10
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ na̱ka̱xi̱n Jesús uxi̱ uvi̱ taꞌan te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱
(Mr. 3:13-19; Lc. 6:12-16)
Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ka̱na̱ Jesús uxi̱ uvi̱ taꞌan te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱. Te̱ ni̱ ta̱xi̱ a̱ ndi̱e̱e̱ꞌ ra̱ te̱ ta̱va̱ꞌ ra̱ ña̱ ndi̱va̱ꞌa̱ ña̱ ñuꞌuꞌ nimá ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ ni̱ ta̱xi̱ tu̱ a̱ ndi̱e̱e̱ꞌ ra̱, te̱ sa̱ndaꞌa ra̱ sa̱kuuꞌ nuu̱ꞌ kuiꞌe̱ ña̱ ndoꞌoꞌ ne̱ yivi̱ꞌ, xiinꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ uꞌvi̱ xini ni̱a̱.
Ña̱ yo̱ꞌo̱ꞌ nduuꞌ kivi̱ꞌ i̱ꞌi̱n te̱ uxi̱ uvi̱ taꞌan ja̱a̱nꞌ: i̱i̱n te̱ ja̱a̱nꞌ na̱niꞌ Simón, te̱ ni̱ chi̱nduꞌu̱ꞌ Jesús i̱nga̱ kivi̱ꞌ ra̱ Pedro, xiinꞌ ña̱ni̱ ra̱, te̱ na̱niꞌ Andrés, te̱ i̱nga̱ ra̱ na̱niꞌ Jacobo, xiinꞌ ña̱ni̱ ra̱, te̱ na̱niꞌ Juan. Te̱ siꞌe̱ Zebedeo nduuꞌ uvi̱ sa̱aꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ na̱niꞌ Felipe, te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ na̱niꞌ Bartolomé, te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ naniꞌ Tomás, te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ na̱niꞌ Mateo, te̱ kendiaa̱ꞌ yaꞌviꞌ xaꞌa̱ꞌ ñu̱u̱ Roma nduuꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ na̱niꞌ Jacobo, te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, siꞌe̱ Alfeo nduuꞌ ra̱, te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ na̱niꞌ Lebeo, te̱ naniꞌ tu̱ ra̱ Tadeo, te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ na̱niꞌ Simón, te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, kuenta i̱i̱n ti̱ꞌvi̱ te̱ naniꞌ cananista nduuꞌ ra̱. Te̱ i̱nga̱ tu̱ku̱ ra̱ na̱niꞌ Judas Iscariote, te̱ ja̱a̱nꞌ nduuꞌ te̱ ni̱ sa̱na̱kuaꞌa Jesús soꞌo̱ꞌ ndiꞌiꞌ nda̱ꞌaꞌ te̱ kuuꞌ kaꞌnuꞌ.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Jesús te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ te̱ kuꞌu̱n kaꞌa̱n ndo̱so̱ꞌ ra̱ tu̱ꞌu̱n a̱
(Mr. 6:7-13; Lc. 9:1-6)
Ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ a̱ te̱ uxi̱ uvi̱ taꞌan te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ, kaꞌán a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Küꞌu̱n ndo̱ꞌ ñu̱u̱ miiꞌ ndieeꞌ ne̱ tukuꞌ, ni̱ nde̱e̱ küꞌu̱n tu̱ ndo̱ꞌ ñu̱u̱ miiꞌ ndieeꞌ ne̱ Samaria. Süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii va̱ꞌa̱ ka̱ kuꞌu̱n ndo̱ꞌ ñu̱u̱ miiꞌ ndieeꞌ ne̱ taꞌanꞌ e̱ꞌ, ne̱ Israel, sa̱kanꞌ ña̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ nduuꞌ nde̱e̱ naa mbe̱e̱, tiꞌ ni̱ xiti̱a̱ i̱ꞌnu̱. Te̱ kii̱ꞌ kuaꞌa̱n ndo̱ꞌ ndii, kaꞌa̱n ndo̱so̱ꞌ ndo̱ꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii ka̱ꞌndi̱a̱ chuunꞌ Ndiosí nimá ni̱a̱. Sa̱ndaꞌa ndo̱ꞌ ne̱ kuni ku̱vi̱, sa̱na̱tiaku ndo̱ꞌ ne̱ ni̱ xiꞌi̱, sa̱ndaꞌa ndo̱ꞌ ne̱ kumiꞌ kuiꞌe̱ teꞌi, te̱ ta̱va̱ꞌ ndo̱ꞌ ña̱ ndi̱va̱ꞌa̱, ña̱ ñuꞌuꞌ nimá ne̱ yivi̱ꞌ. Kï̱ꞌi̱n ndo̱ꞌ xu̱ꞌunꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ na ni̱ xa̱mani̱ꞌ mi̱iꞌ Ndiosí ña̱ ndi̱e̱eꞌ ja̱a̱nꞌ nda̱ꞌaꞌ ndo̱ꞌ.
’Kö̱ni̱ꞌi̱ ndo̱ꞌ xu̱ꞌunꞌ oro, ni̱ nde̱e̱ xu̱ꞌunꞌ yuu̱ꞌ ya̱a̱, ni̱ nde̱e̱ xu̱ꞌunꞌ yuu̱ꞌ yaꞌa, 10 ni̱ nde̱e̱ kö̱ni̱ꞌi̱ tu̱ ndo̱ꞌ tindaa̱ꞌ ndo̱ꞌ, ni̱ nde̱e̱ i̱nga̱ ndi̱ni̱ ndo̱ꞌ, ni̱ nde̱e̱ i̱nga̱ na̱ꞌa̱ ndixa̱nꞌ ndo̱ꞌ, ni̱ nde̱e̱ i̱tunꞌ katuviꞌ ndo̱ꞌ. Sa̱kanꞌ ña̱ te̱ xachuunꞌ ndii, kuní a̱ ña̱ ta̱xi̱ e̱ꞌ ña̱ ku̱xi̱ ra̱.
11 ’Te̱ ndee ka̱ ñu̱u̱ naꞌnuꞌ uun ñu̱u̱ kualiꞌ xaa̱ꞌ ndo̱ꞌ ndii, nda̱tuꞌu̱nꞌ ndo̱ꞌ ndee te̱ yivi̱ꞌ nduuꞌ te̱ kaꞌán va̱ꞌa̱ ne̱ yivi̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱kanꞌ. Te̱ ku̱ndi̱e̱e̱ ndo̱ꞌ vi̱ꞌe̱ te̱ ja̱a̱nꞌ nde̱e̱ ki̱e̱e̱ ndo̱ꞌ ñu̱u̱ ja̱a̱nꞌ. 12 Te̱ kii̱ꞌ nde̱kui̱e̱ ndo̱ꞌ vi̱ꞌe̱ te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, kaꞌa̱n ndo̱ꞌ ña̱ Ndiosí na ta̱xi̱ ña̱ mani̱ꞌ ko̱o̱ xiinꞌ ni̱a̱. 13 Naaꞌ xataꞌa̱n ndoo̱ ña̱ mani̱ꞌ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ni̱a̱ ndii, ndoo̱ a̱ xiinꞌ ni̱a̱, ndisu̱ naaꞌ xätaꞌa̱n ña̱ ndoo̱ a̱ xiinꞌ ne̱ ja̱a̱nꞌ ndii, na̱ndi̱koꞌ a̱ xiinꞌ ndoꞌó. 14 Te̱ naaꞌ yo̱o̱ ka̱ nätiinꞌ ndoꞌó, uun tä̱xi̱ so̱ꞌo̱ ni̱a̱ ña̱ kaꞌa̱n ndo̱so̱ꞌ ndo̱ꞌ ndii, kieeꞌ ndo̱ꞌ vi̱ꞌe̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ uun ñu̱u̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ sa̱koyó ndo̱ꞌ ya̱kaꞌ ndixa̱nꞌ ndo̱ꞌ. 15 Ña̱ nda̱ku kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, chie̱ ka̱ tu̱ndoꞌo̱ꞌ ku̱ndo̱ꞌo̱ ne̱ ñu̱u̱ ja̱a̱nꞌ kivi̱ꞌ ña̱ sa̱naꞌmá Ndiosí ne̱ yivi̱ꞌ, te̱ sa̱kanꞌ ne̱ ni̱ ndiee̱ ñu̱u̱ Sodoma xiinꞌ ne̱ ni̱ ndiee̱ ñu̱u̱ Gomorra.
Yoꞌoꞌ kaꞌán Jesús ña̱ sa̱ndoꞌoꞌ ne̱ yivi̱ꞌ, ne̱ ndikún i̱chiꞌ a̱
16 ’Ko̱to̱ ndo̱ꞌ, tianu̱ꞌ i̱ ndoꞌó te̱ kuꞌu̱n ndo̱ꞌ nde̱e̱ naa mbe̱e̱, tiꞌ kuaꞌa̱n miiꞌ ñuꞌuꞌ kuaꞌa̱ꞌ lobo. Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ kuní a̱ ña̱ ka̱ma̱ ko̱o̱ ndo̱ꞌ nde̱e̱ naa koo̱ꞌ, ndisu̱ nda̱su̱n ko̱o̱ i̱ni̱ ndo̱ꞌ nde̱e̱ naa paloma. 17 Te̱ ko̱to̱ xiinꞌ mi̱iꞌ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ te̱ yivi̱ꞌ, kua̱chi̱ ndii sa̱na̱kuaꞌa ra̱ ndoꞌó nda̱ꞌaꞌ te̱ xaꞌndia chuunꞌ nuu̱ꞌ ñu̱u̱, te̱ ku̱tunꞌ tu̱ ra̱ ndoꞌó ti̱xi̱n vi̱ꞌe̱ miiꞌ nakayá ra̱. 18 Te̱ sa̱na̱kuaꞌa tu̱ ra̱ ndoꞌó nde̱e̱ nda̱ꞌaꞌ te̱ xaꞌndia chuunꞌ kaꞌnuꞌ, xiinꞌ nda̱ꞌaꞌ rey xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ ndikún ndo̱ꞌ i̱chiꞌ yuꞌu̱. Sa̱kanꞌ te̱ ku̱vi̱ ndi̱e̱e̱ꞌ yu̱ꞌuꞌ ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱ nuu̱ꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ nuu̱ꞌ ne̱ tukuꞌ. 19 Te̱ kii̱ꞌ sa̱na̱kuaꞌa ra̱ ndoꞌó ndii, kü̱ndi̱ꞌni̱ ndo̱ꞌ ndee ña̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ, uun sa̱a̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ mi̱iꞌ Ndiosí ta̱xi̱ ña̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. 20 Kua̱chi̱ ndii, süu̱ꞌ ndoꞌó nduuꞌ te̱ kaꞌa̱n kii̱ꞌ sa̱kanꞌ, süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii Espíritu yu̱vaꞌ e̱ꞌ nduuꞌ ña̱ ta̱xi̱ ña̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ.
21 ’Te̱ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, xa̱ taꞌanꞌ mi̱iꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ku̱ndu̱u̱ ne̱ sa̱na̱kuaꞌa ña̱ꞌaꞌ te̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ yu̱vaꞌ ku̱ndu̱u̱ te̱ sa̱na̱kuaꞌa siꞌe̱ ra̱ te̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ siꞌe̱ ndii, ndo̱ni̱ꞌi̱ nda̱ꞌaꞌ ni̱a̱ nuu̱ꞌ yu̱vaꞌ si̱ꞌiꞌ ni̱a̱ te̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ ni̱a̱. 22 Te̱ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ku̱nda̱siꞌ ndoꞌó xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ ndikún ndo̱ꞌ i̱chiꞌ yuꞌu̱, ndisu̱ ne̱ ku̱ndi̱e̱ni nuu̱ꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ nde̱e̱ soꞌo̱ꞌ ndiꞌiꞌ nduuꞌ ne̱ kaku̱ sa̱a̱ Ndiosí. 23 Te̱ kii̱ꞌ sa̱ndoꞌoꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ndoꞌó i̱i̱n ñu̱u̱ ndii, ku̱nu̱ ndo̱ꞌ ñu̱u̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ kuꞌu̱n ndo̱ꞌ tu̱ku̱ ñu̱u̱. Sa̱kanꞌ ña̱, ña̱ nda̱ku kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ña̱ ndï̱ꞌi̱ ñu̱u̱ ne̱ taꞌanꞌ e̱ꞌ, ne̱ Israel, kaꞌa̱n ndo̱so̱ꞌ ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱, te̱ xaa̱ꞌ kivi̱ꞌ ña̱ na̱ndi̱koꞌ tukuuꞌ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ.
24 ’Sa̱kanꞌ ña̱ süu̱ꞌ te̱ kaꞌnuꞌ ka̱ nduuꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ te̱ sa̱kanꞌ te̱ saniaꞌá ña̱ꞌaꞌ, te̱ ni̱ nde̱e̱ süu̱ꞌ te̱ kaꞌnuꞌ ka̱ tu̱ nduuꞌ te̱ xikaꞌ nuuꞌ te̱ sa̱kanꞌ xto̱ꞌo̱ ra̱. 25 Xa̱ va̱ꞌa̱ ndi̱va̱ꞌa̱ naaꞌ na̱niꞌi̱ꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ te̱ ni̱ sa̱niaꞌá ña̱ꞌaꞌ, te̱ te̱ xikaꞌ nuuꞌ ja̱a̱nꞌ na̱niꞌi̱ꞌ xto̱ꞌo̱ ra̱. Naaꞌ kaꞌán ne̱ yivi̱ꞌ ña̱ Beelzebú nduuꞌ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ xto̱ꞌo̱ ndo̱ꞌ ndii, ¿sa̱a̱ ka̱ vi̱ꞌ tuꞌ kaꞌa̱n ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ ndoꞌó, ne̱ nduuꞌ kuenta i̱?
Kü̱yi̱ꞌvi e̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ xiinꞌ e̱ꞌ, Ndiosí kui̱ti̱ꞌ kuní a̱ ku̱yi̱ꞌvi e̱ꞌ
(Lc. 12:2-9)
26 ’Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ kuän yiꞌvi ña̱ꞌaꞌ ndo̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ kö̱o̱ꞌ nde̱e̱ i̱i̱n ña̱ iinꞌ saꞌví ña̱ nä̱tuvi̱, te̱ kö̱o̱ꞌ tu̱ nde̱e̱ i̱i̱n ña̱ ñuꞌuꞌ si̱ꞌe ña̱ nä̱tuvi̱ sa̱a̱ Ndiosí. 27 Ña̱ kaꞌán si̱ꞌe i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, kaꞌa̱n ndo̱ꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ miiꞌ ku̱vi̱ ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ a̱. Te̱ sa̱kanꞌ tu̱ ña̱ kaꞌán ya̱aꞌ i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, kaꞌa̱n ndo̱so̱ꞌ tiꞌeꞌ ndo̱ꞌ a̱ nde̱e̱ xíniꞌ vi̱ꞌe̱. 28 Te̱ kuän yiꞌvi ndo̱ꞌ ne̱ xaꞌni̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ kü̱vi̱ sa̱ndo̱ñuꞌuꞌ ni̱a̱ nimá ne̱ yivi̱ꞌ. Va̱ꞌa̱ ka̱ ku̱yi̱ꞌvi ndo̱ꞌ Ndiosí, ña̱ ku̱vi̱ sa̱ndo̱ñuꞌuꞌ ñu̱ꞌuꞌ ndeꞌi̱ ne̱ yivi̱ꞌ xiinꞌ nimá ni̱a̱ vi̱ꞌe̱ ndi̱a̱yaꞌ.
29 ’Ña̱ nda̱ku nduuꞌ a̱ ndii, xiinꞌ xu̱ꞌunꞌ kuachiꞌ kui̱ti̱ꞌ sata̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ uvi̱ taꞌan sa̱a̱, nde̱e̱ sa̱a̱ ka̱ ni̱ ndii, nde̱e̱ i̱i̱n nda̱a̱ꞌ tiꞌ ja̱a̱nꞌ nä̱ma̱ kueinꞌ ñu̱ꞌuꞌ naaꞌ täxiꞌ yu̱vaꞌ e̱ꞌ. 30 Te̱ ndoꞌó ndii, nde̱e̱ i̱xiꞌ xíniꞌ ndo̱ꞌ xiní Ndiosí sa̱a̱ taꞌan kuuꞌ. 31 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ kuän yiꞌvi ndoꞌó, sa̱kanꞌ ña̱ ndiaa yaꞌviꞌ ka̱ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí te̱ sa̱kanꞌ kuaꞌa̱ꞌ sa̱a̱.
32 ’Yo̱o̱ ka̱ ndieeꞌ yu̱ꞌuꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱ nuu̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ndii, ndi̱e̱e̱ yu̱ꞌuꞌ tu̱ yuꞌu̱ xaꞌa̱ꞌ ni̱a̱ nuu̱ꞌ yu̱vaꞌ e̱ꞌ Ndiosí, ña̱ nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ. 33 Ndisu̱ yo̱o̱ ka̱ kaꞌán nuu̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ña̱ xïní ni̱a̱ yu̱ꞌuꞌ ndii, kaꞌa̱n tu̱ yu̱ꞌuꞌ nuu̱ꞌ yu̱vaꞌ e̱ꞌ, ña̱ nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ, ña̱ xïní i̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ.
Nataꞌviꞌ taꞌanꞌ ne̱ yivi̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ Jesús
(Lc. 12:49-53; 14:26-27)
34 ’Kä̱ni̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ ni̱ xa̱a̱ i̱ te̱ na̱ta̱ndi̱e̱e̱ mani̱ꞌ i̱ ne̱ yivi̱ꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ. Süu̱ꞌ ni̱ xa̱a̱ i̱ te̱ na̱ta̱ndi̱e̱e̱ mani̱ꞌ i̱ ne̱ yivi̱ꞌ, süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii ni̱ xa̱a̱ i̱ te̱ sa̱ku̱ntaꞌanꞌ ña̱ꞌaꞌ i̱. 35 Kua̱chi̱ ndii ni̱ xa̱a̱ i̱ te̱ sa̱ku̱ntaꞌanꞌ i̱ i̱i̱n tiaa̱ siꞌe̱ xiinꞌ yu̱vaꞌ ra̱, uun i̱i̱n ñaꞌ siꞌe̱ xiinꞌ si̱ꞌiꞌ aꞌ, uun i̱i̱n ñaꞌ xa̱nu̱ xiinꞌ ñaꞌ ti̱so̱ aꞌ. 36 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ ne̱ ndasiꞌ taꞌanꞌ xiinꞌ i̱ꞌi̱n ne̱ ja̱a̱nꞌ ndii, xa̱ su̱vi̱ ku̱ndu̱u̱ ne̱ xa̱ ndieeꞌ vi̱ꞌe̱ mi̱iꞌ ni̱a̱.
37 ’Yo̱o̱ ka̱ kundani̱ yaꞌa̱ ka̱ yu̱vaꞌ ni̱a̱ uun si̱ꞌiꞌ ni̱a̱ te̱ sa̱kanꞌ ña̱ kundani̱ ni̱a̱ yuꞌu̱ ndii, xätaꞌa̱n ku̱ndu̱u̱ ni̱a̱ ne̱ ndikún i̱chiꞌ i̱. Te̱ yo̱o̱ ka̱ kundani̱ yaꞌa̱ ka̱ tiaa̱ siꞌe̱ ni̱a̱ uun ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ ni̱a̱ te̱ sa̱kanꞌ ña̱ kundani̱ ni̱a̱ yuꞌu̱ ndii, xätaꞌa̱n tu̱ ku̱ndu̱u̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ ne̱ ndikún i̱chiꞌ i̱. 38 Te̱ na yo̱o̱ ka̱ yöo tu̱ꞌva̱, te̱ ku̱ndo̱ꞌo̱ ni̱a̱ nde̱e̱ naa ku̱ndo̱ꞌo̱ i̱ nuu̱ꞌ krusín, te̱ ku̱ndiku̱n ni̱a̱ yuꞌu̱ ndii, xätaꞌa̱n ku̱ndu̱u̱ ni̱a̱ kuenta i̱. 39 Kua̱chi̱ ndii, yo̱o̱ ka̱ kuni sa̱kakú xiinꞌ miiꞌ mi̱iꞌ ndii, ku̱vi̱ ni̱a̱. Ndisu̱ yo̱o̱ ka̱ taxiꞌ kivi̱ꞌ ñu̱u̱ ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ i̱chiꞌ yuꞌu̱ ndii, na̱ti̱i̱n ni̱a̱ kivi̱ꞌ ñu̱u̱ ña̱ kö̱o̱ꞌ kivi̱ꞌ ndiꞌiꞌ.
Yoꞌoꞌ kaꞌán Jesús xaꞌa̱ꞌ ña̱ va̱ꞌa̱, ña̱ na̱ti̱i̱n ne̱ ndikún i̱chiꞌ a̱
(Mr. 9:41)
40 ’Yo̱o̱ ka̱ natiinꞌ va̱ꞌa̱ ndoꞌó ndii, nde̱e̱ naa yuꞌu̱ natiinꞌ va̱ꞌa̱ ni̱a̱, te̱ yo̱o̱ ka̱ natiinꞌ va̱ꞌa̱ yuꞌu̱ ndii, natiinꞌ va̱ꞌa̱ tu̱ ni̱a̱ ña̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ yuꞌu̱. 41 Te̱ yo̱o̱ ka̱ natiinꞌ va̱ꞌa̱ i̱i̱n te̱ kaꞌán tiakú tu̱ꞌu̱n Ndiosí xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ nduuꞌ ra̱ te̱ kaꞌán tiakú tu̱ꞌu̱n a̱ ndii, ña̱ va̱ꞌa̱, ña̱ ta̱xi̱ Ndiosí nda̱ꞌaꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ, na̱ti̱i̱n tu̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ sa̱a̱ a̱. Te̱ yo̱o̱ ka̱ natiinꞌ va̱ꞌa̱ i̱i̱n te̱ xachuunꞌ nda̱ku xaꞌa̱ꞌ ña̱ nduuꞌ ra̱ te̱ xachuunꞌ nda̱ku ndii, ña̱ va̱ꞌa̱, ña̱ ta̱xi̱ Ndiosí nda̱ꞌaꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ, na̱ti̱i̱n tu̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ sa̱a̱ a̱. 42 Te̱ yo̱o̱ ka̱ taxiꞌ tee̱ꞌ ti̱kui vi̱xi̱n ti̱o̱ꞌ ko̱ꞌo̱ i̱i̱n te̱ kualiꞌ kusoꞌo̱ yoꞌoꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ nduuꞌ ra̱ te̱ ndikún i̱chiꞌ i̱ ndii, ña̱ nda̱ku kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ña̱ na̱ti̱i̱n ni̱a̱ ña̱ va̱ꞌa̱ sa̱a̱ Ndiosí ―ni̱ kachi̱ Jesús.