12
A Warning against Hypocrisy
(Mt 10.26-27)
1 Noqw aṅwu sinom pas qaan’ewakw hintaqam sūmi tsovaltiqe nuṅwu pay nānami wukukutotaqw, Jesus put aw nánatuwnayaqamuy amumi mohti paṅqawu: Uma Pharisee‐sinmuy pēk̇eniyamuy nawip’ew hintsakpit ep qa ūnaiwyuṅwni.
2 Pi qa himu āmiwtaqa qa mātaqtini, piw tupkiwtaqa qa nanaptiwni.
3 Pantaqw ōviy hihta qamātakpuve haqawa lavayhtiqw, pam tālat ep nanaptiwmantani; pu uma hihta yūyupavaqe hakiy naqvumiq sawiwiykuyaqw, pam kihkits’ova tsa’lalwiwni.
Whom to Fear
(Mt 10.28-31)
4 Noqw nu umumi paṅqawni ikwátsimu: Uma qa sinmuy mamqasyani. Puma pi pay hakiy tokoyat‐sa nīnayaṅwu; pu pahpiy kurs hinhtotiṅwu pīwu.
5 Nīk̇aṅw uma hakiy mamqasyaniqat nu umuy āawnani. Uma God hapi mamqasyani. Pi pam hakiy nīnat, hakiy qȫhit aqw tūvaniqey aw öqalay’ta. Noqw nu’ piw umumi paṅqawni: Uma put hapi mamqasyani.
6 Puyaw qa tsivot kwekwévewhyam lȫq palavotōnat ōviy huyiwyaṅwu? Noqw qa himuwa God ahpiy suhtokiwṅwu.
7 Hikis pi pas umuhqötöva umuhhömi sohsoy pohtoylaniwta. Oviy uma qa nalmamqasyani; God kwekwévewhyamuy k̇aysiwhqamuy amuhpenihqe umuy pas k̇ahk̇awna.
Confessing Christ before Men
(Mt 10.32-33; 12.32; 10.19-20)
8 Pu nu piw umumi paṅqawni: Hak isinonihqey nuhtumi paṅqawhq, nu’ Sinot Tiat tuwat put isinonihqat God hoṅviaymuyatuy amumi paṅqawni.
9 Nīk̇aṅw hak qa isinonihqey nuhtumi paṅqawhq, nu tuwat put qa isinonihqat God hoṅviamuyatuy amumi paṅqawni.
10 Ason kurs hak nuy Sinot Tiyat ehpewi lavayhtiqw, pam pantaqa put ahpiy ayo yukiwmantani. Nīk̇aṅw ason kurs hak Qahováriwtaqat Hikwsit ehpewi qak̇aptsilavayhtiqw, pam pantaqa soon put ahpiy ayo yukiwmantani.
11 Pu ason sinom umuy tsotsvalkiva, sen momṅwituy, sen öqalat pasiwyuṅqamuy amumi tsamvayaqw, uma hin yuaatotaniqey, sen hihta lavayhtotiniqey qa wūwantotamantani.
12 Pay ason aw pituqw, Qahováriwtaqa Hikwsi umuy hin lavayhtotiniqat umuy tutuwnamantani.
The Parable of the Rich Fool
13 Noqw haqawa sinmuy amuṅaqw put aw paṅqawu: Tutuqaynaqa, um as ivavay aw paṅqawhq, pam hihta itahmakiway aṅqw nuy máqani.
14 Noqw Jesus put aw paṅqawu: Tāqa, ya hak nu hihta ep hin yúkuniqat, pu sen umuy hihta namqananiqat aw nuy tavi?
15 Pu pam pumuy amumi paṅqawu: Uma tunatyaltote’, hihta qa umuhhimuy tuṅlay’yuṅwniqey qe’yani. Pay sino hihta nihti’taniqe qa paniqw ōviy qatu.
16 Pu pam hihta tūwutsit akw pumuy amumi yuaaykuqe paṅqawu. Hakiy k̇ahaktaqat pāsaat a’nö hihta aniwna.
17 Noqw pam unaṅwpeq wūwantaqe paṅqawu: Ya sen nu hinhtini? Kurs nu haqami inatwaniy koyotani.
18 Pu pam paṅqawu: Han pi yanhti: Nu hāhaqe’ ikoyokiy tsawimnat, pas wūkoq kītani. Pu nu paṅso sohsok inatwaniy, pu hihta ihimuy taṅatani.
19 Nit pu iunaṅway aw paṅqawni: Iunaṅwa, um hihta nihtiwtaqat wūhak yahsaṅwuy aqw pitsíwtaqat taṅata. Taa, um nāsuṅwni’k̇aṅw, tūmoytani, hīhikwni; nen um hahlayni.
20 Noqw pay God put aw paṅqawu: Um núanhimu ṅasta wuwni’taqa, it tōkilat ep nu uhhikwsi ūmi tuhtuy’ni. Noqw pahsat pu himu uhpiy na’sastiwhqa hakiy himuatni?
21 Noqw pan hapi i’ hak nēṅem‐sa hihta tsovalantaqa hintani. Yep qatsit ep k̇a hihta nihti’tani, nīk̇aṅw ōveqatsit ep God atpip pas ōokiwni.
Trust in God
(Mt 6.25-34)
22 Pu pam put aw nánatuwnayaqamuy amumi paṅqawu: Paniqw ōviy nu umumi paṅqawni: Uma hin yesniqey qa nānaphin wūwantotani, hihta nȫnösaniqeyu, piw umuhtokoy éṅem’i, hihta yuwsiyaniqeyu.
23 Pi hakiy qatsíat nȫsiwhqat epnihqe pas pavan hihk̇ay’ta, pu hakiy tokoat yuwsit epnihqe pas pavan hihk̇ay’ta.
24 Kurs huvam aaṅwustuy amumi wūwayaa. Puma qa ūuyyaṅwu, piw qa höqyaṅwu. Puma qa koyoki’yuṅwa, piw qa tuoyhki’yuṅṅwu. Noqw God pumuy nōnopna. Nihqe tis pi pam masay’yuṅqamuy amuhpenihqe umuy pas k̇ahk̇awna!
25 Ya sen hak pan tunatyawtaqa hin nāwuṅwnaniqey tuwi’ta?
26 Noqw kurs uma hihta sus’öwihintaqat kurs panhtotinik, ya uma hinoqw pas piw ahpiy pēhut hinyaniqey tunatyawyuṅwa?
27 Kurs huvam sishut hin wuṅw’iwwisqat aw wūwayaa. Puma qa tumalay’yuṅwa; qa tontotaṅwu. Noqw nu umumi paṅqawni: Solomon sohsok hihta nukṅwat yuwsi’k̇aṅw qa ṅas’ew imuy amumi hayawtaqat yuwsi’ta.
28 Sumataqpi God tūsaqat pās yūyuwsina, nāmahin pi pam pay hihsavo tayta. Pu’ pam tutskwavanik̇aṅw, qāvo pam qöpqömiq maspiwni. Noqw ya pam tis umuy qa pavan pas yūyuwsinani, uma öwituptsiwni’yuṅqamu?
29 Oviy uma hihta nȫnösaniqey, pu hihta hikwyaniqey qa tunatyawyuṅwni, piw uma qa wiwsiyani.
30 Pi sinom yep qatsit tunatyayat aṅ hinwisqam sohsok īit hihta tunatyawyuṅwa. Noqw Umuna umumi navoti’ta, uma sohsok īit hihta haqni’yuṅq’ö.
31 Nīk̇aṅw tis pi uma God moṅwtunatyayat tunatyawyuṅwni; noqw sohsoy īi himu umumi noiwni.
Riches in Heaven
(Mt 6.19-21)
32 Uma qa tsawiniwyuṅwni tōnawhohyamu; pi Umuna umuy moṅwtunatyat máqaniqey moṅwvasi’ta.
33 Uma hihta himuy’yuṅwe’ put huyayani; nen akw sinmuy ōokwatuwyani. Uma umuhk̇ahakiwuy ōveqatsit aw taṅatotani. Pan uma soñawnen umuhsivamoktukpuy qa sakwíiwṅwuqat nenṅem tutwani. Pi ōveqatsit aw uyiṅwu qa pákiṅwu, piw kwahya qa hihta hovalaṅwu.
34 Pi hakiy k̇ahakhimuat háqamniqw, hakiy unaṅwaat piw pepniṅwu.
Watchful Servants
35-37 Hakim tahtaqt moṅwiy haqam nāṅuiwhqat aṅqw áhoyniqat nuhtayyuṅqamuy amún uma kwewk̇ahk̇aṅw, umuhqöhiy úwikni’yuṅwni. Noqw ason pam ahoy pite’, pöṅö́ṅöykinaqw, puma nuhtayyuṅwe’, eṅem súhötaye’, pas hahlayhpit epyani. Pas antsa nu umumi paṅqawni: Soon pam qa hihta akw namuptat, amumi tunösvoñahtat, pumuy nopni’tani.
38 Noqw kurs pam suhtokilnasavehaqam, sen talhahayiṅqw pite’, puma put nuhtayyuṅqat tuwaqw, pas puma tumal’a’yat hahlayhpit epyani.
39 Pu meh yanta, pi as ki’taqa hísatniqw uyiṅwu pítuniqat navoti’te’, soon qa tūwalani, nen soon put kīyat aw pákiniqw, pam pánani.
40 Pantaqw ōviy uma piw pās moṅwvas’iwyuṅwni. Taq uma nāt qa pan wūwantotaqw, nu’ Sinot Tiat pítuni.
The Faithful or the Unfaithful Servant
(Mt 24.45-51)
41 Pahsat pu Peter put aw paṅqawu: Tutuyqawha, ya um it lavayit itamumi‐sa lavayhti, sen pay pas sohsokmuy amumii?
42 Noqw Tutuyqawhqa paṅqawu: Noqw ya sen hak hakiy tumal’ayaat suan hinmaqat suan wuwni’taqa? Put moṅwíat haqaminiqe sohsok hihta himuy aw tunatyawtaniqat aw put tavit, tumalsuṅwamuyatuy aw put moṅwtapq, pam pumuy aṅsakis tunösmakiwayamuy pumuy huytani.
43 Noqw kurs put moṅwiat pite’, put nāt suan hinmaqw put tuwaqw, pam tumal’aya pas hahlayhpit epni.
44 Pas antsa nu umumi paṅqawni: Pas soon put moṅwíat qa sohsok hihta himuy aw put moṅwtapni.
45 Nīk̇aṅw kurs pam tumal’aya moṅwiat qa īts pítuniqat unaṅwpeq paṅqawe’, pahsat pay tumalsuṅwamuy, tahtaqtuy, pu momoymuy wuvahtivani; pu tūmoyk̇aṅw, hīhikwtive’, honaqkuyit akw hōnaq’iwtani.
46 Pu pam qa hin pan wūwank̇aṅw, moṅwiy qa nuhtay’taqw, pam pite’, put tumal’ayay ayo tūvani. Noqw pam nawus qatuptsiwni’yuṅqamuy amumum k̇ānavotni.
47 Pi i’ tumal’aya moṅwiy tunatyayat as navoti’k̇aṅw, hintaniqey qa pantsakt, piw tunatyayat qaan hintsak̇e’, hapi nawus wūhakis wuvahtiwmantani.
48 Nīk̇aṅw i’ hak put tunatyayat qa navoti’k̇aṅw, qaan hinme’, pay qa wūhakis wuvahtiwmantani. Pi i’ hak wūhaq hihta makiwhq, sinom tuwat put aw wūhaq tuṅlay’yuṅwni. Pu sinom hakiy aw hihta wūhaq noaye’, put aw wūhaq tuhtuiyamantani.
Jesus the Cause of Division
(Mt 10.34-36)
49 Soñawnen nu tūwaqatsit aw qȫhit tūvaniqe pitu. Noqw is as pay pam uwiwitani!
50 Nīk̇aṅw nawus nu nāt soñawnen hihta akw tuvoylatiwni. Nīk̇aṅw nu nāt put qa aṅ kuyve’, pas pavan sóontsaniwni.
51 Ya uma inumi yan wūwantota: Pam k̇a sinmuy qa hin unaṅwat yesniqat ōviy pitu, pan’i? Uma qa pan wūwantotani. Pi sinom qa súnahpa’yaniqat ōviy nu pitu.
52 Pi yahpiy haqahpiy hapi haqam sūkw kīve tsívotnihqam nātsikiwtamantani. Pahyom lȫqmuy amuhpewiniqw, pu lȫyöm payhkomuy amuhpewii.
53 Hakiy naat tiy ehpewhtimantani; pu tiat nay ehpewhtimantani. Yuat tiy mānat ehpewhtimantani; pu māna yuy ehpewhtimantani. Pu mö’wi’taqa mö’wiy ehpewhtimantani, pu’ mö’wi puwsuṅway yuyat ehpewhtimantani.
Understanding the Time
(Mt 16.2-3)
54 Pu piw pam sinmuy amumi paṅqawu: Uma tāvaṅqw ōmawuy kuyvaqw tutwe’, āpiy pay paṅqaqwaṅwu: Aṅqw yōyaṅ’u, kitotaṅwu; noqw antsa pantaṅwu.
55 Pu tatk̇aqw hūhukq uma paṅqaqwaṅwu: Kurs utuhuuni, kitotaṅwu; noqw antsa pantaṅwu.
56 Uma nawip’ew hinyuṅqamu, pay as uma tokpelat aṅ‐nik̇aṅw, pu tūwaqatsit aṅ hin sóniwhqat māmatsyaṅwunik̇aṅw, ya hintaqw ōviy haqe’ qalawmaqat uma qa māmatsya?
Settle with Your Opponent
(Mt 5.25-26)
57 Pu ya hinoqw uma hihta umuhhintsakpiy qa aw suan wūwaya?
58 Um hakiy uhpew’iwtaqat amum moṅwit awnen, nāt umuy awniqw um hin put amum namivöhikniqey qanātusi’tamantani; taq k̇a pam hakiy hin yukunaṅwuqat aw uṅ lölökintaqw, pam uṅ solāwamoṅwit aw noaqw, pam uṅ sivikimi pánani.
59 Nu ūmi paṅqawni: Pas um soon paṅqw yámakni; pas ason um hisat uhpöiy sohsok ep sisve’, pep pu’ paṅqw yámakni.