6
Yeézu naaliísa abaantu ebihuumbi bataanu no obusáago
(Matayo 14:13-21; Mariko 6:33-44; Luka 9:12-17)
1 Kágaabeele gaáhwéele ago, Yeézu yayaambuka enyaanza ya Galiláaya, izíina eliindi lye ezo nyaanza ni Tiberia.
2 Embága mpáango ya abaantu bakaba nibamukulaatíla Yeézu, habwo kuba bakaba baabweene eméenko éezo akaba naakola aha balwéele.
3 Niho Yeézu yaáhanama omu ibaanga hamo na abaheémba boómwe, yeékala okwo hamo nábo.
4 Obuchilo obwo, echilo chikúlu cha Abayahudi echilikwéetwa Paásika, nácho chikaba cheéliliza.
5 Mbwéenu Yeézu akaleeba, yaábona embága mpáango ya abaantu abaabeele nibeéza hali weényini. Niho aba yaámubúuza Filipo aáti, “Ngási, ni nkáhi áaho twaakuhicha kugula ebyookulya byo kulíisa ezi mbága yóona ya abaantu?”
6 Yeézu akamubúuza Filipo aátyo ha kumuleengesa, ha kuba akaba naasoomboókelwa éecho alaakola.
7 Filipo yaámugalulila aáti, “No óobu twaakubeele tuguzile ebyookulya bíche kwoónka habwa buli muuntu, bye edináali magána abili tibyaákubahikile aba baantu bóona.”
8 Niho Andrea, óogwo akaba ali oómo omu baheémba ba Yeézu, káandi ali mweene wáabo na Simoni Peétero, aba yaámugaambila Yeézu nka nikwo,
9 “Aliho aha omusígazi oómo óogwo ayina emikaate itaanu ne eénfwi ibili. Náho, ebyookulya ebi nibigasa chiíha aha mbága ezi yóona?”
10 Mbwéenu, Yeézu yaálagila abaheémba boómwe aáti, “Mubagaambile abaantu beekale.” Ahaantu aho, hakaba heena endyaámila nyíinzi. Niho abaantu bóona, baba beékala. Omuli abo nyini, bakaba balimo obukúmi bwa abaséeza ebihuumbi bitaanu.
11 Niho, Yeézu yeemucha ezo mikaate, yaámusiima Múungu, yaábagabila abaantu bóona abaabeele beékeele babone kulya. Yaákola aátyo nyini na ahali ezo nfwi ibili, yaábagabila. Abaantu bóona baálya nko óokwo baabeele nibeéndaho kulya.
12 Mbwéenu abaantu bóona kabahaágile, Yeézu yaábalagila abaheémba boómwe aáti, “Mutulaanize emisige yóona ye ebyookulya, bitaákwiiza bikasiisagulika.”
13 Mbwéenu, batulaaniza amanogóka góona, baaba beezuza ebitukulu ikúmi na bibili kuluga hali ebyo binogóka bye mikaate itaanu ye eshayiri éebyo bikasigalila.
14 Obuchilo abaantu abo baabweene oluméenko óolwo Yeézu akakola, baágaamba báti, “Mazima ogu muuntu niwe omubáasi wa Múungu óogwo tubele nitutegeza nka nikwo aléeza omu nsi ezi.”
15 Yeézu yaásoombookelwa nka nikwo áabo baantu bakaba nibeénda bamukwáate lwa amáani, babone kumukola kuba omukáma wáabo. Niho Yeézu aba yaalugáho aho, yaázeenda weénka omu ibaanga.
Yeézu naalibata aha lugulu ya améenzi
(Matayo 14:22-33; Mariko 6:45-52)
16 Kahabeele olweébazo, abaheémba ba Yeézu baágolomoka kuzeenda aha nyaanza ya Galiláaya.
17 Baáhanama omu bwáato, babone kwaambuka enyaanza kuzeenda omu muzihwa gwa Kaperinaumu. Obuchilo obwo, ensiimbaazi ekaba yaábaandize, náho Yeézu akaba acháali atakabahikiile abaheémba boómwe.
18 Mbwéenu, enyaanza eba yaábaanza kubulaanguka, habwo kuba omuyaga muháango gukaba nigwiíha.
19 Obuchilo abaheémba ba Yeézu kábaabeele baábugile oluzeendo nka akáanya ke ekilomíita itaanu nali mukáaga zíti, baba baámubona Yeézu naalibata aha lugulu ya améenzi ge enyaanza kwiililila obwáato bwáabo. Baátíina bwooli.
20 Niho, Yeézu yaábagaambila aáti, “Mutatiina! Níinye!”
21 Mbwéenu, boónyini baáyeenda nka nikwo ahaname omu bwáato. Ahonyini, obwáato buba bwaágoba aha mulaambo áaho bakaba nibazeénda.
Yeézu niwe echookulya echilikubaha abaantu obulami
22 Nyeéncha eémo, embága ya abaantu áabo bakaba basigaliile okwo aha mulaambo ogúundi gwe enyaanza, baabonáho obwáato búmo bwoónka aho. Baámanya nka nikwo Yeézu talabugile omu bwáato hamo na abaheémba boómwe, náho abaheémba boómwe bakabuga boónka.
23 Niho, abaantu abáandi beeza na amáato kuluga omu muzihwa gwa Tiberia, baáhika héehi na ahaantu áaho embága ya abaantu ekalya emikaate, obuchilo Omukáma Yeézu yaabele yaámazile kumusiima Múungu.
24 Obuchilo embága ya abaantu abo baabweene nka nikwo Yeézu akaba ataliho aho, na abaheémba boómwe nábo bakaba bataliho, baáhanama omu bwáato, baábuga kuzeenda Kaperinaumu babone kumuloondela Yeézu.
Yeézu omukaate gwo obulami
25 Abo baantu kábaahikile ha mulaambo gwe enyaanza, baámusaanga Yeézu, baámubúuza báti, “Mweégesa, oyizile kunu iíli?”
26 Yeézu yaábagalulila aáti, “Mazima butúnu niimbagaambila nka nikwo, nimuundoóndela habwo kuba nkábaha emikaate, mwaálya no kuhaaga, ti habwo kuba nimweénda kusoombookelwa eméenko éezo nkakola.
27 Mutaákukola emilimo habwo kubonesa echookulya éecho chilikusiisikala, náho mube nimukola emilimo habwo kubonesa echookulya éecho chitakusiisikala, káandi echilikubaha obulami bwo bucha no buchiile. Íinye Mutábani wo Omuuntu, niimbáha echookulya echo, habwo kuba Isíichwe Múungu ampeele amagala go kukola iíntyo.”
28 Niho boónyini baámubúuza báti, “Ngási, tukole chiíha kuba tubone kukola amagaambo áago Múungu alikweenda?”
29 Yeézu yaábagalulila aáti, “Echigaambo éecho Múungu alikweenda mukole, no kunyikiliza íinye, óogwo nkasiindikwa náze.”
30 Aho baámubúuza báti, “Nookola luméenko chi, tubone kululeeba niho tukwiíkilize? Nookola chiintu chi?
31 Besiichwe enkúlu, obuchilo baabeele bali omu nsi yo obwoóma, bakalya echookulya chilikwéetwa mana echituukile kuluga omu igulu. Chaandikilwe omu Maandiko Matakatíifu nka nikwo, ‘Akabaha ebyookulya byo kuluga omu igulu balye.’ ”
32 Mbwéenu, Yeézu yaábagaambila aáti, “Mazima butúnu niimbagaambila nka nikwo, tíwe Musa óogwo akaha besiimweénkulu echo chookulya cho kuluga omu igulu, náho ni Táata. Weényini niwe alikubaha íimwe echookulya cha mazima kuluga omu igulu.
33 Echookulya cha Múungu no ogwo alikuhanaantuka kuluga omu igulu, kuba ababonese abaantu bóona abo omu nsi ezi obulami bwo obucha no obuchiile.”
34 Niho baámugaambila báti, “Mukáma, tuhe buchiile echo chookulya.”
35 Yeézu yaábagalulila aáti, “Íinye níinye echookulya echilikubaha abaantu obulami bwo obucha no obuchiile. Omuuntu óogwo alikwiiza hali íinye no kuunyikiliza, talizila nzala káandi, nali kuhulila iliho káandi.
36 “Náho íinye nkabagaambila nka nikwo, mwaámbona, náho timukuunyikiliza.
37 Abaantu bóona áabo alikuúmpa Táata, nibeéza hali íinye. Íinye tiínkwáanga no óobu oómo óogwo alikwiiza hali íinye.
38 Íinye tiíndeezile kuluga omu igulu mbone kuba niinkola óokwo ndikweenda íinye, náho mbone kuba niinkola óokwo alikweenda Táata óogwo akaansiíndika.
39 Táata óogwo akaansiíndika naayeénda aáti, ntaákubuza no óobu omuuntu oómo omuli áabo akaámpa, náho mbone kubazoola bóona ha chilo cho omuhélo.
40 Éecho alikweenda Táata ni nka nikwo, buli muuntu óogwo alikusoombookelwa nka nikwo, íinye ndi Omutábani no kuunyikiliza, aábe no obulami bwo bucha no buchiile. Ogwo íinye ndaámuzoola aha chilo cho omuhélo.”
41 Mbwéenu, Abayahudi ba aho, baábaanza kuteéka téeka habwo kuba Yeézu akeégaamba aáti, “Íinye níinye echookulya éecho echituukile kuluga omu igulu.”
42 Beébuuza báti, “Ngási, omuuntu ogu tíwe Yeézu, omwaana wa Yozéfu? Káandi abazéele boómwe nitubamanya? Óobu, bita yaakaáhicha kugaamba nka nikwo, ‘Nhanaantukile kuluga omu igulu’?”
43 Yeézu yaábagalulila aáti, “Muleke kudugulima íimwe mweénka.
44 Táliho omuuntu óogwo ayaakuhicha kwiiza hali íinye, kábilaaba atakebeembeliilwe na Táata óogwo akaansiíndika. Neenye niinyíza kumuzoola aha chilo cho omuhélo.
45 Chaandikilwe omu Maandiko Matakatíifu ga ababáasi nka nikwo, ‘Abaantu bóona balaáyegeswa na Múungu.’ Mbwéenu, omuuntu óogwo alikuhuliiliza no kweéyega kuluga hali Táata, ayiza hali íinye.
46 Táliho omuuntu óogwo ayaámubwéene Múungu Táata, náho íinye nyeénka ayaámubwéene, habwo kuba nkaluga hali weényini.
47 “Mazima butúnu niimbagaambila nka nikwo, omuuntu weéna wéena óogwo alikuunyikiliza, ogwo ayina obulami bwo bucha no buchiile.
48 Íinye níinye echookulya echilikubaha abaantu obwo bulami.
49 Besíimwe enkúlu bakalya echookulya echilikwéetwa mana echituukile kuluga omu igulu, obuchilo bakaba bali okwo omu nsi yo obwoóma, náho no óobu bityo bakáfwa.
50 Náho aha chiliho echookulya éecho echituukile kuluga omu igulu. Omuuntu kaálaálya echo chookulya, talifwa nakáti.
51 Íinye níinye echo echookulya echaatuúkile kuluga omu igulu, echilikubaha abaantu obulami bwo obucha no obuchiile. Omuuntu óogwo alikulya echo chookulya, aláaba no obulami bwo obucha no obuchiile. Echookulya echo no omubili gwaanze óogwo ndaasohoza habwa abaantu bóona be éensi ezi, babone kuba no obulami bwo obucha no obuchiile.”
52 Mbwéenu, abo Bayahudi baábaanza kuzogootana boónyini boónka, nibagaamba báti, “Óogu muuntu, naahichaho aáta kutuha íichwe omubili gwoómwe, tugulye?”
53 Ha bwéecho, Yeézu yaábagaambila aáti, “Mazima butúnu niimbagaambila nka nikwo, kábilaaba mutaliíle omubili gwaanze, no okunywa enságama yaanze íinye Mutábani wo Omuuntu, timukuba no obulami bwo obucha no obuchiile.
54 Omuuntu óogwo alikulya omubili gwaanze no okunywa enságama yaanze, ogwo ayina obulami bwo bucha no buchiile, neenye ndyaámuzoola aha chilo cho omuhélo.
55 Musoomboókelwe nka nikwo, omubili gwaanze nigwo echookulya cha amazima, ne enságama yaanze niyo ensikilizo ya amazima.
56 Omuuntu óogwo alikulya omubili gwaanze no okunywa enságama yaanze, ogwo naazeendelela kusigalila omuli íinye, neenye niinsigala omuli weényini.
57 Táata óogwo ali omulame akaansiíndika, neenye mbonesize obulami kuluga hali weényini. Bityo nyini, omuuntu weéna wéena alikuúndya íinye, náwe naabonesa obwo bulami kuluga hali íinye.
58 Mbwéenu, íinye níinye echookulya éecho echituukile kuluga omu igulu. Echookulya echo tichikususana ne echookulya éecho besiimwe enkúlu bakalya, bakáfwa. Náho omuuntu óogwo alikulya echookulya echi, naába no obulami bwo bucha no buchiile.”
59 Yeézu akagaamba amagaambo ago, obuchilo yaabeele naayegesa omu isomelo lyo okwo Kaperinaumu.
Abaheémba béenzi nibamusiga Yeézu
60 Obuchilo abaantu béenzi omu baheémba boómwe baáhuliile amagaambo ago, baágaamba báti, “Ameégeso aga gazaazaheele bwooli! Oóha ayaakuhicha kugeékiliza?”
61 Yeézu akasoombookelwa nkokwo, abaheémba boómwe nibadugulumila amagaambo áago akaba agaambile, ha bwéecho yaábabúuza aáti, “Ngási, echigaambo echi nichibatamisa?
62 Mbwéenu, bilyaábaho bita kamuliimbona íinye Mutábani wo Omuuntu, niindelema kuzeenda olugulu áaho nkaba ndi omu kubaanza?
63 Omwooyo gwa Múungu niwe óogwo alikubaha abaantu obulami. Omuuntu tiyaákuhicha kukola choóna chóona habwo obuhicha bwoómwe weénka. Amagaambo áago naábagaambila na ago Omwooyo gwa Múungu, na nigaleeta obulami bwo obucha no obuchiile.
64 Náho baliho abáandi omuli íimwe áabo abatakwiikiliza.” Yeézu akagaamba aátyo, habwo kuba akasoombookelwa kuluga aha bubaandizo nka nikwo, ni baáhi áabo abatakumwiíkiliza, na nka nikwo noóha óogwo alimukoonga kóonga.
65 Mbwéenu, yaázeendelela kubasoomboolela aáti, “Ezo niyo ensoonga niimbagaambila nka nikwo, táliho omuuntu óogwo ayaakuhicha kwíiza hali íinye, kaálaaba ateebeembeliilwe na Táata.”
66 Kubaandiza obuchilo óobwo baáhuliile ago magaambo, béenzi omu baheémba boómwe, baámusigaho, tibalalibasile náwe káandi.
67 Niho Yeézu yaábúuza abaheémba boómwe ikúmi na bábili aáti, “Ngási, neemwe nyini nimweénda kuluhéenda?”
68 Simoni Peétero yaámugalulila aáti, “Mukáma, tuzeénde hali oóha? Íiwe oyinágo amagaambo ago obulami bwo bucha no obuchiile.
69 Íichwe nitukwiikiliza na nitusoomboókelwa nka nikwo, íiwe níiwe Omutakatíifu owo kuluga hali Múungu.”
70 Niho Yeézu yaábagaambila aáti, “Ngási, tiíndabatoólize íimwe ikúmi na bábili kuba abaheémba baanze? Náho no óobu bityo, oómo omuli íimwe naayebeembelelwa ni Isitáani.”
71 Aho Yeézu akaba naamuhooyela Yuda, mutábani wa Simoni Iskariote. Ogwo Yuda niwe óogwo ayaakumukoonga kóongile Yeézu, mále akaba ali oómo omuli áabo abaheémba boómwe ikúmi na bábili.