12
1 Καὶ ἤρξατο αὐτοῖς ἐν παραβολαῖς ⸂λέγειν,⸃ Ἀμπελῶνα ⸉ἐφύτευσεν ἄνθρωπος,⸊ καὶ περιέθηκεν φραγμόν, καὶ ὤρυξεν ὑπολήνιον, καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον, καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήμησεν.
2 Καὶ ἀπέστειλεν πρὸς τοὺς γεωργοὺς τῷ καιρῷ δοῦλον, ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ ⸂τοῦ καρποῦ⸃ τοῦ ἀμπελῶνος.
3 ⸂Οἱ δὲ λαβόντες αὐτὸν⸃ ἔδειραν, καὶ ἀπέστειλαν κενόν.
4 Καὶ πάλιν ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς ἄλλον δοῦλον· κἀκεῖνον ⸋λιθοβολήσαντες⸌ ἐκεφαλαίωσαν, καὶ ⸂ἀπέστειλαν ἠτιμωμένον.⸃
5 Καὶ ⸋πάλιν⸌ ἄλλον ἀπέστειλεν· κἀκεῖνον ἀπέκτειναν· καὶ πολλοὺς ἄλλους, ⸂τοὺς μὲν δέροντες, τοὺς⸃ δὲ ἀποκτένοντες.
6 Ἔτι ⸋οὖν⸌ ⸉ἕνα υἱὸν ἔχων ἀγαπητὸν ⸋2αὐτοῦ,⸊⸌ ἀπέστειλεν ⸋3καὶ⸌ αὐτὸν ⸉2πρὸς αὐτοὺς ἔσχατον,⸊ λέγων ὅτι Ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου.
7 Ἐκεῖνοι δὲ οἱ γεωργοὶ ⸉εἶπον πρὸς ἑαυτοὺς⸊ ὅτι Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος· δεῦτε, ἀποκτείνωμεν αὐτόν, καὶ ἡμῶν ἔσται ἡ κληρονομία.
8 Καὶ λαβόντες ⸉αὐτὸν ἀπέκτειναν,⸊ καὶ ἐξέβαλον ⸆ ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος.
9 Τί ⸋οὖν⸌ ποιήσει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος; Ἐλεύσεται καὶ ἀπολέσει τοὺς γεωργούς, καὶ δώσει τὸν ἀμπελῶνα ἄλλοις.
10 Οὐδὲ τὴν γραφὴν ταύτην ἀνέγνωτε, Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας·
11 παρὰ κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν;
12 Καὶ ἐζήτουν αὐτὸν κρατῆσαι, καὶ ἐφοβήθησαν τὸν ὄχλον· ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπεν· καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθον.
13 Καὶ ἀποστέλλουσιν πρὸς αὐτόν τινας τῶν Φαρισαίων καὶ τῶν Ἡρῳδιανῶν, ἵνα αὐτὸν ἀγρεύσωσιν λόγῳ.
14 ⸂Οἱ δὲ ἐλθόντες⸃ λέγουσιν αὐτῷ, Διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ, καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός· οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων, ἀλλ᾽ ἐπ᾽ ἀληθείας τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ διδάσκεις· ἔξεστιν ⸉κῆνσον Καίσαρι δοῦναι⸊ ἢ οὔ;
15 Δῶμεν, ἢ μὴ δῶμεν; Ὁ δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὴν ὑπόκρισιν εἶπεν αὐτοῖς, Τί με πειράζετε; Φέρετέ μοι δηνάριον, ἵνα ἴδω.
16 Οἱ δὲ ἤνεγκαν. Καὶ λέγει αὐτοῖς, Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ, Καίσαρος.
17 ⸂Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς⸃ εἶπεν ⸋αὐτοῖς,⸌ ⸉Ἀπόδοτε τὰ Καίσαρος⸊ Καίσαρι, καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ. Καὶ ⸂2ἐθαύμασαν⸃ ἐπ᾽ αὐτῷ.
18 Καὶ ἔρχονται Σαδδουκαῖοι πρὸς αὐτόν, οἵτινες λέγουσιν ἀνάστασιν μὴ εἶναι· καὶ ⸂ἐπηρώτησαν⸃ αὐτόν, λέγοντες,
19 Διδάσκαλε, Μωσῆς ἔγραψεν ἡμῖν, ὅτι ἐάν τινος ἀδελφὸς ἀποθάνῃ, καὶ καταλίπῃ γυναῖκα, καὶ ⸂τέκνα μὴ ἀφῇ,⸃ ἵνα λάβῃ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα ⸋αὐτοῦ,⸌ καὶ ἐξαναστήσῃ σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ·
20 ἑπτὰ ἀδελφοὶ ἦσαν· καὶ ὁ πρῶτος ἔλαβεν γυναῖκα, καὶ ἀποθνῄσκων οὐκ ἀφῆκεν σπέρμα·
21 καὶ ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτήν, καὶ ἀπέθανεν, ⸂καὶ οὐδὲ αὐτὸς ἀφῆκεν⸃ σπέρμα· καὶ ὁ τρίτος ὡσαύτως.
22 Καὶ ⸂ἔλαβον αὐτὴν οἱ ἑπτά, καὶ⸃ οὐκ ἀφῆκαν σπέρμα. ⸂2Ἐσχάτη⸃ πάντων ⸉ἀπέθανεν καὶ ἡ γυνή.⸊
23 Ἐν τῇ ⸆ ἀναστάσει, ⸂ὅταν ἀναστῶσιν,⸃ τίνος αὐτῶν ἔσται γυνή; Οἱ γὰρ ἑπτὰ ἔσχον αὐτὴν γυναῖκα.
24 ⸂Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς,⸃ Οὐ διὰ τοῦτο πλανᾶσθε, μὴ εἰδότες τὰς γραφάς, μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ;
25 Ὅταν γὰρ ἐκ νεκρῶν ἀναστῶσιν, οὔτε γαμοῦσιν, οὔτε γαμίσκονται, ἀλλ᾽ εἰσὶν ὡς ἄγγελοι ⸋οἱ⸌ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
26 Περὶ δὲ τῶν νεκρῶν, ὅτι ἐγείρονται, οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῇ βίβλῳ Μωσέως, ἐπὶ ⸂τοῦ⸃ βάτου, ⸂2ὡς⸃ εἶπεν αὐτῷ ὁ θεός, λέγων, Ἐγὼ ⸂3ὁ θεὸς Ἀβραάμ, καὶ ὁ θεὸς Ἰσαάκ, καὶ ὁ θεὸς Ἰακώβ;⸃
27 Οὐκ ἔστιν ⸋ὁ⸌ θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ⸋2θεὸς⸌ ζώντων· ⸋3ὑμεῖς οὖν⸌ πολὺ πλανᾶσθε.
28 Καὶ προσελθὼν εἷς τῶν γραμματέων, ἀκούσας αὐτῶν συζητούντων, ⸂εἰδὼς⸃ ὅτι καλῶς ⸉αὐτοῖς ἀπεκρίθη,⸊ ἐπηρώτησεν αὐτόν, Ποία ἐστὶν ⸂2πρώτη πάντων ἐντολή;⸃
29 ⸂Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπεκρίθη⸃ ⸋αὐτῷ⸌ ὅτι Πρώτη ⸂2πάντων⸃ τῶν ἐντολῶν, ⸆ Ἄκουε, Ἰσραήλ· κύριος ὁ θεὸς ⸂3ἡμῶν,⸃ κύριος εἷς ἐστίν·
30 καὶ ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐξ ὅλης ⸋τῆς⸌ καρδίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου. ⸋2Αὕτη πρώτη ἐντολή.⸌
31 ⸋Καὶ⸌ δευτέρα ⸋2ὁμοία⸌ αὕτη, Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. Μείζων τούτων ἄλλη ἐντολὴ οὐκ ἔστιν.
32 ⸋Καὶ⸌ εἶπεν αὐτῷ ὁ γραμματεύς, Καλῶς, διδάσκαλε, ἐπ᾽ ἀληθείας εἶπας ὅτι εἷς ἐστιν, ⸆ καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλος πλὴν αὐτοῦ·
33 καὶ τὸ ἀγαπᾷν αὐτὸν ἐξ ὅλης ⸋τῆς⸌ καρδίας, καὶ ἐξ ὅλης τῆς συνέσεως, ⸋2καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς,⸌ καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος, καὶ τὸ ἀγαπᾷν τὸν πλησίον ὡς ἑαυτόν, ⸂πλεῖόν⸃ ἐστιν πάντων τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ ⸆ θυσιῶν.
34 Καὶ ὁ Ἰησοῦς ἰδὼν ⸋αὐτὸν⸌ ὅτι νουνεχῶς ἀπεκρίθη, εἶπεν αὐτῷ, Οὐ μακρὰν εἶ ἀπὸ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. Καὶ οὐδεὶς οὐκέτι ἐτόλμα αὐτὸν ἐπερωτῆσαι.
35 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς ἔλεγεν, διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ, Πῶς λέγουσιν οἱ γραμματεῖς ὅτι ὁ χριστὸς υἱός ⸉ἐστιν Δαυίδ;⸊
36 Αὐτὸς ⸋γὰρ⸌ Δαυὶδ εἶπεν ἐν ⸂πνεύματι ἁγίῳ,⸃ ⸂2Λέγει⸃ ⸋2ὁ⸌ κύριος τῷ κυρίῳ μου, Κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ⸂3ὑποπόδιον⸃ τῶν ποδῶν σου.
37 Αὐτὸς ⸋οὖν⸌ Δαυὶδ λέγει αὐτὸν κύριον· καὶ πόθεν ⸉υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν;⸊ Καὶ ὁ πολὺς ὄχλος ἤκουεν αὐτοῦ ἡδέως.
38 Καὶ ⸂ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ,⸃ Βλέπετε ἀπὸ τῶν γραμματέων, τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν, καὶ ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς,
39 καὶ πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς, καὶ πρωτοκλισίας ἐν τοῖς δείπνοις·
40 οἱ κατεσθίοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· οὗτοι λήψονται περισσότερον κρίμα.
41 Καὶ καθίσας ⸋ὁ Ἰησοῦς⸌ ⸂κατέναντι⸃ τοῦ γαζοφυλακίου ἐθεώρει πῶς ὁ ὄχλος βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον· καὶ πολλοὶ πλούσιοι ⸂2ἔβαλλον⸃ πολλά.
42 Καὶ ἐλθοῦσα μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν λεπτὰ δύο, ὅ ἐστιν κοδράντης.
43 Καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, ⸂λέγει⸃ αὐτοῖς, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἡ χήρα αὕτη ἡ πτωχὴ πλεῖον πάντων ⸂2βέβληκεν⸃ τῶν ⸂3βαλλόντων⸃ εἰς τὸ γαζοφυλάκιον·
44 πάντες γὰρ ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον· αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν, ὅλον τὸν βίον αὐτῆς.