6
Bana Madaḡa Zuhiꞌaḡa
(Mataio 12:1-8; Mareko 2:23-28)
Bana Madaḡa ꞌahogano Iesuꞌa ane tahiꞌatahiꞌa teite vuidi mebaḡa zamaḡano onamiro. Ebu ane tahiꞌatahiꞌaꞌa vuidi maḡa ririꞌe meiro, zu ꞌevoreze hina hasiga mute vaḡinadu huga aro. ꞌOugirotene, Farisea azaḡa nuꞌa ḡadiziro, “Zaꞌe nougadu Bana Madaḡa goroḡa varadeꞌohe?”
Iesuꞌa naenaeziro, “Zaꞌe Buka Zaḡoḡa mene meꞌodirohe? Davida zu ani ḡatiniroteꞌe azaḡaꞌe vinize ruzirotene, Davidaꞌa nougiro? Aniꞌe Badiꞌa ne diuḡadu dibuꞌo azaḡaniꞌa daꞌo auꞌeteꞌe dibuꞌo ꞌuvahuḡa odoga aro, ebu ani ḡatiniroteꞌe azaḡa zuni ziniro.” Ebu Iesuꞌa ziro, “Vaze Ubugaꞌe Bana Madaḡa Zuhiꞌaḡa.”
ꞌEvoꞌa Hoega Vazeḡa Fainiro
(Mataio 12:9-14; Mareko 3:1-6)
Ebu Bana Madaḡa ꞌahogano, Iesuꞌa nu'onu'o neḡa diuḡadu vaze ḡehaḡa ihozinu. Eꞌea edaꞌe nae ꞌevoꞌa hoega vazeḡa ꞌahoganiꞌa radiunu. Mose goro ḡoeꞌa ihozeꞌeteꞌe azaḡa zu Farisea azaḡaꞌe Iesuꞌa Bana Madaḡano vaze eꞌe fainiꞌuma ga meneꞌe ḡianifine, ehamu radiro. Mazaḡa Iesuꞌa vaze eꞌe fainine, kotao ani ohonihi reiro. Rehano Iesuꞌe zeꞌa nouge rae zamareꞌetaꞌaꞌe ederadu ꞌevoꞌa hoega vazeḡa niro, “Iḡunadu vaze niduꞌa zamao edanoꞌi.” Ebu ani iḡunadu edaro. Ebu Iesuꞌa ziro, “E ḡadiziꞌohe. Bana Madaḡano nagini haḡaine duduḡa? Manoḡa haḡaiꞌuma ga sauꞌa haḡaiꞌuma? Vaze ḡaboziꞌuma ga zimiꞌuma?” 10 Aniꞌa zeḡe niduꞌa ḡiaziroteꞌe enogano vaze eꞌe niro, “ꞌEvoꞌo ꞌeinoꞌi.” Aniꞌa ꞌevoꞌa ꞌeinirotene, ꞌevoꞌaniꞌa manoriro.
11 Rehano ze maḡune rudanadu Iesu mazao nagini haḡaiteꞌe moneo ḡadahe ḡoꞌane tiburaro.
Apostolo Azaḡa Gaubanana Aheu Fare Ohotiro
(Mataio 10:1-4; Mareko 3:13-19)
12 Eꞌe madaḡano Iesuꞌa kuranoga veize maḡa ꞌahoga onamadu ohere faḡa Badiꞌa mazao kuraro. 13 Ebu irarirotene, aniꞌa ane tahiꞌatahiꞌa huze nuꞌoziro. Ebu zeḡe boꞌaḡano tahiꞌa gaubanana aheu fare ohotadu Apostolo azaḡa rae huziro. 14 Nizeꞌe Simona(niḡa ꞌahogaꞌe Petero), Petero negoḡa Anderea, Iakobo, Ioane, Filipi, Batolomeo, 15 Mataio, Tomasi, Alefeo ubuga Iakobo, Zelota* vazeḡa Simona, 16 Iakobo ubuga Iuda ebu Iesu revoharoteꞌe vazeḡa, Isakariota vazeḡa Iuda.
Iesuꞌa Vaze Ihoziro zu Faiziro
(Mataio 4:23-25)
17 Eꞌe enogano, Iesuꞌa ane tahiꞌatahiꞌa teite maḡanonoꞌo ovaradu haba sebaḡano edaro. Eꞌea ane hegoteꞌeteꞌe vaze ḡuḡuvaḡa ebu haba nunuonoꞌo vaze ḡehaḡaniꞌa radiunu. Zeꞌe Iudea habaꞌa, Ierusalema zu davara genaḡano ne boro Turo ebu Sidonoonoꞌo ariro. 18 Zeꞌe Iesu ḡoere igifine zu ugizeonoꞌo manorifine ariro. Iesuꞌa Vine sauꞌaniꞌa diuḡadu sausauziroteꞌe azaḡa zuni faiziro. 19 Ebu zeḡe niduꞌa ani ahiri obonihi reiro, mazaḡa ugi faineꞌeteꞌe inaraḡaꞌe ani mazaonoꞌo buanadu zeḡe niduꞌa manoriro.
Matuꞌu ebu Aduga
(Mataio 5:1-12)
20 Ebu Iesuꞌa ane tahiꞌatahiꞌa ḡiazeꞌenaꞌa ziro,
“Za, zahara azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa Badiꞌaꞌa zuhiꞌaziꞌohe.
21 Za, izidi vinizeꞌeteꞌe azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa isize miniꞌuma.
Za, izidi niauꞌeteꞌe azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa vesuꞌu matuꞌe eḡofiꞌuma.
22 Vaze Ubuga uꞌano, vazeꞌa zaꞌe heꞌeheꞌezine, hezahozine, ḡoere sauꞌa zine, ebu zaꞌe sauꞌa rae reine, zaꞌe matuꞌiꞌuma. 23 ꞌUguḡaniꞌa zae mazao fureranoꞌidene, matuꞌeꞌenaꞌa zavonoꞌi, mazaḡa Badiꞌaꞌa adureo naeḡa boro bagaḡa ziniꞌuma. Zeḡe vouḡaniꞌa peroveta azaḡa deꞌuge sausauzido.
24 Rehano za, maꞌora azaḡaꞌe aduga hidiꞌuma,
mazaḡa zaꞌe ibite ḡau manoḡa niduꞌa mae hauḡiro ꞌahine, vesuꞌu mene bare meꞌuma.
25 Za, izidi ogau isi miniꞌeteꞌe azaḡaꞌe aduga hidiꞌuma,
mazaḡa vesuꞌu viniziꞌuma.
Za, izidi matuꞌe eḡofeꞌeteꞌe azaḡaꞌe aduga hidiꞌuma,
mazaḡa vesuꞌu zamazeꞌa areꞌenaꞌa, niaꞌuma.
26 Vaze niduꞌa zae niguzine aduga hidiꞌuma, mazaḡa zeḡe vouḡaniꞌa ḡuriro peroveta azaḡa ꞌouge niguzido.”
Agire Azaḡa Zamare Borofoꞌi
(Mataio 5:38-48, 7:12a)
27 “Rehano e eḡe ḡoere igiꞌeteꞌe azaḡa, za ziꞌohe. Zae agire azaḡa zamare borofoꞌi, zu zae heꞌeheꞌezeꞌeteꞋe azaḡa mazao manoḡa haḡaoꞌi. 28 Zae mazao, 'Radiu tuḡutuḡu adugaḡa hidoꞌi,' rae zoꞌidene, ze manohuga hidoga veize uminoꞌi, zu zae mazao haḡai sauꞌa haḡaeꞌeteꞌe azaḡa veize kuranoꞌi. 29 Iniuꞌa zae ḡanineze faꞌonoꞌidene, naeḡa zuni notonohanoꞌi, ebu iniuꞌa zae raga dabuaḡa meinadu hena bare zae zizuni dabuaḡa meihi roꞌidene, eꞌe zuni hanoꞌi. 30 Iniuꞌa nagini umizoꞌidene hau tauḡoꞌi, ebu iniuꞌa ḡauze moꞌidene, ago bare moꞌi. 31 Vazeꞌa zae mazao manoḡa haḡaeꞌeteꞌe uratoꞌidene, zae zuni zeḡe mazao manoḡa haḡaoꞌi.
32 Zaeꞌa zae zamare borofeꞌeteꞌe azaḡa daꞌo zamare borofine, Badiꞌaꞌa eꞌe naeḡa mene ziniꞌuma. Haḡai sauꞌa azaḡa zuni zeḡe zamare borofeꞌeteꞌe azaḡa zamare borofeꞌohe. 33 Zaeꞌa zae mazao manoḡa haḡaeꞌeteꞌe azaḡa mazao daꞌo manoḡa haḡaine, Badiꞌaꞌa eꞌe naeḡa mene ziniꞌuma. Haḡai sauꞌa azaḡa zuni ꞌouge haḡaeꞌohe. 34 Zaeꞌa ḡauze baroniꞌuma rae raꞌeteꞌe azaḡa daꞌo zinine, Badiꞌaꞌa eꞌe naeḡa za mene ziniꞌuma. Haḡai sauꞌa azaḡa zuni ḡauze bare meꞌuma rae zamareꞌenaꞌa, ḡauze sauꞌa azaḡa ziniꞌohe. 35 Rehano zae agire azaḡa zamare borofoꞌi, zu zeḡe mazao manoḡa haḡaoꞌi. Ebu zeꞌa eḡe mazao bare naenaehiꞌuma rae mene zamareꞌenaꞌa, zini tauḡoꞌi. ꞌOugine, Badiꞌaꞌa naeḡa boro ziniꞌuma, ebu zaꞌe Ḡihiꞌa Hune Badiꞌaḡa ubuga reꞌuma. Mazaḡa Badiꞌa mazao manoḡa tauḡi rae mene raꞌeteꞌe azaḡa ebu sauꞌa azaḡa zuni Badiꞌaꞌa vetuḡaziꞌohe. 36 Zae Mama, Badiꞌaꞌa vaze vetuḡaziꞌeteꞌe teige, zae zuni vaze vetuḡazoꞌi.”
Vaze mazao Sauꞌa rae Ago Zoꞌi
(Mataio 7:1-5)
37 “Vaze mazao sauꞌa azaḡa rae ago zoꞌi. ꞌOugine, Badiꞌaꞌa zuni zae mazao sauꞌa azaḡa rae mene ziꞌuma. Vaze mazao veꞌoḡa rae ago zoꞌi. ꞌOugine, Badiꞌaꞌa zae mazao veꞌoḡa rae mene ziꞌuma. Vaze haḡai sauꞌa rae modoꞌi. ꞌOugine Badiꞌaꞌa zae haḡai sauꞌa rae modiꞌuma. 38 Ḡauze zenoꞌi, ꞌougine Badiꞌaꞌa manohuga ziniꞌuma. Aniꞌa zaꞌe iriꞌavone fosafosanoga, taugoga, zuꞌizuꞌinoga ebu foraꞌaḡa beuꞌe ruruno ziniꞌuma. Zaeꞌa vaze nagini hauꞌeteꞌe idunaḡano Badiꞌaꞌa ꞌouge zae ziniꞌuma.”
39 Iesuꞌa hari ꞌahoga idane ziro, “Ubuma kuruḡa vazeḡaniꞌa ubuma kuruḡa vazeḡa ibitohanogaꞌe idaḡahe? ꞌOugine, anianine hoꞌona uite ovoiꞌuma. 40 Tahiꞌaꞌe ani ihore vazeḡa mene vitinoga. Rehano tahiꞌaꞌa edeḡa niduꞌa meine, aniꞌe ane ihore vazeḡa teigiꞌuma.
41 Zaꞌe nabudize ubuma beꞌa dinunuḡa ḡianeꞌohe. Rehano nougadu zae ubuma beꞌa gado ireḡa mene horoneꞌohe? 42 Zaꞌe zae ubuma beꞌa gado ireḡa mene horoneꞌe rehano, nabudize mazao ꞌahige raꞌohe, 'Eḡe nabudi, eḡeꞌa ubumaḡo beꞌa dinunu eꞌe mae vaḡinihi.' Zaꞌe zama guhi azaḡa! Ibite geno zae ubuma beꞌa gado ireḡa eꞌe mae vaḡinoꞌi, ꞌougine zaeꞌa faine ehamanadu nabudize ubuma beꞌa dinunuḡa mae vaḡiniꞌuma.”
Ire ebu Ire Maḡa
(Mataio 7:16-20, 12:34-35)
43 “Ire manoḡaꞌe maḡa sauꞌa mene iniꞌohe, zu ire sauꞌaꞌe maḡa manoḡa mene iniꞌohe. 44 Ireꞌe maḡa horonadu nagi ireḡa edereꞌohe. Figi maḡaꞌe ire renoganonoꞌo mene iniꞌohe, zu vaini maḡaꞌe ḡunu renoganonoꞌo mene iniꞌohe. 45 Eꞌe teige, vaze manoḡaꞌe ani zamao manoḡa nuꞌonadu manoḡa fureneꞌohe, ebu sauꞌa vazeḡaꞌe ani zamao sauꞌa nuꞌonadu sauꞌa fureneꞌohe. Mazaḡa naginiꞌa ane zamao iriꞌave radiuꞌetaꞌaꞌe hebeꞌanonoꞌo buauꞌohe.”
Egadu Haḡaeꞌeteꞌe Azaḡa
(Mataio 7:24-27)
46 “Zaꞌe eḡe mazao, 'Zuhiꞌa Boro, Zuhiꞌa Boro,' rae huheꞌohe, rehano nougadu eḡeꞌa ḡoereꞌeteꞌe mene haḡaeꞌohe? 47 Eḡe vaḡe aradu ḡoerehe igiꞌeteꞌe ebu ꞌouge haḡaeꞌeteꞌe vazeḡaꞌe iniu heuḡa rae ihoziꞌuma. 48 Aniꞌe raha vohutuna huꞌi ovoadu vatava riḡa rana neḡa ogoraroteꞌe vazeḡa heuḡa. Zobozoboꞌa feuradu ne haganirotene, ne aꞌe mene hagariro, mazaḡa haba riḡano faine ogoraro. 49 Rehano eḡe ḡoere egadu ꞌouge mene haḡaeꞌeteꞌe vazeḡaꞌe, raha mene faine hoꞌadu haba zoreḡano neḡa ogoraroteꞌe vazeḡa heuḡa. Zobozoboꞌa feuradu ne eꞌe haganirotene, zogone higanadu fahau ḡuzuhiro.”
* 6:15 Roma gavamani utitoziniroteꞌe azaḡaꞌe Zelota duḡuru rae huziro.