19
Paulo naayolekeelela abaantu ba Efeso
Obuchilo Apolo yaabele ali Korinto, Paulo náwe yaaba naahiingula omu mitúulo ya ha mulaambo, yaágolomokela omu muzihwa gwa Efeso. Okwo yaábugana na abaheémba bunaanka, yaábabúuza, “Obuchilo bwo mwaamwiikiliize Yeézu, ngási mukanaankula Omwooyo Mutakatíifu?” Baámusubiza, “Mmahi, no óobu kuhulila nkokwo aliho, titukahuliize.” Yaábabúuza, “Ngási, ni bubatizo chi óobwo mwaabatiizwe?” Baámusubiza, “Ha bubatizo bwa Yohana.”
Paulo yaábagaambila, “Yohana akabatiza abaantu abaatamilwe ebiheno byáabo, yaaba naabagaambila nkokwo bamwiikilize weényini óogwo aleeza enyuma yoómwe, niwe Yeézu.” Nábo kábaahuliile ebyo bigaambo, baábatizibwa ahi izíina lyo Omukáma Yeézu. Obuchilo Paulo akaba naabateelaho emikono, ahonyini Omwooyo Mutakatíifu yaábatuúkila, baábaanza kugaamba aha ndími ezíindi, nibasohoza obubáasi. Na abo abaantu, kubalwa kwáabo kukahika abakwaáta nke ikúmi na bábili.
Paulo akakola améezi asatu naatáaha omu isomelo lya Abayahudi. Yaaba naabiteelána nábo ha kubakoonza koonza abaantu habwo obukáma bwa Múungu, babone kwiikiliza. Náho abáandi baákola emiganya yáabo kuba egumile. Baáyáanga kwiikiliza nibazuma Omuháanda* omu méeso ga abaantu. Ha bwéecho Paulo yaálekaana nábo, yaátwáala abeekiliza omu isomelo lyo omuuntu ayétwa Tirano. Buchiile yaaba naabiteelána omwo nábo omu kubakoonza koonza habwa Yeézu. 10 Paulo yaámala omwo emyáaka ebili naamanyisa abaantu habwa Yeézu, abaantu bóona bo omuli Asia baáhicha kuhulila echigaambo habwo Omukáma, Abayahudi hamo na Abayunani.
Abasigazi ba Sikewa nibateélwa na amazimu mábi
11 Múungu akaba naakola eméenko za amahano ha muháanda gwa Paulo. 12 No óobu abalwéele abaateeliilwého ezo myéenda no otusila kuluga aha mubili gwoómwe, amalwáala gáabo gakabalugaho, na amazimu gakabalugaho abaantu.
13 Mbwéenu hakaba heena Abayahudi abáandi abaazeenzile okwo no okwo, nibagabiínga amazimu omu baantu. Abo bakagaamba izíina lyo Omukáma Yeézu nibaleengesa kugabiinga, nibagaámba, “Ahi izíina lya Yeézu óogwo Paulo alikwoólekeelela, niimbalagila nkokwo mulugého ha muuntu ogu!” 14 Omuli abo hakaba heena abasigazi musaanzu ba Sikewa, Omuyahudi oómo ali omugabe omukúlu 15 Náho izimu libi lyaábasubiza, “Niimmusoomboókelwa Yeézu, na niimmusoomboókelwa Paulo, náho íimwe muli baáhi?” 16 Ahonyini ogwo muuntu ayaabeele akwaásilwe ni izimu libi yaábagulukila abo, yaábasíinga amagala. Yaábatéela bwóoli, kuhika beélukila ahéelu bali busa beena obuhuta.
17 Empola ye ebyo yaásaambaala bwooli omu Bayahudi no omu Bayunani abatuuzi ba aho Efeso. Abo bóona baaba baázila okweétimwa, ni izíina lyo Omukáma Yeézu lyaaba nilikúzibwa. 18 Aho abaantu beenzi abamwiíkilize Yeézu beégaamba omu méeso ga abaantu ha bikolwa byáabo éebyo bakaba bakozile. 19 Na abaantu beenzi omuli abo abakozile amagaambo go obulozi baásuumbya ebitabu byáabo, baábyóocha omulilo omu méeso ga abaantu. Kábaapeésile obukaani bwe ebyo bitabu byóona, baásaanga nka nikwo nibuhika ebinogoka bye eféeza ebihuumbi makúmi ataanu. 20 Bityo echigaambo cho Omukáma chikasaámbaala omu baantu, no kusaágiliza ha buhicha.
Omusaambo muháango omu muzihwa gwa Efeso
21 Kábyaabele byaáhwéele ebyo byóona, Paulo yaálamula omu mwooyo gwoómwe nkokwo alabile omu nsi ya Makedonia, ne ya Akaya, azeénde omu chikaali cha Yeruzaléemu. Yaágaamba aáti, “Kaándaaba naáhikileyo okwo, káandi ni lwaampaka nhíke kubona echikaali cha Rúumi.” 22 Bityo akabasiíndika abaantu bábili omu bahwéezi boómwe, Timoteo na Erasto, kuzeenda okwo Makedonia, weényini yaásigala ha mwáanya omuli Asia.
23 Ha buchilo obwo nyini aho Efeso, haabáho omusaambo muháango bwóoli habwo Omuháanda guliinya. 24 Kuba omuli ogwo omuzihwa hakaba heena omuhéesi we ebisusano bye eféeza, izíina lyoómwe ni Demetiriusi. Náwe akaba ahéesa otuzu twe eféeza twa múungu wáabo we echikazi alikwéetwa Aritemi, na akaba ababonesa abahéesi bazeenzíbe ibona liháango. 25 Weényini akabasuumbya abo abahéesi bazeenzíbe, hamo na abakózi abáandi abaabeele nibakola emilimo ezo. Yaábagaambila, “Íimwe bakwaáta, nimusoomboókelwa kuzima nkokwo obuhite bwéetu nibutegeza isúluza eli. 26 Óobu mwaábona no kuhulila ogwo Paulo óokwo alikubakoonza no kubahiindula omu nsoonga abaantu beenzi ba aha Efeso, hamo héehi echaalo chóona cha Asia. Naagaambila abaantu nkokwo ebisusano éebyo bilikukolwa ha mikono ya abaantu ti bamúungu ba amazima. 27 Eliho entaambala nkokwo ezi milimo yéetu neebaanza kuhaabwa izíina libi. Na ti bityo kwoónka, káandi ne éenzu ya múungu wéetu mukúlu Aritemi, nayo neebalwa kuba ti kaantu. No óobu na Aritemi weényini, ogu alamibwa omu chaalo chóona cha Asia no omu nsi ezíindi zóona, naatuúchwa kuluga obukúlu bwoómwe.”
28 Abahéesi abo kábaahuliile ebigaambo ebyo bya Demetrio baákwáatwa echihulumuko muno. Baábaanza kuteela eyoombo nibagaámba, “Aritemi wa Abaefeso niwe mukúlu!” 29 Omu iboma lyóona lya Efeso lyaaba no okutahwa tahwa. Abaantu babakwáata Gayo na Aristariko, abatuuzi ba Makedonia abaazizile oluzeendo hamo na Paulo. Baatáahilamo hamo omu ikobezo lye emizaano. 30 Paulo yeégoonga nkokwo azemo omu mbága ezo ya abaantu, náho abaheémba bazeenzíbe tibalamukuúndiile. 31 No óobu na abáandi banywaánibe omu bakúlu bo okwo Asia, nábo bamusiíndikila empola yo kumwaángila nkokwo ataákutaahámo omu lugo hali abo baantu.
32 Embága ezo baázila omubuyaangano bwóoli. Abáandi bakaba nibateéla empámo báti, na abáandi nibahamuka kúundi. Abeenzi tibalamanyile no óobu ne echaabakobize omwo. 33 Abayahudi bamusiíndika Alekisanda omu méeso ga abo baantu. Aho abaantu abáandi baámuhanuuza ahi iláka liháango. Náwe yaábazibikiliza aha mukóno abo abaantu bóona nkokwo beesize, habwo kuba akaba naayeénda kweéhohoola omu méeso gáabo. 34 Náho obuchilo bamanyile nkokwo weényini no Muyahudi, baátéela eyoombo hamo aha masáaha ábili, nibagaámba, “Aritemi wa Abaefeso niwe mukúlu!”
35 Omuhélo, omwaandiki mukúlu wo omuli elyo iboma yaábachuleeza abo baantu. Yaábagaambila, “Íimwe bakwaáta ba Efeso, buli muuntu omu nsi ezíindi zóona naamanya nka nikwo elyo iboma lya Efeso nilyo omwiímeelelezi we éenzu ya múungu mukúlu Aritemi, hamo ne echisusano choómwe echaalagéele kuluga omu igulu. 36 Ha bwéecho, tihaliho omuuntu ogu ayaakwaangile amagaambo aga, bityo nimuhatikwa muchuleéle, na mutaákuzila echipáampo choóna chóona ha bwiila. 37 Kuba aba baantu áabo mwaáléeta aha, tihaliho chiintu éecho baáyiba omu nzu ya bamúungu béetu. No óobu na múungu wéetu Aritemi weényini, tibaámulyoógooza. 38 Ha bwéecho kábilaaba Demetiriusi na bazeenzíbe abahéesi beene ebilegelelo no omuuntu bunaanka, twiina ahaantu ho kulamulila ebilagilo, na abalamuzi be ebilagilo baliho. Aho niho balikweendelwa balegelelane. 39 Na kamulaaba mwiina amagaambo agáandi goóna góona, mugatwáale aha mukobo gwa abaantu ogulikwiikililizwa ne bilagilo byéetu. 40 Kuba tweéganye nka nikwo twaakaáhicha kulégelelwa habwo omusaambo muháango óogwo twaákola leélo. Neechwe titwíina kályo áako tulaáhicha kugaamba omwo, habwo kuba ogu musaambo gubeele guli busa.” 41 Káyaamazile kugaamba ago, yaábaleka bazeénde.
* 19:9 Omuháanda: Izíina Omuháanda nilimanyisa embága ya abaheémba ba Yeézu hamo no obulami obulikwoóleka ebizima na amazima omu kukwaátana na Yeézu Kristu. 19:19 Ebinogoka bye eféeza ebihuumbi makúmi ataanu: Ensoonga, bikaba biina obukaani bwo kuhéela omuhálila we emilimo aha bilo ebihuumbi makúmi ataanu.