20
Pol ɔw dɔnangɨ Maseduwan-tɨ kɨ̀ dɔnangɨ Grɛkɨ-tɨ
1Kɔ 16:1-7; Rɔm 15:25-27
Lokɨ gin kɔw dɔ-na̰-tɨ wúr-wùr kin gangɨ lé, Pol kəw njéndó né-je ulə dingəm mḛḛ-dé-tɨ, ɓá ra-dé lapiya ə ɔtɨ ɔw dɔnangɨ Maseduwan-tɨ. Ḛ ɔw kɨ̀ lo-lo dɔnangɨ Maseduwan-tɨ pa ta-je n̰a̰-n̰a̰ adɨ njékadmḛḛ-je ulə-né dingəm mḛḛ-dé-tɨ, ɓəy ɓá ḛ ɔw dɔnangɨ Grɛkɨ-tɨ isɨ-tɨ na̰y mutə. Lokɨ isɨ ɔw kdɔ kal mḛḛ bato-tɨ kɔw dɔnangɨ Siri-tɨ rəmə, oo ta lə jipɨ-je kɨ́ dꞌɔjɨ-na̰ ta kɨ́ majɨ al dɔ-é-tɨ. Beɓa ḛ panè: Nꞌa təl kɔw dɔnangɨ Maseduwan-tɨ gogɨ. Dḛ kɨ́ ꞌdan-é ə́n: Sopatɛr kɨ́ ngon lə Pirusɨ kɨ́ to dow kɨ́ ɓebo Bere-tɨ, Aristarkɨ kɨ̀ Sekundusɨ kɨ́ ꞌto dow-je kɨ́ ɓebo Tesalonikɨ-tɨ, Gayusɨ kɨ́ to dow kɨ́ ɓebo Dɛrbɨ-tɨ, ɓá Timote-je, kɨ̀ Tisikɨ-je, kɨ̀ Tropim-je kɨ́ ꞌto dow-je kɨ́ dɔnangɨ Aji-tɨ tɔ. Dḛ kinlé, dꞌɔw kete nɔ̰̀-ji-tɨ ə ꞌngəbɨ-ji mḛḛ ɓebo Troasɨ-tɨ. Ngà jḛ rəmə, go ra na̰y-tɨ kɨ́ ꞌra kɨ̀ mbə̀ kɨ́ əm goto-tɨ lé, jḛ jꞌal mḛḛ bato-tɨ káre kɨ́ ɓebo Pilipɨ-tɨ, ə jꞌra ndɔ mḭ go-tɨ ɓəy ɓá jꞌingə-dé ɓebo Troasɨ-tɨ ə jꞌisɨ lo-é-tɨ ndɔ siri.
Kisɨ Pol ɓebo Troasɨ-tɨ kɨ̀ tɔsɨ ndəl lə Etikusɨ
Ndɔ Dimasɨ lé, jḛ jꞌkəw-na̰ kdɔ kuso mbə̀ nam-na̰. Beɓa tò kadɨ bore ə Pol à kɔw ngá rəmə, ḛ ɔjɨ ta kɨ̀ dow-je kɨ́ ꞌkəw-na̰ lé, ə pa ta sar ya dan lo bapɨ. Mḛḛ kəy kɨ́ dɔ madɨ-é-tɨ taá kɨ́ jꞌkəw-na̰-tɨ lé, pər lampɨ n̰a̰-tɨ. Basa káre bè kɨ́ ri-é lə Etikusɨ isɨ taá, kəm bole kəy-tɨ lé. Lokɨ Pol a̰ pa ta adɨ dow-je ya ɓəy rəmə, ḛ tò ɓi adɨ dan-é oy. Beɓa ɓi ləngɨ-é adɨ ḭ kəy-tɨ kɨ́ taá kɨ́ njèkungɨ-tɨ mutə lé ya usɨ nangɨ barakɨ. Ngà lokɨ dꞌun-é rəmə, ḛ oy. 10 Beɓa Pol risɨ nangɨ ree ɗugɨ nangɨ dɔ-é-tɨ un-é kàdɨ̀-é-tɨ ɓá panè: «Adi mḛḛ-si usɨ nangɨ, kdɔ ndil-é tḛḛ al!» 11 Beɓa lokɨ Pol təl ɔw mḛḛ kəy-tɨ taá gogɨ lé, ḛ gangɨ mbə̀ nam-na̰ uso rəm, ɓá uso né kɨ́ kare rəm tɔ. Go-tɨ gogɨ lé, ḛ təl pa ta adɨ tó-é uu n̰a̰ sar ya adɨ kàdɨ̀ ubə, ɓá ḛ ɔtɨ ɔw ɓəy. 12 Rəmə ngon basa lé isɨ kəm ɓá ꞌtəl dꞌɔw siə ɓe gogɨ, adɨ mḛḛ dow-je təl usɨ nangɨ pɔ̰-pɔ̰ gogɨ.
Pol ḭ ɓebo Troasɨ-tɨ ɔw ɓebo Mile-tɨ
13 Jḛ jꞌɔw kete, ə jꞌal mḛḛ bato-tɨ ə jꞌmbutɨ ɓebo Asosɨ-tɨ, lo kɨ́ tò kadɨ jꞌun Pol titɨ. To né kɨ́ ḛ ya ndigɨ bè, kdɔ tò kadɨ ḛ à kun rəbɨ kɔw kɨ̀ nja-é. 14 Lokɨ ḛ ingə-ji Asosɨ lé, jḛ jꞌun-é mḛḛ bato-tɨ, jꞌɔw ɓebo Mitilḛn-tɨ. 15 Jꞌḭ Mitilḛn-tɨ tin, jꞌɔw kəm-ji kɨ kete. Ə lo aa go-tɨ ɓá jꞌtḛḛ ta lo-tɨ kɨ́ Sio kɨ́ to dɔnangɨ kɨ́ tò dan ba-tɨ. Ndɔ kɨ́ gogɨ go-tɨ ɓá jꞌtḛḛ Samosɨ-tɨ, ngà lo kaa rəmə, jꞌtḛḛ ɓebo Mile-tɨ. 16 Beɓa Pol ɔjɨ kadɨ nꞌdəə kàdɨ̀ ɓebo Epɛjɨ-tɨ taá, kdɔ kadɨ jꞌisɨ dɔnangɨ Ajitɨ n̰a̰ al. Ḛ nagɨ lɔw-lɔw kdɔ kadɨ, lé né rəmə, nꞌtḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ ndɔ ra na̰y-tɨ lə jipɨ-je kɨ́ ꞌɓa-é Pantekotɨ.
Kingə-na̰ lə Pol kɨ̀ ꞌngatɔ́gɨ-je kɨ́ ɓebo Epɛjɨ-tɨ
17 Pol isɨ mḛḛ ɓebo Mile-tɨ, ə ulə kulə ɓa ꞌngatɔ́gɨ-je lə njékəwna̰-je kɨ́ ɓebo Epɛjɨ-tɨ. 18 Lokɨ dḛ ꞌree tḛḛ rɔ-é-tɨ lé, ḛ idə-dé panè: «Panjiyə-m kɨ́ rɔ-si-tɨ dɔkaglo-je lay, un kutɨ-é ndɔ-tɨ kɨ́ dɔsa̰y lokɨ mꞌilə-né nja-m dɔnangɨ Aji-tɨ lé, sə̰i ꞌgəi majɨ. 19 Mꞌra kullə mꞌadɨ ꞌƁaɓe kɨ̀ dɔ kɨ́ sɔl lɔm-lɔm, kɨ̀ man nɔ̰ kəm-m-tɨ, kɨ̀ kɔ̰̀-je kɨ́ mꞌingə kɨ̀ go rəbɨ ta-je kɨ́ majɨ al majɨ al kɨ́ jipɨ-je dꞌɔjɨ-na̰ dɔ-m-tɨ rəm tɔ. 20 Né kɨ́ à majɨ sə-si lé, né káre ya kàrè mꞌɓɔyɔ dɔ-é sə-si al. Mꞌilə mbḛ mꞌadɨ-si rəm, mꞌndó-si né pandangɨ lo-je-tɨ rəm, ɓá mḛḛ kəy-je-tɨ lə-si rəm tɔ. 21 Taá-taá ya mꞌɓa jipɨ-je kɨ̀ dow-je kɨ́ ꞌto grɛkɨ-je kadɨ dꞌin̰ə panjiyə-dé-je kɨ́ majɨ al dꞌɔsɨ batɨm ꞌtəl kɨ rɔ Lubə-tɨ ə dꞌadɨ mḛḛ-dé ꞌƁaɓe lə-ji Jeju. 22 Ngà, ooi bè, kɨ́ ngɔsnè kinlé, kɔw-m kɨ ɓebo Jorijalḛm-tɨ ə́ mꞌɔw mɔngɨ. Ndil ɔsɨ-m kadɨ mꞌɔw, ngà né kɨ́ à tḛḛ dɔ-m-tɨ ɓebo Jorijalḛm-tɨ lé, ma̰ mꞌasɨ gə al. 23 Né kɨ́ mꞌgə lé, mḛḛ ɓebo-je lay kɨ́ mꞌtḛḛ-tɨ ya, Ndil kɨ́ aa njay adɨ-m mꞌgə majɨ kɨ́ dangay-je kɨ̀ kɔ̰̀-je tò ngəbɨ-m-tɨ nɔ̰ɔ̰. * 24  Ngà kisɨ-m kɨ̀ dɔ-m taá lé, ma̰ mꞌoo kɨ né madɨ takəm-m-tɨ al ə né kɨ́ kəm-m tò go-tɨ lé, to ta lə kadɨ mꞌa̰y ngɔdɨ lə-m kin rə́tə́tə́ ngangɨ kagɨ-tɨ [kɨ̀ rɔnəl] rəm, to ta lə kadɨ mꞌtɔl ta kullə kɨ́ ꞌƁaɓe Jeju adɨ-m lé tɔ: Adɨ to ta lə kilə mbḛ Poyta kɨ́ Majɨ kɨ́ sɔbɨ dɔ ramajɨ lə Lubə
25 «Ngà, ooi bè, kɨ́ ngɔsnè-tɨ kinlé, sə̰i lay kɨ́ mꞌdəə dan-si-tɨ mꞌndó-si ta kɨ́ dɔ kɔ̰ɓe-tɨ [lə Lubə] kinlé, a koo-i takəm-m gogɨ rangɨ al ngá. 26 Gin-é kin ɓá ɓone mꞌidə-si-né ta rəsɨ mꞌpanè: Sə̰i lay kin ya ta məsɨ-si goto dɔ-m-tɨ. 27 Kdɔ ta lə kɔjra-je lə Lubə lé ma̰ mꞌidə-si lay tingə, ḛ kɨ́ mꞌɓɔyɔ sə-si dɔ-é ya goto. 28 ꞌTɔsi kəm-si dɔ rɔ-si sə̰i-tɨ ya rəm, ɓá dɔ kosɨ batɨ-je-tɨ lay kɨ́ Ndil kɨ́ aa njay ində-si dan-dé-tɨ kadɨ indəi kəm-si go-dé-tɨ lé rəm tɔ. Kadɨ ꞌtoi njékul njékəwna̰-je lə Lubə kɨ́ ḛ ya ndogɨ-dé kɨ̀ takul məsɨ-é ḛ ya. 29 Mꞌgə majɨ kɨ́ lokɨ mꞌa kɔw lé, jagɨm-je kɨ́ majɨ al dꞌa kandɨ mbunə̰-si-tɨ, dꞌa koo kəmtondoo lə kosɨ batɨ-je kinlé al. 30 Rəm ɓá dan-si sə̰i-tɨ ya kàrè, dow-je kɨ́ dan-tɨ-je dꞌa kḭ kdɔ pa ta-je kɨ́ majɨ al majɨ al kədɨ-né njéndó né-je kɔr-dé-né kungɨ-dé go-dé-tɨ. 31 Indəi kəmkaa dɔ rɔ-si-tɨ, adi mḛḛ-si ole dɔ-tɨ tokɨ asɨ ɓal mutə bè, ə́ kada al rəm ndɔɔ al rəm ya, mꞌndəjɨ ná̰-ná̰ dan-si-tɨ taá-taá kɨ̀ man nɔ̰ kəm-m-tɨ.»
32 «Ngà kɨ́ nè kinlé, mꞌungɨ-si mḛḛ ji Lubə-tɨ rəm, mꞌin̰ə-si mḛḛ ta-tɨ liə kɨ́ to ta ramajɨ, kɨ́ ɔw kɨ̀ tɔ́gɨ kadɨ ɔw sə-si kɨ kete-kete mḛḛ kadmee-tɨ lə-si, ɓá à kadɨ nédɔji dow-je kɨ́ dꞌaa njay rəm tɔ. 33 Ɓo là, əse lɔr əse ɓo kubɨ-je lə dow madɨ ra-m al. 34 Sə̰i ya kàrè, ꞌgəi kɨ́ to ji-m kɨ́ tò kin ɓá adɨ-m né-je kɨ́ mḛḛ-m ge rəm, adɨ mꞌadɨ madkullə-je lə-m né-je kɨ́ mḛḛ-dé ge rəm tɔ. 35 Ndɔ-é ndɔ-é ya mꞌidə-si mꞌpanè: Tò kadɨ a rai kullə bè tɔ ɓá a rai-né kɨ̀ njéndoo-je, ə kadɨ mḛḛ-si ole dɔ ta-je-tɨ lə ꞌƁaɓe Jeju, kɨ́ ḛ ya kɨ̀ dɔ-é pa panè: “Kadɨ né dow lé majkur-é itə kində ji taa-né né!”» 36 Lokɨ Pol pa ta bè adɨ-dé lé, ḛ ɔsɨ məkəjɨ-é nangɨ ɓá pa ta kɨ̀ Lubə kdɔ ta lə-dé lay. 37 Rəmə dḛ lay ꞌnɔ̰ ə dꞌungɨ-na̰ mindɨ Pol-tɨ dꞌuwə-é kɨ kàdɨ̀-dé-tɨ ꞌra-é lapiya. 38 Né ya kɨ́ mḛḛkɔ̰̀ ra-dé-né n̰a̰ lé, to ta lə kidə kɨ́ Pol idə-dé panè dꞌa koo takəm-nꞌḛ̀ gogɨ rangɨ al ngá kin. Go-tɨ, dḛ ꞌdan-é dꞌɔw siə njal ta bato-tɨ.
* 20:23 20:23 Knj 21:4; 21:11. 20:24 20:24 2Ti 4:7 20:24 20:24 2Ti 4:7 20:34 20:34 Knj 18:3