7
Esteban méderri liwícaubaliu
1 Liá'a sacerdótebini wácanai lisáta léemiu Esteban, liá'a namáni jinácucha yáawactajani,
2 jáiwa léeba jíni: “Iyá numánubaca ya iyá nujúnicaica, éemiteni nulíni: Washínaa Dios cadánani balíbali wérrica, líyada liyáu wawérrimi Abrahámru, liyá'inaami cáinabi Mesopotamia shínaa, jóctanaa liáu liyáca Harán rícula,
3 ne limá lirrú: ‘Jimáaca jishínaa cáinabiu ya náa'a jimánubaca, jiá namówai chaléeni cáinabi núyadani'inaa jirrú.’
4 Jáiwa, Abrahám jiáu chéji Caldea néenee, jáiwa liáu liyá Harán rículai. Liáwinaami máanali jisálijinaami ya Dios índa Abrahám áani íinuctala iyá chóque'e.
5 Ne quiní lishínaa limáacani néeni; quiní wíta liwáidactana líibau. Ne limá lirrú liáminaa lirrújoo liáni cáinabica quéewique'e liáwinaami máanalicojoni limáacau litáqueenairru, (áawita liyáali éerrijoo Abrahám jiníte cúulee).
6 Lécchoote, Dios ma lirrú, táqueenaiminaajoo yáaine'inaa chaléjta chóniwenai báawatani áabai cáinabi báawatai íta'aa, chóniwenai íjirra, máashiiminaa nacába nayájoo cha mánubaca cuatrocientos camuíjoo.
7 Lécchoo Dios ma lirrú: Nuyáminaajoo cástigaa nayájoo yáaine líta'aa liérra cáinabi náa'a wánenaica nájirra nayá, liáwinaami'inaajoo najiáminau che jórra náiinuminaa nusírbia nulíjoo líta'aa liáni cáinabicojoo.
8 Limácanica Dios méda Abrahám yáajcha, liwána náiju nachíipi dácu íimanaa. Tánda, liwáalianami ocho éerri lijiácuwai jicúulee Isaac, Abrahám íju lichípi dácu íimanaa. Cháwa liméda Isaac licúulee Jacob yáajchau, ya Jacob liméda lécchoo léenibi yáajchau, nayáwa'ee nasálijinaa náa'a doce tribu israelítabinica.
9 “Náani Jacob éenibica, náa'a wawérrinaibimi quéecha, cadéni'inaa nacába néenajirri José, jáiwa nawénda jíni natéeque'e jíni Egiptola léjta nájirra. Ne Dios yéerri José yáajcha,
10 ne litúya liyá liúcha liá'a máashiu liwówa. Dios liá lirrú wíteeshi máanui, jáiwa sáica licáacoo Faraónrui, rey Egipto shínaa, jáiwa limáaca Josémi wánacaleerri Egipto rícu ya cuíta máanui wérri rícula.
11 “Liyáali éerrija ínaashi ya máashii wérri nawówa quinínama cáinabi Egipto rícu ya Canaán rícu ya náa'a quéecha wawérrinaibi quinínibinai wáalia náaya'inau.
12 Quéecha'inaami Jacob yáa léenaa Egipto néeni ái'e trigoja, libánua'ee néerra léenibiu, nuwówayu numáca náa'a wawérrinaibimica. Léewate quéecha nácui náctamiu namédanimi liáni.
13 Náa'a náau chámaichui, jáiwa José líyadau nalí néenajinaica liyá, jáiwa Faraón yáa léenaa tánashia éenaa léji liá'a Joséca.
14 Mawí libéechau, jáiwa José libánua jisálijinaa Jacobru ya náa'a jéenajinai, setenta y cinco chóniwenai, natéequene'e nayá Egiptola.
15 Léewau'inaa Jacob éewa liácoo Egipto néerra; liáwinaami néeni máanali jíni, liáwinaami néeni lécchoo máanali náa'a wawérrinaimi.
16 Liá'a nayájidemi Jacob natéeni Siquem néerra, naquénique'e nayá líta'aa cáinabi liá'a Abrahám liwénini warrúwayu néenibi yúcha náa'a Hamor, Siquem néeni.
17 “Quéecha'inaami urrúni liá'a éerri licúmpliactala'inaacoo liá'a Dios máni liá'a Abrahámru, náa'a chóniwenai israelítabinica manuába wérri nadáwinacoo Egipto shínaa cáinabi íta'aa.
18 Ne liyáali éerri báqueerri rey wánacaala Egipto rícu, jócai cúnusia José.
19 Liáni rey lichálujuedate washínaa chóniwenai, ya liá nalí cáiwinaa náa'a wawérrinaimica; liwána máashiiyu namáaca ya náiinua nacúuleu wáaliimi jiácoo.
20 Ne liyáali éerrimi Moisés jiáu. Liyá samálitaca sáictai Dios cába liwítee, ya lisálijinaa ya litúwa dáwina jíni liyá líibana lícuu matáli quéerri.
21 Ne quéecha'inaami arrúnaa namáaca liyái, Faraón míyacaula éeda jíni ta rudáwinaqui jíni jicá'a chúnsai rucúuleeca.
22 Tándawa Moisés éewidau nawítee rícueji náa'a egipcioca, jáiwa lináwau washiálicuerri máanui wérri wítee, chuánshiyu ya liá'a limédani nanáneewa.
23 “Liwáalia'inaami cuarenta camuí, Moisés yá'eewoo licábadedaca israelítabini, náa'a chúnsana lishínaa chóniwenai líirranaa wéenaica.
24 Ne licába'inaa báqueerri egipcio íinueda liyá báqueerri israelita léenaa, Moisés wárrua'eewoo liyúda léenaaca, jáiwa líinua egipciomi.
25 Ne jiníwata Moisés máirri lirrúwoo léenajinai israelítabini yáaquinicta léenaa, lirríjcue'inaacala Dios jéda nayá liúcha liá'a carrúnatabeeca; ne nayá jócu néenaa náa léenaa jíni.
26 Ne áabai éerri ricúla, Moisés íinu licába chámata israelítabini íinua yáaquenaiu nayáca, ne liwówai lichúni nayá, limá'ee nalí: ‘Iyá éenajinai yáaquenaiu; ¿tánda íinueda iyácau?
27 Néenee liá'a báqueerri íinuederri liyá lijúnicaiu lidána'ee Moisés limá'ee lirrú: ¿Tána máaca jiyái wawácali ya cáberri'inaa wanácu?
28 ¿Ya jiwówai jíinua nuyá lécchoo léjta jíinua'u táiquicha egipcioca?
29 Quéecha'inaami léemi liéni, Moisés máni'eewoo liácoo Madián shínaa cáinabi néerra. Néerra liyái áawita jócaimi néerra sáimi, liwáalia chámata léenibiu néerra.
30 “Cuarenta camuí liáwinaami, liyá chaléeni jiníctala yáa, urrúni lirrú liá'a dúuli jí'ineerri Sinaí, báqueerri ángel íyadau lirrú áabai banácali jí'ineerri zarza jújunerriu íibi liyáca.
31 Moisés cáarruda'eewoo licába liá'a licábani liyáca, ne quéecha'inaami lirrúnicoo licába mawí urrúni, léemi'e liwácali chuáni, limá'ee lirrú:
32 ‘Nuyáwa liá'a Dios iwérrinaimi shínaaca. Nuyáwa Dios Abrahám shínaa, ya Isaac ya Jacob.’ Moisés chána'eewoo lichéchinacoo licáarruniu, jóca'ee liá liwówau licábacani.
33 Néenee liwácali má'ee lirrú: ‘Jimídu jizápatoeu, jiníwata liérra cáinabi jibáwacta jiyáca madúnucunai.
34 Jucámarranaa nucába carrúni jináata nushínaa chóniwenai yáainai Egipto nácu. Nuéemi nawítama jútacoo, tándawa núrrucuau quéewique'e nujéda nayá máashii yúcha. Tándawa jíinu chérra, quéewique'e nubánua jiyá Egiptola.’
35 “Ne áawitate nacháani Moisés ya namáte lirrú: ‘¿Tána máaca jiyái wawácali cáberri'inaa wanácu?’, Dios bánua liyá nawácali'inaa jéderri'inaa nayá máashii yúcha, lirrícueji liá'a ángel íyaderricoo lirrú banácali zarza jújunerriu íibi.
36 Ne Moisés waliérra jéderrite wawérrinaimi Egipto rícucha, liá'a méderrite jócai wacába cáji ya liá'a wacábanica líta'aa liá'a cáinabi Egipto shínaaca, chaléeni manuá quíirrai néerra ya chaléeni jiníctala yáairri cuarenta camuí'inaa.
37 Léwa Moisés léja liérra máirrimi nalí náa'a israelítabinica: ‘Dios wánaminaa lijiácoo íibicha báqueerri cáiiwadedacani nuchuáni léjta nuyá.
38 Léwa Moisés lécchoo léja liérra jínederrimi israelita wítabi jinícta yáairri, liájcha liá'a ángel táanierrimi lirrú dúuli jí'ineerri Sinaí néeni, ya náajcha náa'a wawérrinaibimica; liyáwa liá'a ríshibierrimi chuánshi cáwii quéewique'e libésuneda walíni.
39 “Ne náa'a wawérrinaibimi jócu nawówai néewida lirrú, quéewanaa nacháanicajani nawówai néejoocoo Egiptola.
40 Namá'ee Aarónru: ‘Jiméda walí áabibi diose jínedeerri'inaa wawítabi, jiníwata jócai wáa léenaa tánashia yéesa léji liéni Moisés jéderrimi wayá Egiptoeji’.
41 Néenee naméda áabai ídolo léjta pacáa cúulee cábacanaa, náiinua lirrú cuéshinai ta naméda liyáanaami áabai fiesta wérri, lirrú liá'a becerro cábacanaaca nayái médaca.
42 Tándawa linácueji, Dios shírriu náucha línda náa lirrú sáicai náa'a sáaliica. Ne cháwa litánacoo nacáashte íta'aa náa'a cáiiwadedacanimi Dios chuáni báinacu:
‘Israelítabini, ¿Ya jócute cuarenta camuí jinícta yáairri,
yáate nulí cuéshinai éemanimica ya áabata mawí?
43 Ne jócu cha jíni, quéewanaa yáanaida licábacanaa liá'a dios jí'ineerri Moloc,
ya liájcha liá'a sáalii cábacanaa lishínaa liá'a dios Refán,
dios cábacanaa quéewique'e yáa nalí sáicai.
Tándawa núcaminaa iyá chaléeni áabai cáinabi ítala, mawí chaléeni jí'ineerri Babilonia.’
44 “Wawérrinaibimi wáalianaite chaléeni jinícta yáairri templo licábacanaa léjta tólda máanui, chái médacoo léjta Dios íiwaumi Moisésruni, léjta líyadau lirrú licábacanaa.
45 Náa'a wawérrinaibimica narríshibia liéni templo cábacanaaca máaquerricoo nalí, ya náa'a íinuenaimi Josué yáajcha naínda yáajchau jíni quéecha'inaami néeda áabi chacáalee cáinaberra, náa'a Dios jédani nabéechau. Chacábacanaa cáashia David yáctalaca.
46 Liá'a rey Davidca sáica Dios cábaqui jíni, liwówaite liméda áabai yáarruishi nayácta'inaamicta náa'a Jacob táqueenaimica.
47 Ne Salomón waliérra bárruedeerrimi templo Dios shínaaca.
48 Áawita liá'a Dios áaque sáica jócai yáa templo rícu namédani nacáajiyu washiálicuenaica. Léjta limáyu'u liá'a cáiiwadedacani Dios chuáni báinacu:
49 ‘Liá'a éerrica léwa nuárrui,
liá'a cáinabica léwa numáacacta nuíibau.
¿Chítashia cábacanaa liá'a cuíta nabárruedani nulí?,
limá liá'a wácalishica;
¿tánashia nuárrui nuwówa íyabacta'inau jíni,
50 ne nuyáwa liérra méderri quinínama yáairrica?’
51 “Ne Esteban má'ee nalí mamáarraca: Iyá mamáarracani mawíteeca, wáalianai iwíbau ya iwówa jócai éebida. Séewirri iyá lijúnta liá'a Espíritu Santoca. Cháni cábacanaa léjta iwérrinaimi.
52 ¿Tána náiibicha náa'a cáiiwadedacanimi Dios chuáni báinacu jócani iwérrinaimi íinueda? Nayá íinuenai náa'a íiwenai líinucala'inaa liá'a chóniwerri machácanica, ne chóque'e linísaca líinu liéni washiálicuerri machácanica, iyá yáa lijíconaa ya ta íinuaqui jíni.
53 Iyá, ríshibienai liá'a ley narrícueji náa'a ángelbinica, jócai iméda wánacaala.”
Esteban máanalica
54 Quéecha'inaami néemi jiliéni, íiwirri wérri nawówa, náamueda néu Esteban júnta.
55 Ne liyá, cashiámui Espíritu Santo wíteeyu, licába áacairra licába'ee Dios cámarra, licába'ee Jesús bárruerriu liyáca sáicaquictejica Dios éema nácu.
56 Néenee limá'ee:
—¡Icábate! nucába éerri méecucoo, ya Washiálicuerri Dios Cúuleeca sáicaquictejica Diosru.
57 Ne nayá nabáya'ee nawíbau, namáidada'ee cadánani náu'eewoo linácula quinínama.
58 Najéda'ee chacáalee rícucha jíni ya náiinueda'ee íibayu jíni; yá'ee yáinai lijíconaa namáaca'ee liá'a líibalaca báqueerri icúlirrijui jí'ineerri Saulo, quéewique'e litúyacani.
59 Nácula náiinueda íibayuni, Esteban óra'eewoo limá'ee: “Nuwácali Jesús, jirríshibia nucáwica.”
60 Néenee litúyau liúrruiu juátamiyu limáidada'ee cadánani limá'ee: “¡Nuwácali, ujédacaniu linácu liáni najíconaaca!” Ne linísa'inaami limá léji liéni, máanali jíni.