5
Yesu Tɩɩ Mʋ Abɩɩlapʋ
Gyankpaasa Mʋ
(Matiwu 4:18-22; Maki 1:16-20; Gyɔn 1:40-42)
Kakaakʋ nɩɩ Yesu kpee ɔ yɩlɛ Kanesareti ɔbʋn mʋ nɩɩ ba bɩla bɛɛ tɩɩ yɛ Galile mʋ ɔbʋn‐kaa. Nɩɩ asa ba naa kyaabɔɔ mʋ bee nin abaa kɛ ba naa nu abwaarɛsɩn. Yesu wu ɩkʋlɩ ɩnyɔ ɩ maa dan kebunɔ maŋa yɛgɛ ɩkɩn akɩtapʋ mʋ bɛɛ fwɩɩ bamʋ asawu. Nɩɩ Yesu loo ɔkʋlɩ mʋ kʋkʋ, mʋ nɩɩ kɩ gyɛ Simon lɛɛ tɔ. Nɩɩ ɔ tɔwɛ mʋ yɛ o nin waa tɔ gbɛrɛɛ. Ɔkʋlɩ maŋa tɔ nɩɩ Yesu kyʋn kyɩna yɛgɛ ɛɛ tɔwɛ kʋbʋ mʋ nɩɩ kɩ sarɛ tʋtɔ mʋ abwaarɛsɩn.
Yesu maa tɔwɛ abwaarɛsɩn mʋ lʋwɛ mʋ, nɩɩ ɔ tɔwɛ Simon yɛ “Palɛ fʋ ɔkʋlɩ mʋ kpee katɩn mʋ nɩɩ ɩ bʋnyɛ, kɛ faa fʋ tɔɔmaa ana mʋ fan tʋʋ fanɛ asawu kɩtaa ɩkɩn.”
Nɩɩ Simon lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Mɛ ɔbɩlɩsa, an tʋʋ nɩn halɩɩ ba kalayɩ, a man kɩtaa sɛhn, amaa nɩɩ fʋ tɔwɛ kanɩn bɩrɛ, n biti n tʋʋ.” Nɩɩ ba maa tʋʋ asawu mʋ, ba kɩtaa ɩkɩn kɩbansa halɩɩ bamʋ asawu mʋ ɩ san gbaa kyatɛ. Tʋtɔ nɩɩ ba da abaa tɩɩ bamʋ tɔɔmaa ana mʋ nɩɩ ba bʋ ɔkʋlɩ nyɔsapʋ mʋ tɔ yɛ ba ba kyɛ bamʋ tɔ. Ɩkʋlɩ ɩnyɔ mʋ kpini yɛ ɩmaa ɩmʋ ɩkɩn mʋ ɩ san gbaa muuri.
Simon Pita maa wu kʋtɔ mʋ nɩɩ ɩ waa mʋ, nɩɩ ɔ kyʋn muŋa mu amulii sʋ Yesu ansi tɔ tɔwɛ yɛ, “Ɔnyɩrɩpɛ, lɩɩ mɛ asɛ, n gyɛ alibi ɔwaapʋ nɩn.” Lɩɩ ɩkɩn damantɛ mʋ nɩɩ ba kɩtaa mʋ sʋ mʋ, i kyinkyin maa mʋ tɔmaa ana kpini. 10 Ɩkɩn mʋ kɩkɩta mʋ gbaa ki kyinkyin Gyemisi maa Gyɔn, Sebedi mu‐bii ana mʋ nɩɩ ba maa Simon bee sun kusun mʋ. Nɩɩ Yesu tɔwɛ Simon yɛ, “Man waa kufuu, lɩɩ ndaga ɩ sʋ ii kpee mʋ, fii biti fʋ ba fɩɩ kɩtaa asa fɩɩ bɩya mɛ nɩn.”
11 Nɩɩ ba bɩɩtɛ ɩkʋlɩ mʋ ba dan kidenbi sʋ, nɩɩ ba yɛgɛ kʋtɔ kʋmaa nɩmʋ nɩɩ ba buu Yesu.
Yesu Kyɛ Kibootoo Wuya Kʋ
(Matiwu 8:1-4; Maki 1:40-45)
12 Yesu maa bʋ kadɛ kʋ sʋ mʋ, ɔnyɩn kʋ gbaa bʋ tʋtɔ nɩɩ kibootoo kɩtaa mʋ n‐yɩɩ sʋ kpini. Saŋa mʋ nɩɩ o wu Yesu mʋ, o be muŋa mu ansi tɔ kʋlɛ mʋ yɛ, “Ɔnyɩrɩpɛ, nɩɩ fii biti mʋ, fɩɩ taalɛ yɛgɛ mɛ n‐yɩɩ ɩ lɔŋɔ sʋ.”
13 Nɩɩ Yesu tɛɛŋɛ mʋ kɩbaa mata mʋ. Nɩɩ ɔ tɔwɛ mʋ yɛ, “N biti, lɔŋɔ sʋ.” Nɩɩ opula maŋa tɔ kibootoo mʋ kɩ yɛgɛ mʋ. 14 Nɩɩ Yesu da ɔnyɩn mu kumu tɔ yɛ, “Man kan waa tɔwɛ ɔkʋ, amaa taa fʋ n‐yɩɩ kaapʋ Ɩbwaarɛ oseepu mʋ, kɛ fʋ naa lɛɛ saraga fɛɛ kanan mʋ nɩɩ Mosesi nbara mʋ ɩ kaapʋ mʋ, kɛ ɩ kaapʋ tɔ sa ɔkʋmaa nɩmʋ fɛɛ fʋ n‐yɩɩ ɩ lɔŋɔ sʋ.”
15 Amaa Yesu n‐yɩɩ sʋ asɩn mʋ ɩ lɔŋɔ yalagɛ tɔ, nɩɩ ɩ yɛgɛ nɩɩ asa damantɛ ba be nu mʋ asɛ, nɩɩ ɔ kyɛ bamʋ nɩɩ bɛɛ lɔ mʋ kpini. 16 Amaa saŋa kʋmaa Yesu ɩɩ lɩɩ mʋ nkʋn ee kpee ɛɛ kʋlɛ kabwaarɛ‐kʋlɛ, opula mʋ nɩɩ o du surum.
Yesu Kyɛ N‐yɩɩ Wusa Wuya
(Matiwu 9:1-8; Maki 2:1-12)
17 Kakaakʋ Yesu maa kaapʋ abwaarɛsɩn mʋ, Farasii abi yɛ nbara akaapʋpʋ mʋ nɩɩ ba lɩɩ Galile yɛ Gyudeya ɩsʋwʋlɛ sʋ yɛ Gyerusalem kadɛ tɔ mʋ ba tɛ tʋtɔ. Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ ɔlɔn mʋ bʋ mʋ asɛ fɛɛ ɔ taa kyɛ alɔpʋ. 18 Nɩɩ anyɩn akʋ ba sʋla ɔnyɩn mʋ nɩɩ mʋ n‐yɩɩ i wu nɩɩ ɔ dɛ kalan sʋ. Ba kpan bamʋ n‐yɩɩ ba taa mʋ loo kɩkpaara mʋ sʋ, naa yɩla Yesu ansi tɔ. 19 Lɩɩ sakyɔ mʋ sʋ mʋ, ba man nyɛ ɔkpa ba taa mʋ loo kɩkpaara mʋ sʋ. Ɩmʋ sʋ ba dii kpee obu mʋ sʋsʋ, katɩn mʋ nɩɩ ba taa ɩsɛɛ nyalɛ munla mʋ sʋ, nɩɩ ba foti ɔbɔ kpɩlɩgaa mʋ yɛgɛ ɔ dɛ mʋ kalan sʋ sakyɔ mʋ nsana yɩla Yesu ansi tɔ.
20 Yesu maa wu kɩkɔɔlɛ‐gyii mʋ nɩɩ ba sʋ mʋ sʋ mʋ, ɔ tɔwɛ ɔnyɩn mʋ yɛ “Mɛ kyɛmɩnɛ n taa fu alibi kɛɛ fu.”
21 Nɩɩ Farasii abi yɛ nbara akaapʋpʋ mʋ ba piili bɛɛ fɛ nfɛɛrɛ bamʋ amu tɔ yɛ “Anɩmʋ ɩ gyɛ ɔsa nɩmʋ nɩɩ ɛɛ tɔwɛ nbusaa asɩn kanɩn? Anɩmʋ ɩ taalɛ taa alibi kɛɛ tii Ɩbwaarɛ sʋ?”
22 Yesu nyi nfɛɛrɛ mʋ nɩɩ bɛɛ fɛ, nɩɩ ɔ taasɛ bamʋ yɛ “Mɩnɛ ɩ waa nɩɩ fɛn fɛ falɛ nfɛɛrɛ fanɛ nkɔlɔ tɔ? 23 Ɩmʋ kɩmɔɔ ɩ bʋsɩn kɩtɔwɛ. N taa fʋ alibi kɛɛ fʋ, abɛɛ kʋsʋ natɛ? 24 N biti fan bɩɩ fɛɛ mɛ, Daadimaadi Obii‐nyɩnsa n sʋ ɔlʋn dulinyaa nɩmʋ tɔ nɩɩ n taalɛ taa alibi kɛɛ.” Ɩmʋ sʋ ɔ tɔwɛ ɔnyɩn mʋ nɩɩ mʋ n‐yɩɩ i wu mʋ yɛ, “N tɔwɛ fʋ yɛ, Kʋsʋ! Taa fʋ kalan kpewu.” 25 Opula maŋa tɔ nɩɩ ɔ kʋsʋ yɩlɛ bamʋ ansi tɔ, nɩɩ ɔ taa mʋ kalan nɩɩ ɔ dɛ sʋ mʋ, nɩɩ ɛɛ yɩn Ɩbwaarɛ ee kpewu. 26 Nɩɩ i kyinkyin ɔkʋmaa nɩmʋ, nɩɩ ba yɩn Ɩbwaarɛ, nɩɩ ɩ kɩtaa bamʋ kufuu nɩɩ ba tɔwɛ yɛ, “Ndaga an wu asɩn kyinkyinsa.”
Yesu Tɩɩ Lewi Yɛ
Ɔ Ba Buu Mʋ
Matiwu 9:9-13, Maki 2:13-17
27 Ɩnɩmʋ kamaa mʋ, Yesu lɩɩ nɩɩ ɔ naa wu lenpoo ɔkɔɔlɛpʋ mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Lewi* mu kusun obu to. Nɩɩ Yesu tɔwɛ mʋ yɛ, “Kʋsʋ buu mɛ.” 28 Nɩɩ ɔnyɩn mʋ kʋsʋ yɛgɛ kʋtɔ kʋmaa nɩɩ o buu Yesu.
29 Nɩɩ Lewi dɩŋa agyitɔ kʋkyɔ mʋ kɩkpaara sʋ sa Yesu, nɩɩ lenpoo akɔɔlɛpʋ gaalaagaa yɛ asa akʋ ba bʋga tʋtɔ, nɩɩ ba maa Yesu bee gyii. 30 Amaa nɩɩ Farasii abi mʋ yɛ nbara akaapʋpʋ mʋ nɩɩ bamʋ gbaa bamʋ gyɛ Farasii abi mʋ bɛɛ kɔlɩtɛ bɛɛ sa Yesu abɩɩlapʋ mʋ yɛ, “Mɩnɛ ɩ waa nɩɩ fanaa lenpoo akɔɔlɛpʋ yɛ alibi awaapʋ fen bʋga fen gyii fen nuu kanɩn?”
31 Nɩɩ Yesu lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Ɔkyɛpʋ man tiri sa bamʋ nɩɩ ba sʋ alanfɩya, amɔɔ bamʋ nɩɩ bɛɛ lɔ mʋ nkʋn. 32 N man ba yɛ n ba tɩɩ bamʋ nɩɩ ba mʋ ɩkpa i kyiigi nɩn. Amaa n ba nɩn yɛ n ba tɩɩ alibi awaapʋ kɛ ba kyɛɛgɛ bamʋ nfɛɛrɛ ba Ɩbwaarɛ asɛ.”
Asɩn Taasɛsa Lɩɩ,
Kɔnɔ Ŋmina Sʋ
Matiwu 9:14-17; Maki 2:18-22
33 Nɩɩ asa akʋ ba tɔwɛ Yesu yɛ, “Gyɔn okyugyeepu abɩɩlapʋ bee ŋmina kɔnɔ yɛgɛ bɛɛ kʋlɛ kabwaarɛ‐kʋlɛ saŋa kʋmaa, kanɩn nɩɩ Farasii abi abɩɩlapʋ mʋ gbaa bɛɛ waa nɩn. Amaa fɛɛ fʋ abɩɩlapʋ mʋ bɩrɛ ba dan bee gyii bee nuu nɩn saŋa kʋmaa.”
34 Nɩɩ Yesu lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Fɩɩ taalɛ yɛgɛ kɩkyɩɩfɔ tɔ afɔ ba ŋmina kɔnɔ yɛgɛ ɔkyɩɩfɔ mu‐kuli bʋ bamʋ asɛ? 35 Amaa saŋa kʋ ii biti ɔ ba, kɛ ba taa ɔkyɩɩfɔ mu‐kuli lɩɩ bamʋ asɛ, kanɩn nkɛ maŋa tɔ bɩrɛ bee biti ba ŋmina kɔnɔ.”
36 Nɩɩ Yesu bɔ bamʋ kɩŋasan kɩnɩmʋ yɛ, “Ɔkʋ mɛɛ tɩn kikyibi pʋpwɛ naa baata mata kaalɛ dɩdaa ɔbɔ. Nɩɩ ɔkʋ kan waa kanɩn mʋ, ɩ yɛgɛ nɩɩ kikyibi pʋpwɛ mʋ ɩ kyatɛ kaalɛ dɩdaa mʋ i tii sʋ nɩn, nɩɩ kikyibi dɩdaa mʋ yɛ kɩpʋpwɛ mʋ ɩ mɛɛ yɛ ɩ baa i duli abaa. 37 Kanɩn nɩɩ ɔkʋ mɛɛ taa ɔwʋlɛ dɩdaa ee sun kʋkɔrɛ pʋpwɛ. Nɩɩ ɔ kan waa kanɩn bɩrɛ, ɔwʋlɛ dɩdaa mʋ ii biti ɔ kyatɛ, nɩɩ ɩ mɛɛ yɛ ɩ yɛgɛ kʋkɔrɛ pʋpwɛ mʋ kɩ waa ɔdan. 38 Kanɩn sʋ ɩ dagaa fɛɛ ɔwʋlɛ pʋpwɛ nɩɩ bɛɛ sʋ bee sun kʋkɔrɛ pʋpwɛ. 39 Nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ lan kʋkɔrɛ dɩdaa nɩɩ ɩ dɩn mʋ mʋ, ɔ man bɩla ee biti kʋkɔrɛ pʋpwɛ kɩlan. Ee biti ɔ tɔwɛ yɛ, ‘Kʋkɔrɛ dɩdaa mʋ kɩ bɔɔ mʋ.’ ”
* 5:27 5:27 Ba bɩla bɛɛ tɩɩ ɔnyɩn maŋa yɛ Matiwu. 5:39 5:39 Asɩn kaapʋsa nfɩɩ ɩ gyɛ yɛ nɩɩ ba kan taa nta pʋpwɛ waa kɩtɔbwaaya ɔwʋlɛ dɩdaa tɔ mʋ, nta pʋpwɛ ɔlʋn mʋ ii biti i boyi ɔwʋlɛ dɩdaa mʋ.