8
Yūcuán na te ni cuu jecu quɨvɨ̄, te ni jica cuu Jesús tācá ñuu náhnu jíín ñuu lulí. Te nácani ya jnūhun vāha te cástūhun yá ndese ndácu Yaā Dios jniñu. Te ndɨhúxí uū tēe cácuu apóstol, cájica de jíín yá. Te suni íyó jecu ñahan cájica jíín yá, jeē ní quenehen ya tachī ini sava ña, te ni nasávāha ya sava ña jeē cándoho cuehyɨ̄. Te ɨɨn ña cúu María ñuu Magdala, te ini ñahan un ní quenehen ya uxā tachī. Te ɨnga ña cúu Juana, ñasɨhɨ́ Chuza, tēe ndíso jníñu ini vehe Herodes. Te ɨnga ña cúu Susana, jiín cuéhē gā ñahan jeē cáchindéé ñáhán ña, jéhe ña tāca jéē jíni ñúhún yá jiín de jíjnáhan de.
Jnūhun yátá sɨ́quɨ̄ tēe jéte trigo
(Mt. 13.1‑9; Mr. 4.1‑9)
Te cuehē ñayuu tācá ñuu yūcuan ní jinūcoo i nuū Jesús. Te ni cacutútú cuéhē ndasɨ́ ñáyuu, te ni cahān yā ɨɨn jnūhun yátá jíín i:
Ɨɨn tēe cate trigo, ni quenda de jeē cáte de. Te ná ni quejéé de jéte de, te jecu trigo ni jitē yuhíchi. Te ni cajeñū ñayuu sɨquɨ̄, te ni cayeji saa. Te jecu gā ni jitē nuū ñúhun yuū. Te ni cane, te ni ichī‑ni, chi tú cuehē cajin. Te jecu gā ni jitē nuū náne iñu. Te ɨnuú‑ni ni canecoo iñu jíín, te ni jesɨ nuū. Te jecu ni jitē nuū ñúhun váha. Te nuū ní jehnu, te ni jēhe cuehē nunī, chi jeē ɨ́ɨn ɨɨn ni jēhe nde ciento. Achí yá.
Yūcuán na te ni cahān jee ya:
Tāca róhó jéē jíni sōho, na chúsóhó ró, achí yá.
Najehē cahán yā máni jnūhun yátá
(Mt. 13.10‑17; Mr. 10‑12)
Te tēe cáscuáha jíín yá ni cacajnūhún de ya na vé cuní cahān jnūhun yátá yáha. 10 Te ni cahān yā:
Róhó jíjnáhan ró, chi sáha Yaā Dios jeē cájecūhun ni rō jnūhun ni yɨsāhi yáha, ndese quɨ́vɨcoo ñayuu ndaha Yaā Dios jeē ndacu ya jniñu nuū i. Te máni jíín jnúhun yátá cáhán rī jiín sava ga i, návāha vēsú cájito i, te quéndōo i nájnūhun jeē tú na vé ni cájito i. Te vēsú cájini sōho i, te ma jécūhun ni i.
Jeē ní castūhun cájí yá jnūhun yátá tée jéte trigo
(Mt. 13.18‑23; Mr. 4.13‑20)
11 ’Jnūhun yátá yáha cúní cahān: Trigo un cúu jnūhun Yaā Dios. 12 Te trigo jeē ni jítē yuhíchi cúu nájnūhun ñayuu cájini sōho jnūhun, te quíji‑ni jexeén te quénde‑ni jnūhun ini anuá i, návāha ma candíje i te ma jnáma ri i. 13 Te trigo jeē ni jítē nuū ñúhun yuū cúu nájnūhun ñayuu cájini jnūhun, te cájetáhú i te cácusɨɨ̄ ni i jíín. Te tu cúcutú jnúhun ún ini anuá i. Te jecu‑ni quɨvɨ̄ cácandíje i, te núu ni quejéé jnúndóho, te cájica yátá i. 14 Te trigo jeē ni jítē nuū náne iñu cúu nájnūhun ñayuu cájini jnūhun, te cuangoo i te cácujnéñu i jíín jniñu i jíín jéē cuní i cucúcá i te coo sɨɨ̄ ni i. Te tu íje i jíín jnúhun ya. 15 Te trigo jeē ni jítē nuū ñúhun váha cúu nájnūhun ñayuu cájini nahín jnúhun ya, te cájnɨɨ vāha i, chi íyó váha íyó ndáā anuá i. Te cáhije i jíín jnúhun ya, chi cácandíje vāha i.
Jnūhun yátá sɨ́quɨ̄ lámpara
(Mr. 4.21‑25)
16 ’Núu nástɨ́ɨn ñayuu ɨɨn lámpara, te tu jésɨ i ni ɨɨn sɨquɨ̄, ni tu jéni i chīji jīto. Chi sa suhva jéni i nuū sucún, návāha cundijin nuū ñáyuu quɨ́vɨcoo vehe. 17 Te suni súcuan tu íyó ni ɨɨn jnūhun sāhi jéē ma cúni ñayuu, chi ndɨhɨ tāca jnúhun cácahān i nane ndijin te cuni ñayuu.
18 ’Núu súcuan te na cúni sōho vāha ró, chi ñayuu je jécūhun ni, stéén gā yā nuū i. Te ñayuu tu cándíje, máá jecu jeē jéni ni i jeē jiní i, sa suhva naa. Achí yá.
Náná yā jiín ñani yā
(Mt. 12.46‑50; Mr. 3.31‑35)
19 Yūcuán na te ni quee naná yā jiín táca ñani yā nuū íne ya. Te tu ní cúu quɨ̄vɨcoo ña nuū yā sɨquɨ̄ jeē chitú ñayuu. 20 Te ɨɨn ñayuu ni castūhun núū yā:
Náná ni jíín táca ñani ni cáhīin nuū quéhe, te cácuni cahān jiín ní, áchí i.
21 Te ni cahān maá yá:
Suni náná rī jiín ñani rī cácuu ñayuu cájini sōho jnūhun Yaā Dios te cásquícu i, áchí yá jiín i.
Jeē ní jecuɨñɨ̄ tachī níhin jíín mar ni sáha ya
(Mt. 8.23‑27; Mr. 4.35‑41)
22 Te ɨɨn quɨvɨ̄ ni quɨ̄vɨ ya ɨɨn barco jiín tée cáscuáha jíín yá, te ni cahān yā jiín de:
Na yáha yó quíhīn yō ɨnga lado mar.
Te ni cascáca de barco cuangoo de. 23 Te níní cáscáca de barco, te ni quixī yā. Te ni jequɨ̄hɨ ɨɨn tachī níhin nuū mar, te je yajni chitú ndute ini barco, te ndúcú quée barco. 24 Te ni castónda de ya, te ni cacahān de:
Maestro, Maestro, vijna te quēe yó chíji ndute te naa yō, achí de.
Te ni ndocuɨñɨ̄‑ni ya, te ni cahān yā nuū tachī níhin jíín núū mar. Te ni cajecuɨñɨ̄‑ni, te ni cuu nayúú íī‑ni. 25 Te ni cahān yā jiín tée cáscuáha jíín yá:
¿Naun tu cácandíje ró?
Te máá de yōhyo ni cayūhú de, te cánaa ni de, te cácahān de jíín jnáhan de:
¿Ndé ɨɨn ga cúu tēe yáha jéē nde nuū tachí níhin jiín núū ndúte ndácu de jniñu te cájetáhú jéē cahán de? Achí de.
Tēe Gadara jeē ndóho tachī
(Mt. 8.28‑34; Mr. 5.1‑20)
26 Yūcuán na te ni cane ya jiín de región Galilea, te cuahān yā región Gadara jeē íne ɨnga lado mar Galilea. 27 Te nuū ní nanuu ya nuū ñúhun íchi, te ɨɨn tēe ñuu un ní quee de nuū yā. Te je ni cuu cuehē cuiyā ñúhun cuehē tachī ini de. Te tu ñúhun cuɨtɨ de sahma, ni tu ndéé de vehe, chi sa suhva nuū cáyɨndūji ndɨ̄yɨ ndeé de. 28 Te ná ni jito de nuū Jesús, te ni jecuɨñɨ̄ yɨtɨ́ de nuū yā, te ni cana cóhó de:
¿Naun vēji ní núū ná, Jesús Sēhe Yaā cujéhnu téyɨ́? Cáhán ndahú ná jiín ní jeē ma stóho ní sáña, áchí de.
29 Súcuan ni cahān de, chi je ni ndacu ya jniñu nuū tachí un jéē na quéndacoo ini de. Te ni cuu cuehē jínu sáha xeēn tachī jiín de. Te cájihni ñayuu ndaha de jehē de jíín cadena, návāha tú na vé sáha de. Te ndɨhɨ‑ni jéhnde de, te jínu de jéhén de nde nuū ñúhun téhé sáha tachī ún. 30 Te Jesús ni cajnūhun yá de:
¿Na vé naní ró?
Te ni cahān de:
Legión naní ná.
Súcuan ni cahān de jeē naní de, chi ñúhun cuehē tachī ini de. 31 Te ni cacahān ndahú táchī un jíín yá jeē ma tají yá quihīn ini tūhnchi cúnú. 32 Te yucu yúcuan cáhīin cuehē quɨnɨ̄ cájitu tɨ. Te tachī jeē cáñuhun ini tēe un ní cacahān ndahú jíín yá jeē na cuáha ya jnūhun quɨ̄vɨcoo ini quɨnɨ̄ ún. Te ni jēhe ya jnūhun. 33 Te ni quendacoo tachī ún ini tēe ún, te ni quɨ̄vɨcoo ini quɨnɨ̄. Te quɨnɨ̄ un ní cajinu tɨ ni nɨngoo tɨ ɨɨn yucáva, ni quɨ̄vɨcoo tɨ nuū mar, te ni ndaquɨ̄hɨ tɨ ndute, ni cajihī tɨ̄.
34 Te tēe cándito tɨ ni cajito de jeē súcuan ni cuu, te ni cayūhú de. Te ni cajinu de cuacastūhún de nuū ñáyuu ñuu un jíín ñáyuu tāca rancho. 35 Te cuangoo ñayuu un cuácondēhé i na vé ni cuu. Te ni jinūcoo i nuū íne Jesús. Te ni cajito i nuū tée ní quendacoo tachī ini, néne de nuū jehé Jesús, te ñúhun de sahma, te je ni nducájí xínī de. Te ni cayūhu ñáyuu ún. 36 Te tēe ní cajito ni canacani de jnūhun nuū ñáyuu, ndese ni nduvāha tēe ni ñuhun tachī ini.
37 Yūcuán na te tāca ñáyuu nɨ́ɨ́ región Gadara, ni caquejéé i cácahān ndahú i jíín yá jeē na cújiyo ya quihīn yā, chi yōhyo cáyūhú i. Te ni ndɨ̄vɨ ya ini barco jeē quínuhun yā. 38 Te tēe jeē ní quendacoo tachī ini, ni cahān ndahú de jíín yá jeē na cuáha ya jnūhun quihīn de jíín yá. Te Jesús ni cahān yā jeē na quéndōo de, te áchí yá:
39 Cuánuhun vehe ró, te nacani ró jnúhun ndese yōhyo jéhnu jniñu ni sáha Yaā Dios jiín ró, achí yá jiín de.
Te cuahān de, te ni nacani de jnūhun nɨ́ɨ́ ñuu ún, ndese yōhyo jéhnu jniñu ni sáha Jesús jiín de.
Jnūhun sēhe sɨ́hɨ́ Jairo jiín ñahan ní quehé yusáhma ya
(Mt. 9.18‑26; Mr. 5.21‑43)
40 Te nuū ní najinū Jesús ɨnga lado mar, te ñayuu un ní cacusɨɨ̄ ni i jeē ní najinū yā, chi ndɨhɨ i cándetu i ya. 41 Te ni quee ɨɨn tēe cújéhnu ini vehe iī sinagoga, naní de Jairo. Te ni jecuɨñɨ̄ yɨtɨ́ de nuū jehé yā, te ni cahān ndahú de jíín yá jeē na quíhín yā jiín de vehe de. 42 Chi íyó ɨɨn sēhe sɨ́hɨ́ de jeē mañúhún‑ni i nuū de, te íyó i nájnūhun uxī uū cuiyā. Te sūchí un je yajni cuu i. Te cuahān yā jiín de. Te cuehē ñayuu cándiquīn i ya, te ni chitú níhin i xiin ya cuangoo i.
43 Te mēhñu ñáyuu un cuáhān ɨɨn ñahan cúhú jeē ní cuu uxī uū cuiyā ndóho ña cuehyɨ̄ nɨñɨ̄. Te ni jexin ña tāca jéē névāha ña jíín tée tájná, te tu ní ndúvāha ña sáha ni ɨɨn de. 44 Te ni quee ña ichi yátá yā, te ni quehé ña yusáhma ya. Te ni jecuɨñɨ̄‑ni nɨñɨ̄ ña.
45 Yūcuán na te ni cahān Jesús:
¿Ndé ɨɨn ni quehé sahma ri? achí yá.
Te ndɨvii i ni cacahān jeē tu ní quéhé i. Te Pedro jiín tée cáhīin jíín de, ni cacahān de:
Maestro, jíto ní jéē ñáyuu cuehē yāha ní chitú níhin i xiin ní, te cáquɨ̄hɨ i níhín, te cájnūhun ní ndé ɨɨn ni quehé sahma ní.
46 Te ni cahān Jesús:
Tuú chi ɨɨn ñayuu ni quehé sahma ri, chi ni jini rī jeē jiín fuerza rī ni nduvāha ɨɨn ñayuu, achí yá.
47 Te ni jini ñahan un jéē tu ní cúu coo yuhu jeē ni sáha ña. Te quɨ́sɨ i ña ni quee ña, te ni jecuɨñɨ̄ yɨtɨ́ ña nuū jehé yā. Te jíto jínúū tāca ñáyuu, te ni cachi cají ña najehē ni quehé ña yusáhma ya, jiín jéē ní nduvāha‑ni ña. 48 Te ni cahān yā jiín ña:
Séhē, ni candíje ró jéē cuu nasávāha ri rohó, te jeē yúcuan ní nduvāha ró. Cuáhán te na ndúsɨɨ̄ ni rō, achí yá.
49 Te níní cáhán gā yā súcuan, te ni quee ɨɨn tēe vēji vehe Jairo, tēe cújéhnu ini sinagoga, te ni cachi nuū de:
Je ni jihī sēhe sɨ́hɨ́ ní. Te ma sájnéñu ga ní Maestro, achí de.
50 Te ni jini Jesús jnūhun yáha, te ni cahān yā jiín Jairo:
Ma yūhu ró, chi candíje‑ni ró, te nastécu rī sēhe ró, áchí yá.
51 Te ni jinū yā vehe, te tu ní jéhe ya jnūhun quɨ̄vɨ ñayuu jiín yá, chi máá‑ni Pedro jiín Juan jiín Jacobo jiín tátá naná sūchi sɨ́hɨ́ un. 52 Te cácucuíhyá ni ndɨhɨ ñayuu cáyūcú ini vehe, te cándahyū i jehē sūchí un. Te ni cahān yā:
Ma ndahyú rō jijnáhan ró. Tu ní jíhí i, chi quíxí‑ni i, áchí yá.
53 Te ni cajecū catá i jeē ni cáhān yā, chi cájini i jeē ni jíhī sūchi sɨ́hɨ́ un. 54 Yūcuán na te ni jnɨɨ ya ndaha i, te ni cahān jee ya jiín i:
Sɨ́hɨ̄, ndocuɨñɨ̄, achí yá.
55 Te ni natecu i, te ni ndocuɨñɨ̄‑ni i. Te ni ndacu ya jniñu jeē na cuáha ña jeē cáji i. 56 Te tátá i náná i yōhyo ni canaa ni de cájito de. Te ni ndacu nīhin ya jniñu nuū de jeē ma cáchi de nuū ni ɨɨn jeē súcuan ni cuu.
Jeē ní tají yá ndɨhúxí uū de cuanacani de jnūhun
(Mt. 10.5‑15; Mr. 6.7‑13)