13
Na Gokolia na Mane e Rasavaginia na Vatuna na Uiti
(Marko 4:1-9; Luka 8:4-8)
1 Mi tana dani nogo ia, maia a Iesu e tuu me rutsu tania na vale ia, me baa i liligina na reku. Mi tana e totupuka i lao, laka ke sasanigira na tinoni.
2 Ma na toga danga sosongo ara saikolumai i konina. Te aia e tu tugua, me ba sage kesa tana uaqa, me totupuka i laona. Migira na toga ara tutuu moa i one.
3 Maia e gini aqo na gokolia, me turupatu vanigira danga na omea.
Me tsarivaganana: “E kesa na mane e vano na rasavaginiana na vatuna na uiti i laona nina uta.
4 Mi kalina aia e rasavaginia, mara visana na vatuna ara puka lee tana sautu. Mara lovotsuna na manu, mara tougira mara ganigira.
5 Mara visana na vatuna ara puka tana kao vatuvatuga. Mara vovodato tsaku lee, rongona e tau matolu dou na kao tana.
6 Mi kalina e papara na aso, me rangigira na kutsuna vaolu. Ma na rongona na lamuqira e tau tsuna ao dou tana kao, me tau oka mara makede lee.
7 Mara visana na vatuna ara puka i laona na itai kokonaga. Mi kalina ara vovodato, ma na itai kokonaga e pokotsavugira na volana na uiti, me gini utu kara dato dou.
8 Me visana na vatuna ara puka tana kao laka. Mi tana ara dato dou na uiti, mara molo vunguqira dou sosongo. Visana na vunguna ara tsaulia kesa sangatu na vatuna, visana ono sangavulu, visana tolu sangavulu.”
9 Ma Iesu e suilavaginia nina gokolia me tsaria, “!Eo, kamu rorongo dou, ti vaga kamu tamani kulimui!”
Ara Lavea na Rongona na Gokolia Ia
(Marko 4:10-12; Luka 8:9-10)
10 Migira gana duli ara veisuaa a Iesu, “?Egua ti o gini aqo moa na gokolia vaga ia, kalina igoe o goko vanigira na tinoni?”
11 Ma Iesu e gokovisu me tsaria, “Eo, vanigamu igamu, au vuresi makalia na manana e totu popoi tana gokolia ara kalea na Verana God, me tau vanigira igira.
12 Au tsarivanigamu, ti vaga kesa ke tamanina ke danga nogo, me sauba kara pabo vanigotoa, maia ke gini tamanina ke danga goto baa. Me ti vaga kesa ke tagara nogo sa nina omea, me sauba kara adiligi tania tsau tana omea tetelo lee aia e tamanina.
13 Iani nogoria na rongona te inau au gini aqo moa na gokolia kalina au sasanigira: rongona igira kara momoro rago, me utu nomoa kara reigadovia sa omea. Kara rorongo rago, me utu nomoa kara rongomigadovia, se kara padagadovia.
14 E gini laba vaga ia, rongona ke gini manatovu na omea Isaia na propete e katemai idanogoa kalina aia e tsaria na goko vaga iani:
‘Na tinoni girani sauba kara rorongo ma kara rorongo, me ke utu vanigira nomoa kara rongomigadovia;
me sauba kara momoro ma kara momoro, me ke utu vanigira nomoa kara reiagadovia.
15 Rongona e pono sosongo na tobaqira;
mara ponotia na kuliqira,
mara maturukapusia na mataqira.
Eo, ara nauvaganana ia rongona ara tau ngaoa kara morosiginia na mataqira,
ma kara rongomiginia na kuliqira,
ma kara padagadoviginia na tobaqira,
ti igira kara gini pilovisumai i koniqu inau,
ma kau maurisiginigira, e tsaria God.’
16 “!Me dou sosongo baa vanigamu igamu! Na matamui ara momoro, ma na kulimui ara rorongo.
17 Inau au tsaria na manana vanigamu. Ara danga na propete ma nina tinoni God ara ngao sosongolia na reiana na omea igamu amu reia, mara tau nomoa reia; ma na rongomiana na omea igamu amu rongomia, mara tau goto rongomia.
A Iesu e Nusirongona na Gokolia Ia
(Marko 4:13-20; Luka 8:11-15)
18 “Kamu rorongo dou, ma kamu pukua nagua na rongona na gokolia e kalea na mane e vano me rasavaginia na vatuna na uiti tana nina uta.
19 Igira ara rongomia na goko e kalea tana rongona na Verana God mara tau moa padagadovia, ara vaga moa na vatuna aia na mane e rasavaginia, mara puka lee tana sautu. Mi muri me labamai na tidao seko me veoligia na gokona aia God e tsukaa i tobaqira.
20 Migira na vatuna ara puka tana kao vatuvatuga, na papadana igira ara rongomia na gokona God, mara gini magemage tsaku na adiana.
21 Me tau moa lamuga kalavata i tobaqira. Ara tutunina kesa tana tagu tetelo moa, mi kalina e gadovigira na rota rongona ara tutunina na gokona God, mi tana igira ara tau tukakai, mara pukavisu lee.
22 Migira na vatuna ara puka tana itai kokonaga, na papadana igira ara rongomingao ragoa na gokona God, mara gini boe sosongo moa na omea ni lao eni, ma na kiliqolo danga. Ma na omea vaga ia e gini sugutia na gokona God i tobaqira, mara gini tau moloa na vuaqira dou.
23 Migira na vatuna ara puka tana kao dou, na papadana igira ara rongomia na gokona God, mara pukudoua i tobaqira. Igira nogoria na tinoni vaga gira ara molo vuaqira dangadanga: visana kesa saingaitu, visana ono sangavulu, me visana tolu sangavulu.”
Na Gokolia Tana Rongona Na Buruburu Seko
24 Ma Iesu e gini goko vanigira kesa goto na gokolia, me tsaria: “Na Verana God e vaga moa kesa na mane e baa me rasavaginia na vatuna na uiti laka i laona nina uta.
25 Mi muri me kesa tana bongi, kalina ara maturu sui na tinoni, me mai poi kesa ganagala na tamanina na uta, me rasavaginia na vuana na lei i laona na uta na uiti, me tuu, me tsogo.
26 Mi kalina ara kutsu mara dato na uiti mara tuturiga na vua, mara datosai kolua goto na lei.
27 Mi kalina igira nina maneaqo na tamanina na uta ara reia e vaga ia, mara mailaba i konina gaqira taovia mara veisuaa, ‘?Taovia, me laka e tau na vatuna na uiti laka segeni moa igoe o rasavaginia i laona nimu uta? ?Miava goto ara talumai igira na buruburu seko ara dato saikolua na uiti?’
28 Ma gaqira taovia e gokovisu vanigira me tsaria, ‘E tau ngatsu utu ke kesa nomoa gaqu gala ke nauvaganana ia.’ Migira ara veisuagotoa, ‘?Me gua, laka o ngaoa igami kami vano, ma kamu vutiligigira na lei?’
29 Ma na tamanina na uta e tsaria, ‘Laka. Mololea. Rongona ti vaga kamu vutiligia na buruburu seko, me sauba kamu vutigira kolua na uiti.
30 E dou ti kamu molokaira sui na uiti ma na lei kara ka datosai moa, poi ke tsau tana tagu na pipitsu. Mi tana ti inau kau tsaria vanigira ara pipitsu, laka kara ida talu kara vutiligigira na lei, ma kara ivogogira, ma kara tungigira tana lake. Mi muri ti kara tsako kolugira na uiti laka, ma kara mololakagira dou tana niqu salo.’ ”
Na Gokolia Tana Rongona Na Vatuna na Gai
(Marko 4:30-32; Luka 13:18-19)
31 Ma Iesu e gini goko vanigira kesa goto na gokolia, me tsaria: “Na Verana God e vaga moa na vatuna kesa na gai. Ma na vatuna na gai ia, e tetelo le pitsu.
32 Me kesa na mane e adia, me tsukaa i laona nina uta. Mi kalina e dato, me lia na gai loki. Migira na manu ara mai, mara aqosia na binuqira tana arana.”
Na Gokolia Tana Rongona na Isti
(Luka 13:20-21)
33 Ma Iesu e tsarivanigira kesa goto na gokolia: “Na Verana God e vaga na isti. Kesa na daki e adia na isti, me lalo koluginia kesa na turina na baeke na pulaoa. Ma na isti ia e naua nina aqo babaa, poi tsau kalina e subu, me dato popono na pulaoa.”
A Iesu e Gini Aqo Moa na Gokolia Kalina Aia e Sasanigira na Tinoni
(Marko 4:33-34)
34 A Iesu e gini aqo moa na gokolia kalina aia e goko vanigira na toga me tsaria vanigira na omea girani. Me tau goto ngaoa laka ke sasanigira tana goko lee moa, me ke tau gini aqo na gokolia.
35 Aia e gini nauvaganana ia, rongona ke gini manatovu na omea Isaia na propete e katemai idanogoa me tsaria:
“Kalina inau kau goko vanigira, me sauba kau gini aqo moa na gokolia.
Ma kau tsari makalia vanigira na omea ara totu popoi tuu mai nogo tana tuturigana na barangengo.”
A Iesu e Nusirongona na Gokolia Na Buruburu Seko
36 Ma Iesu e mololegira na toga, me ba sage kesa tana vale. Migira gana duli ara mai i konina, mara tsarivania, “Taovia, ko nusidoua vanigami nagua e kalea na gokolia tana rongona na buruburu seko.”
37 Ma Iesu e gokovisu vanigira me tsaria, “Na mane aia e rasavaginia na vatuna na uiti laka, aia nogoria na Dalena Tinoni.
38 Na uta, aia nogoria na barangengo. Na vatuna laka, igira nogo na tinoni ara tamanina na Verana God. Ma na buruburu seko, igira nogoria nina tinoni na tidao seko.
39 Ma na gala, aia e rasavaginia na vatuna na buruburu seko, maia nogoria na tidao seko. Na tagu na pipitsu, aia nogoria na tagu tana susuina na barangengo. Migira ara pipitsu, igira nogoria na angelo.
40 E vaga saikesa nogo kalina igira na tinoni ara aqo tana uta, ara vano mara karogira na buruburu seko, mara kodogira tana lake. Ke atsa vaga goto na omea sauba ke laba tana susuina na dani.
41 Na Dalena Tinoni sauba ke mologira nina angelo kara tsakoviligira na tinoni seko tania na Verana, igira nogo ara raqa sasiligira na tinoni tavosi te ara gini puka tana sasi, migira sui goto ara naua na omea e seko.
42 Me sauba kara tsonitsunagira tana lake e gaa me romaroma, i tana sauba kara ngangai me ke varaqe na livoqira.
43 Migira nina tinoni dou God, sauba kara maka vaga na aso tana Verana na Tamaqira i gotu. !Kamu rorongo dou ti vaga kamu tamani kulimui!”
Na Gokolia Tana Rongona na Moi E Totu Popoi i Laona na Kao
44 Ma Iesu e tsarigotoa vanigira: “Na Verana God aia e vaga saikesa moa na moi ara qilupoia tana kao i laona kesa na uta. Mi muri, me mai kesa na mane, me tavongangi tsodovulagia. Maia e gini magemage sosongo tobana, me tsaku e munuvisu doutugua. Me tuu me vano, me tsabirigira pipi na omea sui aia e tamanina, rongona ti ke gini tsodoa na qolo gana na voliginiana na kao ia. Mi muri, me visumai me voliginia na kao tana e totu na moi.
Na Gokolia Tana Rongona Na Matana na Davi
45 “Ma na Verana God e vaga goto kesa na mane e vano na laveaqira na matana na davi dou.
46 Mi kalina aia e ba tsodoa kesa na douna sosongo baa, maia e tuu me vano, me tsabirigira goto pipi nina omea sui aia e tamanina, rongona ti ke gini tsodoa na qolo gana na voliginiana. Mi muri maia e visumai, me voliginia na matana na davi dou sosongo ia.
Na Gokolia Tana Rongona na Vugo
47 “Na Verana God e vaga goto kesa na vugo ara adia igira visana na mane lavetsetse, mara ba tsonia i laona na reku. Me pipi na vatana na tsetse ara mai sogo i laona.
48 Mi kalina e danga nogo na vugo, mara raqatsaraa i one. Mara totupuka i lao, mara tsako vilitsagira na tsetse. Na douna ara molotsavugira i laona na kopeta. Migira na sekona, igira e tau dou na ganiana, ara tsoniligigira lee.
49 Eo, sauba ke laba vaga goto tana susuina na dani: igira na angelo sauba kara vano, ma kara tsako viligira na tinoni seko tanigira na douna,
50 ma kara tsonitsunagira i laona na lake e gaa me romaroma. Mi tana sauba kara ngangai, me ke varaqe na livoqira.”
Na Gini Aqo na Omea Pura Kolua na Omea Vaolu
51 Ma Iesu e veisuagira gana duli me tsaria, “?Laka igamu amu padagadovigira manana na omea girani inau au vasini tsaria vanigamu?”
Migira ara tsaria, “Eo.”
52 Maia e tsarivanigira, “Me ti ke vaga ia, me pipi na tarai na Ketsa, aia e lia nogo gaqu duli inau tana aqo matena na Verana God, aia e vaga kesa na mane e tamanina danga nina omea i valena, na omea pura ma na omea vaolu. Mi kalina aia e ngaoa na nauana kesa na aqo, maia e dona ke gini aqo na omea pura ara totu dou moa i valena, kolugotoa na omea vaolu aia e vasini moa adigira.”
Igira i Nasaret Ara Sove Tania a Iesu
(Marko 6:1-6; Luka 4:16-30)
53 Mi kalina a Iesu e gini goko sui na gokolia gira, maia e mololea tana nauna ia, me visutugua i Nasaret na verana segeni.
54 Mi tana aia e sasanigira na tinoni i laona na vale lotu. Migira sui ara rongomia ara gini novo loki mara tsaria, “?Miava sagata aia e adia na sasaga loki vaga ia? ?Miava goto e adia na susuliga gana na aqosiginiana na valatsatsa loki vaga gira?
55 ?Laka aia e tau na dalena moa na mane kamoda lee ngana? ?Ma ko Maria moa na tinana? ?Ma tu kulaqira moa a Iakobo, ma Iosepo, ma Simon ma Jude?
56 ?Me laka igira sui na vavinena ara tau totu kolugita ieni kalina? ?Me koegua sagata te aia e dona na omea sui vaga gira?”
57 Mi tana, migira ara sove saikesa tania, mara tau goto ngaoa na rongomiana.
Ma Iesu e tsarivanigira, “Kesa na propete ara padalokia na tinoni pipi sui tana vera. Migira segeni moa gana verakolu ma na kamana ara tau padalokia.”
58 Ma Iesu e tau aqosia ke danga na valatsatsa i Nasaret, rongona na tinoni ni tana ara tau lelee tutunina.