7
Jesus-lu Aniqataiḷu
1 Tamarruma kiñuagun Jesus igliġniqsuq Galilee-mi, igliġummataiḷaqhuni Judea-mi, atakkii Jew-ŋuruat tuqqutchukługu.
2 Jew-ŋuruat niġiqpagvikaaŋata Palapkaat tikiyasriruq.
3 Uvvaasriiñ Jesus-ŋum nukatchiaŋiñ aŋutit nipliutiniġaat, “Uniḷḷugu mannaaq, aullaġiñ Judea-mun, ilviḷḷi maliġuaqtivich taamani qiñiġumigaat savaaq iñiqtaġikkan.
4 Kiñaunniiñ iriqsimatlaitchuq savaaġmigun iḷisimatqullapiaqami. Ilvich iñiqtaqaqtuami tamatkuniŋa, iluqaitñun iñuŋnun iḷitchuġipkaġiñ.”
5 Taatnaġniġaat nukatchiaŋiunniiñ ukpiqsriñġitḷutiŋ Ilaanik.
6 Jesus nipliutigai, “Piviksraġa nalaullugu tikiumanġitchuqsuli. Ilipsi aullałhiñaaŋurusri sumipayaaq.
7 Nunam iñuiñ uumigikkaġinġitchaasri uvaptun, atakkii uvaŋa uqausrimaplugich iñuuniałhat pigiił̣hagun.
8 Ilipsi niġiqpagvikaanukkitchi. Aullanġitchuŋa pakma atakkii aullaġviksraġa tikiumanġitchuqsuli.”
9 Taatna uqautilġaaqługich Galilee-mi ittuallaŋniqsuqsuli.
Jesus Niġiqpagvikaaŋani Palapkaatit
10 Aquagun nukatchiani niġiqpagvikaanuanikmata, Jesus-tuuq aullaġniqsuq sagviaqtusruŋaqani iñuŋnun, aglaan nalunautchipḷuni.
11 Jew-ŋuruat qiñiġniaġaluaġniġaat niġiqpagvikaaŋani itnaqhutiŋ, “Naamiimma taimña?”
12 Iñuich atqunaq uqaksraqtuniqsut Ilaagun, iḷaŋich uqaqhutiŋ iñullautaunipḷugu aasriiḷu iḷaŋich uqaqhutiŋ pigiiññipḷugu kinnitñiŋnipḷugu iñuŋnik.
13 Aglaan kia-unniiñ uqaksraqtutiginġiññiġaa sagviġḷugu, atakkii iqsipḷutiŋ Jew-ŋuruat sivulliuqtinik.
Jesus Iḷisautrił̣ha Niġiqpagvikaaŋani
14 Niġiqpagvikaaŋata avvaŋa atuumaanikman, Jesus utlautiniqsuq Jew-ŋuruat agaayyuvikpaŋatnun aasriiñ iḷisautriaqsipḷuni.
15 Jew-ŋuruat atqunaq quviġutchaŋniqsut nipliqhutiŋ, “Qanuqhuni una iñuk iḷisimaniqpa apai, iḷisaqsimaitchaluaqhuni?”
16 Jesus kiugai, “Iḷisauttutiga uvamniqnisaunġitchuq aglaan Agaayyutmiñ tuyuġirimniñ.
17 Kisupayaam piyummatiqaġumi maliguglugu Agaayyutim pisułha iḷisimatlagisigaa iḷisauttutma Agaayyutiqniqsaukmagaan naagaqaa uvamniqnisaukmagaan.
18 Iñuk nipiqaqtuaq iŋmigułhiñaq piññaŋniaġaqtuq kamagitchiułiksraġmiñik. Aglaan taamna kamanaqtitchiruaq tuyuġirimiñik iḷumutuuruq, ilaani piitchuq taŋiġiḷaaq.
19 Moses-ŋumliumaa qaitchitchaŋasri maliġutaksranik? Aglaan nallipsiunniiñ maliġutaksrapayaaq tupiginġitchaa. Suvaata tuqqutchumavisitña?”
20 Iñugiaktuat kiugaat, “Ilvich tuunġaqtaqaqtutin! Kia tuqqutchukpatin?”
21 Jesus kiugai, “Atautchimik quviqnaqtuamik savaaqaqama, iluqasri quviġusruutigigiksi.
22 Moses-ŋum tiliñigaasri iġñaurasri nalunaitŋutchiquplugich. Nalunaitŋutchiqsauviksraŋat nukatpiaġruich uvluq nalaurrutipman minġuiqsiaġviŋmun nalunaitŋutchiqsuurusri minġuiqsiaġviŋmi. Uvvasuli, taamna tillisiñ aullaġniiñġitchaluaqmiuq Moses-miñ aglaan sivulliapsitñiñ ilaan sivuani.
23 Nukatpiaġruk nalunaitŋutchikkautlaniqpan Jew-ŋuruat minġuiqsiaġviatni, Moses-ŋum maliġutaksraŋa navigunġiḷḷugu, suvaatami uumisuutivisitña iñuŋmik iłuaqsipkaiñipḷuŋa Jew-ŋuruat minġuiqsiaġviatni?
24 Atanniqsuiñasri sagvirautigułhiñaq qiññałhiñakun aglaan atanniqsuisitchi nalaunŋaruakun.”
Jesus Christ-ŋuva?
25 Jerusalem-miut iḷaŋich nipliġñiqsut, “Imñaunġitchaluaqpa iñuk ipchua tuqqutchukkaŋat?
26 Aasrii maaniittuq! Ilaa uqautriruq sagviqhuni. Naagauvva nalliatunniiñ akitñanġitchaat. Ipchua sivulliuqtit kaŋiqsiñġitchaluaqpatruŋ Christ-ŋuniḷugu?
27 Aglaan Christ aggiqpan, kia-unniiñ iḷisimayumiñaitchaa nakitñaqtaułha. Naagauvva iḷisimagikput uuma iñuum kisuŋnik aŋayuqaaqałha.”
28 Jesus iḷisautriñiġmiñi Jew-ŋuruat agaayyuvikpaŋatni nipliġñiqsuq nipitusripḷuni, “Ilipsi iḷitchiġipiaġaluaqpisitña? Kaŋiqsivisiuŋ nakitñaqtautilaaġa? Uvaŋa agginġitchuŋa uvapkuiñaq, aglaan tuyuġiriga iḷumutuuruq. Ilipsi nalugiksi.
29 Aglaan iḷisimagiga atakkii Ilaaniñ aggiqł̣uŋa, aasriiñ Ilaan tuyuġipluŋa.”
30 Tamatkuaguuq iñuich tiguyumagaluaġniġaat, aglaan kia-unniiñ tigunġiññiġaa takku Ilaan tigukkauviksraŋa tikitmanġitḷuni.
31 Iñugiakpauraqtuat ukpiqsriñiqsut Ilaanik, aasrii nipliqhutiŋ, “Taimña Christ aggiġumi, quviqnatluktuanik savaanik iñiqtaqaġisiva uuma iñuum iñiqtaŋiñiñ?”
Tigurit Tiliraurut Tigutquplugu Jesus
32 Pharisee-ŋuruat tusraa'amisigik, iñugiaktuat isivruaġutiqaqtuat ilaanik, iliŋich piqasriqhutiŋ qaukłiŋich agaayuliqsinik tuyuqaġniqsut qaunaksrinik tigutaaquplugu Jesus.
33 Jesus nipliġñiqsuq, “Uvaŋa nayuqtaullapsaaġaluaġupsi aullaġisiruŋa Ilaanun tuyuġirimnun.
34 Ilipsi pakiaqsigisigipsitña, aglaan paqitchumiñaitchipsitña, aasriiñ irviksramnun tikitchumiñaitchusri.”
35 Taatnaqman Jew-ŋuruat uqaaqsiḷgiññiqsut iŋmiknun, “Napmuŋniaqpa una iñuk uvaptiknun paqitchumiñaiññiva? Ilaa aullaġniaqpa Jew-ŋunġitchuat nunaaqqiatnun, Jew-ŋuruat iñuuniaġviatnun iḷisautityaġlugich Jew-ŋunġitchuat?
36 Uvvatakku nipliqsuq, ‘Ilipsi pakikkisigaluaġipsitña, aglaan paqitchumiñaitchipsitña.’ Nipliqsuqsuli, ‘Irviksramnun tikitchumiñaitchusri.’ Qanuqpami taatnaqami?”
Kuuŋi Iñuunaqtuam Imġum
37 Niġiqpagvikaam uvlua aqulliq nuimatluktauŋuniqsuq. Taavrumani uvlumi Jesus qichaqhuni nipliġñiqsuq nipitusripḷuni, “Kisupayaaq imiġukkumi utlautiluni uvaŋnun imiġli.
38 Atriḷugu aglausimaruat uqałhich, itna, ‘Kiñapayaaq ukpiqsriqpan uvapkun imġa suvliktuaġuġniaqtuq siḷatmun uummataaniñ.’ ”
39 Taatnaiḷipḷugu Jesus-ŋum uqautiginiġaa Ipqitchuaq Irrusriq akuqtuġniakkaŋat ukpiqsriruat ilaanik. Tarani taatnałhani Ipqitchuaq Irrusriq aatchuutaumaitḷunisuli, takku Jesus utiqsimaitḷunisuli pakmuŋa qiḷaŋmun.
Atinġirrun Iñuŋni
40 Iñugiaktuam iñuum tusraa'amitruŋ Jesus-ŋum uqałhi nipliġñiqsut, “Una tarra iñuk iḷumun taimña sivuniksriqiraupiaqtuq!”
41 Iḷaŋiḷḷi niplianiqsut, “Christ-ŋuruq (itnautauruamik Anniqsuqtimik).” Aglaali atlat itnaġniqsut, “Christ aggiġumiñaitchuq Galilee-miñ.
42 Agaayyutim uqałhich aglausimaruat itnaqtut Christ kiñuviaġigisiñipḷugu David-mun, suli anigisiñipḷugu Bethlehem-mi nunaaqqiani David-ŋum.”
43 Taatnaqhutiŋ igḷugiiksinniqsut iñugiaktuat piqusriqhutiŋ ilaanik.
44 Iḷaŋisa tiguyumagaluaġniġaat aglaan kia-unniiñ tigunġiññiġaa.
Ukpiqsriñġił̣hat Jew-ŋuruat Qaukłiich
45 Qaunaksrit utiġniqsut qaukłiŋich agaayuliqsinun suli Pharisee-ŋuruanun. Taapkua apiqsruġniġaich, “Suvaata uvuŋautinġitpisiuŋ?”
46 Qaunaksrit kiuniġaich, “Uvagut tusraavaaluktugut iñuŋmik taatna uqalgutigiruamik.”
47 Pharisee-ŋuruat nipliḷgiññiqsut, “Ilipsi kinnipchanġitchaluaqpisi?
48 Iḷitchuġimaitpisiuŋ nalliata sivulliuqtipsa suli Pharisee-ŋuruat ukpiqsriñġił̣hat Ilaanik?
49 Aglaan iñugaaġruich kisimiŋ ukpiġigaat. Tamatkua iñuich kaŋiqsimmataitchut maliġutaksranik Moses-kun. Taatnaqhutiŋ suksraunġiqsauyumaaqtut.”
50 Nicodemus-guuq iḷauniqsuq taapkunani qaukłiġñi suli Pharisee-ŋuruani. Taamna qiñiġiaqtuaq Jesus-mik sivuani, aasrii nipliġñiqsuq,
51 “Maliġutaksraġikkaptigun atanniipkatlaitchaatigut iñuŋmik tusraagaluaqnagu naagaqaa iḷitchuġigaluaqnagu sumik pisilaaŋa.”
52 Taapkua iḷaiñ kiuniġaat, “Uvva, Galilee-ġmiuŋupmivich? Iḷitchuġimaiññiqpiuŋ uqałhich aglausimaruat? Iḷisaġlugich aasriiñ kaŋiqsigisigiñ sivuniksriqirit aggiñġaqsimaił̣hat Galilee-miñ.”
Aġnam Aŋukkaułha Sayuŋałikun
53 [Tarani iluqatiŋ aŋiḷaaġniqsut,