27
Ini Paulus at Roma mi ila
Seng angmuse, gubernur Festus ana vengputus hula Paulus aing ot Roma mi ila raja eele Keser angu apangaadang mi senge, eparkara angu angmo mi vengputus. Angmuse Paulus bot nehe bui mi inang aaedeng angu ana ing metma tentara enehe eele nu ene Yulius angu atang mi abaang, senge ana iat propinsi Italia mi ila. Yulius angu, tentara ba raja eele Keser aing jaga angu enehe ba nu. Uanguveng angu, naing ba (Lukas) di Paulus iimal iat hama-hamat ila. Bot nehe nu, ene Aristarkus, aing angu bendar Tesalonika ba propinsi Makedonia mi angu enehe, andi iat hama-hamat ila. Ning emangpi kampal nu bendar Adramitium mi hoa angu hila. Kampal elamal angu mana toang ba propinsi Asia mi ang eoolol angu, eningse kampal angu mi teding.
Ni aalarit Kaisarea eahalang senge, emitobang muse, ni ila bendar Sidon mi. Yulius ana Paulus aing ening aaung-aaung, bot ana at hubait hula, ana bisa aadang taang hela senge eserang ang naung iuuling. Eomi hula, aulang senge naba ba kampal taang bae Paulus aing veng niang angu, eningse eserang ang naung ini metma ma enang.
Seng angmuse, ning emangpi bot bale kampal hila senge aalari. Aarunge eenar etatabit eelet niapang oat hoa, anguba kampal angu niantase bae lamal niang. Angmuse ini kampal angu belo, senge Siprus por amulung aalari, aulange eenar ba niapang oat hoa angu venghabal. Angmuse, ni angmi aalarit propinsi Kilikia bot propinsi Pamfilia eomi oa angu mi, tang angu akahit ila. Ni aalarit ila bendar Mira ba Likia mi angu mi. Ila angu mi muse, ning emangpi hela kampal angu eahalang. Tentara Yulius ana Mira mi kampal aabeung aalaping senge ni aalarit Italia mi ila angu. Angmuse ana kampal nu bendar Aleksandria mi hoa senge aalarit Italia mi ila angu harak. Angmuse ana ning emangpi niat kampal angu taang mida.
Ni aalarit eluung mietang aaedeng iila, aarunge kampal angu bae lamal aaung niang, se eenar etatabit eelet niapang oat hoa angu ebele. Ni aalarit etatabit pati, anguba niantase ila bendar Knidus abung. Aarunge eenar angu jedung boning eele sehi, base ni aalarit Kreta por adang ila, senge eenar eele angu venghabal. Aulang sengmuse, ni aming nu, ene Salmone angu lakal. Ni Kreta por eadang amulung aalari angu etatabit susa senge ila aming angu lakal, angmuse ni ila mana nu ene oolol Aalus angu mi. Mana angu bendar Lasea abung.
Angu mi, kampal emataros ang naung ini miarit kabingdena, se ini aalari angu etatabit luung iila, aarunge bae ila Italia mi jedung angu ebele. Uanguveng angu, nehe Yahudi ang naung ived eele Ahalang Vengaahi Harak angu ejol lakal iila.* Ved eele ejol angu lakal iila base, evengbanang hula, ooras eenar eele, bot uumba eele ejol hoa iila. Angmuse kampal emataros ang naung ini itadang taaning hula, aalarit milalu, ee jedung. Vengmeet aulang muse, Paulus ana mateng hula, 10 “Nekaku naung. Na banang mateng kabingdena. Na ateing se hula pi aalarit milalu se, eningse pi susa toang harak, eningse kampal anga hola, naosing ang naung ue niang, bot eningse ping emangpi aamina.” 11 Aarunge tentara enehe eele angu ana omi metma nehe ba uuling pina bot kampal emanaing angu ba vengaanamang, senge ana eat bae Paulus emateng angu venghele niang. Se ini vengiomit hula aalarit milalut ila bir angu eahalang angu ebele. 12 Esakang benang ba, oolol Aalus angu, ooras uumba eele se, kampal bae angu mi teding aaung niang. Angu ebele ing evengtoang vengjalit hula, ni aalarit milalu senge ila bendar Feniks mi teding. Ini vengiomit hula, eningse, ooras uumba eele angu, ning emangpi angu mi mihi. Bendar Feniks angu, Kreta por angu eoolol aalus, se oolol angu eenar eele ved baang oat hoa bot tang eoat hoa di, Kreta por angu venghabal, base uumba eele di bae ping harak niang.
Aaribut eele tang taang
13 Eenar tang eoat aput balea-balea, angmuse ini vengiomit hula ini bisa eenar angu baning aalarit bendar Feniks mi ila. Angmuse ini itat mateng hula, “Anga eenar aaung iila. Base aaung ba pi aalari!” Angmuse ini livang abingi, bot aalal at mida, sengmuse ni aadang amulung aalari. 14-15 Aarunge ni bae aalarit luung di jedung se, mibaroti se aaribut eele hoa. (Ba nehe ene maveng hula, ꞌeenar ved danangoa mi aadang taang boning hoaꞌ), sengila ba ni kampal angu vengbaa. Kampal emataros ang naung ini bae kampal etiri angu belot jadi niang, angmuse ini mang vengkilang, senge kampal angu teding aaribut eele eboning angu eamulung.
16 Ni teding uumba angu eamulung aulang, ila por kiki nu ene, Kauda angu abung. Uanguveng angu, kampal esekoci angu jedung sar vengkobong, kampal ealap abung angu mi. Angmuse sekoci angu ini masiring etatabit susa senge at kampal taang mida. 17 Sekoci angu ini at mida kampal taang iila muse, ini sar metma kampal eboa angu balaal migoleng, senge kampal angu ekang pehak ekang. Ini bot iuangmarit hula, misavaka uumba eele kampal angu at ila Afrika mi Sirtis ebahi patang angu taang mida patang mihi. Base ini livang at hela tang mi hele, senge kampal elamal angu ening apati.
18 Aaribut eele tahi anguba uumba eele di ni kampal angu vengbaa. Base emitobang muse, kampal emataros ang naung ini kampal enaosing ang naung metma tang mi bia. 19 Emietang aaru di, aaribut angu jedung boning sehi. Base ini taang iuangmarit maveng. Angu ebele ini bot kampal enaosing ang naung taang biat maveng, senge kampal angu ening avila. Kampal eperkakas ang naung di kampal emataros ang naung ini iatang ba metma ohit tang mi bia. 20 Kua-jala aaribut eele, bot bano kaana pusi angu bae barintit kabingdena di niang ila ved aaedeng, angu ebele ni bae uuling ved, bot iid iiba ateing niang. Ning emangpi niomi bae na iiba vengaanamang niang iila, bot ni vengniomit hula, eningse nehe iiba bae nioang moling niang base ni mang aamina anguba vengbaing.
21 Ni bae na iiba adang di niang, ved aaedeng iila. Angu ebele Paulus ana ing emangpi iaru, angmuse ana ihahama mi tahi senge iat mateng hula, “Kaku naung! Iini nemateng angu eamulung senge, pi bae aalarit oolol Aalus angu eahalang niang angse, pi bae susa toang harak alang niang, bot bae na iiba bia niang. 22 Aarunge angase, na iing emangpi iiabanang senge iini iiomi angu ening adia-adia. Eningse pi kampal anga ba jasi. Aarunge ekang iiuangmari ekang, se nehe iiba bae aamina niang angu ebele. 23 Vede kua angu Lahatala ba na aing somba, bot Ana naing metma Enehe ening angu Ana Egahingvala nu gahing nebele hoa. 24 Angmuse ana nat mateng hula, ꞌPaulus! Ekang uuangmari ekang! Eningse aana malekang ila Roma mi raja eele Keser angu apangaadang mi senge eeparkara angu vengurus. Lahatala Ana omi aaung metma aadana, angu ebele nehe ba ae kampal anga taang anga naung di emangpi Lahatala Ana ing ening aabeta.ꞌ 25 Base kaku naung, iini ekang iiomi susa ekang. Na etatabit nomi metma Lahatala angu vengaanamang hula, naba ba vede birkua Ana metma veng nat hubai tila angu, eningse Ana malekang eamulung ening aulang. 26 Aarunge kampal anga eningse ila por nu angu taang patang.”
Kampal angu aadang abung
27 Uanguveng angu, Adria etang angu mi aaribut eele euumba angu ni kampal anga bue angu ba, ni teding lamal mietang arinu belta buta tila. Aarunge oma tereng hahama muse, kampal emataros ang naung ini vengiomit hula, ni aadang abung iila. 28 Angmuse ini sar metma var vengkobong alolang hela, senge tang ekura angu ateing. Sar angu ini venguukur se ap ari aaru. Kampal angu lamal taang kabingdena maveng muse, ini bot bale venguukur se, tang ekura angu ap arinu belta iising. 29 Ing emangpi iuuangmarit hula, misavaka se kampal angu oma mida var eele taang patang, angu ebele ini livang buta metma kampal eaalap oa angmi alolang hela. Angmuse ning emangpi niomi metma vengmeat hula, aaung ba uuser birjala. 30 Aarunge kampal emataros ang naung ini itominu, senge hula taimang-taimang bihit kampal angu eahalang. Base ini sekoci angu at hela, senge ening emenghula ini livang metma kampal etiri oat alolang hela angu edadenang.
31 Aarunge Paulus ana tentara enehe eele angu bot tentara ang naung veng iat hubait hula, “Kampal emataros ang naung ini bae kampal anga taang mihi niang angse, eningse iing emangpi aamina.”
32 Paulus ana mateng aulang angu vengmee muse, tentara ang naung ini sekoci esar angu patait asia, senge vengkilang sekoci angu teding ila. Base kampal emataros ang naung ini bae bihi niang iila.
33 Bir hula jala muse, Paulus ana nehe ang naung emangpi iasenang hula iot naadang. Paulus ana mateng hula, “Mi ong aaru tila anga, pi mang vengbaing, bot pi bae na iiba adang di niang. 34 Base, na iiabanang pi naadang kabingdena hengi, aulange pi bisa bale daeri. Na nomi vengaanamang hula, ping anga naung eningse nehe nu bae silaka angu harak niang. Eningse ping emangpi malekang ila aadang taang.”
35 Mateng aulang muse, Paulus ana roti angu medi, angmuse ana iapangaadang mi banang tarimakasi metma Lahatala enang. Seng angmuse ana roti angu ening atatara sengila ba ana adang. 36-37 Uuling ateing aulang muse, iomi bale aanamang iila. Angmuse ing di eamulung naadang hama-hama. Ning emangpi ba kampal taang angu ninang ratu aaru ari bititu belta taling. 38 Naadang sengmuse, gandum aara edadenang ekarong ang naung ini ohit metma tang mi bia, senge kampal angu ening taang avilat maveng.
Kampal angu patang
39 Bir jala tarang iila muse, kampal emataros ang naung uuling se aadang ateing iila. Aarunge ini bae ateing niang hula angu naba por. Bot omi kura nu e oolol angu bahi ue mi angu di ini uuling ateing. Base, ini etatabit vengbaing hula, bisa se kampal angu ini hula baning metma var eele ba tang omi mi ang naung lakal, senge ila oolol angu mi. 40 Angmuse, livang ba tang omi mi ang naung esar angu ini patait asia, senge livang ang naung tang omi mi hola. Seng angmuse ini kampal euuling at hela hele, senge kampal angu vengaalapa. Angmuse ini bot aalal jip kampal etiri mi angu di at mida, senge eenar vengboning kampal angu at oolol mi mida. 41 Aarunge kampal angu aalarit ila bahi patang tang omimi angu taang mida, angmuse kampal angu angmi patang, bot bae butil niang iila. Angmuse, kampal eaalap angu buat eele buet ening ajasing.
42 Tentara ang naung ini uuling ateing aulang muse, iomi hula bui enehe ang naung emangpi iameang. Se ini iuangmarit hula, misavaka bui enehe ang naung ini oma aalulit aadang taang mida, senge bihit ila angu ebele. 43 Aarunge tentara Yulius ana tentara ang naung ihapa, se ana hula tentara ang naung iot ekang Paulus ameang ekang angu ebele. Angmuse ana parentat hula, nehe ba aalulit aaung ang naung iot iava abaang tang mi hela, senge aalulit aadang taang mida. 44 Senge nehe ba aalulit ahala ang naung ana iot aarang, bot naba ba ue angmi dise pina, senge buat eamulung teding aadang ebele mida. Base, ning emangpi salamat mida aadang taang.
* 27:9 Uanguveng tung 59 angu, Yahudi enehe ang naung ived eele Ahalang Vengaahi angu tanggal 5 uuru Oktober veng. Uanguveng angu, ooras aaribut iila. 27:28 Ap 20, angu ba meter 37. Ap 15, angu ba meter 27.