28
Malta por taang
Ning emangpi salamat mida aadang taang iila muse, ni ateing hula, por angu ene Malta. Aabang ba Malta por taang enehe ang naung ini ning aada bot ning tarimat aaung-aaung. Aanuar hela angu ba bir etatabit kajavi, angu ebele ini oolol angu mi aad maveng ening ahuring, sengmuse ini niabanang hula niot aad huring angu eang. Paulus di iamulung aadeela valaping, senge metma aad huring angu taang mea. Aarunge ana aadeela angu metma aad huring angu taang mea sehi se, aad huring etutung angu ebele, mibaroti se duming nu aad omimi kaluar hela. Angmuse duming angu Paulus atang angu mi adang venghili sehi.
Malta enehe ang naung ini uuling ateing se duming angu Paulus atang angu mi adang venghili sehi muse, ini itat mateng hula, “Nehe anga, ana jasi ening iila. Nehe anga ana nehe ameang iila. Nuba ba jasi angu ening se, ana malekang ebili angu tevang. Ana tang taang aaminang angu eahalang iila aarunge, angase duming aing adang base ana malekang aamina!” 5-6 Nehe ang naung ini vengiomit hula, kabingdena maveng se, Paulus atang angu vavarang, niangse mibaroti se ana baat hela bot ana aamina.
Aarunge Paulus ana duming angu teret metma aad huring angu mi bia. Bot ana bae edira kabingdena rasa di niang. Angmuse, nehe ang naung vengbaing avalaluung, aarunge na iiba bae Paulus aing harak niang. Angmuse ini vengiomit hula, “Paulus angu aaneda!”
Mana angu bae eola niang angu, gubernur ehava bot emeke bira eele angu ue angmi. Gubernur angu ene, Publius. Ana ila oolol mi ning harak, sengmuse ana niajali senge hoa ehava mi mihi. Angu mi ana ning vengbalentat ved tue.
Uanguveng angu, gubernur imang ajajai angu ue dila tajoa, bot atou makara bae barinti niang. Paulus ana masot mida ekamar mi euuling, sengmuse ana atang metma nehe dila angu taang mea, senge aing vengsambajang. Angmuse ana mang mona tila. Ini uuling ateing se gubernur imang angu mona tila muse, nehe dila aabeung ang naung di ini iat Paulus ebele hoa. Ini abanang, senge ana ing ening mona. 10 Angmuse, nehe ang naung ini hula ibanang tarimakasi matubing anguba, ini iatang ooang baning hoa metma maninang.
Paulus iimal aalarit Malta eahalang senge Italia mi ila
11 Ni Malta mi mihit mi uuru tue, ila ooras umba eele bot aaribut eele angu vengbarinti. Uanguveng angu, kampal nu bendar Aleksandria mi hoa angu di ooras uumba angu omimi por angu taang teding. Kampal angu ene, Vaal Takohal,* se aaneda vaal takohal epatung angu ue kampal etiri angu taang tahi angu ebele. Angmuse, ni hula kampal angu taang mida, senge aalarit milalut Roma mi ila. Base, ni hula kampal taang mida muse, Malta enehe ang naung ini mod, bot na aabeung ba bae kampal taang niang angu ini baning hoa metma maninang.
12 Ni aalarit pati-pati, angmuse ni ila bendar Sirakusa ba Sisilia por taang angu mi. Ni angu mi teding mietang tue. 13 Angu mi, ni Sisilia eaadang angu amulung aalari, angmuse ni ila bendar Regium mi. Emitobang muse, eenar tang eoat boning eele angmuse ni alarit etatabit laju. Emietang aaru muse ni ila bendar Putioli eolol angu mi. 14 Ila angu mi muse, ni hela kampal angu eahalang, sengmuse ni ila angumi nehe omi Mutu Yesus vengaanamang ang naung ing aalaping. Ni ing harak muse, ini niajalit ila iabung mihi. Base ni angu mi mihit vengtahang mi ong nu. Seng angmuse, ni nia venglamal milalut Roma mi ila. 15 Nehe iomi Mutu Yesus vengaanamang ba Roma mi ang naung vengmee se, ni hula Roma mi ila muse, ini hoa via mi ning harak. Iiba angu ong Apius mi ning harak; bot eabeung angu mana nu ene, Aaring Mana Tue, angu mi ning harak. Paulus ana uuling ateing aulang muse, ana tarimakasi toang-toang vengbanang metma Lahatala enang, bot omi etatabit aanamang.
Paulus ana Roma mi
16 Ila Roma mi muse, [tentara ang naung ini bui enehe ang naung ing metma bui enehe eele angu atang miabaang.] Aarunge Paulus angu ini bae aing metma bui mi niang. Ini aing vengkilang, senge Paulus ana hava nu sevat mi mihi. Tentara nu ini aing gahing senge ot Paulus aing jaga. Tentara angu Paulus oleve iatang dadena angu nehe rante metma taing vengparta.
17 Ved tue sengmuse, Yahudi eboma ba angmi ang naung Paulus ana iarut hoa, senge aing harak. Ini hoa taing harak iila muse, Paulus ana iat hubait hula, “Kaku naung! Na ae anga mi, se nehe ang naung ini Yerusalem mi nadoi angu ebele. Na bae na iiba ening ahala niang aarunge ini nadoi sengmuse, ini naing metma Roma eparenta enehe eele angu atang mi abaang! Na bae na iiba ening metma pi bangsa angu lavang niang. Bot pihada elamal-etahi ba, pi tidat-timang ang naung iabung tarima tila angu di, na bae lavang niang. 18 Parenta enehe eele ana Yerusalem mi ne parkara angu vengurus ila. Aarunge, neahalang iiba hula hukung aamina naing vengbaa angu bae harak niang. Angu ebele ba ini hula naing ening lohi. 19 Aarunge Yahudi enehe eele ang naung, ini Roma eparenta enehe eele ana vengputus iilat hula naing ening lohi angu atobang, angu ebele na malekang hoa Roma mi senge neahalang ba ini vengbanang metma nadana angu, ini veng nadangtaaning. Na ening aulang, aarunge ne nomi bae hula ne lelang omi enehe ang naung ing ening ahala niang. 20 Parkara angu ebele ba na hoa anga mi anga. Nekaku naung na iing kumpul senge na iiat mateng hula ping ba Israel enehe ang naung pi tomi metma vengmea angu, eningse Raja ba Lahatala Ana vengpalai tila angu Aing gahing hoa. Aing ba eningse ping ening lohi, bot aabetang ejajehing angu metma mapinang. Angu ebele ba ini rante metma naing parta anga.”
21 Angmuse ini ebalet hula, “Ila anga vengjehi anga, surat Yudea mi hoa ba eeparkara anga metma veng niat hubai angu, ni bae nu tarima di jedung. Aulang di, pikaku naung ba Yerusalem mi hoa angu, ini bae eeparkara angu metma veng niat mateng niang. 22 Aarunge naba ba aana oomi metma vengaanamang angu ni sukat hula vengmee. Se taang-taang mi angu ni vengmee tilat hula, naba ba aana oomi metma vengaanamang angu, nehe ang naung ini vengbanang hula ahala angu ebele. Aarunge emolo angu tatalang se, ni bae ateing jedung. Base, aana nioang moling senge metma niat mateng hengi.”
23 Hama-hama tominu sengmuse, Paulus bot Yahudi eboma ang naung ini ved nu vengbanang, senge ini bot taing harak. Ila eved angu mi muse, nehe toang-rae hoa Paulus ehava mi taing vengkumpul. Angmuse Paulus ana iat mateng vengbanang tarang hula, “Lahatala Ana Eparenta pina. Senge Ana nehe ening lohi bot aabetang ejajehing metma ma inang angu.” Bot kuaveng ila ved baa angu, hur kokal ba boma Musa esurat mi bot Lahatala Ehurvala aabeung ang naung isurat mi angu, Paulus evengbanang tarang metma veng iat hubai, senge hula iomi angu abingit metma Yesus vengaanamang.
24 Ini Paulus emateng angu vengmee sengmuse, iiba angu iomi metma vengaanamang, aarunge iiba angu niang. 25 Ini iai metma tadanat aulang anguba nehe iiba angu ila. Nehe iiba ang naung ila sehi muse Paulus ana mateng hula, “Turang mi naba ba Lahatala ERoh hamulang metma boma Yesaya veng at hubai senge ana metma tidat-timang ang naung iat hubai tila angu, etabi. 26 Lahatala Ana vengbanang hula,
Aana ila lelang anga at hubait hula,
“Ne mateng angu eningse iini vengmeet alolang niang,
aarunge iini bae manggaratit kabingdena di niang!
Naba ba Na ening angu iini uuling ateing alolang niang,
aarunge iini bae eamulung niang.”
27 Se lelang anga iomi angu aanamang emenghula var aanamang angu edadenang angu ebele.
Iaver angu ini iat bae metma venghele niang iila!
Bot ieng angu di, ini vengtering etatabi angu ebele!
Vengkilang senge ini ekang vengmee ekang;
Bot vengkilang senge ieng angu ekang uuling ateing ekang.
Bot vengkilang senge ini aabetat iomi angu ba eamulung.
Ila ini bae aabetang aaung-hama evia ateing niang, base ini bae bale Ne bele hoa niang iila,
Base, tatalang senge eningse Na ing ening ini aabetat aaung-hama?ꞌ ”
28 Evengtahi mi angu Paulus ana mateng hula, “Base alang, kaku naung! Iini malekang ateing hula, angase bangsa aabeung ba bae Yahudi niang ang naung di, Lahatala Ana vengharakat hula ing ening lohi, senge aabetang ejajehing angu metma mainang angu nehe metma veng iat hubai tila base eningse ini Aing venghele.” 29 [Paulus mateng aulang sengmuse, nehe ang naung emangpi ila mana angu eahalang. Aarunge ini bae tominu niang, se naba ba Paulus ana vengbanang angu ini veng iai metma tadana angu ebele.]§
30 Paulus ana Roma mi hava nu seva angu mi mihit ila mitung aaru. Nehe emangpi ba ebele hoa angu, ana etatabit sanang bot ing tarima.
31 Paulus ana iat mateng hula, “Lahatala Ana Eparenta pina tila. Senge Ana nehe ening lohi bot aabetang ejajehing metma ma inang.” Bot Mutu Yesus Evia Aabetang angu di Paulus ana metma iavomung-iapahang. Paulus ana baranit mateng tarang, se na iiba bae aing sakang niang angu ebele.
Nimang Topilus ba oomi aaung. Ne sarenta angu ila anga mi jehi.
Naing ba, Lukas
* 28:11 Nehe angmi ang naung iagama eamulung se, vaal takohal angu iene Kastor bot Poluks. Oleve angu, aaneda ba kampal enehe ang naung ini somba. Patung angu emenghula je ebegara edadenang. 28:15 Ong Apius angu Roma eola, oma kilo ari bititu. Aaring Mana Tue eola angu, kilo ari iising belta tue. 28:16 a: Yunani ehur tura iiba angu, hur kokal ba kurung omi mi angu bae hurak niang. 28:16 Kisah Para Rasul 28:20 28:19 Kisah Para Rasul 25:11 28:27 Yesaya 6:9-10 § 28:29 Hur kokal anga bae Yunani ehur tura hurak aaedeng angu mi niang.