21
Masihi Yeézu naayanaánkulwa Yeruzaléemu
(Mariko 11:1-11; Luka 19:28-40; Yohana 12:12-19)
Obuchilo Yeézu na abaheémba boómwe belilize omuli Yeruzaléemu, baáhika omu mugoongo gwa Betifáage omu ibaanga lye Emizeituni. Niho Yeézu yaábasiíndika abaheémba boómwe bábili, yaábagaambila nka nikwo, “Muzeénde omu mugoongo oguli omu méeso gáanyu. Obuchilo nimutáha omwo, ahonyini nimusaánga ensíkili esibikilwe aho, hamo no omwaana gwaáyo. Niho muzisibule, muundeétele aha. Kábilaaba omuuntu weéna wéena alaababúuza chóona chóona, mumugalulile muti, ‘Omukáma wéetu naazeénda,’ náwe naabakuundila mwiíze nágwo.”
Ebyo bikabaho bityo, chibone kuhikiilila echigaambo éecho Múungu akagaamba kulabila ha mubáasi woómwe nka nikwo,
“Bagaambile abaantu ba Sayuni* nka nikwo,
‘Léeba, omukáma wáanyu naayiza hali íimwe,
no omufula, naayiza naába ahanamile aha nsíkili,
no omwaana gwe ensíkili.’ ”+
Mbwéenu, abaheémba boómwe baázeenda, baákola nko óokwo Yeézu yabalagíile. Obuchilo basubile hali Yeézu ne ensíkili ezo hamo no omwaana gwaáyo, baáyala emyéenda aha lugulu yaágwo, na Yeézu yeékalila emyéenda ezo. Echo chipípi chiháango cha abaantu, baáyala emyéenda yáabo omu muháanda. Abáandi baánogola amatábazi ge emiti no kugata omu muháanda habwo kumukúza Yeézu. Abaantu abo abaabeele beébeembiile na abaabeele nibamukulaatíla Yeézu, bakaba nibahamuka aha maláka maháango báti,
“Hosana ha Mutábani wa Daudi!
Ayina omugisa ogwo alikwiiza ahi izíina lyo Omukáma Múungu!+
Hosana hali Múungu óogwo ali omu igulu!”
10 Obuchilo Yeézu yaátaahile omuli Yeruzaléemu, echikaali chóona chaásamaala bwooli. Abaantu baábaanza kweébuuza báti, “Ogwo noóha?” 11 Echipípi cha abaantu chikaba nichibagalulila chíti, “Ogu niwe Yeézu! Niwe omubáasi ogwo owa Nazaréeti eya Galiláaya!”
Yeézu naabiínga abasúluza kuluga omu nzu ya Múungu
(Mariko 11:15-19; Luka 19:45-48; Yohana 2:13-22)
12 Niho Yeézu yaátaaha omu lubúga lwe éenzu ya Múungu. Obuchilo kayataahile omwo, yaábasaanga béenzi abaabeele nibaguza no kugula ebiintu omwo, yaábabiinga bóona. Yaánaga naga emeéza za abaabeele nibahiínga empilya, no kubinaga naga ebitébe bya abaabeele nibaguza ebiiba. 13 Yeézu yaábagaambila aáti, “Eyaandikilwe omu Maandiko Matakatíifu eéti, ‘Éenzu yaanze elyáaba éenzu yo kusabilamo.’+ Náho íimwe, nimuzihiindula kuba ‘enyaanga ya abasaakuzi.’+
14 Mbwéenu, obuchilo Yeézu akaba achili omu lubúga lwe éenzu ya Múungu, abahume ne enziíngami beeza hali weényini, náwe yaábachiza. 15 Náho abakúlu ba abagabe ba Múungu na abeégesa be ebilagilo bya Musa kábaabweene amahano áago Yeézu akaba naakola, no kubahulila abáana nibahamuka omu lubúga lwe éenzu ya Múungu báti, “Hosana ha Mutábani wa Daudi!” Habwe ensoonga ezo, baásaaya bwooli, 16 baámubúuza Yeézu báti, “Ngási, noohulila óokwo abáana aba ku balikugaamba?” Yeézu yaábagalulila aáti, “Niinhulila. Nikwo, timukasomaga amagaambo áago agaándikilwe omu Maandiko Matakatíifu nka nikwo,
‘Oyeloongiize echikumuuko chaawe,
kulabila eminwa ya abáana abato na abacheche’?”+
17 Yeézu yaábaleka aho, yaáluga omu chikaali cha Yeruzaléemu, yaázeenda kulyaama omu mugoongo gwa Betania.
Yeézu naayegesa omugani aha kuchéena
omutini ogutéena misumo
(Mariko 11:12-14, 20-24)
18 Enchaákala yaáho, obuchilo Yeézu akaba naasuba omu chikaali cha Yeruzaléemu, yaálumwa enzala. 19 Niho yaábona omuti gwo omutini guli aha mpiíngulo yo omuháanda. Yaaguhikáho, yaásaanga gutéena kaantu koóna kóona, náho gwiina ebibabi byoónka. Bityo yaágugaambila omuti ogwo aáti, “Íiwe nakáti, tolizaala káandi amagoomba!” Ahonyini, omuti gwaáyoma.
20 Obuchilo abaheémba ba Yeézu baabweene ago, baásobelwa bwooli. Baámubúuza báti, “Bita ogu omutini kagwaayoma bwaangu gúti?” 21 Yeézu yaábagalulila aáti, “Mazima butúnu niimbagaambila, kamulaaba mwiina okwiikiliza óokwo kutéena kutahwa tahwa, neemwe nimuhicha kugakola agáandi nka agakolwa aha muti ogu gwo omutini. Káandi timukukola ago goónka, náho no óobu mulaagaambila ibaanga éeli muti, ‘Kuúka oze kweénaga omu nziba,’ nácho nichibaho. 22 Kamulaaba mwiina okwiikiliza, choóna chóona éecho mulaasaba hali Múungu, nimwiinaánkula.”
Yeézu naabuúzibwa habwo obuhicha bwoómwe
(Mariko 11:27-33; Luka 20:1-8)
23 Yeézu yaátaaha káandi omu lubúga lwe éenzu ya Múungu. Obuchilo akaba naayegesa, niho abakúlu ba abagabe ba Múungu, na abanyaampala ba Abayahudi beeza kumubúuza báti, “Aga áago olikukola, noogakola aha buzizi chi? Noóha óogwo akuheéle obuzizi obwo?” 24 Yeézu yaábagalulila aáti, “Neenye káandi niimbabuúza echigaambo chimo. Kámulaangalulila echo, ne íinye niimbagaambila na habwa buzizi chi niinkola aga. 25 Ngási, obuzizi bwa Yohana bwo kubatiza abaantu, bukaluga nkáhi? Bukaluga ahali Múungu nali bukaluga aha baantu?” Niho baábaanza kuteéka téeka báti, “Katulaagaámba nka nikwo bukaluga ahali Múungu, naatubuúza nka nikwo, ‘Mbwéenu, habwa chiíha timulamwiíkiliize?’ 26 Káandi, katulaagalula kuba bukaluga aha baantu, nitubeéha embága ya abaantu aba, habwo kuba bóona beena obweétegeeleza nka nikwo Yohana akaba ali omubáasi.” 27 Ha bwéecho bamugalulila báti, “Titukumanya.” Mbwéenu, Yeézu náwe yaábagaambila aáti, “No óobu íinye tiínkubagaambila niingakola amagaambo aga aha buzizi chi.”
Omugani gwo omwaana ayetegeeliize
no omwaana omugome
28 Yeézu yaázeendelela kubagaambila abakúlu abo aáti, “Óobu, nimubona muta habwo ogu mugani? Akaba aliho omuuntu oómo óogwo akaba ayina abáana bábili. Yaázeenda aha mutábani wo obuzigeezo, yaámugaambila nka nikwo, ‘Íiwe mwáana waanze, leélo zeénda kukola emilimo omu musili gwaanze gwe emizabibu.’ 29 Ogwo mutábani yaámugalulila aáti, ‘Táata tiínkuzeenda!’ Náho ahaakulaatiile, yaáhiindula ebiteékuzo byoómwe, yaázeenda yaábikola. 30 Niho iíse yaázeenda ha mutábani owa kábili no kumugaambila nko óokwo yaámulagila oóndi ogwo. Náwe yaámugalulila aáti, ‘Táata niinzeénda!’ Náho talazeenzile.
31 “Óobu ngási, omu bábili abo, noóha óogwo akakola kwiingana ne engoonzi ze eése?” Baámusubiza báti, “No ogwo wo kubaanza.”
Niho Yeézu yaábazila aáti, “Mazima butúnu niimbagaambila, abahaámbya na abasiihani balaábeebeembelela kuza omu bukáma bwa Múungu. 32 Yohana akeeza hali íimwe abone kuboóleka omuháanda gwa amazima, neemwe timulamwiíkiliize. Náho abahaámbya na abasiihani nibo bamwiikilize. No óobu bityo íimwe obuchilo mukabona góona ago, mwaáyaanga kuhiindula ebiteékuzo bwéenyu no kumwiíkiliza.”
Omugani gwa abalimi abazilwa
(Mariko 12:1-12; Luka 20:9-19)
33 “Muhuliilíze omugani ogúundi. Akaba aliho omuuntu oómo ogwo akaba ayina omusili. Omuli ogwo musili gwoómwe, akabiba emizabibu, yaáguzoóngolocheza olugo, yaasumamo izuungilo lyo kuzuungilamo ezo zabibu, káandi yaáyoómbeka oluswi luleehi lwa abaleebelezi. Niho, yaáguheélela§ aha balimi bunaanka, yaázeenda oluzeendo.
34 “Obuchilo omwáanya gwo kugesa kigwaahikile, ogwo kanyina wo omusili yaásiindika abazáana boómwe aha balimi abo, abone kuhaabwa omugabo gwoómwe gwe ezabibu. 35 Náho obuchilo abazáana boómwe kábaahikile, abalimi abo baábakwáata, oómo baámutéela, oóndi baámwíita no oóndi baámuhoónda na amabáale. 36 Niho, kanyina wo omusili yaásiindika káandi abazáana abáandi, béenzi kuchila áabo akabasiíndika aha bubaandizo. Abalimi abo baábakolela kubi abahálila abo nko óokwo babakolíle abo kubaanza. 37 Niho, yaámusiíndika omwaana woómwe. Yeeteeka téeka nka nikwo, ‘Ogu ni mutábani waanze, weényini nibamukúza.’ 38 Náho obuchilo abalimi abo kábamubwéene, beégaambila nka nikwo, ‘Ogu niwe omuhuunguzi wo ogu musili. Kachu, tumwíite tubone íichwe okwiimucha obuhuunguzi bwoómwe.’ 39 Mbwéenu, baámukwáata, baámunaga ahéelu yo ogwo musili, baámwíita.”
40 Yeézu yaábabúuza aáti, “Ngási, obuchilo kanyina wo omusili naasuba kuluga omu luzeendo lwoómwe, alaákola chiíha aha balimi abo?” 41 Baámusubiza báti, “Naabasikiza kubi abo obwíiko abo, no omu musili gwoómwe naabakoóteseza abalimi abáandi áabo balaámuha egabo yoómwe ye emizabibu ehiisize aha buchilo bwoómwe.”
42 Niho Yeézu yaábagaambila aáti, “Ngási, timukasomile ago agaándikilwe omu Maandiko Matakatíifu? Agaándikilwe nka nikwo,
‘Ibáale éelyo baayaángile aboómbeki,
nilyo lyaahiindukile kuba ibáale igazi lyo oluhazo.*
Omukáma Múungu niwe akozile echigaambo echi,
nácho ne cho kusobeza omu méeso géetu.’+
43 Yeézu yaáyoongela aáti, “Ha bwéecho, niimbagaambila nka nikwo, obukáma bwa Múungu bulyaáyakwa kuluga hali íimwe no kuhaabwa abaantu áabo balaákola áago Múungu alikweenda gakolwe omu bukáma bwoómwe. 44 Mbwéenu, omuuntu óogwo aligwa ahi ibáale elyo, naasekenyuka. Káandi, óogwo ibáale lilaamugwéela, nilimusa butúnu.”
45 Obuchilo abakúlu ba abagabe na Abafarisayo bahuliile emigani ya Yeézu, basoombookelwa nka nikwo naabahoóyela boónyini. 46 Ha bwéecho, baaba nibaloondela omuháanda gwo kumukwáata. Náho bakaba nibatiína embága ya abaantu, habwo kuba bakamuteekuza weényini nka nikwo no omubáasi.
* 21:5 Sayuni: Nicho echikaali cha Yeruzaléemu na abaantu baámo. + 21:5 Osome Zakaria 9:9. 21:8 Baáyala emyéenda yáabo omu muháanda: Ensoonga yaáho, baáyoleka ikuzo lyo kumukúza Yeézu. 21:9 Hosana: Omu lulími lwe Echihebrania, ensoonga yaáho ekaba, “Chuungúla óobu!” Náho aha buchilo bwa Yeézu echigaambo echi chikagaambwa bwooli kumukúza Múungu nali Masihi. Osome Enzina 118:25. + 21:9 Osome Enzina 118:26. + 21:13 Osome Isaya 56:7. + 21:13 Osome Yeremia 7:11. + 21:16 Osome Enzina 8:2. § 21:33 Yaáguheélela: Habwa Abayahudi nko omuuntu akootesize omusili, abalimi báabo bakaba nibabagana na kanyina wo omusili omwéezo óogwo bakabonesa kuluga omu musili ogwo. * 21:42 Ibáale igazi lyo oluhazo: Likeendelwa habwo obwoómbeki bwa Abayahudi. Likabuganisa enkuta ibili, no kukwaatilila éenzu yóona. + 21:42 Osome Enzina 118:22-23.