3
Gyɔn Okyugyeepu
Abwaarɛsɩn kɩtɔwɛ
(Matiwu 3:1-12; Maki 1:1-8; Gyɔn 1:19-28)
Saŋa mʋ nɩɩ Tiberiyu kyɩna ɔ gyɛ Roma ɔsʋwʋlɛ sʋ owura lala nsu kudu anusapu mʋ, saŋa maŋa tɔ mʋ Pontiyu Paleti ɩ kyɩna ɔ gyɛ Gyudeya Kuwura‐bii, nɩɩ Herodi mɔɔ gyɛ Galile Kuwura‐bii, yɛgɛ mu‐supu Filipu mɔɔ ɛɛ kɩɩ Itureya yɛ Tirakoniti ɩsʋwʋlɛ sʋ, nɩɩ Lisaniya mɔɔ ɩ gyɛ Abilene ɔsʋwʋlɛ sʋ Kuwura‐bii. Kanɩn saŋa maa nɩɩ Anasi maa Kayifasi ba gyɛ Ɩbwaarɛ aseepu bɩlɩsa asɛ mʋ. Nɩɩ Ɩbwaarɛ tɔwɛ mʋ asɩn sa Sakariya mu‐bii Gyɔn, saŋa mʋ nɩɩ ɔ bʋ ofuli sʋ mʋ. Ɩmʋ sʋ Gyɔn natɛ kyaabɔɔ ɔsʋwʋlɛ mʋ nɩɩ kɩ maa Gyɔdan ɔbʋn mʋ ɛɛ tɔwɛ abwaarɛsɩn ɛɛ sa asa yɛ, “Fan kyɛɛgɛ fanɛ nfɛɛrɛ lɩɩ fanɛ alibi tɔ kɛ fan bwii ba Ɩbwaarɛ asɛ, kɛ fan yɛgɛ ba gyee fanɛ Ɩbwaarɛ kekyugyee, kɛ fan nyɛ alibi kɩtaa kɛɛ.” Gyɔn nɩmʋ asɩn nɩɩ Ɩbwaarɛ ɔtɔwɛpʋ Isaya wʋla kyʋrɔɔ yɩla mʋ ɔwʋlɛ tɔ mʋ yɛ, “Ɔkʋ bʋ ofuli sʋ ee kuusi ɛɛ tɔwɛ yɛ,
‘Fan lɔŋɔ Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ mʋ ɔkpa, kɛ fan kyiigi mʋ ɩkpa‐bi mʋ.
Kɛ fan tii‐tii igee mʋ, kɛ fan tɩtɛ abɩɩ yɛ abɩɩ‐bi mʋ ba kasɛ waa kyɛɛkyɛɛ.
Kɛ fan kyiigi ɩkpa nyɔnsa mʋ, kɛ ɩkpa gogyigogyi mʋ i tii waa tɔlɩtɔlɩ.
Kɛ daadimaadi kpini ba wu Ɔmʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ lɛɛ yɛ ɔ ba mɔlɩgɛ asa mʋ.’ ”
Nɩɩ Gyɔn tɔwɛ sakyɔ mʋ nɩɩ bɛɛ ba mʋ asɛ yɛ o gyee bamʋ Ɩbwaarɛ kekyugyee mʋ yɛ, “Fan du fɛɛ anansɛ mʋ nɩɩ ba sʋ kʋbwɛ. Nbɩɩnbɩɩ bɩrɛ anɩmʋ ɩ da fanɛ amu tɔ yɛ fan sɩlɛ lɩɩ Ɩbwaarɛ agbʋ mʋ nɩɩ ɩ gyɛ fanɛ kʋsʋ bɩɩtɛ mʋ mʋ tɔ? Fan waa adanbɩrasa mʋ nɩɩ ɩɩ kaapʋ fɛɛ fan kyɛɛgɛ fanɛ nfɛɛrɛ lɩɩ fanɛ alibi tɔ ba Ɩbwaarɛ asɛ. Kɛ fan yɛgɛ kɩtɔwɛ yɛ, ‘An lɩɩ Abraham kɩnaana tɔ nɩn, ɩmʋ sʋ Ɩbwaarɛ mɛɛ yɛ ɔ bɩɩtɛ anɛ kʋsʋ.’ N tɔwɛ fanɛ yɛ Ɩbwaarɛ ɩ taalɛ yɛgɛ abuu nɩmʋ a biliŋi Abraham anaana‐bii. Ba tɛɛ wʋla taa kpanfa waa oyu mʋ ilin tɔ, lɩɩ fɛɛ oyu kʋmaa mʋ nɩɩ kɩ mɛɛ sɔyɩ abi danbɩrasa mʋ, bee biti ba ŋɛ kɩmʋ tʋʋ kasɛ, kɛ ba taa tʋʋ waa fʋlɔn tɔ.”
10 Gyɔn maa tɔwɛ kanɩn mʋ, nɩɩ sakyɔ mʋ taasɛ mʋ yɛ, “Ɩmʋ sʋ nɛnɛ nɩɩ an biti a waa?”
11 Nɩɩ Gyɔn lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ sʋ ɩkaalɛ ɩnyɔ mʋ, ɔ barɩgɛ tɔ sa mʋ tɔmaa mʋ nɩɩ ɔ man sʋ, nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ sʋ agyitɔ gbaa, ɔ waa kanɩn.”
12 Lenpoo akɔɔlɛpʋ akʋ gbaa ba ba yɛ o gyee bamʋ Ɩbwaarɛ kekyugyee. Nɩɩ ba taasɛ mʋ yɛ, “Ɔkaapʋpʋ, nɛnɛ nɩɩ an biti a waa?”
13 Nɩɩ ɔ lɛɛ bamʋ kɔnɔ yɛ, “Fan man kɔɔlɛ afulee kyʋn kanan mʋ nɩɩ ɩ dagaa fɛɛ fan kɔɔlɛ mʋ.”
14 Nɩɩ anaakɔpʋ mʋ akʋ ba ba taasɛ Gyɔn yɛ, “Nɛnɛ nɩɩ anɛ gbaa anɛ an biti a waa?”
Nɩɩ ɔ lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Fan man nyan ɔkʋ kɔɔlɛ mu afulee, kɛ fan man pwɩɩ asa mʋ nɩɩ bamʋ asɩn a dɛ ɔkpa, amaa ɩmʋ nɩɩ bɛɛ ka fanɛ mʋ ɩ kʋkwɛ fanɛ.”
15 Ɩ maa waa fɛɛ asa mʋ kpini bɛɛ kɩɩ Ɔmʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ wʋla lɛɛ ɔkpa mʋ, ɔkʋmaa nɩmʋ ɩɩ fɛ nfɛɛrɛ fɛɛ akʋtɔ fɛɛ Gyɔn ɩ gyɛ Ɔmʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ wʋla lɛɛ mʋ. 16 Ɩmʋ sʋ Gyɔn tɔwɛ asa mʋ kpini yɛ, “Nkyu nɩɩ n sʋ n gyee fanɛ Ɩbwaarɛ kekyugyee, amaa ɔmʋ nɩɩ ɔ kyɔ mɛ gaa mʋ ɩɩ ba. Nɩɩ n man dagaa gbaa fɛɛ n muŋa saŋɛ mʋ asɩbɩta ɩfɛ. Nɩɩ mɛɛ mʋ ii biti ɔ taa Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ yɛ fʋlɔn gyee fanɛ Ɩbwaarɛ kekyugyee. 17 Nɩɩ ɔ sʋ mʋ kʋtɔ kyaalɛsa mʋ kɩbaa tɔ, ee biti ɔ ba kyaalɛ ayu lɩɩ ayu‐waatɛ tɔ, kɛ ɔ laata ayubi mʋ waa kikyunkun tɔ, kɛ o tuwa ayu‐waatɛ mʋ fʋlɔn mʋ nɩɩ ii mee dun kpaa.” 18 Ɩkpa damantɛ sʋ nɩɩ Gyɔn taa kɩtaa asa mʋ nkɔlɔ, nɩɩ ɔ tɔwɛ asɩn danbɩrasa mʋ sa bamʋ.
19 Ɩmʋ kamaa mʋ Gyɔn pwɩɩ owura Herodi, lɩɩ fɛɛ ɔ taa mu‐supu Filipu mʋ‐ka Herodiya kili, yɛ asɩn libi mʋ nɩɩ ɔ waa tii sʋ. 20 Amaa alibi mʋ nɩɩ Herodi bɩla waa tii sʋ mʋ ɩ gyɛ fɛɛ kamaa tɔ mʋ ɔ kɩtaa Gyɔn tii obu.
Gyɔn Gyee Yesu
Ɩbwaarɛ Kekyugyee
(Matiwu 3:13-17; Maki 1:9-11)
21 Saŋa mʋ nɩɩ Gyɔn i gyee asa Ɩbwaarɛ kekyugyee mʋ, o gyee Yesu gbaa. Nɩɩ Yesu maa kʋlɛ kabwaarɛ‐kʋlɛ mʋ, nɩɩ sʋsʋ bugi tɔ. 22 Nɩɩ Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ mʋ kɩ kpɩlɩgɛ fɛɛ kuwura‐lɔpɔ ba gyɔŋɔ mʋ sʋ. Nɩɩ ɔbʋlɛ kʋ lɩɩ sʋsʋ tɔwɛ yɛ, “Fʋ ɩ gyɛ mi‐bii bitisa mʋ, nɩɩ fʋ ɩ bɔla mi ansi.”
Kɩnaana Mʋ Nɩɩ Yesu Lɩɩ kɩmʋ Tɔ
(Matiwu 1:1-17)
23 Saŋa mʋ nɩɩ Yesu gyii nsu adɩsa mʋ, nɩɩ o piili mu kusun mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ sun mʋ yɛ ɔ ba waa mʋ. Nɩɩ asa bɛɛ kɩɩ fɛɛ Yesu gyɛ Gyosefu mu‐bii.
Gyosefu mʋ gyɛ Heli mu‐bii. 24 Nɩɩ Heli mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Matati,
nɩɩ Matati mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Lewi, nɩɩ Lewi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Malikin,
nɩɩ Maliki mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyanayi, Gyanayi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyosefu kʋ.
25 Gyosefu nɩmʋ mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Matatiya, Matatiya mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Amosi,
nɩɩ Amosi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Nahum, nɩɩ Nahum mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Isili, nɩɩ Isili mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Nagayi. 26 Nɩɩ Nagayi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Mati,
nɩɩ Mati mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Matatiya, nɩɩ Matatiya mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Semen,
nɩɩ Semen mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyoseki, nɩɩ Gyoseki mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyoda.
27 Nɩɩ Gyoda mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyowanan, nɩɩ Gyowanan mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Resa,
nɩɩ Resa mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Serubabeli, nɩɩ Serubabeli mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Selatiye,
nɩɩ Selatiye mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Neri. 28 Neri mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Maliki,
nɩɩ Maliki mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Adi, nɩɩ Adi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Kosam,
nɩɩ Kosam mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Elimadam, nɩɩ Elimadam mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Eri.
29 Nɩɩ Eri mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyosuwa, nɩɩ Gyosuwa mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Eliyasa,
nɩɩ Eliyasa mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyorim, nɩɩ Gyorim mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Matati,
nɩɩ Matati mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Lewi. 30 Nɩɩ Lewi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Simeyon,
nɩɩ Semiyon mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyuda, nɩɩ Gyuda mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyosefu,
nɩɩ Gyosefu mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyonam, nɩɩ Gyonam mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Eliyakim.
31 Nɩɩ Eliyakim mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Meliya, nɩɩ Meliya mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Mena,
nɩɩ Mena mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Matata, nɩɩ Matata mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Natan,
nɩɩ Natan mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Dawidi. 32 Nɩɩ Dawidi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyeese,
nɩɩ Gyeese mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Obedi, Obedi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Bowasi,
nɩɩ Bowasi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Salimon, nɩɩ Salimon mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Naason.
33 Nɩɩ Naason mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Aminadabi, nɩɩ Aminadabi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Ram,
nɩɩ Ram mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Hesiron, nɩɩ Hesiron mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Peresi,
nɩɩ Peresi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyuda. 34 Nɩɩ Gyuda mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyekobu,
Gyekobu mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Isaki, Isaki mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Abraham,
nɩɩ Abraham mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Tera, nɩɩ Tera mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Naho.
35 Nɩɩ Naho mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Serugi, nɩɩ Serugi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Rewu,
Rewu mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Pelegi, nɩɩ Pelegi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Ebe,
nɩɩ Ebe mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Sela. 36 Nɩɩ Sela mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Kenan,
nɩɩ Kenan mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Afahadi, nɩɩ Afahadi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Sem,
nɩɩ Sem mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Nowa, nɩɩ Nowa mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Lameki.
37 Nɩɩ Lameki mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Metusala, Metusala mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Enoki,
nɩɩ Enoki mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Gyaredi, nɩɩ Gyaredi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Mahalale,
nɩɩ Mahalale mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Keyinan. 38 Nɩɩ Keyinan mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Enosi,
nɩɩ Enosi mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Seti, nɩɩ Seti mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Adam.
Nɩɩ Adam gyɛ Ɩbwaarɛ mu‐bii.