21
Kɔw Pol ɓebo Jorijalḛm-tɨ
1 Lokɨ jꞌin̰ə-na̰ sə-dé ngá rəmə, jḛ jꞌal mḛḛ bato-tɨ, jꞌɔw njururu mḛḛ ɓebo Kosɨ-tɨ. Lo aa go-tɨ, jꞌɔw Rodɛsɨ kɨ́ to dɔnangɨ kɨ́ tò dan ba-tɨ, ngá ɓá jꞌḭ tin jꞌɔw mḛḛ ɓebo Patara-tɨ.
2 Lokɨ jꞌingə bato madɨ kɨ́ isɨ ɔw mḛḛ ɓebo Penisi-tɨ lé, jḛ jꞌal mḛḛ-é-tɨ jꞌɔw.
3 Beɓa lokɨ jꞌɔw jꞌtḛḛ ngɔsi kɨ̀ dɔnangɨ Siprə-tɨ kɨ́ tò dan ba-tɨ rəmə, jꞌin̰ə ɓe lé dɔji gəl, ə jꞌɔw dɔ-ji kɨ dɔnangɨ Siri-tɨ bè. Ə jꞌɔw jꞌur nangɨ ɓebo Tir-tɨ, kɨ́ to lo kɨ́ tò kadɨ dꞌa kɔr né-je kɨ́ mḛḛ bato-tɨ nangɨ titɨ.
4 Lokɨ jꞌingə njéndó né-je lo-é-tɨ kinlé, jḛ jꞌisɨ sə-dé ndɔ siri. Ndil kɨ́ aa njay ɔsɨ-dé, adɨ dꞌidə Pol kadɨ ɔw mḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ al.
5 Bè ya kàrè lokɨ ndɔ kisɨ-ji rɔ-dé-tɨ tingə ngá lé, jḛ jꞌusɨ dɔrəbɨ-tɨ. Rəmə dḛ kɨ̀ ne-dé-je kɨ̀ ngan-dé-je lay ya ꞌdan-ji ꞌree sə-ji njal gidɨ ɓebo-tɨ. Jḛ jꞌɔsɨ məkəjɨ-ji nangɨ ngangɨ ba-tɨ, jꞌpa ta kɨ̀ Lubə.
6 Go-tɨ, jꞌra-na̰ lapiya ɓəy ngá ɓá, jḛ jꞌal mḛḛ bato-tɨ lé, ə njédan-ji-je lé kàrè ꞌtəl kɨ ɓee-je lə-dé gogɨ tɔ.
7 Lokɨ jꞌin̰ə rəbɨ kɨ́ mani lé, jꞌḭ ɓebo Tir-tɨ jꞌɔw ɓebo Tolemayisɨ-tɨ. Jꞌra lapiya njékadmḛḛ-je kɨ́ dꞌisɨ mḛḛ ɓebo-tɨ kinlé, ə jꞌisɨ sə-dé ndɔ káre.
8 Lo aa go-tɨ lé, jꞌɔw ɓebo Sejare-tɨ. Lokɨ jꞌtḛḛ Sejare lé, jꞌɔw ɓe lə Pilipɨ kɨ́ to njèkilə mbḛ Poyta kɨ́ Majɨ, ə jꞌtò rɔ-é-tɨ. Pilipɨ lé, to kɨ́ káre dan dow-je-tɨ kɨ́ siri kɨ́ ndɔkɨ ꞌmbətɨ-dé mḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ.
9 Ḛ ɔw kɨ̀ ngan-je kɨ́ dené sɔ kɨ́ ꞌtaa ngɔw al ə ꞌto njépata-je kɨ́ ta Lubə-tɨ.
10 Lokɨ jꞌisɨ tin asɨ ndɔ n̰a̰ lé, dow káre kɨ́ ri-é lə Agabusɨ kɨ́ to njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ, ḭ dɔnangɨ Jude-tɨ ree ingə-ji nɔ̰ɔ̰.
11 Rəmə ḛ un ndaá dɔɔ ɓədɨ lə Pol, dɔ-né ji-é kɨ̀ nja-é ḛ ya ə panè: «Yən, ta kɨ́ Ndil kɨ́ aa njay pa ə́n: Dingəm kɨ́ ndaá dɔɔ ɓədɨ kin to kɨ́ ꞌliə lé, jipɨ-je dꞌa kuwə-é, tɔ́-é njim-njim ɓebo Jorijalḛm-tɨ tana̰ bè tɔ, ngá ɓá dꞌa kilə-é ji dow-je-tɨ kɨ́ ꞌto jipɨ-je al.»
12 Go ta-je-tɨ kinlé, jḛ kɨ̀ njékadmḛḛ-je kɨ́ Sejare jꞌnɔ̰ ta Pol-tɨ kadɨ ɔw mḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ al.
13 Ngà Pol ilə-tɨ panè: «Kdɔ ri ə́ ꞌnɔ̰i ɔri-né tɔ́gɨ-m gogɨ bè wa? Ma̰ lé, mꞌisɨ dɔ nja-m-tɨ kdɔ kadɨ ꞌtɔ́-m njim-njim par al, ngà mꞌisɨ dɔ nja-m-tɨ kadɨ mꞌɔw mꞌoy ɓebo Jorijalḛm-tɨ kdɔ ta lə ꞌƁaɓe Jeju.»
14 Lokɨ ḛ adɨ ta-je lə-ji kin ra kullə rɔ-é-tɨ al lé, jḛ jꞌa̰ dɔ-tɨ njángɨ al ya tɔ. Ngà jꞌpanè: «Kadɨ ꞌƁaɓe ɔjɨ ndigɨ liə!»
15 Go ndɔ-je-tɨ kinlé, lokɨ jꞌra go né-je lə-ji rəmə, jḛ jꞌɔw mḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ.
16 Njéndó né-je kɨ́ dan-tɨ-je kɨ́ ɓebo Sejare-tɨ kɨ́ dꞌisɨ dꞌɔw ɓebo Jorijalḛm-tɨ, dꞌɔw sə-ji tɔ. Dḛ dꞌɔw sə-ji adɨ jꞌtò rɔ Mɨnasɔ̰-tɨ kɨ́ to njéndó né kɨ́ kete low nṵ. Ḛ to dow kɨ́ dɔnangɨ Siprə-tɨ kɨ́ tò dan ba-tɨ.
Kingə-na̰ lə Pol-je kɨ̀ Jakɨ ɓebo Jorijalḛm-tɨ
17 Lokɨ jꞌtḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ lé, njékadmḛḛ-je dꞌuwə-ji kɨ rɔ-dé-tɨ kɨ̀ rɔnəl.
18 Lo aa go-tɨ, Pol ɔw sə-ji natɨ rɔ Jakɨ-tɨ, lo kɨ́ ꞌngatɔ́gɨ-je lay ya ꞌkəw-na̰ titɨ tɔ.
19 Lokɨ Pol ra-dé lapiya ngà rəmə, né-je kɨ́ Lubə ra dan dow-je-tɨ kɨ́ ꞌto jipɨ-je al kɨ̀ takul kullə liə lé, ḛ ɔr-dé poy-é kɨ̀ bar-é bar-é.
20 Lokɨ dꞌoo ta-je liə kin bè lé, dḛ dꞌɔsɨ gajɨ Lubə, ɓá go-tɨ dꞌidə Pol ꞌpanè: «Ngonkɔ̰-ji kɨ́ majɨ, ꞌoo jipɨ-je ɓudɔgɨ dɔgɨ lo n̰a̰ ya dꞌadɨ mḛḛ-dé Jeju rəm, lay lə-dé ya dꞌa̰ dɔ ndukun-tɨ lə Moiyijɨ kɨ̀ rɔ-dé kɨ́ tungə pilingɨ rəm.
21 Ya rəmə, dow-je dꞌidə-dé ta kɨ́ dɔ-i-tɨ ꞌpanè: Néndó lə-i ɔsɨ jipɨ-je lay kɨ́ dꞌisɨ dan dow-je-tɨ kɨ́ ꞌto jipɨ-je al kadɨ ꞌtəl gidɨ-dé dꞌadɨ ndukun lə Moiyijɨ rəm, kadɨ dꞌijə ganjangɨ ngan-dé-je al rəm, ɓá kadɨ ꞌtəl rɔ-dé go nékoɓe-tɨ lə jipɨ-je lé al rəm tɔ.
22 Ngà jꞌa rai ban wa? Kdɔ ta kɨ́ rá-tɨ ya kàrè [lokɨ kosɨ dow-je dꞌa kəw-na̰ lé] dꞌa koo kɨ́ i ꞌree nè ya ə́n.
23 Beɓa ꞌra nè kɨ́ jꞌa kidə-i kin. Dingəm-je sɔ kɨ́ dꞌun mindɨ-dé dɔ né madɨ-tɨ dꞌadɨ Lubə dꞌisɨ dan-ji-tɨ nè.
24 Ɔr-dé go-i-tɨ, ə ꞌra nékoɓe kɨ́ sɔbɨ dɔ kaa rɔ njay lə-i rəm, kɨ́ sɔbɨ dɔ kaa rɔ njay lə-dé rəm, ɓá ugə dɔ-dé adɨ ꞌndisə dɔ-dé rəm tɔ. Bè kdɔ kadɨ dow-je lay ꞌgə kɨ́ ta-je kɨ́ dɔ-i-tɨ kɨ́ ɔw mbuu kinlé, to ta-je kɨ́ kare rəm, ɓá kadɨ ꞌgə kɨ́ i lé, ya kàrè ꞌtəl rɔ-i go ndukun-tɨ lə Moiyijɨ majɨ rəm tɔ.
25 Ngà kɨ́ sɔbɨ dɔ jipɨ-je al kɨ́ dꞌadɨ mḛḛ-dé Jeju lé, jꞌndàngɨ mbete jꞌadɨ-dé jꞌidə-dé-né kadɨ da̰-je kɨ́ dow-je ꞌtɔl ꞌpole-né magɨ-je lé, dꞌa kuso al rəm, kadɨ dꞌa kuso məsɨ da̰ al rəm, dꞌa kuso da̰ kɨ́ oy yo kuburu al rəm, ɓá kadɨ dꞌɔgɨ rɔ-dé ra kaya rəm tɔ.»
26 Lo aa go-tɨ, Pol ɔr dingəm-je kɨ́ sɔ lé ɔw sə-dé, adɨ ḛ rəm, dḛ rəm ya dꞌaa rɔ-dé ngá ɓá, ḛ ɔw takəy-tɨ lə Lubə, kdɔ kidə njégugné-je, ndɔ kɨ́ gin kaa rɔ lə-dé à gangɨ-né, kadɨ ná̰-ná̰ dan-dé-tɨ ree kɨ̀ kadkare liə adɨ Lubə.
Dꞌuwə Pol
27 Lokɨ nà̰y n̰a̰ al kadɨ ndɔ kɨ́ siri lé goto rəmə, jipɨ-je kɨ́ dan-tɨ-je kɨ́ dꞌḭ dɔnangɨ Aji-tɨ dꞌoo Pol mḛḛ kəy-tɨ lə Lubə lé, dḛ ꞌsulə kosɨ dow-je adɨ dꞌuwə-é.
28 Ə ꞌtur kəə ꞌpanè: «Sə̰i Israyel-je, reei ori kàdɨ̀-ji ɓoo! Yən, dingəm kɨ́ njèndó né dow-je lay ya kɨ̀ lo-lo, pa-né ta kɨ́ majɨ al majɨ al dɔ Israyel-je-tɨ rəm, dɔ ndukun-tɨ lə Moiyijɨ rəm, ɓá dɔ kəy-tɨ lə Lubə kin rəm lé, ḛ ə a̰ an. Ḛ ɔw mbing ya ree kɨ̀ dow-je kɨ́ ꞌto grɛkɨ-je mḛḛ kəy-tɨ lə Lubə. Ḛ ra lo kɨ́ aa njay kin kɨ lo kɨ́ kɔgɨ kare.»
29 Dḛ pa ta kin bè kdɔtalə Tropim kɨ́ to dow kɨ́ ɓebo Epɛjɨ-tɨ lé, dꞌoo-é kɨ̀ Pol mḛḛ ɓebo-tɨ. Beɓa ꞌgɨr kɨ́ Pol ɔw siə mḛḛ kəy-tɨ lə Lubə.
30 Dow-je kɨ́ ɓebo Jorijalḛm-tɨ lay ya dꞌɔw dɔ-na̰-tɨ wúr wùr ə dow-je dꞌḭ kɨ̀ lo-lo ya tətɨ-na̰ yipɨ dꞌa̰y kɨ lo-é-tɨ. Dḛ dꞌuwə Pol mḛḛ kəy-tɨ lə Lubə, ꞌndɔr-é dꞌɔw siə ndaa-tɨ rəmə, tajinatɨ nè ya dꞌutɨ tarəbɨ-je.
31 Lokɨ ꞌsangɨ kadɨ ꞌtɔl Pol lé, dow-je kɨ́ mḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ lay ya dꞌɔw dɔ-na̰-tɨ wúr wùr adɨ ta-é usɨ mbi njèkun dɔ kutɨ asgar-je-tɨ kɨ́ ɓudɔgɨ.
32 Rəmə lo-é-tɨ nè ya, ḛ rəm, asgar-je rəm, ɓá njékun dɔ kutɨ asgar-je kɨ́ ɓu ɓu, dꞌubə nangɨ dꞌḭ dꞌa̰y dꞌɔw kɨ rɔ dow-je-tɨ lé. Lokɨ dow-je kinlé, dꞌoo njèkun dɔ asgar-je kɨ́ ɓudɔgɨ kin rəm, dꞌoo asgar-je rəm lé, ꞌtaa koo ta tində-tɨ kɨ́ dꞌa̰ ꞌtində Pol lé ngá.
33 Beɓa njèkun dɔ kutɨ asgar-je kɨ́ ɓudɔgɨ lé, ɔtɨ kɨ rɔ Pol-tɨ uwə-é ə un ndu kadɨ dꞌilə-é sil gidɨ joo. Go-tɨ, ḛ dəjɨ ta panè: Dingəm kinlé to ná̰ wa? Ə ri ɓá ḛ ra wa?
34 Ngà dan kosɨ dow-je-tɨ lé, dow-je kɨ́ ná̰-je ꞌtur kɔɔl ꞌpanè: Ḛ ra né kɨ́ bè kin. Rəmə dḛ kɨ́ dan-tɨ-je ꞌpanè: Ḛ ra né kɨ́ bè kin tɔ. Ta-je kɨ́ ꞌpa yó-je kɨ nè-je kinlé, ra adɨ ta kɨ́ njururu bè ya njèkun dɔ kutɨ asgar-je kɨ́ ɓudɔgɨ lé, ingə al. Beɓa ḛ un ndu kadɨ dꞌɔw kɨ̀ Pol mḛḛ ndògɨ bɔr-tɨ lə-dé.
35 Lokɨ Pol ree tḛḛ ɗigɨ lo njiyə-je-tɨ lé, asgar-je dꞌun-né nɔngɨ taá, kdɔtalə kosɨ dow-je dꞌɔw siə pɨr-pɨr pɨr-pɨr.
36 Kosɨ dow-je ya dꞌul-na̰ go-é-tɨ mbuu, kɨ̀ kəə ta-dé-tɨ taá-taá ꞌpanè: «Adɨ jꞌtɔli-é kɨ tɔl ya!»
Pol pa ta dɔ rɔ-é-tɨ
Knj 9:1-19; 26:9-20; Gal 1:11-16; 1Ti 1:12-17
37 Lokɨ dꞌɔw kadɨ Pol andɨ lo-tɨ lə asgar-je lé rəmə, ḛ dəjɨ njèkun dɔ kutɨ asgar-je kɨ́ ɓudɔgɨ lé panè: «Se i a kadɨ-m tarəbɨ kadɨ mꞌpa ta káre wa?» Beɓa ḛ dəjɨ-é panè: «I ꞌgə ta Grɛkɨ wa?
38 I lé ꞌto dow kɨ́ dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ, kɨ́ ngɔsnè ya ɓəy ə́ ɔy bɔkaya-je ɓudɔgɨ lo sɔ ɔw sə-dé diləlo-tɨ, sulə-dé kadɨ ꞌra dɔnga̰ lé al wa?»
39 Pol panè: «Ma̰ mꞌto jipɨ kɨ́ dꞌojɨ-m ɓebo Tarsɨ-tɨ, dɔnangɨ Silisi-tɨ, mꞌto ngon njèɓe kɨ́ ɓebo-tɨ kɨ́ ri-é ɓa n̰a̰. Kɔgri ya, adɨ-m tarəbɨ mꞌpa ta mꞌadɨ kosɨ dow-je.»
40 Njèkun dɔ asgar-je kɨ́ ɓudɔgɨ lé, in̰ə tarəbɨ adɨ-é. Beɓa Pol al dɔ ɗigɨ lo njiyə-je-tɨ yəkɨ ji-é ta dow-je-tɨ, adɨ lo tò ndingɨ, ngá ɓá pa sə-dé ta kɨ̀ ta əbrə panè: