5
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús
ki̱vi̱ ta̱va ra níma̱ ndiva̱ꞌa xi̱komí ñii ta̱a
(Mt. 8:28-34; Lc. 8:26-39)
1 Ta saá ni̱xaa̱ ta̱Jesús xíꞌin u̱xu̱ o̱vi̱ naxíka xíꞌin ra inka̱ táꞌví yuꞌu̱ mi̱ni no̱o̱ ndóo nañoo Gadara.
2 Tá no̱o ta̱Jesús tón barco, ta ñii ta̱a ta̱ kómí níma̱ ndiva̱ꞌa ke̱e ra kavua̱ no̱o̱ ndúxu̱n nandi̱í, ta kua̱ꞌa̱n ra ña nakutáꞌan ra xíꞌin ta̱Jesús.
3 Ta ta̱yóꞌo táku̱ ra kavua̱, ta nda̱ ñii ni̱vi o̱n vása ki̱ví katón na ra, ni xíꞌin cadena ka̱a.
4 Xa kua̱ꞌa̱ ní yichi̱ kátón na ndaꞌa̱ ra, kátón na xa̱ꞌa̱ ra, ta̱nda̱ ñii válí válí cháchi cadena ka̱a, ta táꞌnda̱ ña, ni o̱n vása kúchiño ña kunoꞌni ña ra. Nda̱ ñii ni̱vi ni̱‑kundeé na xíꞌin ra.
5 Ndiví ñoó ndáꞌyi ra xíka ra no̱o̱ ndúxu̱n na, ñii ki̱ꞌva saá ndáꞌyi ra xíka ra no̱o̱ yuku̱, ta sátakuéꞌe̱ ra ñii̱ ko̱ñu mi̱i ra xíꞌin yu̱u̱.
6 Tá xi̱ni ra ta̱Jesús nda̱ xíká ka̱, ta xíno ra ni̱xaa̱ ra xi̱kuxítí ra no̱o̱ ta̱Jesús.
7 Ta ki̱xáꞌá ñaníma̱ ndiva̱ꞌa ña kómí ra xíꞌin ndiꞌi ndee̱ ña ni̱ka̱ꞌa̱n ña, ta káchí ña saá:
―¿Yukía̱ kóni ún keꞌé ún xíꞌin i̱? Chi yóꞌó ta̱Jesús kúu Sa̱ꞌya Ndios ta̱Káꞌno. Ta̱nda̱ no̱o̱ Ndios káꞌa̱n i̱ xíꞌin ún, o̱n saxo̱ꞌvi̱ ún yi̱ꞌi̱ ―káchí ña xíꞌin ta̱Jesús.
8 Ni̱ka̱ꞌa̱n ña siꞌa, saá chi ta̱Jesús xa ki̱xáꞌá ra táva ra níma̱ ndiva̱ꞌa, káchí ra saá:
―¡Níma̱ ndiva̱ꞌa, kee ún ta saña ún ta̱yóꞌo!
9 Ta ta̱Jesús ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra níma̱ ndiva̱ꞌa:
―¿Ndasaá na̱ní ún?
Ta nda̱kuii̱n ña:
―Na̱ní ndi̱ Legión chi kua̱ꞌa̱ ní kúu ndi̱.
10 Ta xáku ndáꞌví ña no̱o̱ ta̱Jesús ña o̱n tiꞌví ra ndiꞌi ñaníma̱ ndiva̱ꞌa ko̱ꞌo̱n ña inka̱ xiiña.
11 Ta yatin no̱o̱ yóo ñii yuku̱, xíka kua̱ꞌa̱ ní tíkini̱ xíxaꞌan rí.
12 Ta ndiꞌi ñaníma̱ ndiva̱ꞌa xa̱ku ndáꞌví ña no̱o̱ ta̱Jesús, káchí ña saá:
―Tiꞌví ún ndi̱ꞌi̱ ko̱ꞌo̱n ndi̱ ki̱ꞌvi ndi̱ ini ndiꞌi tíkini̱ kaa̱ ―káchí ña.
13 Ta ta̱Jesús ta̱xi ra ña ndu̱kú níma̱ ndiva̱ꞌa. Ta saá ke̱e ndiꞌi níma̱ ndiva̱ꞌa ña xi̱komí ta̱yóꞌo, ta ni̱ki̱ꞌvi ña ini ndiꞌi tíkini̱. Ta o̱vi̱ mil kúu tíkini̱ yóꞌo. Ta ndiꞌi tíkini̱ xíno rí kua̱ꞌa̱n rí, ta sa̱ko̱yo xíꞌin mi̱i rí taꞌvi̱, no̱o̱ ni̱ko̱yo rí ini mi̱ni, ta ni̱ka̱ꞌa̱ ndiꞌi rí ta ni̱xiꞌi̱ ndiꞌi rí.
14 Ta ni̱vi na ndáa kini̱ xíno na kua̱ꞌa̱n na ndato̱ꞌon na xíꞌin na ndóo ñoo xíꞌin na ndóo yuku̱, ña ndo̱ꞌo kini̱ sa̱na̱ na. Ta saá ki̱xaa̱ ni̱vi xíto na yukía̱ ndo̱ꞌo tíkini̱ xíꞌin ta̱a ta̱ xi̱komí níma̱ ndiva̱ꞌa.
15 Ta ki̱xaa̱ na no̱o̱ yóo ta̱Jesús, ta yóꞌo xi̱ni na yóo ta̱ xi̱komí kua̱ꞌa̱ ní níma̱ ndiva̱ꞌa, xa ndíxin ra tiko̱to̱, ta xa na̱koo va̱ꞌa si̱ni̱ ra. Ta nani̱vi yóꞌo ni̱yi̱ꞌví ní na.
16 Ta ni̱vi na xa xi̱ni ña ni̱xi̱yo nda̱to̱ꞌon na xíꞌin inka̱ ni̱vi yukía̱ ndo̱ꞌo ta̱yóꞌo xíꞌin ndiꞌi tíkini̱.
17 Ta saá ki̱xáꞌá ni̱vi xáku ndáꞌví na no̱o̱ ta̱Jesús ña kee ra ko̱ꞌo̱n ra inka̱ ñoo.
18 Tá nda̱a ta̱Jesús ini tón barco, ta ta̱ xi̱komí níma̱ ndiva̱ꞌa xa̱ku ndáꞌví ra no̱o̱ ra:
―Taxi ún ná ko̱ꞌo̱n i̱ xíꞌin ún ―káchí ra.
19 Ta ta̱Jesús ni̱‑xiin ra taxi ra ko̱ꞌo̱n ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱yóꞌo:
―Noꞌo̱ ún veꞌe ún vitin, ta ndato̱ꞌon ún xíꞌin natáꞌan ún xa̱ꞌa̱ ñakáꞌno ní ke̱ꞌé Ndios xíꞌin ún, ta ndasaá ku̱ndáꞌví ní ini ra xíꞌin ún ―káchí ta̱Jesús.
20 Ta saá ke̱e ta̱yóꞌo kua̱noꞌo̱ ra, ta ki̱xáꞌá ra ndáto̱ꞌon ra xíꞌin ni̱vi na ndóo ndiꞌi ñoo no̱o̱ ñoꞌo̱ Decápolis, ta káꞌa̱n ra xa̱ꞌa̱ ñakáꞌno ní ke̱ꞌé ta̱Jesús xíꞌin ra. Ta ndiꞌi na ndóo yóꞌo na̱kaꞌnda ní ini na.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ki̱vi̱ sa̱nataku̱ ra ñii ñáloꞌo ñá ni̱xiꞌi̱, ta sa̱ndaꞌa ra ñii ñaꞌa̱ ñá ni̱to̱nda̱a ndaꞌa̱ tiko̱to̱ ra
(Mt. 9:18-26; Lc. 8:40-56)
21 Tá tuku ndi̱kó ta̱Jesús xíꞌin tón barco, ta na̱xaa̱ ra nda̱ yuꞌu̱ mi̱ni no̱o̱ ke̱e ra kua̱ꞌa̱n ra, ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi na̱kutáꞌan na xíꞌin ra yuꞌu̱ takuií yóꞌo.
22 Ta ki̱xaa̱ ñii ta̱ xáꞌnda chiño xíꞌin veꞌe ño̱ꞌo sinagoga, na̱ní ra Jairo. Ta xi̱ni ra ta̱Jesús, ta xi̱kuxítí ra no̱o̱ ra,
23 ta ndeé ní xa̱ku ndáꞌví ra no̱o̱ ra, káchí ra saá:
―Tata, ndeé ní ndóꞌo ñáloꞌo sa̱ꞌya i̱, xa ñá yóo kivi̱ kúu ñá. Ná ko̱ꞌo̱n ún xíꞌin i̱ veꞌe i̱, ta ná chinóo ún ndaꞌa̱ ún si̱ni̱ ñá, ta ndaꞌa ñá ta kutaku̱ ka̱ ñá ―káchí ta̱Jairo xíꞌin ta̱Jesús.
24 Ta ke̱e ta̱Jesús kua̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱Jairo veꞌe ra. Ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi ndíko̱n na sa̱ta̱ ra nda̱ ñii chíndaꞌá na ra.
25 Ta yóo ñii ñaꞌa̱ kua̱ꞌa̱n ñá xíꞌin ni̱vi na kua̱ꞌa̱n sa̱ta̱ ta̱Jesús, ta xa u̱xu̱ o̱vi̱ kui̱ya̱ ndeé ní ndóꞌo ñá kue̱ꞌe̱ xíta̱ ni̱i̱.
26 Xóꞌvi̱ ní ñá chi xa ni̱xa̱ꞌa̱n ñá no̱o̱ kua̱ꞌa̱ ní ndotor, ta sa̱ndiꞌi ñá si̱ꞌún ñá. Ta o̱n vása ní‑kuchiño nduva̱ꞌa ñá, ta ndeé ní ka̱ ndóꞌo ñá.
27 Ta xi̱ni̱ so̱ꞌo ñá xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús, ta ki̱xaa̱ ñá sa̱ta̱ ra xíꞌin ni̱vi, ta ni̱to̱nda̱a ndaꞌa̱ ñá tiko̱to̱ ra,
28 chi xa̱ni si̱ni̱ ñá: “Tá loꞌo kuiti ná to̱nda̱a ndaꞌa̱ yó tiko̱to̱ ra, ta saá nduva̱ꞌa yó”, xáni si̱ni̱ ñá.
29 Tá ni̱to̱nda̱a ndaꞌa̱ ñá tiko̱to̱ ra, ta saá xa̱ndi̱ko̱n ni̱ya̱a̱ xíta̱ ni̱i̱ ñá, ta ku̱nda̱a̱ ini ñá ndí xa nda̱ꞌa ñá.
30 Ta ta̱Jesús ku̱nda̱a̱ ini ra ke̱e loꞌo ndee̱ ra. Ta ndi̱kó koo ra, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra ni̱vi:
―¿Yukú ndó ni̱to̱nda̱a ndaꞌa̱ tiko̱to̱ i̱? ―káchí ra.
31 Ta naxíka xíꞌin ra nda̱kuii̱n na:
―Xíto ún ndí kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi ta ñii chíndaꞌá táꞌan na ta chíndaꞌá na yóꞌó, ta, ¿nda̱chun ndáka̱ to̱ꞌon ún: “Yukú ndó ni̱to̱nda̱a ndaꞌa̱ tiko̱to̱ i̱”?
32 Ta ta̱Jesús xi̱to ra no̱o̱ ni̱vi nándukú ra yukú na ni̱to̱nda̱a ndaꞌa̱ tiko̱to̱ ra.
33 Ta ñáñaꞌa̱ yóꞌo, ta yíꞌví ñá nda̱ kísin ñá, chi ku̱nda̱a̱ ini ñá yukía̱ ku̱va̱ꞌa xíꞌin ñá, ta ki̱xaa̱ ñá xi̱kuxítí ñá no̱o̱ ta̱Jesús, ta nda̱to̱ꞌon ñá ndiꞌi ñanda̱a̱ xíꞌin ra.
34 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin ñá:
―Nana, xa ndu̱va̱ꞌa ún chi kándixa ini ún yi̱ꞌi̱. Ta vitin noꞌo̱ ún, ta ná koo va̱ꞌa ini ún chi ndu̱va̱ꞌa ún, xa ke̱e kue̱ꞌe̱ yóꞌó.
35 Tá káꞌa̱n ka̱ ta̱Jesús xíꞌin ñáyóꞌo, ta saá ki̱xaa̱ ni̱vi na ke̱e veꞌe ta̱Jairo, ta ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin ta̱Jairo:
―Sa̱ꞌya ún xa ni̱xiꞌi̱ ñá. ¿Nda̱chun sándiꞌi ka̱ ún ta̱Maestro yóꞌo?
36 Ta xi̱ni̱ so̱ꞌo ta̱Jesús ña ni̱ka̱ꞌa̱n na, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱Jairo:
―O̱n kuyi̱ꞌví ún. Kundaa va̱ꞌa ini ún yi̱ꞌi̱.
37 Ta ni̱‑xiin ra kundiko̱n ni̱vi sa̱ta̱ ra, kuiti ta̱xi ra ko̱ꞌo̱n u̱ni̱ naxíka xíꞌin ra na kúu ta̱Pedro, ta̱Jacobo, xíꞌin ta̱Juan, ñani ta̱Jacobo yóꞌo.
38 Ta ni̱xaa̱ ta̱Jesús veꞌe ta̱Jairo, ta xi̱ni ra kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi ndá síso̱ kúu na, xáku ní na chi kúchuchú ní ini na xa̱ꞌa̱ ñáloꞌo ñá ni̱xiꞌi̱.
39 Ta ni̱ki̱ꞌvi ta̱Jesús ini veꞌe, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―¿Nda̱chun xáku ní ndó? Ñáloꞌo yóꞌo o̱n vása ní‑xiꞌi̱ ñá, ñá kísi̱n kuiti kúu ñá ―káchí ra.
40 Ta saá ku̱siki na ta̱Jesús ta ni̱xaku̱ ndaa na ra. Ta ta̱yóꞌo ti̱ꞌví ra ndiꞌi na kua̱ꞌa̱n na ke̱ꞌe, ta ndasaá kuiti xíꞌin yivá ñáloꞌo xíꞌin siꞌí ñá xíꞌin u̱ni̱ ta̱xíka xíꞌin ra, ni̱ki̱ꞌvi ra no̱o̱ kándúꞌu̱ ñáloꞌo.
41 Ta ti̱in ra ndaꞌa̱ ñá, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ñá:
―Talita cumi ―káchí ra. To̱ꞌon aramaico yóꞌo káchí ña: Ñáloꞌo, káꞌa̱n i̱ xíꞌin ún, ndakoo ún.
42 Ta xa̱ndi̱ko̱n nda̱koo ñá, na̱kundichi ñá, ta ki̱xáꞌá ñá xíka ñá, chi u̱xu̱ o̱vi̱ kui̱ya̱ kómí ñá. Ta na̱kaꞌnda ní ini na ndóo yóꞌo.
43 Ta xa̱ꞌnda chiño ta̱Jesús no̱o̱ na ña o̱n ndato̱ꞌon na xíꞌin nda̱ ñii ni̱vi yukía̱ ndo̱ꞌo ñáloꞌo, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin naveꞌe ñá taxi na kuxu ñá.