13
The temple will be destroyed
Καὶ ἐκπορευομένου αὐτοῦ ἐκ τοῦ ἱεροῦ, λέγει αὐτῷ εἷς* τῶν μαθητῶν αὐτοῦ· «Διδάσκαλε, ἴδε, ποταποὶ λίθοι καὶ ποταπαὶ οἰκοδομαί Καὶ ἀποκριθεὶς Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· «Βλέπεις ταύτας τὰς μεγάλας οἰκοδομάς; Οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθῳ,§ ὃς οὐ μὴ καταλυθῇ
The Olivet Discourse
The end of the age
Καὶ καθημένου αὐτοῦ εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν κατέναντι τοῦ ἱεροῦ, ἐπηρώτων* αὐτὸν κατ᾿ ἰδίαν Πέτρος καὶ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης καὶ Ἀνδρέας· «Εἰπὲ ἡμῖν, πότε ταῦτα ἔσται; Καὶ τί τὸ σημεῖον ὅταν μέλλῃ πάντα ταῦτα συντελεῖσθαι δὲ Ἰησοῦς ἀποκριθεὶς§ αὐτοῖς ἤρξατο λέγειν·* «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ. Πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, λέγοντες ὅτιἘγώ εἰμι,› καὶ πολλοὺς πλανήσουσιν. Ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων, μὴ θροεῖσθε· δεῖ γὰρ γενέσθαι, ἀλλ᾿ οὔπω τὸ τέλος. Ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ§ ἔθνος, καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν· καὶ* ἔσονται σεισμοὶ κατὰ τόπους, καὶ ἔσονται λιμοὶ καὶ ταραχαί. Ἀρχαὶ§ ὠδίνων ταῦτα.
»Βλέπετε δὲ ὑμεῖς ἑαυτούς, παραδώσουσιν γὰρ* ὑμᾶς εἰς συνέδρια καὶ εἰς συναγωγὰς δαρήσεσθε, καὶ ἐπὶ ἡγεμόνων καὶ βασιλέων ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ, εἰς μαρτύριον αὐτοῖς. 10 Καί, εἰς πάντα τὰ ἔθνη δεῖ πρῶτον§ κηρυχθῆναι τὸ εὐαγγέλιον. 11 Ὅταν δὲ* ἄγωσιν ὑμᾶς παραδιδόντες, μὴ προμεριμνᾶτε τί λαλήσετε§ μηδὲ μελετᾶτε.* Ἀλλ᾿ ἐὰν δοθῇ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ, τοῦτο λαλεῖτε, οὐ γάρ ἐστε ὑμεῖς οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον.
12 »Παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον, καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς. 13 Καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου· δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται.
The Great Tribulation
14 »Ὅταν δὲ ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως, τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Δανιὴλ τοῦ προφήτου,§ ἑστὼς* ὅπου οὐ δεῖ»— ἀναγινώσκων νοείτω—«τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη. 15  δὲ ἐπὶ τοῦ δώματος μὴ καταβάτω εἰς τὴν οἰκίαν, μηδὲ εἰσελθέτω§ ἆραί τι ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ. 16 Καὶ εἰς τὸν ἀγρὸν ὢν* μὴ ἐπιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω ἆραι τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ. 17 Οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις. 18 Προσεύχεσθε δὲ ἵνα μὴ γένηται φυγὴ ὑμῶν χειμῶνος· 19 ἔσονται γὰρ αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι θλῖψις οἵα οὐ γέγονεν τοιαύτη ἀπ᾿ ἀρχῆς κτίσεως ἧς ἔκτισεν Θεὸς ἕως τοῦ νῦν, καὶ οὐ μὴ γένηται. 20 Καὶ εἰ μὴ Κύριος ἐκολόβωσεν§ τὰς ἡμέρας, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ· ἀλλὰ διὰ τοὺς ἐκλεκτούς, οὓς ἐξελέξατο, ἐκολόβωσεν τὰς ἡμέρας.
21 »Τότε* ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, ‹Ἰδού, ὧδε Χριστός,›Ἰδού,§ ἐκεῖ,› μὴ πιστεύσητε.* 22 Ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται, καὶ δώσουσιν σημεῖα καὶ τέρατα πρὸς τὸ ἀποπλανᾶν, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς. 23 Ὑμεῖς δὲ βλέπετε· ἰδού, προείρηκα ὑμῖν πάντα.§
The return of Christ
24 »Ἀλλ᾿* ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις, μετὰ τὴν θλῖψιν ἐκείνην, ‹ ἥλιος σκοτισθήσεται, καὶ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς· 25 καὶ οἱ ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ ἔσονται ἐκπίπτοντες, καὶ αἱ δυνάμεις αἱ ἐν τοῖς οὐρανοῖς σαλευθήσονται.› 26 Καὶ τότε ὄψονται τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν νεφέλαις μετὰ δυνάμεως πολλῆς καὶ δόξης. 27 Καὶ τότε ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ καὶ ἐπισυνάξει τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ§ ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων, ἀπ᾿ ἄκρου* γῆς ἕως ἄκρου οὐρανοῦ.
Parable of the fig tree
28 »Ἀπὸ δὲ τῆς συκῆς μάθετε τὴν παραβολήν· ὅταν ἤδη κλάδος αὐτῆς ἁπαλὸς γένηται§ καὶ ἐκφύῃ τὰ φύλλα, γινώσκεται* ὅτι ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν. 29 Οὕτως καὶ ὑμεῖς, ὅταν ταῦτα ἴδητε γινόμενα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστινἐπὶ θύραις. 30 Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ παρέλθῃ γενεὰ αὕτη μέχρις οὗ πάντα ταῦτα γένηται. 31  οὐρανὸς καὶ γῆ παρελεύσεται,§ οἱ δὲ λόγοι μου* οὐ μὴ παρέλθωσιν.
Watch!
32 »Περὶ δὲ τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὥρας οὐδεὶς οἶδεν, οὐδὲ οἱ ἄγγελοι οἱ§ ἐν τῷ* οὐρανῷ, οὐδὲ Υἱός, εἰ μὴ Πατήρ. 33 Βλέπετε, ἀγρυπνεῖτε, προσεύχεσθε. Οὐκ οἴδατε γὰρ πότε καιρός ἐστιν. 34 Ὡς ἄνθρωπος ἀπόδημος, ἀφεὶς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ καὶ δοὺς τοῖς δούλοις αὐτοῦ τὴν ἐξουσίαν, καὶ ἑκάστῳ τὸ ἔργον αὐτοῦ· καὶ τῷ θυρωρῷ ἐνετείλατο ἵνα γρηγορῇ. 35 Γρηγορεῖτε οὖν, οὐκ οἴδατε γὰρ πότε κύριος τῆς οἰκίας ἔρχεται§ὀψὲ μεσονυκτίου* ἀλεκτοροφωνίας πρωΐ 36 μὴ ἐλθὼν ἐξαίφνης εὕρῃ ὑμᾶς καθεύδοντας. 37  δὲ ὑμῖν λέγω, πᾶσιν λέγω· Γρηγορεῖτε
* 13:1 εις rell ¦ 1 εκ A,D [5%] CP 13:2 αποκριθεις ο ιησους f35 A(D) [30%] CP ¦ ~ 231 [68%] HF,RP,TR,OC ¦ 23 ℵB [1%] NU ¦ 1 W [0.5%] 13:2 ωδε f35 ℵB,D,W (21.1%) OC,NU ¦ — A (78.9%) HF,RP,CP,TR § 13:2 λιθω f35 A,D [90%] HF,RP,CP,TR ¦ λιθον ℵB,W [10%] OC,NU * 13:3 επηρωτων f35 D [96%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ επερωτων A [2%] ¦ επηρωτα ℵB,W [2%] NU 13:4 ειπε f35 A [96%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ειπον ℵB,D,W [4%] NU 13:4 παντα ταυτα συντελεισθαι f35 D [88%] HF,RP,TR,OC ¦ ~ 213 A [10%] CP ¦ ~ 231 ℵB [0.5%] NU ¦ 23 W [1%] § 13:5 αποκριθεις f35 A(D,W) [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB [1%] NU * 13:5 αυτοις ηρξατο λεγειν f35 A(W) [95%] HF,RP,CP,TR ¦ ~ 231 ℵB [2%] OC,NU ¦ ~ 213 [1%] ¦ 23 [1%] ¦ ~ ειπεν 1 D [1%] 13:6 γαρ f35 A,D [99.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB,W [0.5%] NU 13:7 γαρ f35 A,D [99.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB,W [0.5%] NU § 13:8 επι f35 A,D,W [95%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ επ ℵB [5%] NU ¦ two other variants * 13:8 και f35 A [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB,D,W [1%] NU 13:8 και f35 A(D) [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — B(W) [1%] NU ¦ ℵ omits five words [homoioteleuton] 13:8 λιμοι και ταραχαι f35 (96.8%) HF,RP,CP,TR,OC ¦ λοιμοι 23 (1.5%) ¦ 12 λοιμοι (0.4%) ¦ 12 λοιμοι 23 (0.5%) ¦ 12 W (0.1%) ¦ ~ 321 (0.1%) ¦ 1 καταραχαι A ¦ 1 B(D) (0.5%) NU ¦ three other variants (0.2%) ¦ long omission ℵ § 13:8 αρχαι f35 A [90%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ αρχη ℵB,D [10%] NU ¦ — W * 13:9 γαρ f35 ℵA [98.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — B [0.5%] NU ¦ και W [0.5%] ¦ ειτα D [0.5%] 13:9 εις συναγωγας rell ¦ εν ταις συναγωγαις αυτων OC 13:9 αχθησεσθε f35 [30%] some TRs ¦ σταθησεσθε ℵA,B,D,W [70%] HF,RP,CP,TR,OC,NU § 13:10 δει πρωτον f35 A [98.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ~ 21 B,D [1%] NU ¦ ~ προς τον λαον 1 ℵ ¦ ~ 2 δε 1 W [0.5%] * 13:11 οταν δε f35 A,W [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ~ και 1 ℵB,D [1%] NU 13:11 αγωσιν f35 ℵA,B,D,W [35%] NU ¦ αγαγωσιν [65%] HF,RP,CP,TR,OC 13:11 προμεριμνατε f35 ℵA,B,D,W [70%] HF,RP,CP,TR,OC,NU ¦ μεριμνατε [29%] ¦ three other variants [1%] § 13:11 λαλησετε f35 [35%] ¦ λαλησητε ℵA,B,D,W [65%] HF,RP,CP,TR,OC,NU * 13:11 μηδε μελετατε f35 A [97%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB,D,W [3%] NU 13:11 εστε υμεις rell ¦ ~ 21 [2%] OC 13:12 παραδωσει δε f35 A,W [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ~ και 1 ℵB,D [0.5%] NU ¦ 1 [0.5%] § 13:14 το ρηθεν υπο δανιηλ του προφητου f35 A [98%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ 12 δια 456 [1%] ¦ — ℵB,D,W [1%] NU * 13:14 εστως f35 [80%] HF,RP,OC ¦ εστος A [17.5%] CP,TR ¦ εστηκοτα ℵB [0.5%] NU ¦ εστηκος D [0.5%] ¦ στηκον W [1.5%] 13:15 δε f35 ℵA,W [99%] HF,RP,CP,TR,OC[NU] ¦ — B [0.5%] ¦ ~ και D [0.5%] 13:15 εις την οικιαν f35 A,D,W (96.3%) HF,RP,CP,TR,OC ¦ επι 23 (0.2%) ¦ 13 (0.4%) ¦ 123 αυτου (0.6%) ¦ — ℵB (2.6%) NU § 13:15 εισελθετω rell ¦ εισελθατω ℵA,D [1.5%] NU * 13:16 ων f35 A,W [97%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB,D [3%] NU 13:18 η φυγη υμων f35 A [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB(D)W [0.5%] NU ¦ ταυτη [0.5%] 13:19 ης f35 A,W [98.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ην ℵB,C [1%] NU ¦ — D [0.5%] § 13:20 κυριος εκολοβωσεν f35 A,C,D [98%] HF,RP,CP,TR ¦ ~ 21 ℵB [0.5%] OC,NU ¦ 2 W [0.5%] ¦ ο θεος 2 [1%] * 13:21 τοτε f35 [30%] RP ¦ και 1 ℵA,B,C,D,W [70%] HF,CP,TR,OC,NU 13:21 ιδου f35 A,C,D,W [99.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ιδε (ℵ)B [0.5%] NU 13:21 χριστος f35 ℵ(W) [40%] OC,NU ¦ 1 η A,C,D [60%] HF,RP,CP,TR ¦ 1 και B § 13:21 ιδου f35 A(W) [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ιδε (ℵ)B(D) [1%] NU ¦ — C * 13:21 πιστευσητε f35 [90%] TR ¦ πιστευετε ℵA,B,C,D,W [10%] HF,RP,CP,OC,NU 13:22 και f35 A,C,W [99.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB,D [0.5%] NU 13:23 ιδου f35 ℵA,C,D [99.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — B,W [0.5%] NU § 13:23 παντα rell ¦ απαντα A [5%] OC * 13:24 αλλ rell ¦ αλλα ℵB,C,D,W [1%] NU 13:25 του ουρανου εσονται εκπιπτοντες f35 [97%] HF,RP,CP,TR ¦ εκ 1234 [1%] ¦ εκ 123 πειπτοντες D ¦ ~ 3 εκ 124 A [0.5%] ¦ ~ 3 εκ 12 πιπτοντες ℵB,C [1%] OC,NU ¦ three other variations W [0.5%] 13:27 αυτου f35 ℵA,C [99.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — B,D,W [0.5%] NU § 13:27 αυτου f35 ℵA,B,C [98%] HF,RP,CP,TR,OC[NU] ¦ — D,W [2%] * 13:27 ακρου rell ¦ 1 της W [5%] OC 13:27 ακρου rell ¦ 1 του [5%] OC 13:28 ηδη ο κλαδος αυτης f35 ℵA,B,C,D (29%) (CP)NU ¦ ~ 4123 (50.2%) HF,RP,TR ¦ ~ 4231 (5%) OC ¦ ~ 1423 (2.7%) ¦ ~ 2341 (1.2%) ¦ ~ 423 W (8.4%) ¦ 234 (2.6%) ¦ 123 (0.6%) ¦ four other variants (0.2%) § 13:28 απαλος γενηται rell ¦ ~ 21 [2%] OC * 13:28 γινωσκεται f35 (D)W [25%] ¦ γινωσκετε ℵ(A,B)C [75%] HF,RP,CP,TR,OC,NU 13:29 ταυτα ιδητε f35 (W) [95%] HF,RP,CP,TR ¦ ~ 21 ℵA,B(C)(D) [5%] OC,NU 13:30 παντα ταυτα f35 A,D,W [95%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ~ 21 ℵB,C [5%] NU § 13:31 παρελευσεται f35 A,C,W [60%] HF,RP ¦ παρελευσονται ℵB,D [40%] CP,TR,OC,NU * 13:31 λογοι μου rell ¦ ~ εμοι 1 OC 13:31 παρελθωσιν f35 A,C(D)W [99.5%] HF,RP,CP,TR ¦ παρελευσονται ℵ(B) [0.5%] OC,NU 13:32 η f35 A [75%] HF,RP,CP ¦ 1 της B,C [15%] OC,NU ¦ και της ℵD,W [8%] TR ¦ και [2%] § 13:32 οι αγγελοι οι f35 A,C,W [95%] HF,RP,CP,TR ¦ 12 ℵD [5%] OC,NU ¦ αγγελος B * 13:32 τω f35 D [55%] CP ¦ — ℵA,B,C [40%] HF,RP,TR,OC,NU ¦ των [5%] 13:33 προσευχεσθε f35 [20%] ¦ και 1 ℵ [77%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ και προσευχεσθαι A,C,W (2.3%) ¦ προσευχεσθαι (0.2%) ¦ — B,D (0.6%) NU 13:34 και f35 A,W [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ — ℵB,C,D [1%] NU § 13:35 ερχεται f35 A,D,W [99%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ 1 η ℵB,C [1%] NU * 13:35 μεσονυκτιου f35 A,D [98%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ μεσονυκτιον ℵC [1%] NU ¦ μεσανυκτιον B,W ¦ μεσονυκτιω [0.5%] 13:37 α f35 A,W [96.5%] HF,RP,CP,TR,OC ¦ ο ℵB,C [3%] NU ¦ εγω D [0.5%]