7
Jesus-ele artwe warrkene angkwerre-iweme
(Matthew 8:5-13; John 4:43-54)
Kele Jesus tyerrtye itneke angkeke-arle iperre, arlte urrpetye-ngentyele re apmere arrpenhe antekerrenge-ntyele ayerrere-werne-atheke apmere Capernaum-werne alpeke. Kenhe apmere yanhe ikwerele thultye areyeke alartetye rarle aneke, kenhe artwe nhenhe re akenhe arrpenhe alartetyeke warrke-irrerle-anemele apmere Rome-arenye-arle alartetye anekeke. Kenhe thultye areyeke alartetye warrkene anyente ikwerenheke ahentye anthurre aneke, rarle rlkerte akngerre anthurre anemeke apmere Capernaum-ele, ilwetyeke-urletye inteke. Kenhe alartetyele aweke Jesus apmere Capernaum-ele anerlenge. Kele imerte re alartetye Jew areye-kenhe yerneke Jesus renhe apayuthnetyete-alhetyeke ikwerenhe urrkapentye akngerre ikwere apetye-alpetyeke renhe angkwerre-iwetyeke. 4-5 Kele Jew alartetye areye Jesus-werne angketyete-alheke, “Kele anwernekenge apetyaye, unte artwe rlkerte anyente nhakwe renhe angkwerre-iwetyeke, rarle nhenge warrkene alartetye thultye areye-kenheke, rarle rlkerte-irrekenge. Kenhe thultye areyeke alartetye re akenhe artwe mwerre anthurre. Re Jew areye anwerne ingkirrekeke-arle akangkemele ahentye-anemele anepaneme, re anwerneke tyatye akweke-arlke mpwaremele arteke. Alakenhe ikwerenge anteme, unte-ame urrkapentye akngerre rlkerte renhe angkwerre-iwemere?”
Kenhe Jesus angkirtneke, “Yewe, mpe.” Re itnekenge arnpenheke apmere alartetye thultye-kenhe-werne-atheke. Kenhe itne apmere ikwerenhe itwekelhe-ilemele akenhe kele thultye anyente arrekwele unthemele alartetye renhe iletyeke Jesus rarle apetyeme. Kenhe artwe alartetyele renhe awemele, re apure-irremele ikwerenhe arrpenheme areye yerneke Jesus ikwere renhe iletyeke apetyetyale.
Kele itne Jesus renhe mpepele akwete apetyerlenge, ikwere angkerrirreke, “Alartetye anwerne-kenhele anwernenhe yernerne ngkwenge-werne apetyewarretyeke ayeye nhenhe ilerrirretyeke ngkwenge. Re alakenhe angkeke, ‘Alartetye, unte-arle atyengenge akngerre anthurre ulkere, ayenge-arle mwerre anetyakenhe. Apmere atyinhe-werne apetyetyale, ayenge-arle apure-irremenge. 7-8 Alakenhe ikwerenge anteme ngkwenge-werne ayenge-arrpe apetyetyakenhe apayuthnetyeke, ayenge anerne. The itelareme ngenhe unte-arle Ngkarteke mpwarepareme. Kenhe Re ngenhe ileme mpwaretyeke, nge Renhe awemele, kele nge mpwareme-arle. Alakenhe renhe-arle ayenge warrke-irreme alartetye Rome-arenyeke. Kenhe ayenge alartetye aneme thultye arunthe anthurre-akerte. Ayenge anyenteke angkemele yanhe-werne alhetyeke, kenhe re iparrpe anthurre alherlenge. Kenhe ayenge apeke anyenteke angkemele, “Nhenhe-werne apetyaye!” Kele re iparrpe anthurre apetyeme. Kenhe ayenge anyenteke angkemele mpwaretyeke, kenhe re iparrpe anthurrele mpwarerlenge. Kele unte-arteke rarle. Kele unte-arle angkemele arteke kenhe iparrpe anthurre urrkapentye akngerre atyinhe re mwerre-irreme.’ ”
Nhenge Jesus-ele nhenhe awemele re apatemele anthurre imerte tyerrtye areye renhe-arle apenteke areyeke angkemele, “The ngenhe arratye ileme, artwe nhenhe alartetye-arle aneme thultye atningke rarle Jew anetyakenhe-arle, re akenhe arratye itirreme tharle mpwaretyeke, Jew areye-arteke kwenye. Apmere nhenhe Israel-enge the arrpenhe aretyakenhe artwe nhenhe-arteke-arle arratye itirremeke tharle iwenhe apeke renhe mpwaretyeke.”
10 Kele ikwerenge-ntyele artwe yanhe areye renhe imperlte-alhemele, apmere thultye alartetye-kenhe-werne alperlte-iweke. Apmereke irretyete-alpemele itne arerrirreke urrkapentye akngerre renhe-arle mwerre anerle-anerlenge, rlkerte awethe anetyakenhe.
Jesus-ele arelhe ampe urreye warlekwerte-kenhe renhe itethe-ilirtneke rarle ilweke-arle-ngentyele
11 Kele arlte ingweleme arrpenhele, Jesus apmere Capernaum imperle-alheke apmere akweke arritnye Nain ikwere-werne-atheke alhemele. Kenhe tyerrtye atningke, atyewe ikwerenhe areye-arlke itne ingkirrenyeke Jesus-nge alherlte-iweme. 12 Kenhe itne apmere yanhe arriwe itweke irrerirreke, kenhe tyerrtye arrpenhe arunthe areye apmere yanhe ikwerenge-ntyele arratewarrerlenge. Itne akayale artnerrirremele artwe ilweke-arle renhe arne ilperre-ilperrele-arlenge arratelhe-ilemele akngetyewarreme. Re akenhe akunye-apenhe ilweke, anyente-arenye urreye-arle warlekwerte ikwerenhe. Kenhe re akenhe akayale artnemele apetyerlenge. 13 Nhenge Jesus-ele renhe aremele, alhwarrpe-irremele ikwere angkeke, “Akunye-apenhe! Akayale artnetyale!”
14 Kele yanhe ikwerenge-ntyele Jesus re arne ilperre-ilperre renhe-arle anpetye-alheke. Itne ilweke-arle renhe akngetyewarremele ngkernelhetyetalheke. Kenhe Jesus re akenhe ilweke-arle ikwere angkeke, “Urreyaye, ayenge awaye, akeme-irraye!” 15 Iparrpe anthurre ilweke-arle re akeme-irremele anirtnemele angketyeke-irreke, kele arratye anteme re angkeke. Kenhe Jesus-ele renhe akemelhe-ilemele, mikwe renhe anthirtneke.
16 Kenhe tyerrtye arrpenhe itne Jesus ikweretye atere-irrerirreke. Itne apatewarreke rarle ilweke-arle renhe akemelhe-ilekenge. Kele itne imerte Ngkarteke akertne-werne-atheke alyelhewarremele alakenhe, “Artwe nhenhe re angkentye Ngkarte-kenhe awemele ilerle-apentye akngerre aneme. Ngkarte lyete anthurre anwerneke-werne apetyemele anwernenhe mwantyele arntarnte-aretyeke!” 17 Kenhe ayeye re Jesus ikwere-akerte, iparrpe anthurre anteke-irreke apmere arrpe-anenhe-werne Judea-arlke-werne apmere arrpenhe areye-werne-arlke.
Ayeye nhenhe angkentye Jesus uthene John Baptist uthene-akerte
(Matthew 11:1-19)
18 Kenhe nhenhe ikwerele-ureke John Baptist jail-le akwete-arle aneme. Kenhe atyewe arrpenhe ikwerenhe nhenge areyele renhe ikwere iletye-alherlte-iwemele ingkirreke-akerte Jesus rarle mpwareke-akerte John ikwere. 19-20 Kenhe yanhe ikwerenge-ntyele, John re atyewe ikwerenhe atherre yerneke Jesus renhe apayuthnetyeke. Kenhe re-atherre Jesus ikwere-werne apetye-alherremele renhe apayuthnerle-anerreke, “Ngenhe renhe-ame Ngkartele anwerneke-werne yerneke, Akngakeke-arle Ikwerenhe, kenhe urreke-arle-ame anwerne akarelheye arrpenhe-arle apeke apetyemeke?”
21 Kele yanhe ikwerele-ureke, Jesus-ele tyerrtye rlkerte areye angkwerre-iwemele, pwenge itnenhene angkwerre-iwemele itne arerrirretyeke. Kenhe arrpenhenge areye arrentye areye itnekele-arlenge anerrirreke, kenhe Jesus re akenhe arrentye itnenhene aywepemele angkerlenge ingkirrenyeke alherlte-iwetyeke. 22 Kele Jesus ikwere-atherre angkirtneke, “Kele John ikwere-werne alperraye mpwele ayenge awerle-anerreke the mpwarerlenge mpwele arerle-anerreke-arlke the mpwarerlenge, iwenhe-iwenhe renhe. Pwenge aneke-arle kele aretyeke anteme akenhe, inwerre areye akenhe akeme-irremele untheme anteme-arle, arrengkwelthe-akerte areye kele mwerre anteme-arle, kele irlpe awetyakenhe areyele kele aweme anteme-arle, tyerrtye ilweke-arle areye akenhe itethe anteme-arle. Tyerrtye ingkirreke alhwarrpe aneke kele Angkentye Mwerre Ngkarte-kenhe anteme aweme. 23 Ye, kele awethe anteye John-eke iletye-alpaye Ngkartele yanhe areyeke-arle akangkeme atyenge-arle arratye akwete akangkwe-irremenge.” Alakenhe-arle Jesus angkeke nhenge re renhe-atherre John-werne yernirtnemele.
24 Kele ratherre alhekenge anteme, Jesus angkeke tyerrtye areyeke John-akerte alakenhe, “Arrantherre itelareme arrule anthurre, urreke Herod-ele-arle renhe apmere metyeke akwernetyenhenge, arrantherre apmere ahurratye-werne, apmere nhenge arntwarre tyerrtye areye-arle aneme-ketye, artwe John renhe aretyeke. Kele iwenhenge-arle-ame arrantherre renhe aretyeke alheke? Artwe iwenhe-arteke-arle-ame arrantherre aretyeke alheke? Arrantherre apeke apale-arle alakenhe itirreke John-arle angkentye ikwerenhe akwethenhe-akwetethe akngarte-iwerle-anetyame. Arrangkwe, rarle angkentye anyente akwete-arle ilerle-aneme. 25 Kele iwenhenge-arle-ame arrantherre renhe aretyeke alheke? Arrantherre apeke-arle artwe mantere mwerre akngerre-akerte apeke-arle aretyeke alheke? Kele arrangkwe-arle, John-arle alakenhe anetyakenhe-arle, artwe mantere mwerreke irrpentye akngerre-arle alartetye itnekenhe akenhe apmerele-ante-arle anentye akngerre-arle ahurratyele anetyakenhe, tyerrtye areye-ketyenge arntwarrele. 26 Atyenge ilaye! Artwe iwenhe-arteke-ame arrantherre aretyeke alheke? Arrantherre apeke-arle artwe angkentye Ngkarte-kenhe awemele ilerle-apentye akngerre apeke areke? Ye, kele arrantherre arratye-arle areke! John-arle atyeperre rarle angkentye Ngkarte-kenhe ilentye akngerrenge awethe ulkere. Arrpenhe areyenge atyeperre anthurre ulkere. 27 Arrpenhe re angkentye ikwere-akerte intelhe-ileke pipe-ke-arleke arrule Ngkarte-arle ikwere alakenhe angkeke-akerte,
‘The angkentye ilenhe-ilenhe yernetyenhe ngkwengenge arrekwele.
Re ngkwengenge arrekwele-arle alhetyenhe, tyerrtye itneke iletyeke ngkwenge akwetante mpwaretyeke unte-arle apetyetyenhenge.’ ” Malachi 3:1.
28 “Nhenhe itelaraye! Artwe John tyerrtye areye kwatyeke akwernentye akngerre-arle re arrpenhe ingkirrekenge atyeperre anthurre ulkere, ikwerenge-arle arrekwele anerrirrekeke. Kenhe lyete-ngentyele akenhe iwerre arrpenhe-arle aneme. Ampe akweke areye Ngkartele-arle atyewe ikwerenhe areye akeme, itne kwenhe John-enge atyeperre anthurre ulkere-arle.”
29 Kele imerte Jesus itneke angkeke, “Yewe kele rarle, tyerrtye atningkele John awerrirretyarte. Kenhe tax mane inenhe-inenhe areyele-arlke renhe awerrirretyarte. Kenhe re itnenhene kwatyele urlkernetyarte baptise-eme-iletyeke, kenhe yanhe ikwerenge-ntyele-arle itne angkerlenge Ngkarte-kenhe iwerre arratye mwerre anthurre-arle. 30 Kenhe Ngkarte Re Pharisee areyeke-arlke angkentye akngerre akaltyele-anthenhe-anthenhe areyeke-arlke ahentye-anemele Ikwere arratye itne mwerre anthurre anerrirretyeke. Kenhe arrangkwe-arle, itne akangkwe-irretyakenhe. Itne John awerrirretyakenhe aneke, itne ikwere ahentye-anerrirretyakenhe itnenhene kwatyele urlkernetyeke baptise-eme-iletyeke, arrangkwe-arle. Nhenhe areyele John-ketye awelhetye-arlke-akenhe, Ngkarteke-arlke.”
31 Kele Jesus itneke alakenhe awethe angkeke, “Iwenhe-arteke-arle-ame arrantherre? 32 Arrantherre-arle akurrknge akwetethe akngarte-iwelhewarreme ampe areye-arteke. Arrantherre itelareme nthakenhe-arle ampe areye apurte-irremele tnemele arlkerrentye akngerre nhenge alakenhe angkemele, ‘Anwerne kwenhe alyelhetyame arrkerneme-arlke irlpentye mwerreke, arrantherre akenhe urntetyeke apetyetyakenhe-arle.’ Kele arrpenhe areye akenhe itne alakenhe-arle angkirtnerlenge, ‘Yewe, kele anwerne akenhe artnemele-arle irrare-irremele-arle alyelhetyame alyelhentye irrare-irrareke. Kenhe arrantherre anwernenhe awemele, anwerneke anyente-irretyakenhe, anwernenge artnetyakenhe-arle.’
33-34 “Alakenhe rarle arrantherre John ilernenhe akwetethe ipmentyele-iweke. John apetyeke re ngkwarle antywetyakenhe aneke, awethe-ngare merne-arlke arlkwetyakenhe anetyarte Ngkarteke-ante angketyenhenge. Kele nhenge arrantherre renhe arerrirrerlenge, arrantherre imerte arrentye-akerte renhe ilemele ikwerenge imerte untyeme-irremele. Kele arrantherre ayenge areke, Alere alkere-arenye apmere ahelhe nhenhele-arle akweke inteke, kele arrantherre apale angkemele alakenhe, ‘Artwe yanhe-arle atnure-arle-irreme merne uthene ngkwarle utheneke, atyewe akemele tyerrtye akurne areyenge anemele. Arrantherre itelareme artwe areye mane inenhe-inenhe government areyeke tyerrtye akurne arrpenhe areyeke-arlke.’ Arrantherre alakenhe rarle atyenge angkerrirreke. Kenhe alakenhe ikwerenge anteme arrantherre ampe areye-arteke. Kele nhenhe-arle awerrirraye, Ngkarte akenhe akaltye anthurre re, iwerre arrpenheke-arrpenhe tyerrtye arrpe-anenheke mpwareke. Urreke tyerrtye areyele itelaretyenhe John-elarle iwerre Ngkarte-kenhe apenteke ikwere, kenhe the akenhe iwerre Ngkarte-kenhe apenteme atyenge. Arrantherre alakenhe rarle atyenge angkerrirreke. 35 Kele rarle! Kenhe angwenhele ayeye Ngkarte-kenhe arratye itelaremele Ikwere arratye mwerre anerle-anemele, kenhe nhenhe areye akenhe, arrpenhe areyeke imerneme, Ngkarte-akerte ayeye renhe-arle arratye anthurre aneme itne arerrirretyeke.”
Ayeye nhenhe Jesus-akerte-arlke arelhe akurne-akerte-arlke
(Matthew 26:6-13; Mark 14:3-9; John 12:1-8)
36 Yanhe ikwerenge-ntyele, artwe Pharisee areye-ngentyele anyentele Jesus apayuthneke, “Unte apeke-arle apmere atyinhe-werne apetyetyeke ilerne merne apurtele arlkwetyeke.” Kele Jesus ikwerenge alhemele merne arlkwetyeke. Kele re-atherre rlkanye interle-anerremele merne arlkwerle-anerremele apmere ikwerenhele re. 37 Kenhe apmere akngerre yanhele akenhe arelhe akurne aneme. Re aweke Jesus-elarle Pharisee ikwerenhe apmerele merne-arlke kere-arlke arlkwerlenge. Kenhe arelhele tyampite akweke antere mwerre-akerte-arle ineke, antere re akenhe mwerre akngerre anthurre-arle ntyeme-akerte. 38 Kele imerte re apmere Pharisee-kenhe-werne alheke. Re warle ikwere irrpenhemele Jesus-nge arrekwele tnemele artneke. Re tnemele arrangkemele, alkngultye thelelheke Jesus-eke ingkeke-arleke. Kele re imerte ingke renhe-atherre alte arlpentye ikwerenhele ararrtye-ilemele arrwantyeke. Kele re imerte antere mwerre renhe Jesus ingke ikwerenhe atherreke-arleke theleke. 39 Nhenge artwe Pharisee yanhele renhe aremele yanhe renhe mpwarerlenge, re-arrpe anteme angkeke, “Jesus re apeke artwe angkentye Ngkarte-kenhe awemele ilerle-apentye akngerre anthurre aneke, kenhe re renhe itelaremere arelhe nhenhe renhe anpeme-arle arratye akurne anthurre-arle!”
40 Kele Jesus Pharisee-ke angkeke, “Simon-aye, ayenge ngkwenge angketyeke ahentye-anemeyaye.”
Kenhe Simon re angkirtneke Jesus ikwere, “Akaltyele-anthe-anthenhe atyenge angkaye!”
41 Jesus ikwere angkeke, “Arrule anthurre artwe atherre anerle-anerretyarte. Kenhe artwe arrpenhe nhenhele-arle ikwerenhe mane akngerre renhe-atherrenhe antheke. Kenhe artwe nhenhele re mane akweke ware-arle arrpenhe renhe antheke, kenhe re akenhe mane akngerre-arle arrpenhe renhe-ante-arle antheke. 42 Ikwere iperrele, re-atherre mane ikwere-atherrenhe uyerreke-arlenge. Re-atherre iltyelaye irrerle-anerreke. Kenhe artwe re-atherre-arle renhe alhilerle-anerreke, renhe uyarne re-atherre anthirtnerreme re-atherre itirrerle-anerreke, ‘Nthakenhe-ame ilerne irrerle-anerreye?’ Kenhe artwe re akenhe ikwere-atherre ahele-irretyakenhe. Rarle mane yanhe ikwere alkngwirremele, ikwere-atherre angketyakenhe re-atherre mane renhe anthirtnerretyeke. Simon-aye, nthakenhe-ame unte itirreme? Angwenhe-ame artwe ikwere-arle ahentye anthurre anetyenhe?”
43 Kenhe Simon re Jesus ikwere angkirtneke, “Artwe nhenge-arle mane akngerre-arle ineke re ikwere itirretyeke.”
Kenhe Jesus re angkeke, “Arratye apelaye!”
44 Kele imerte Jesus re arelhe renhe arirtnemele, Simon ikwere angkeke, “Unte-ame arelhe nhenhe tnerlenge areme? Nhenge ayenge apmere ngkwinhe-werne alhemele, unte ayenge kwatye anthetyakenhe-arle ayenge ingke atyinhe atherre alhewelhetyeke. Kenhe arelhe nhenhele ayenge ingke atyinhe atherre alkngultye ikwerenhele alheweke, kele akaperte alte ikwerenhele ararrtye-ilemele. 45 Nhenge ayenge apmere ngkwinheke irrpemele, unte atyenge akangketyakenhe-irreke, ayenge arrelyennge atherre arrwantyetyakenhe-irrekenge. Kenhe arelhe nhenhele akenhe ingke atyinhe atherre akwete anthurre-arle arrwantyeke. 46 Nhenge ayenge apmere nhenhe-werne apetyemele, unte ayenge antere anthetyakenhenge akaperte alte atyinheke arrernetyeke inngerre atyinheke-arlke arrangkwe-arle. Kenhe arelhe nhenhele-ante ayenge ingke atherre antere mwerre ikwerenhele aperneke. Unte akenhe arrangkwe-arle. 47 Kenhe tyerrtye arrpenheme itirreme itne mwerre akwele. Kenhe Ngkartele arne akurne areye itnekenhe urrpareke, kele itne-arle Ngkarte ikwere ahentye akweke ware anerrirretyartenge itnekenge iweke. Kenhe angwenhe apeke akurne aneme, arelhe nhenhe-arteke anerlenge, kenhe Ngkartele arne akurne areye ikwerenge-ntyele urrpareke, kenhe kele rarle Ngkarte ikwere ahentye-akwete-aneme. Kenhe the akenhe ngenhe ware ileme: Ngkarte re arne akurne itnenhene-arle arelhe nhenhenge-ntyele ingkirreke anthurre urrpareke. Kenhe re akenhe atyenge ahentye anthurre aneme.”
48 Kele yanhe ikwerenge-ntyele Jesus arelheke angkeke, “Ngkartele arne akurne ingkirreke urrpareke unte-arle mpwaretyarteke, unte-arle Ikwerenge ipeltye-irretyeke awethe.”
49 Yanhe iperrenge tyerrtye itne apmere yanhele anerrirremele angkerreke, “Iwenhe ikwere-ame re angkeme? Ngkartele-ante ware arne akurne ingkirreke itnenhene urlkernemele iweke tyerrtye ingkirreke-ngentyele.”
50 Kele imerte Jesus arelheke angkeke, “Kenhe Ngkarte re ngenhe akurne-ketyenge arntarnte-aremele ngenhe akayake-ilemele Re ngenhe atnyeneme unte-arle ayenge arratye itelarerlenge. Kele apmere-werne alpaye, awethe itirretyale awetheke!”