11
Ca dxal-la' gundxu guchálajle̱dxu Dios
(Mt. 6.9-15; 7.7-11)
1 Tu zra Jesús bchálajle̱ne̱' Dios tu lataj, na' gate bexuzre bchálajle̱ne̱' Dios, na' tu benne' ca' dxusé̱dene̱' guzre̱' Le̱':
―Xran, bse̱de netu' guchálajle̱ntu' Dios, ca be̱n Juan, bsé̱dene̱' benne' ca' zaj de̱'e̱ le̱'.
2 Jesús gunné̱':
―Gate guchálajle̱le Dios, na' nnale:
Xrantu' Dios, zu' xabáa,
gaca lá'azxa Lau' Lue'.
Gudá nna be'u.
Gaca ca dxaca lazru' lu xe̱zr la xu, ca da dxaca xabáa.
3 Be̱nna chee̱ntu' da gáguntu' na'a zra.
4 Bnite lau dul-la chee̱ntu' ca dxunite launtu' chee̱ benne' ca' dxelune̱' chee̱ntu' da cale̱la.
Quebe gu'u lataj da xriwe̱' cu'u na netu' neza chee̱ na, na' bselá netu' lu na' da cale̱la.
5 Nadxa Jesús guzre̱' benne' ca':
―Che tu benne' ládujla le'e zua tu ljwezre̱', na' che zrine̱' lizre benne' ljwezre̱' na' dxe̱la, ne xe̱'e̱ le̱': “Bi ljwezra', guleaj neda' chunna xeta xtila
6 lawe' da zua tu bi ljwezra' za belá'te̱be' lizra', na' quebe bi de̱ chia' gugawa'-be'.”
7 ¿Weche̱be benne' ljwezre̱' na', benne' xu'u lu xu'u: “Quebe gunu' neda' ze̱de. Naxezxuj dxa xu'u chia', na' bi chia' zaj de̱be' nigá. Quebe gaca chasa' bi gunna' chiu'?”
8 Neda' dxapa' le'e, lácala quebe chase̱' bi gunézruje̱' le̱' lawe' da naque̱' ljwezre̱', san chase̱' chee̱ québedxa gune̱' le̱' ze̱de, na' gunézruje̱' le̱' ca naca da nachínnene̱'.
9 Caní dxapa' le'e:
Le naba, na' Dios gunne̱' chee̱le.
Le xexilaj, na' xezrélele.
Le nne̱ dxu'a dxa xu'u, na' xalaj chee̱le.
10 Ca' naca na, lawe' da benne' dxenabe̱', na' si'e̱, ne benne' dxexílaje̱', na' xezrélene̱', ne benne' dxenné̱' dxu'a dxa xu'u, na' xalaj chee̱'.
11 ’Che tu benne' ládujla le'e naque̱' xra xrna', ¿waca gunézruje̱' zrí'ine̱' tu xiaj che nábabe' tu xeta xtila? ¿Waca gunézruje̱'-be' tu be̱la' che nábabe' tu bela?
12 ¿Waca gunézruje̱'-be' tu bé̱xrujni che nábabe' tu zrita?
13 Che le'e nácale benne' we̱n da cale̱la, na' nézele gunézrujle da chawe' chee̱ zrí'inele, ¿quebe nácadxa Xrale zua xabáa li lazre' chee̱ gunne̱' chee̱ nu benne' nabe̱' Be' Lá'azxa?
Dxelenné̱' napa Jesús xel-la dxenná bea chee̱ da xriwe̱'
(Mt. 12.22-30; Mr. 3.19-27)
14 Tu zra Jesús bebéaje̱' be' xriwe̱' lu xichaj lázrdau tu benne', da nucá'ana na le̱' quebe dxaca nnie̱', na' gate bedxúaj be' xriwe̱' na', na' benné' bénnea'. Na' benne' ca' belexebánene̱' chee̱ da nigá.
15 Na' bal-le̱' gulenné̱':
―Benne' nigá dxebéaje̱' be' xriwe̱' ca', dxuchínene̱' xel-la dxenná bea chee̱ Beelzebú, xrane be' xriwe̱' ca'.
16 Xebal-la benne' gulaca lazre̱' gulé'e Jesús xel-la waca chee̱', na' gulenabe̱' Le̱' gune̱' tu xel-la waca da za xabáa.
17 Le̱' nézene̱' ca da dxelaca lazre̱', na' guzre̱' benne' ca':
―Che benne' zaj zre̱'e̱ tu xe̱zre xelaque̱' chupa la'a, ne xeledil-le̱', wabía xi' xe̱zre na', na' che benne' tu lu xu'u xelaque̱' chupa la'a, cá'anqueze welebía xi' benne' ca'.
18 Cá'anqueze, che da xriwe̱' ca' xelaca na chupa la'a, ¿ájazra xegá'ana xel-la dxenná bea chee̱ na? Da nigá dxapa' le'e lawe' da dxenné̱le dxebéaja' be' xriwe̱' ca', dxuchíneda' xel-la dxenná bea chee̱ Beelzebú da xriwe̱'.
19 Che caní naca na, ¿nuzra dxunezruj xel-la dxenná bea benne' ca' dxusé̱dele le'e chee̱ xelexebéaje̱' be' xriwe̱' ca'? Chee̱ le̱ na', benne' caníqueze dxululé'ene̱' dxeque zréajele.
20 Na'a che neda' dxebéaja' be' xriwe̱' ca', dxuchíneda' xel-la dxenná bea chee̱ Dios, da li xel-la dxenná bea chee̱ Dios ba bla' na ládujla le'e.
21 ’Che tu benne' wal-la nape̱' da guchínene̱' lu wedil-la, ne dxuxúequeze̱' lizre̱', na' da zra lizre̱' napa chi'e̱ na.
22 Che za' xetú benne' nácadxe̱' wal-la ca le̱', ne dxucul-le̱' le̱', nadxa que̱'e̱ ca naca da dxuchínene̱' lu wedil-la, da na' dxuxrén lazre̱', na' quisie̱' da gudapa bénnea'.
23 ’Benne' quebe zue̱' gácale̱ne̱' neda', dxedábague̱' neda', na' benne' quebe dxexequé̱'e̱ nen neda' dxúsela bénnea'.
Be' xriwe̱' da dxexezrín na lizre na
(Mt. 12.43-45)
24 Gunná Jesús:
―Gate tu be' xriwe̱' dxedxuaj na lu xichaj lázrdau tu benne', dxedá na lataj naga nabizre dxexilaj na naga sua na xezí' lazre' na, na' gate quebe dxezrele na, na' dxenná na: “Wexá'a lizra' naga bezá'a.”
25 Gate xezrín na, na' le'e na bénnea' naque̱' ca tu xu'u da nalúa lu'ule na, ne nabá'ate̱ na.
26 Nadxa zexíaj na, zeajxezrí na xegazre be' xriwe̱' da zaj nácadxa na xriwe' ca le̱ na, na' ca naca da ca' xelú'u na xelezúa na lu xichaj lázrdau bénnea', na' naga cheajse̱te̱ chee̱ benne' na' nácadxa da cale̱la chee̱' ca da guca chee̱' nédxula.
Da ba neza chee̱ bénneache da naca na li lazre'
27 Dxácate̱ Jesús dxenné̱' da caní, tu nu'ula ládujla benne' ca' gunné̱' zizraj:
―Ba neza zrente̱ naca na chee̱ nu'ula na' guzane̱' Lue', ne bsegule̱' Lue'.
28 Na' gunná Jesús:
―Ba neza zrendxa naca na chee̱ benne' ca' dxelenne̱' ca da dxenná Dios, ne dxune̱' ca dxenná dizra' na'.
Dxelenabe̱' Jesús gune̱' tu xel-la waca da za xabáa
(Mt. 12.38-42; Mr. 8.12)
29 Benne' ca' ne zaj zre̱'e̱ cuita Jesús, na' Le̱' guzú lawe̱' dxuchálajle̱ne̱' le̱', gunné̱':
―Benne' zaj zre̱'e̱ lu zra caní zaj naque̱' benne' we̱n da cale̱la, na' dxelenabe̱' neda' guna' tu xel-la waca da za xabáa, na' québedxa bi xelelé'ene̱' ca da ble'e Jonás, bénnea' bchálaje̱' waláz chee̱ Dios.
30 Ca guca chee̱ Jonás, guque̱' tu da ble'e na benne' gulezré̱'e̱ lu xe̱zre Nínive, cá'anqueze neda', Benne' Gulje̱' Bénneache, gaca' tu da gulé'e na benne' zaj zre̱'e̱ lu zra na'a zra.
31 Lu zra guchi'a Dios, gate Dios guchi'e̱ chee̱ benne' zaj zre̱'e̱ lu zra na'a zra, na' chasa nu'ula na' gunná bé'ene̱' xe̱zr la xu da zua chalá'a naga dxedé gubizra beu' zaga ca', na' gulé'ene̱' zaj nabaga zria benne' caní, lawe' da nu'ula na' guzé̱'e̱ zítu'te̱ chee̱ xenne̱' ca naca xel-la sina chee̱ Salomón, na' nigá zua tu Benne' nácadxe̱' blau ca Salomón na'.
32 Lu zra guchi'a Dios, gate Dios guchi'e̱ chee̱ benne' zaj zre̱'e̱ lu zra na'a zra, na' xelase̱' benne' ca' gulezré̱'e̱ xe̱zre Nínive, na' xululé'ene̱' zaj nabaga zria benne' caní, lawe' da benne' ca' gulezré̱'e̱ xe̱zre Nínive belexebí'i lazre̱' gate Jonás bchálajle̱ne̱' benne' ca' xrtizra' Dios, na' nigá zua tu Benne' nácadxe̱' blau ca Jonás na'.
Da dxusení' lu xichaj lázrdaudxu
(Mt. 5.15; 6.22-23)
33 Gunná Jesús:
―Netú benne' che dxugale̱' xi' chee̱', quebe guzúe̱' na tu naga nagache, ne quebe gudusie̱' na tu xi'ina, san guzúe̱' na sibe chee̱ xelelé'e benne' ca' xelu'e̱ lu xu'u na'.
34 Xiaj laudxu zaj naca na ca tu xi' da dxusení na lu xichaj lázrdaudxu. Che xiaj lau' zaj naca na chawe', ca naca xichaj lázrda'u xu'u na lení', na' che xiaj lau' quebe zaj naca na chawe', na' xu'u da chul-la lu xichaj lázrda'u.
35 Bxue xanne' ca naca xi' da napu' chee̱ quebe xexaca na da chul-la.
36 Che ca naca xichaj lázrda'u xu'u na lení', na' quebe bi xu'u da chul-la, na' le'enu' chawe' xúgute̱ ca dxaca gate tu xi' dxusení na lizru'.
Jesús dxedil-le̱' benne' xudau' ca'
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Lc. 20.45-47)
37 Gate bexuzre bchalaj Jesús, na' tu benne' xudau' fariseo gunné̱' Le̱' cheajtawe̱' xeta lizre̱'. Na' guxú'u Jesús, gudxé'e̱ dxawe̱'.
38 Na' benne' fariseo na' bebánene̱' gate blé'ene̱' Jesús quebe gudibe ne̱'e̱ ca da zjácale̱ benne' judío gate dxelawe̱' xeta.
39 Xránadxu guzre̱' le̱':
―Le'e, benne' fariseo, dxíbele cúzrela zriga', ne xé'ena, san lu'ule na, nazráte̱le ca naca da ba gulanle, ne da cale̱la da dxunle.
40 Le'e, benne' lázrdau zide', ¿quebe nézele Bénnea' be̱ne̱' da zua cúzrela bé̱nqueze̱' da zua lu'ula?
41 Le gunezruj benne' xache' ca' chee̱ da nápale, na' ca nácale xegá'anale chawe'.
42 ’¡Edxugúa le'e, benne' fariseo ca'! Le'e dxunézrujle Dios tu cue' chee̱ da chi cue' chee̱ xixru weaj, ne chee̱ binne chee̱ ruda, ne chee̱ xúgute̱ xixre' cuan, san dxuzúale chalá'ala ca naca xel-la we̱n xrlátaje, ne xel-la zri'i lazre' chee̱ Dios. Da caní dxal-la' gunle, ne quebe gusanle ca da ba dxunle.
43 ’¡Edxugúa le'e, benne' fariseo ca'! Dxaca lázrele gápale lataj blau naga cue'le lu xu'u naga dxezrágale, ne dxaca lázrele xelapa benne' le'e ba lá'ana lawe' xi'a ca'.
44 ’¡Edxugúa le'e, benne' dxuluxuzájla'a da nadxixruj bea na, ne le'e, benne' fariseo ca', benne' dxelúne̱' láweze da xrlátaje! Nácale ca xe̱dxu ba ca' da quebe zaj nalá', na' benne' ca' dxeledée̱' láwela na, ne quebe zaj nézene̱' da dxululéaje̱'.
45 Nadxa gunná tu benne' dxuxuzájle̱'e̱ da nadxixruj bea na, guzre̱' Jesús:
―Benne' Wese̱de, gate dxennáu' da nigá, dxenné̱teu' ca' chee̱ntu'.
46 Na' Jesús gunné̱':
―¡Edxugúa le'e, benne' dxuluxuzájle̱'e̱ da nadxixruj bea na! Dxugúale bénneache xua da quebe xelezuéne̱', na' le'e netú zrube názele quebe dxaca lázrele gutale na.
47 ’¡Edxugúa le'e! Dxunle lu'a chee̱ ba ca' chee̱ benne' ca' buluchálaje̱' waláz chee̱ Dios, benne' ca' belute xra xrtáule.
48 Ca da dxunle dxulé'e na nácale tuze nen da belún xra xrtáule ca'. Benne' ca' belutie̱' le̱', na' le'e dxunle lu'a chee̱ ba chee̱' ca'.
49 ’Chee̱ le̱ na' gunná Dios lu xel-la sina chee̱', gunné̱': “Wasel-la' naga zaj zra' benne' ca' benne' xelenné̱' waláz chia', ne gubáz chia' ca', na' bal-le̱' xelútie̱', na' xebal-le̱' xeláu zi' xúzrequeze̱' le̱'.”
50 Dios gusebague̱' benne' zaj zre̱'e̱ lu zra na'a zra ca naca xel-la gute chee̱ xúgute̱ benne' ca' gulenné̱' waláz chee̱', benne' gulatie̱' lu na' benne' ca' zaj zre̱'e̱ gate bente̱' xe̱zr la xu,
51 gate na' tu benne' be̱tie̱' Abel, zri'ine Adán, ca bzrinte̱ zra belutie̱' Zacarías gachaj láwela naga zua lucugu, ne naga zua lataj lá'azxa. Ca'an dxapa' le'e, Dios gusebague̱' benne' zaj zre̱'e̱ lu zra na'a zra xel-la gute chee̱ benne' ca'.
52 ’¡Edxugúa le'e, benne' dxuluxuzájla'a da nadxixruj bea na! Xu'u lu na'le ca naca zren xia chee̱ dxa xu'u naga za xel-la sina, san le'e quebe dxu'ule, ne quebe dxuele lataj xelú'u benne' dxelaca lazre̱' xelu'e̱ na'.
53 Gate Jesús guzre̱' benne' ca' da caní, na' benne' ca' dxuluxuzájle̱'e̱ da nadxixruj bea na, ne benne' fariseo ca' belezrá'ale̱'e̱ Le̱', na' gulezú lawe̱' dxelune̱' Le̱' ze̱de, na' da zante̱ da buluche̱be̱' Le̱',
54 na' buluzuzre̱' che bi nna Jesús chee̱ xelezéquene̱' xelagu zrie̱' Le̱'.