3
Jesus ja yukenang pu ta Jew wu wungurlyak ngurrij
(Matthew 12:9-14; Luke 6:6-11)
Malany Jesus yurlgeny tuka iwarruj kurrampalk ta Jew wu wungurlyak ngurrij. Wakapa yarakap arrarrkpi iwaning ja apartipartiyi yurnu tuka kanimarratpi. Malany yara pata arrarrkpi pata awukenang ta wulatpiyi wu iwayantung mira ja Jesus. La angkumiyarmangung iwayanti ta iningulakanti ja arrarrkpi ta Jew wu wungurlyak ngurrij.
Malany Jesus iminy nuyu nakapa ja arrarrkpi ja apartipartiyi yurnu tuka kanimarratpi iminy, “Anmajpungkina ankangalinga kani tuka kapal kuntayan wigarra yirrk.”
Malany Jesus iminy pu pata arrarrkpi pata awukenang pu ta wulatpiyi wu, “Wularrut ta wulatpiyi angputpan anyung wu ta wungurlyak ngurrij. Kurlingka nungmalal ta karrunjarrun? Kurlingka aliwi ta karrunjarrun? Kurlingka ngapi ngiwangulakan ja arrarrkpi nungmalal kurlingka ngiwanawun?” La puka pata arrarrkpi Jew pata kawuken marrik muj kiki amina.
Kayirrk la Jesus yukeny awunnyayawng la ilirrinyminy la muj iwuwurlkpungkuny murnin awunnyayawng marrik awuntuwurruni pata arrarrkpi. La wenatapa angkuwurruningju ta wularrut ta wulatpiyi wu. Kayirrk la Jesus inginkan iminy nuyu ja apartipartiyi yurnu tuka kanimarratpi, “Anmarrena!” Malany ta imarreny akulikingan nuyu yurnu kayirrk la ingulikiny nungmalal kirrk. Malany ja arrarrkpi atjutpan ta yurnu nuyu wakapa ingulikingan. Kayirrkapa yanat ta yurnu nuyu marrik muj apartipartiyi.
Malany pata awukenang ta wulatpiyi wu iwarutpan awuran amalkpany pu pata jawirna nuyu ja yukenang pu Herod. Kayirrk la awaning ngarlakarlak aminy pu la wemin, “Arriwanawun Jesus.”
Wigarra yirrk pata arrarrkpi iwuyarrung Jesus awarrangung parak tuka wurl ta karrkpin
Wakapa la Jesus la pata awarrangung rtil wiyu nuyu awuran tuka wurl ta karrkpin. Malany pata arrarrkpi iwuyarrungka yirrk awk pata tuwuran Galilee la Judea la Jerusalem la Idumea la muj iwuyarrungka pata tuwuran kinymalkpa muwarn Jordan wumawurr la muj pata tuwuran nungmatpa kunak awk wungurlaj Tyre la Sidon. La pukapa pata arrarrkpi awalyungan ta Jesus iminy pu la angkumiyarmangung iwayanti tuka iminang.
9-10 Nungpakapa ta warntatarr Jesus awuningulakantiny wimurra pata arrarrkpi nungmalal. Kayirrk la wigarra akutju iwumiyarmany iwetpa Jesus awuningulakanti. Warrwak la wigarra yirrk mira pata arrarrkpi iwulirrngkakantiny wanyjikap tuka yanat, makiny la iminy pu pata awarrangung rtil wiyu nuyu, “Kurrimanyi angkat ngartu ja kapala. Kapin ta wenat ngantalirrngkakan angkat nakapa nganalurrangken tuka kapala.”
11 La yara pata arrarrkpi iwatpang yaliwi tuka wingijalk pularr wu. La wenatapa iwayantung ja Jesus pata weliwi wakapa anyeny kirrkirrk wu pata arrarrkpi mawarlkanyiny kirrk tuka Jesus ilangaling, aminy nuyu, “Nuyi ta kunimalkpany God.”
12 La ta awulajantung awuniluntuny ja Jesus iminy pu, “Kutakujpina!” Kayirrk la iminy pu, “Yunyi kutpin pu ngapi ta God nganimalkpany.”
Jesus awunimany 12 arrarrkpi pata awanarra rtil wiyu nuyu pata wingurlyakut
(Matthew 10:1-4; Luke 6:12-16)
13 Malany Jesus yuran tuka murrgu la ilajantiny pu arrarrkpi pata awunimiyarmany. Malany wenat iwuyarrung parak tuka ilangaling. 14-15 Kayirrk la awunimany 12 arrarrkpi pata awanarra rtil wiyu nuyu pata wingurlyakut. La iminy pu, “Ngapi kurrunmany pa atpanarra rtil la muj kurrunpalangaka kurriweni monmon pu. La muj God kurrunpannyun wutkut ta kurriwaka wu ja yaliwiyut.” La yanat awuniwarnangajpuning puka pata Wingurlyakut Pata Kawarra rtil Kawunilangaka Kawuyama Nuyu. Ta Apostles takapa arakap ta karrungparnangajpun.
16-19 La pukapa pata 12 arrarrkpi Jesus awunimany.
Simon - ja Jesus innyung jara ja ingurlaj Peter.
James la ja awulingan John - pata awunimalkpangung Zebedee. Malany Jesus awunnyung wingurlaj “Marrarawk arrarrkpi” murnin anpulirri arrarrkpi.
Andrew,
Philip,
Bartholomew,
Matthew,
Thomas,
James ja Alphaeus inimalkpany,
Thadeus,
Simon - ja arrarrkpi ja awunnyarnamangung pata Roman wimunpimun pata iwuwarnangajpuning Zealot,
la Judas Iscariot - ja arrarrkpi ja awuniyarruning parak pata tumatpa wiwalu la awuyirtikiny tuka iwumany parak ja Jesus iwutikinang.
Jesus la ja yaliwi ja ingurlaj Satan
(Matthew 12:22-32; Luke 11:14-23; 12:10)
20 Malany Jesus yuran yurlgeny tuka kunak la wakapa awaning iwumirlajuning pata napulurrumpi. Malany Jesus la pata awarrangung rtil wiyu nuyu marrik muj apulanyi ta walij - murnin wimurra mira pata arrarrkpi. 21 Malany nganti yirrik yuran iminy pu pata yanat witparlarrut, “Naka kinima kalajarr.” Kayirrk la puka pata witparlarrut awuranka iwumanyi warak tuka kunak la iwayatayan.
22 Malany yara pata awunpukikang pata Jews wu ta wulatpiyi pata tuwuran Jerusalem. La wenat awuranka la aminang mali naka ja yaliwi ja Beelzebul ja jara ja ingurlaj Satan ja yukenang pu ja yaliwiyut kiwani nuyu Jesus. Kayirrk la aminy pu la wemin, “Naka ja Kiwken pu ja yaliwi kinnyun wutkut Jesus tuka kinnyaka wu ja yaliwiyut.”
23 Malany Jesus aniwurruning ta aminang pata awunpukikang ta wulatpiyi wu. Kayirrk la Jesus ilajantiny wu la iminy pu, “Ngawu! Kurralyunyi ngartu!” Kayirrk la anyunman pu la inininy monmon wu ta manjat la aralpa, “Kurlingka ja Satan ja kiwken pu pata weliwiyut, yanat piyu iwu iwularr? Nungpakapa marrik imi ta tukapa. 24 Kurralyunyi ngartu! Malany puka pata arakap pu kunak kawunginka kawunparnama la wemin awawunjilin awarlartpalililmin awamirtjilingken kirrk. 25 Nungpakapa akutju pata puka pata witparlarrut kamin, kapin ta awunginkay nakapa apijarlangkey marrik muj awunpatping la wemin pata witparlarrut. 26 Kapin ja Satan la pata weliwiyut kawunginka la kawunparnama la wemin pata weliwiyut, malany yanatapa iwarlartpalililmin wakapa angpana yirrk nuyu ta wutkut! Wakapa marrik muj imi. Nuwurri marrik kurrungpurru mira.”
27 Kurralyunyi ngartu! Nukapa ja arrarrkpi animiyarmany iwalangali wumpulaj nuyu ja nulatparlangat ja arrarrkpi tuka kurrampalk. Kayirrk la inimany iniwutikiny werrk ja nulatparlangkat warrwakapa la yanat inimany kirrk awk tuka yanat nuyu ja arrarrkpi ja nulatparlangkat. La nungpakapa ta ngungunma nuwurru ja Satan nakapa ja nulatparlangkat la ngapi kapin ja arrarrkpi ja iniwutikiny. La ja Satan la pata yanat nuyu wenatapa awulatparlangkayin la wenatapa marrik ngarrurri ngarrurru. Malany kayirrkapa ngapi ngawunma warak ngartu pata arrarrkpi tuka awaning awunnyatpang yanatapa.
28 La ngapi ngamin nuwurru aralpa! Puka pata arrarrkpi aliwi awanamin la muj iwanini monmon God ta nungmurrunti ta ngaralk warrwakapa la awawurlkpungku nuyu tuka awanamin ta aliwi awk la tuka awanginka ta nungmurrunti ngaralk la yanat angpanyaka wu ta nungmurrunti. 29 Malany ja Nyunyuk Iyarlm kiwani tuka ngapi ngangijalk. La kapin nganti ja iwanginka nungmurrunti ta ngaralk nuyu ja Nyunyuk ja Iyarlmu kapin imi, ‘Satan kinnyun ja Nyunyuk Iyarlmu ta wutkut’, nungpakapa angkat angkanatpi ta nungmurrunti marrik muj anjarrkpujili wu ta aliwi parang la God iwayintukun wu la wenat angkanatpi ta nungmurrunti akut la akut.
30 Malany Jesus iminy pu nungpakapa murnin yara pata Jews pata awunpukikang ta wulatpiyi wu aminang naka yaliwi kiwani nuyu.
Nganti yirrik ja kimartukpun nuyu God nakapa ja witparlarrut Jesus
(Matthew 12:46-50; Luke 8:19-21)
31 Malany Jesus inyalkpany nuyu la pata awulinganut awuranka tuka annyunmangung pu. Wenatapa iwulangakan yarakap iwanima Jesus iwamalkpaga la awunpanilakajpun. 32 Wakapa wimurra pata arrarrkpi awaning iwuwurlngan aril Jesus awalyung nuyu. La pata arrarrkpi aminy nuyu, “Jita nuyi inyalkpany nuwu la pata nuyi kutinganut kawulangali yalayala la kunpuyalma nuyi.”
33-34 Kayirrk la Jesus yukeny awunnyayawng pata arrarrkpi awaning wakapa la iminy, “Nganti jita ngapi inyalkpany ngartu la warra nganti pata ngapi ngatinganut?” Kayirrk la yukeny awunnyayawng pata arrarrkpi awaning iwuwulngan aril la iminy, “Kutpunayanti puka pata ngapi awalkpangung ngartu la pata ngapi ngatinganut. 35 Nganti ja kimartukpun nuyu God pukapa pata ngapi ngatinganut arrarrkpi la warramumpik la puka pata awalkpangung ngartu”.
3:9-10 Mark 4:1; Luke 5:1-3 3:22 Matthew 9:34; 10:25 3:29 Luke 12:10