12
Omugani gwa abalimi abazilwa
(Matayo 21:33-46; Luka 20:9-19)
1 Yeézu yaábaanza kufúmoola na abo abatégeki ba Abayahudi omu kubachwéela emigani. Yaábagaambila aáti, “Hakaba heena omuuntu oómo óogwo akalima omusili gwe emizabibu. Yaáguzoóngolocheza olugo, yaasumamo izuungilo lyo kuzuungilamo ezo zabibu. Yaáyoómbeka oluswi luleehi lwa abaleebelezi omuli ogwo musili. Yaáguheélela aha balimi bunaanka, yaázeenda oluzeendo.
2 Obuchilo bwo kugesa emizabibu kabwaahikile, yaásiindika omuzáana woómwe ha balimi abo, abone kwiinaankula omugabo gwoómwe gwe ezabibu kuluga omu musili gwoómwe.
3 Náho, abo balimi baámukwáata ogwo muzáana, bámutéela no kumusúbya engalo zili busa.
4 Owo omusili yaámusiíndika omuzáana woómwe oóndi ahali abo balimi. Náwe baámutéela omu mútwe, no kumugookela bwooli.
5 Yaásiindika omuzáana woómwe oóndi, ogwo náwe, abo balimi baámwíita. Yaasiindikáyo abazáana boómwe abáandi béenzi. Abo balimi baábatéela abahálila abáandi, na abáandi baábéeta.
6 Owo musili yaásigalila no omuuntu oómo weénka wo kumusiíndika, omutábani engaanzi. Aha muheleeluko yaamusiindikáyo ahali abo balimi, naagaámba nka nikwo, ‘Ogu ni mutábani waanze, weényini nibamukúza.’
7 “Náho, obuchilo óobwo yaáhikile, abo balimi beégaambila nka nikwo, ‘Ogu niwe omuhuunguzi wo ogu musili. Óobu, tumwíite, obuhuunguzi bwoómwe nibuba obwéetu.’
8 Niho baámukwáata, baámwíita, baánaga omutuumbígwe ahéelu yo ogwo musili gwe emizabibu.”
9 Yeézu yaábabúuza aáti, “Mbwéenu, ogwo kanyina wo omusili we emizabibu alaákola chiíha? Alyéeza na kubéeta abalimi abo, no omusili ogwo, yaáguheélela abaantu abáandi.
10 Ngási, timukasomaga Amaandiko Matakatíifu agalikugaamba gáti?
‘Ibáale éelyo baayaángile aboómbeki,
nilyo lyaahiindukile kuba ibáale igazi lyo oluhazo.
11 Omukáma Múungu niwe akozile echigaambo echi,
nácho ne cho kusobeza omu méeso géetu.’”
12 Abakúlu ba abagabe, abeégesa be ebilagilo bya Musa na abanyaampala ba Abayahudi baaba baásoombookelwa nka nikwo ogwo mugani nigubagaámba boónyini. Niho baáyeenda bamukwáate, náho habwo kuba bakatíina embága ya abaantu, baba baálekaho, baalugáho, baázeenda.
Yeézu naabuúzibwa habwo kuliha oluhaambwe
(Matayo 22:15-22; Luka 20:20-26)
13 Niho abakúlu ba abagabe, abeégesa be ebilagilo bya Musa na abanyaampala ba Abayahudi baábasiíndika Abafarisayo bunaanka na abaantu abakuúnzile obutégeki bwo omukáma Herode, bamucheécheéle Yeézu kwiingana na amagaambo goómwe weényini.
14 Baamuzaho Yeézu, baámugaambila báti, “Mweégesa, nitusoomboókelwa nka nikwo íiwe oba omuuntu wa mazima. Íiwe tokutíina omuuntu weéna wéena ni ikuzo lyo omuuntu ti kaantu hali íiwe. Nooyegesa omuháanda gwa Múungu aha mazima. Ngási, kwiingana ne ebilagilo byéetu bye Echiyahudi, nitweendélwa kusohoza oluhaambwe ahali Kaizáari?
15 Tusohoze nali tutasohoza?”
Náho Yeézu akasoombookelwa obugóbya bwáabo, yaábagaambila aáti, “Ha bwaáchi nimuleengesa kuuncheécheela? Nimuziindeétele empilya nzileebe.”
16 Niho baázimutwaálila, yaábabúuza aáti, “Ensuso yo omuuntu ogu ni izíina elili ahali ezi mpilya ye edináali, ne ebyo oóha?” Baámusubiza baágaamba báti, “Ne bya Kaizáari.”
17 Yeézu yaábagaambila aáti, “Ebili ebya Kaizáari mumuhe Kaizáari, ne ebya Múungu mubimuhe weényini Múungu.” Bóona baásobelwa bwooli.
Yeézu naayegesa habwo okuzooka kwa abáfwiile
(Matayo 22:23-33; Luka 20:27-40)
18 Abasadukayo bunaanka beeza hali Yeézu. Abo Basadukayo baágaamba nka nikwo, okuzooka kwa abáfwiile tikulibaho. Niho baámubúuza nka nikwo,
19 “Íiwe Mweégesa, Musa akatulagila omu bilagilo byoómwe nka nikwo, kábilaaba omuuntu yaáfwa no kusiga entuúmbakazi atamuzaliile omwaana, omulumuna amuhuungule ogwo ntuúmbakazi, amuzaálile abáana ayaafwíile.
20 Mbwéenu, bakaba baliho abadugu musaanzu be éenda eémo. Owo kubaanza aba yaákuúmpula omukázi, náho yaáfwa acháali atakazéele náze omwaana.
21 Omulumuna owa kábili aba yaámuhuungula ogwo ntuúmbakazi, náho náwe aba yaáfwa atakazéele náze omwaana. Káandi ayaákulaatileho ogwo omulumuna owa kásatu náwe biba byaaba bityo nyini.
22 Bóona abo abadugu no ogwo owa musaanzu bakáfwa obutasiga mwáana weéna wéena wo kuzáala náze ogwo ntuúmbakazi. Aha muheleeluko gwa byóona, ogwo ntuúmbakazi náwe aba yaáfwa.
23 Ha bwéecho nitusaba otusoomboolele, obuchilo abáfwiile balaázooka, ogwo mukázi aláaba ali muko oóha? Habwo kuba abaséeza bakaba bali musaanzu, na buli oómo akamukuúmpula!”
24 Yeézu yaábagaambila aáti, “Íimwe mwaáhabile, habwo kuba timukugasoombookelwa Amaandiko Matakatíifu no óobu obuzizi bwa Múungu.
25 Habwo kuba abáfwiile kabalizóoka, tibalikuumpula nali kukuúmpulwa. Náho baláaba nka bamaléeka bo omu igulu, boónyini tibakuumpula nali kukuúmpulwa.
26 Na habwe empola yo okuzooka kwa abo abáfwiile, ngási muchaáliga kusoma omu chitabu cha Musa, óokwo Múungu akagaamba kuluga ahali echo chisaka echikaba nichaáka omulilo? Aho, Múungu akamugaambila Musa aáti ‘Íinye níinye Múungu wa Ibrahímu, Izáaka na Yakobo.’
27 Aha amagaambo ago, Múungu ti Múungu wa abáfwiile, weényini ni Múungu wa abo abali mwooyo. Íimwe mwaáhabile bwooli.”
Echilagilo chikúlu kuchila byóona
(Matayo 22:34-40; Luka 10:25-28)
28 Obuchilo Yeézu akaba naateekelelána na Abasadukayo, omweégesa oómo we ebilagilo bya Musa náwe aba yaahikaho, yaábihulila éebyo balikweéteekelela. Obuchilo yaáhuliile nka nikwo Yeézu akabasubiza kuzima, náwe aba yaámubúuza aáti, “Kuluga omu bilagilo byóona, echilagilo echili cha mbele kusaaga byóona ni chiíha?”
29 Yeézu yaámugalulila aáti, “Echa mbele nicho echi, ‘Muhuliilíze íimwe Abaiziraeli! Omukáma Múungu wéetu, niwe Omukáma nyakámo.
30 Omweénde Omukáma Múungu waawe aha muganya gwaawe gwóona, aha bwéenze bwaawe bwóona, aha magala gaawe góona, nikwo kugaamba, hali byoona ebili hali íiwe.’
31 Ne echilagilo cha kábili nicho echi, ‘Omweénde muzeenzi waawe, nko óokwo olikweéyeenda íiwe nyini.’ Tihaliho echilagilo echíindi echili chikúlu kusaaga ebyo bibili.”
32 Ogwo mweégesa we ebilagilo yaámugaambila Yeézu aáti, “Waásemeza Mweégesa! Waágaamba amazima nka nikwo Múungu no oómo weénka, táliho oóndi, náho weényini weénka.
33 Káandi niinsoomboókelwa nka nikwo neeyeendelwa kumwéenda Múungu aha muganya gwaawe gwóona, aha bwéenze bwaawe bwóona na aha magala gaawe góona, no kumwéenda muzeenzi waawe nko óokwo olikweéyeenda íiwe nyini. Ebyo nibyo ebilagilo bikulu bwooli. Amagaambo aga ni makúlu kugakola kusaaga kusohoza egabo zoóna zóona zo kusiingaalicha ne ebitáambo byóona ebiindi.”
34 Obuchilo Yeézu akabona nkokwo, omuuntu ogwo yaásubya aha bweétegeelezi, yaámugaambila aáti, “Íiwe toli hala no obukáma bwa Múungu.” Kulugiilila obuchilo obwo, talabeeleho no omuuntu no óobu oómo óogwo ayaagimile kumubúuza Yeézu amabúuzo agáandi.
Masihi niwe mutábani wa Daudi no Omukáma wa bóona
(Matayo 22:41-46; Luka 20:41-44)
35 Obuchilo Yeézu akaba naayegesa abaantu omu lugo lwe éenzu ya Múungu, yaábabúuza aáti, “Ha bwaáchi abeégesa be ebilagilo bya Musa nibagaámba nka nikwo Masihi ni mutábani wa Daudi?
36 Daudi weényini naayebeembelelelwa no Omwooyo Mutakatíifu, akagaamba nka nikwo,
‘Omukáma Múungu akamugaambila Omukáma waanze,
“Yikala olubazu lwaanze lwo obúlyo,
kuhika mbate ababisa baawe,
iífo ya amagulu gaawe.” ’
37 “Áaho Daudi weényini naagaámba Masihi no Omukáma woómwe. Ha bwéecho, Masihi yaakaáhicha aáta kuba mutábani woómwe na kunu no Omukáma woómwe káandi?” Abaantu be embága mpáango éezo bakaba nibamuhuliiliza Yeézu aha manulilwa.
Yeézu naakáama Abafarisayo
na abeégesa be ebilagilo bya Musa
(Matayo 23:1-36; Luka 20:45-47)
38 Aha meégeso goómwe agáandi, Yeézu akagaamba aáti, “Mweélige na abeégesa be ebilagilo bya Musa. Aba nibeénda kulibata omu nsése kunu bazweele enkaanzu záabo ndeehi, no kweenda kwaángaluchwa ahi ikuzo omu magulizo.
39 Káandi boónyini beenda kwiikala omu bitébe bya abakúlu omu masomelo. Na kabalikuba babaangisize omu mazenyi, beenda kwíikala áaho beékeele abatégeki.
40 Baba nibazaáya entuúmbakazi ebiintu byáabo. Káandi, aha bugobya nibeekola kuneémbelela esaala ndeehi. Aha chilo cho omuchwaáziiko, aba nibeenaánkula omuchwaáziiko oguli muháango bwooli.”
Entuúmbakazi óogwo ayaasohweeze echitáambo chizima
(Luka 21:1-4)
41 Yeézu yeékala héehi ne echíibo cho kusoholezamo echigabo omu lubúga lwe nzu ya Múungu. Akaba naaléeba abaantu nibasohoza echigabo omu chíibo echo. Abahíte béenzi bakaba nibasohoza empilya nyíinzi.
42 Yéeza entuúmbakazi omuhabi, náwe yaásohoza ehela nche ibili zoónka.
43 Obuchilo Yeézu akabona ago, yaábéeta abaheémba boómwe, yaábagaambila aáti, “Mazima butúnu niimbagaambila nka nikwo, ogu mukázi entuúmbakazi no omuhabi, yaásohoza endeengo mpaango kuchila abáandi bóona.
44 Niingaámba iínti, habwo kuba abaantu aba bóona, baásohoza ebigabo ebili echinogóka chiche choónka cha amabonwa gáabo méenzi. Náho ogu entuúmbakazi hamo no kuba omuhabi bwooli, yaatamo byóona éebyo alikweésiga omu bulami bwoómwe.”