɨnga ʉmundʉ ikʉbalaalʉʉsya ikʉtɨ, ‘Fiki mukʉjaabʉla?’ mukammbʉʉlege mukatɨgɨ, ‘ɄNtwa afumbilwe najo.’ ”
32 Po bala baatʉmiigwe balɨnkʉbʉʉka, balɨnkwaga sijɨɨliile bo muno aababʉʉlile. 33 Bo balɨ pakʉjaabʉla ɨmwana jaa mbunda, abeene najo balɨnkʉbalaalʉʉsya balɨnkʉtɨ, “Fiki mukʉjaabʉla ɨmwana jaa mbunda?” 34 Balɨnkʉbaamula balɨnkʉtɨ, “ɄNtwa afumbilwe najo.” 35 Balɨnkʉntwalɨla Jesu, balɨnkʉtenga ɨmyenda gyabo pamwanya paa mwana jaa mbunda, Jesu alɨnkwitoga.*
36 Jesu bo ikwenda, abandʉ baalɨsyaga ɨmyenda gyabo mu nsebo, ʉkʉnangɨsya ʉlwɨmɨko kʉmyake. 37 Bo alɨ kɨfuki nʉ nsebo ʉgʉ gukʉsuluka ʉkʉfuma kʉ Kyamba kya Misyʉngʉtɨ, ɨkɨbugutɨla kyosa ɨkya bafundigwa baake, kɨlɨnkwanda ʉkʉsekela nʉ kʉlaata ʉkʉntuufya Kyala, kʉnongwa jaa mbombo sya fiika fyosa ɨfi baafibwene, 38 balɨnkʉtɨ,
“Asajigwege ʉMalafyale ʉjʉ ikwisɨla mu ngamu jaa Ntwa Kyala!
Ʉlʉtengaano kʉmwanya nʉ bʉsisya kwa Kyala gwa kʉmwanya fiijo!”
39 ABafalisai bamo, aba baalimo nkɨlʉndɨlo, balɨnkʉmmbʉʉla balɨnkʉtɨ, “Mmanyisi, ʉbakemele abafundigwa baako, bamyeke!” 40 Alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Nikʉbabʉʉla nikʉtɨ, lɨnga bamyekile aba, amabwe gikʉlaataga!”
Jesu ikʉjoba ʉkʉtɨ akaaja kaa Jelusalemu kikwisa kʉbulutuligwa
41 Jesu bo alɨ kɨfuki, alɨnkʉkabona akaaja kaa Jelusalemu, alɨnkʉkalɨlɨla, 42 alɨnkʉtɨ, “Ngalɨ silɨ kanunu kʉmyako ʉmwisyʉgʉ, lɨnga gwasimeenye ɨsi sikʉtwala ʉlʉtengaano! Looli akabalɨlo aka ʉtikʉsibona. 43 Paapo amasikʉ gikwisa, aga abalʉgʉ baako bikwisa kʉjenga iilinga ɨlya mabwe ʉkʉkʉsyʉngʉʉtɨla, bikwisa kʉkʉfinyatɨla mfibafu fyosa. 44 Bikwisa kʉkʉpondania paasi ʉgwe na baanaako, mwi ilinga lyako ɨlya mabwe. Batikwisa kʉkʉlekela iibwe ɨlɨ lɨlɨ pamwanya pi ibwe iinine, kʉnongwa jaa kʉtɨ ʉkaakaageenie akabalɨlo aka Kyala aaliisile kʉkʉkʉpoka!”
Jesu ikʉbakaga abʉʉlɨsi ndʉpaso lwa tempeli
(Matai 21:12-17; Maalɨka 11:15-19; Johani 2:13-22)
45 Jesu alɨnkwingɨla ndʉpaso lwa tempeli, alɨnkwanda ʉkʉbakagɨla panja aba bʉʉlɨsyaga ʉtʉndʉ. 46 Alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Sisimbiigwe mwa Kalata ʉMwikemo ʉkʉtɨ, ‘Ɨnyumba jangʉ jikʉjaga nyumba jaa kwipuutɨlamo.’§ Looli ʉmwe, mujɨbɨɨkile ʉkʉja, ‘Mbako jaa minyambuta.’ ”*
47 Jesu aamanyisyaga kʉkʉtɨ isikʉ ndʉpaso lwa tempeli. Abapuuti abalongosi, abamanyisi baa ndagɨlo sya Moose na balongosi baa Bajuuta, balɨnkʉlonda ɨnjɨla ɨjaa kʉnngogela, 48 looli bakaajaagile najɨmo, paapo abandʉ boosa baapɨlɨkɨsyaga kanunu ɨsi aajobaga.
* 19:8 19:8 Bala kalata gwa Abanyaleebi 6:1-5. 19:11 19:11 ɄBʉnyafyale bwa Kyala bukʉja pakʉboneka nakalɨnga Abandʉ biinogonaga ʉkʉtɨ Jesu ikʉbʉʉka kʉ Jelusalemu kʉkʉlongosya ʉBʉnyafyale. 19:12 19:12 Ʉkʉtɨ akapeeligwe ʉbʉnyafyale ʉbwa kʉlongosya ɨkiisʉ kyake Akabalɨlo kala abandʉ baabʉʉkaga kʉ malafyale ʉnkʉlʉmba gwa Balooma, kʉkʉpeeligwa ʉbʉnyafyale bwa kʉlongosya ɨfiisʉ fyabo. § 19:13 19:13 Ɨndalama ɨnyingi NKɨgiliki bikʉtɨ Mina kalongo. Mina gwalɨ mfwalo gwa mundʉ kʉ masikʉ ɨmia jɨmo. * 19:35 19:35 Jesu alɨnkwitoga Abanyafyale biitogaga ɨfalaasi ɨsya bwite. Po Jesu ʉkwitoga ɨmbunda bo ikwingɨla mu Jelusalemu, aanangɨsyaga ʉkʉtɨ ʉmwene ikwisa nʉ lʉtengaano, jo malafyale gwa lwijiisyo. 19:38 19:38 Bala kalata gwa Ɨsabʉli 118:26. 19:44 19:44 Ɨtempeli jaaliisile kʉpangʉligwa na Balooma ɨkyɨnja kya 70 bo apaapiigwe Jesu Kɨlɨsiti. § 19:46 19:46 Bala kalata gwa Jeesaja 56:7. * 19:46 19:46 Bala kalata gwa Jelemija 7:11.