8
1 aglaali Jesus utlautiniqsuq iñġiuramun atiliŋmun Olives-mik.
2 Uvlaakuagun uvlaatchaurami Jesus utlautilgiññiqsuq Jew-ŋuruat agaayyuvikpaŋatnun. Iñuich iñugiakpauraqtuat kattivigilgiññiġaat. Aasrii aquvitluni iḷisautiaqsiḷgiññiġai.
3 Aglaliqirit suli Pharisee-ŋuruat tikiutriñiqsut aġnamik aŋukkauruamik sayuŋałikun aasrii iluqaisa sivuġaatnun qichaqtitlugu.
4 Jesus-mun nipliġñiqsut, “Iḷisautrii! Una aġnaq aŋukkauruq sayuŋałikun.
5 Uvagut maliġutaksriusriaptikni Moses-ŋum tillisiqakkaŋatigut taatnasriq aġnaq iyaġaŋnik miḷuqtuġlugu tuqqutaksrauplugu. Qanuġli una aġnaq nipliutiginayaqpiuŋ?”
6 Taatnaġniġaat Jesus pitchaqługu iliŋich piqaġukkaluaqhutiŋ agvisiksramik. Aglaan Jesus sikitluni nunamun aglaŋniqsuq argaŋmiñik.
7 Taapkua apiqsruqtaqtuiñaaqsipmata, Jesus qichaqhuni nipliutiniġai, “Nallipsi killuqsaqsimaitchuam sivulliuluni iyaġaŋmik miḷuqsaqqaaġliuŋ.”
8 Taatnaqqaaqhuni sikitluni nunamun aglaaqsiḷgiññiqsuq.
9 Taamna tusraa'amitruŋ, taapkua iluqatiŋ aullaġniqsut atausriuttaaqhutiŋ aullaġniipḷutiŋ utuqqautluŋniġmikniñ, Jesus kisiŋŋuqługu aġnaġlu qichaqtuaq tarani.
10 Qichatqikhuni nipliutiniġaa aġnaq, “Naamiimma taipchua? Nalliataunniiñ tuqqutaksraġuġnivatin?”
11 Aġnam kiuniġaa, “Ii, Aŋuun! Nalliatnik israaqtaitchuŋa.” Jesus nipliutigaa, “Uvaŋaptuuq tuqqutaksraġuġumiñaitchikpiñ. Aullałhiñaaġuqtutin aglaan killuqsatqisruŋaqnak!”]
Jesus Qaumman Nunam Iñuiñun
12 Jesus-ŋum iñuich nipliutitqiŋñiġai, “Qaumaksrauruŋa nunam iñuiñun. Kisupayaam malikkumiña, qaumamik iñuunaqtuamik piññakkisiruq. Taatnaġuni iñuuniatqikkumiñaitchuq taaqtuakun.”
13 Pharisee-ŋuruat kiuniġaat, “Ilvich iḷisimarriqsimarutin ilipniłhiñaq, taatnaqługu iḷumutuugilguitchikput. Sumun atuġumiñaitchuq taamna.”
14 Jesus kiugai, “Taatniinġitchuq. Uqautigigaluaŋŋaġma uvamnik, nipliutipayaaġa iḷumutuuruq, takku iḷisimagiga nakitñaqtautilaaġa suli napmun aullaġniaqtilaaġa. Ilipsi iḷisimanġitchiksi nakiñ aggiqsilaaġa unniiñ napmuŋniaqtilaaġa.
15 Ilipsi atanniqsuiraqtusri iñułhiñaułikun, atanniġviaġautaitchuŋa kimun-unniiñ.
16 Aglaan atanniiruksrauniġuma atanniutiksraġa iḷumutuuniaqtuq, takku tamarrumuuna kisima inġitchuŋa, aglaan Aapauruam tuyuġirima piqasriqsuġaaŋa.
17 Aglausimaruq maliġutaksriusriapsitñi malġuulutik iḷisimarik atikpaknik uqautaak iḷumutuuginipḷugu.
18 Uvaŋa uvamnik iḷisimarriqsimaaqtuŋa suli Aapam tuyuġirima iḷisimarriqsimaaqmigaaŋa.”
19 Tamatkua apiqsruġniġaat, “Naami aapagikkan?” Jesus kiugai, “Nalugiptiguk Aapagalu. Iḷisimaniġupsitña, Aapagaptuuq iḷisimanayaġiksi.”
20 Jesus-ŋum taatnaġniġai tarani Jew-ŋuruat agaayyuvikpaŋatni iḷiraqaġvigiplugu pivigikkaŋatni. Aglaan nalliataunniiñ tigunġiññiġaa, takku tuqqutauviksraŋa tikiumanġitḷuni.
Jesus-ŋum Iḷumutuuruaŋułha
21 Jesus nipliutitqiŋñiġai, “Uvaŋa aullaqsaġumaruŋa. Pakiaqsigisigaluaġipsitña, aglaan tuqugisirusri killuuŋŋapsi natqiguttusriaqanġitchupsi. Atlaŋunġiḷḷusri, aullalguyumiñaitchusri aullaġviginiakkamnun.”
22 Jew-ŋuruat nipliġñiqsut, “Qanuqpa una, naaga iŋmiñik tuqunniaqpa? Takku nipliqsuq, ‘Aullaġumiñaitchusri aullaġviginiakkamnun.’ ”
23 Jesus kiugai, “Ilipsi maakŋaqtaurusri, aglaan pakmakŋaqtauruŋa. Ilipsi aggiqsauŋurusri marrumakŋa nunamiñ, aglaan nunamiqnisaunġitchuŋa.
24 Taatnaqhusri uqautigipsi killuliqirauŋŋapsi tuqugisiñipḷusri. Tuqugisipiaqtusri killuliqirauŋŋapsi ukpiġinġisuaġupsiuŋ ilaaŋutilaaġa.”
25 Taapkua apiqsruġniġaat, “Kisuuvichuvva?” Jesus kiugai, “Aullaġniisaqqaapiałhaniñ uqautigaluaġipsi kisuutilaamnik.
26 Iñugiaktuatigun nipliġḷuŋa isiḷġiġumiñaġaluaġipsi. Uvaŋa nipiqaqtuŋa nunam iñuiñun tusraakkałhiñamnik Ilaaniñ tuyuġirimniñ iḷumutuuruamiñ.”
27 Tamatkua kaŋiqsiñġiññiġaat uqautrisilaaqtiŋ Agaayyutikun Aapauruakun.
28 Taatnaqługich Jesus nipliutilgiññiġai, “Iñuum Iġñiŋa kivianikkupsiuŋ, iḷitchuġipmiḷugulu pigisigiksi ilaaŋutilaaġa, suli iñiqtaqaqtanġił̣iġa uvapkuiñaq aglaan nipiqałiġa Aapam kisimi iḷisauttutaagun.
29 Aasrii tuyuġiriga uvamni piqatauruq, Ilaan kisivripchanġitchaaŋa, takku ataramik quyalimaaġiga.”
30 Iñugiaktuat tusraaruat Jesus taatnaqman ukpiqsriñiqsut Ilaanik.
Qitunġai Abraham
31 Taatnaqługich Jesus nipliutiniġai Jew-ŋuruat ukpiqsriruat ilaanik, “Ilipsi iḷisauttutitka tupigituiñaġupsigik sivutmun, iḷumutun maliġuaqtiginiaġipsi.
32 Iḷumutuuruaq iḷitchuġiniaġiksi, iḷumutuułhum patchisaisitkisigaasri.”
33 Taapkua kiuniġaat, “Uvagut Abraham-ŋum kiñuviaġigaatigut. Kimununniiñ savaktaaġruumaitchugut. Uvvami qanuqpich nipliqavich ‘patchisaisitkisigaasri’ itna?”
34 Jesus nipliutiniġai, “Iḷumutuuruamik nipliutigipsi, kiñapayaaq killuqsaqtaqtuaq savaktaaġruliutraqtuq killuġmun.
35 Savaktaaġrugli nayuutitlaitchuq aŋayuqaaġiiñi ataramik, aglaan iġñiġuruaq nayuutiraqtuq.
36 Ilipsi Agaayyutim Iġñiŋan patchisaisitpasri, tarra nalupqinaitchuanik patchisaitkisirusri.
37 Iḷisimagiga Abraham-mun kiñuviaġiłiqsi, naagasuli tuqurviksraqsiuġipsitña, takku akuqtuumanġitḷugu iḷisauttutiga.
38 Uqautiqaqtuŋa Aapama qiñiqtitaŋanik uvamnun, aasriiḷi iñiqtaqaġaqtusri Aapapsitñiñ uqauttusriapsitñik.”
39 Tamatkua kiuniġaat, “Uvagut aapagigikput Abraham.” Jesus-ŋum kiuniġai, “Ilipsi iḷumun Abraham-ŋum qitunġaġikpasri, savaaqaġayaqtusri ilaatun.
40 Naagauvva tuqurviksraqsiuġipsitña, uqautigaluaqtitlusri iḷumutuuruamik tusraakkamnik Agaayyutmiñ. Abraham taatnaqsimaitchuq.
41 Ilipsi savaaqaqtusri Aapagikkapsi savaaŋiñik.” Tamatkua kiuniġaat, “Uvagut aapaiḷauŋunġitchugut. Aapa atausriq pigigikput, Agaayyun ilaa.”
Qitunġai Tuunġaum
42 Jesus kiugai, “Agaayyutmik iḷumun aapaqaġupsi piqpaginayaġipsitña, takku aggiqsauŋuruŋa Agaayyutmiñ, aasrii pakma uvaniitluŋa aggiñġitchuŋa uvapkuiñaq aglaan ilaan tuyuġipluŋa.
43 Suvaata kaŋiqsitḷaitpisiuŋ uqałiġa? Ilipsi naalaġniyummatiqanġitchiksi uqauttutiga.
44 Tuunġaum aapagikkapsi qitunġaġiplusri aasrii maliġutchiyumaruaŋuplusri aapagikkapsi kimmutaiñik. Aullaġniisaqqaapiałhaniñaglaan ilaa tuqqutchiruaruq. Ilaa tapiqsuusrimaitchuq tuŋaanun iḷumutuułhum ilaa piitḷuni iḷumutuuruamik iŋmiñi. Uqaqami saglumik iñiqtaqaġaqtuq takku sagluturuaŋupluni, sagluuqtuałipayaam aapagiplugu.
45 Uvaŋa iḷumutuuruamik uqautigipsi, taatnaqhusri ukpiġinġitchipsitña.
46 Kiñaunniiñ nipliḷguitchuq uvapkun iḷumutuġuġlugu killuuruaŋuniḷuŋa? Uvvami uqauti'apsi iḷumutuuruamik, suvaata ukpiġisrunġitpisitña?
47 Iñuum aggiqsuam Agaayyutmiñ naalaġnigai Agaayyutim uqautai. Ilipsi agaayutiqniqsaunġitḷusri naalaġniyummataitchusri.”
Jesus-lu Abraham-lu
48 Jew-ŋuruat kiuniġaat Jesus, “Uvagut nalauttugut nipliqapta ilvich Samaria-ġmiunipḷutin suli tuunġaqtaqaqhutin.”
49 Jesus kiuniġai, “Uvaŋa tuunġaqtaqanġitchuŋa. Aapaga kamagikkaġigiga aglaan kamakkutaitchipsitña.
50 Pakkiaġinġitchiga kamagikkaułiksraq uvapkuiñaq, aglaan atlam pakkiaġigaa kamanaqtitaułiksraġa, aasrii ilaa atanġuruq.
51 Iḷumutuuruamik nipliutigipsi, kisupayaam uqauttutitka tupigigumigich tuquyumiñaipiaqtuq.”
52 Jew-ŋuruat kiuniġaat, “Pakma nalupqiginġiġikput tuunġaqtaqałhiñ. Abraham sivuniksriqirillu tuqumarut, naagasuli uqaqtutin, kisupayaam tupigikpagu uqauttutin tuquyumiñaipiaġnipḷugu.
53 Uvagut sivulliaqput Abraham tuquaniksimaaqtuaq sulipsuuq sivuniksriqiripayaatlu. Kamanatlukkumavich Abraham-miñ? Kisuunasrukniaqpiñmiuvva ilvich?”
54 Jesus kiugai, “Uvapkuiñaq kamakkutiqaġniaġuma suutnauyumiñaitchuq. Aapamnik kamagiriqaqtuŋa, taavrumiŋa ilipsi Agaayyutiginitchapsitñik.
55 Aasriisuli iḷitchuġianiksimaitchiksi, aglaan uvaŋa iḷisimagiga Agaayyun. Uqaġuma Ilaa naluniḷugu sagluturuaŋuniaqtuŋa ilipsisun. Aglaan iḷisimallapiaġiga aasriiñ uqałha tupigiplugu.
56 Abraham-ŋum sivulliapsi ukpiqsrił̣iġmigun kaŋiqsipḷugu aggiġisił̣iġa nunamun quviatchautigikkaŋa suli qiñiġummiuqługu taimña uvluġa. Arguaqqutaiḷḷapiaqługu aggiġisił̣iġa ilaa quviasruktuq.”
57 Jew-ŋuruat kiuniġaat, “Malġukipiaq qulinik ukiuniksimaitchutinsuli aasiiñ qiñiqsimaniviuŋ Abraham?”
58 Jesus kiugai, “Iḷumutuuruamik nipliutigipsi, Sivuaniunniiñ Abraham-ŋum anił̣iksraŋan, inŋaniktuŋa.”
59 Tamatkua tigusriñiqsut iyaġaŋnik miḷuqtuġukługu, aglaan Jesus iriġniqsuq aasriiñ anipḷuni Jew-ŋuruat agaayyuvikpaŋatniñ.