6
Ridxinëʼ Jesús Nazaret, le naca ladzëʼ
(Mt. 13:53-58; Lc. 4:16-30)
1 Buzë́ʼë Jesús niʼ, budxinëʼ ladzëʼ, ateʼ yuguʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ söjácalenëʼ Lëʼ.
2 Cateʼ bidxín dza láʼayi quégaquiëʼ bönniʼ judío, gusí lahuëʼ Jesús rusédinëʼ bönachi ga naʼ tuʼdubëʼ tuʼsëdëʼ queëʼ Dios. Gulaʼcuáʼ bönachi zián niʼ taʼyöni Lëʼ. Buluʼbani, taʼnná:
—¿Gazxi caz bizë́dëʼ bönniʼ ni yuguʼ lë ni? ¿Bizxi caz yöl-laʼ réajniʼi ni nadéliʼnëʼ? ¿Nacxi caz runëʼ le nácagaca bëʼ naʼ záʼgaca yehuaʼ yubá?
3 Náquiëʼ bönniʼ ni gubëdxi yaga naʼ, en zxíʼininu María. Náquiëʼ bö́chiʼgaquiëʼ Jacobo, en José, en Judas, en Simón. Nigula zanëʼ nacuáʼlennu caʼ rëʼu.
Que lë ni naʼ buluʼcáʼanëʼ Lëʼ cáʼasö.
4 Níʼirö Jesús gudxëʼ légaquiëʼ, rnnëʼ:
—Gátiʼtës tunëʼ bal nu bönniʼ ruʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios, pero bönachi uládz queëʼ, en bönachi diʼa dza queëʼ, en bönachi nacuáʼ lidxëʼ bitiʼ tun lëʼ bal.
5 Que lë ni naʼ bitiʼ guca gunëʼ Jesús nitú yöl-laʼ huáca zxön niʼ. Bunsëʼ nabábasö bönachi teʼe cateʼ guxóa nëʼë léguequi.
6 Bubáninëʼ Jesús tuʼ cabí taʼyéajlëʼ Lëʼ. Gudödi naʼ gudödëʼ yuguʼ yö́dzödoʼ nacuáʼ gásibiʼilö, rusë́dinëʼ bönachi niʼ.
Risö́l-lëʼë Jesús bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ tsöjéngaquiëʼ libán
(Mt. 10:5-15; Lc. 9:1-6)
7 Níʼirö bulidzëʼ Jesús idxínnutëʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ, en gusí lahuëʼ risö́l-lëʼë légaquiëʼ chopa huéajgaquiëʼ. Budödëʼ lu náʼagaquiëʼ yöl-laʼ unná bëʼ uluʼbéajëʼ yuguʼ böʼ xihuiʼ yúʼugaca bönachi.
8 Gunná béʼenëʼ légaquiëʼ bitiʼ bi iluʼë laʼ nöza, calëga yöxaj, calëga yöta, en calëga dumí bitiʼ ilaʼguʼë lu buzudi quégaquiëʼ, pero iluáʼasëʼ xiyágadoʼ.
9 Ral-laʼ uluʼdë́ʼë xiráchugaquiëʼ, pero calëga chopa lariʼ uluʼxóa yéngaquiëʼ.
10 Gudxëʼ caʼ légaquiëʼ:
—Gátiʼtës ga tsúʼuliʼ tu yuʼu, guliʼsóa yuʼu naʼ cateʼ uzáʼaröliʼ yödzö naʼ.
11 Channö tsúʼuliʼ tu yödzö ga bitiʼ ilún bönachi lu yödzö naʼ libíʼiliʼ bal, en bitiʼ uluʼzë́ nágagaquiëʼ xtídzaʼliʼ, buliʼrúaj niʼ, en buliʼquínnaj bëchtö daʼ lëʼe lábaliʼ. Lë ni gaca bëʼ nabágaʼgaquiëʼ xíguiaʼ. Le nácatë reaʼ libíʼiliʼ, cateʼ idxín dza ichúguiëʼ Dios quégaca bönachi, ilaʼguíʼi ilaʼzácaʼrö bönachi lu yödzö naʼ ca ilaʼguíʼi ilaʼzacaʼ bönachi Sodoma, en Gomorra, yuguʼ yödzö naʼ busunítiëʼ Dios.
12 Níʼirö bilaʼrúajëʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ, yöjéngaquiëʼ libán ca ral-laʼ uluʼbíʼi ládxiʼgaca bönachi.
13 Buluʼbéajëʼ zián böʼ xihuiʼ yúʼugaca bönachi. Gulaʼguʼë le za zián nupa teʼe, ateʼ buluʼhuöáquiëʼ.
Ca bë́tigaquiëʼ Juan, bönniʼ buquilëʼ bönachi nisa
(Mt. 14:1-12; Lc. 9:7-9)
14 Biyönnëʼ Herodes, bönniʼ unná bëʼ, ca naca le runëʼ Jesús, tuʼ rizë́ didzaʼ gátiʼtës que yöl-laʼ huáca queëʼ. Bal-la bönachi taʼnná:
—Chibubanëʼ Juan, bönniʼ niʼ buquilëʼ bönachi nisa, lu yöl-laʼ guti. Que lë ni naʼ napëʼ yöl-laʼ huáca runëʼ yuguʼ lë ni.
15 Iaʼbal-la bönachi taʼnná:
—Naquiëʼ Elías, bönniʼ bëʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios dza niʼte.
Iaʼbal-la bönachi taʼnná:
—Naquiëʼ bönniʼ ruʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios ca guláquiëʼ bönniʼ guluʼë didzaʼ uláz queëʼ dza niʼte.
16 Cateʼ biyönnëʼ Herodes yuguʼ lë ni, gunnë́ʼ:
—Naquiëʼ Juan, bönniʼ naʼ burixaʼ yenëʼ. Chibubanëʼ lu yöl-laʼ guti.
17 Caní gunnë́ʼ Herodes tuʼ gusö́l-lëʼë lë cazëʼ bönniʼ yöjxö́ngaquiëʼ Juan naʼ, ateʼ gulúguiʼë lëʼ du guíë lu yuʼu lidxi guíë. Caní benëʼ Herodes tuʼ rilenu Herodías Juan naʼ. Nácanu nigula naʼ gúcanu nigula queëʼ Felipe, bö́chëʼë Herodes naʼ. Herodes gudúëʼ-nu Herodías naʼ, en butsaga náʼalenëʼ-nu.
18 Juan naʼ gudxëʼ Herodes:
—Bitiʼ ral-laʼ sóalenuʼ-nu nigula queëʼ bö́chuʼu.
19 Que lë ni naʼ gusí gurö́ʼönu Herodías. Gúʼuninu bi gunnu queëʼ Juan, tuʼ gúʼuninu gútinu lëʼ, pero bitiʼ bi guzxéquiʼnu
20 tuʼ rádxinëʼ Herodes Juan. Nö́zinëʼ náquiëʼ Juan naʼ tsahuiʼ, en láʼayi. Que lë ni naʼ gudapa chiʼë lëʼ, en buzë́ náguiëʼ lëʼ idú ládxëʼë sal-laʼ lë naʼ rnnëʼ Juan ben ga guröʼë böniga Herodes naʼ.
21 Níʼirö bidxín tu dza guzxéquiʼnu Herodías naʼ, le naca dza runëʼ Herodes laní que dza guyéʼenëʼ iz. Bupë́ʼë le ilëʼaj ilahuëʼ bönniʼ dë lu náʼagaquiëʼ uláz queëʼ, en bönniʼ taʼnná béʼenëʼ bönniʼ röjáquiëʼ gudil-la, encaʼ bönniʼ nácagaquiëʼ lo luyú Galilea.
22 Guyázabiʼ biʼi nigula queë́nu Herodías ga naʼ tëʼaj tahuëʼ, en buyáʼabiʼ lógaquiëʼ. Guyaza ládxëʼë Herodes ca runbiʼ, en gulaʼyaza ládxiʼgaca caʼ nupa tëʼaj tágulen lëʼ. Níʼirö Herodes gudxëʼ-biʼ biʼi nigula naʼ, gunnë́ʼ:
—Gunaba bi rë́ʼënuʼ gunnaʼ quiuʼ, ateʼ gunaʼ caʼ.
23 Benëʼ tsutsu xtídzëʼë, gudxëʼ-biʼ:
—Niʼa queëʼ Xanruʼ Dios gunnaʼ quiuʼ bítiʼtës bi inabuʼ ga idxintë gatsaj ga rinná bëʼa.
24 Burúajbiʼ lëbiʼ, ateʼ gunábabiʼ xináʼabiʼ:
—¿Bizxi inábatsaʼ?
Lënu gúdxinu-biʼ:
—Icjëʼ Juan, bönniʼ buquilëʼ bönachi nisa, inabuʼ.
25 Laʼ buázatëbiʼ ga naʼ zoëʼ Herodes, en rëbiʼ-nëʼ:
—Rëʼëndaʼ ixúʼ quiaʼ naʼa lu zxigaʼ zxön icjëʼ Juan, bönniʼ naʼ buquilëʼ bönachi nisa.
26 Níʼirö buíʼinnëʼ Herodes, pero tuʼ buzötjëʼ Dios, en tuʼ bilaʼyöni caʼ nupa tágulen lëʼ, bitiʼ gúʼunnëʼ initi xtídzëʼë naʼ guzxíʼ lu nëʼë queë́biʼ.
27 Herodes laʼ gusö́l-laʼtëʼ tu bönniʼ rejëʼ gudil-la zoëʼ rapa chiʼë, ateʼ gunná béʼenëʼ lëʼ tsöjxiʼë icjëʼ Juan.
28 Bönniʼ naʼ rejëʼ gudil-la guyijëʼ lidxi guíë, yöjrixëʼ yen Juan naʼ, ateʼ buʼë icjëʼ, nuxóëʼ le tu lu zxigaʼ zxön. Budödëʼ le lu náʼabiʼ biʼi nigula naʼ, ateʼ lëbiʼ bunö́dzjabiʼ le queë́nu xináʼabiʼ.
29 Cateʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Juan naʼ bilaʼyönnëʼ didzaʼ chiguca lë naʼ, bilaʼdxinëʼ niʼ, en buluʼúʼë lëʼ, ateʼ yöjcáchiʼgaquiëʼ lëʼ yeru ba.
Rugahuëʼ Jesús ziánrö ca chi-un gayuáʼ bönachi
(Mt. 14:13-21; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14)
30 Gudödi niʼ buluʼdubëʼ bönniʼ gubáz queëʼ Jesús ga zoëʼ, en gulaʼguíxjöiʼinëʼ Lëʼ yúguʼtë le gulunëʼ, en yuguʼ le buluʼsë́dinëʼ bönachi.
31 Nacuáʼ bönachi zián niʼ, nupa záʼgaca, en nupa söjaca, ga bidxintë bítiʼrö dë lataj ilahuëʼ Jesús, en yuguʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ. Que lë ni naʼ Jesús gudxëʼ légaquiëʼ, rnnëʼ:
—Guliʼdá. Uyéaj cázaruʼ ga naca lataj cáʼasö, en uzíʼ ládxiʼruʼ tu chiʼi.
32 Laʼ légacasëʼ yöjáquiëʼ tu lëʼe bárcodoʼ, ateʼ bilaʼdxinëʼ tu lataj cáʼasö.
33 Bilaʼléʼe bönachi zián légaquiëʼ söjáquiëʼ niʼ, en núnbëʼgaca Jesús. Que lë ni naʼ bönniʼ yúguʼtë yödzö niʼ carelö yöjáquiëʼ niʼ. Gulaʼzëʼe níʼagaquiëʼ, ateʼ bilaʼdxinëʼ niʼ zíʼatëlö ca Jesús, en yuguʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ.
34 Cateʼ burúajëʼ Jesús lëʼe bárcodoʼ naʼ, biléʼenëʼ bönachi zián naʼ, ateʼ buéchiʼ ládxëʼë légaquiëʼ tuʼ nácagaquiëʼ ca böʼcuʼ zxílaʼdoʼ bitiʼ zoa nu gapa chiʼi légacabaʼ. Gusí lahuëʼ rusë́dinëʼ légaquiëʼ le zián.
35 Cateʼ chiridzö́ʼ dza naʼ, yuguʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Jesús bilaʼdxinëʼ ga zoëʼ, en tëʼ Lëʼ:
—Chiridzö́ʼ, ateʼ lataj cáʼasö naca ni.
36 Busöl-laʼ bönachi zián ni para tsöjaca yuguʼ yúʼudoʼ, en yuguʼ yö́dzödoʼ nacuáʼ gásibiʼilö, tsöjö́ʼugaca yöta, tuʼ cabí bi dë ni le ilagu.
37 Bubiʼë didzaʼ Jesús, gudxëʼ légaquiëʼ:
—Guliʼgüíʼ libíʼi cázaliʼ le ilahuëʼ.
Gulë́ʼ Lëʼ:
—¿Naruʼ tsöjö́ʼutsatuʼ yöta xtila len lázxjatuʼ que idú xunuʼ beoʼ, ateʼ güíʼituʼ le ilahuëʼ?
38 Jesús gudxëʼ légaquiëʼ:
—¿Bal-laxi yöta xtila dë queë́liʼ? Guliʼtsöjyútsöcaʼ.
Cateʼ chinö́ziguequinëʼ, tëʼ Lëʼ:
—Gáyuʼsö yöta xtila dë, en chópasöbaʼ böla dëbaʼ.
39 Níʼirö gunná bëʼë Jesús ilunëʼ ga ilaʼbö́ʼ bönachi zián naʼ, ilaʼcuáʼ tu cöʼ huéajguequi ga naca lachiʼ lu dacaʼ.
40 Gulaʼcuʼë tu cöʼ huéajgaquiëʼ, tu gayuáʼ huéajgaquiëʼ, en chi-un huéajgaquiëʼ.
41 Níʼirö gudélëʼë Jesús igáyuʼtë yöta xtila naʼ, en irópabaʼ böla naʼ. Buyúëʼ zacaʼ lúzxiba, en gudxëʼ Dios: “Xclenuʼ.” Níʼirö buzxuzxjëʼ yöta xtila naʼ, en bëʼë quégaquiëʼ bönniʼ usëda queëʼ para ilaʼguísiëʼ quégaca bönachi zián naʼ. Gudísiëʼ caʼ irópatëbaʼ böla naʼ quégaca yúguʼtë bönachi naʼ.
42 Gulahuëʼ yúguʼtëʼ, en buluʼhuö́ljanëʼ.
43 Níʼirö buluʼtubëʼ le bizxaj que yöta xtila naʼ, en quégacabaʼ böla, ateʼ chinnu gaʼböra buluʼlíëʼ.
44 Guláquiëʼ ca chi-un gáyuʼë bönniʼ naʼ gulahuëʼ.
Rizëʼe niʼë Jesús lu nísadoʼ
(Mt. 14:22-27; Jn. 6:16-21)
45 Laʼ bentëʼ Jesús ga gulaʼbenëʼ yuguʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ lëʼe bárcodoʼ, para ilaʼnö́ruëʼ lahuëʼ, ilaʼdödëʼ lu nísadoʼ naʼ, para ilaʼdxinëʼ lu yödzö Betsaida, tsanni niʼ Lëʼ rusöl-lëʼ bönachi zián naʼ lídxiguequi.
46 Cateʼ chibudxi busöl-lëʼ légaquiëʼ, guyijëʼ tu lu guíʼadoʼ, ateʼ niʼ ruíʼilenëʼ Dios didzaʼ.
47 Cateʼ chizáʼ ral-la, zeaj bárcodoʼ naʼ gatsaj láhuiʼlö nísadoʼ, ateʼ zoëʼ Jesús tuzëʼ luyú bidxi naʼ.
48 Biléʼenëʼ Jesús légaquiëʼ, böniga tuʼsë́ʼë bárcodoʼ naʼ tuʼ recja böʼ zaʼ ga naʼ taʼdödëʼ. Gudödi guluhuëla bidxinëʼ Jesús ga naʼ nacuʼë, rizëʼe niʼë lu nísadoʼ naʼ, ateʼ gúʼunnëʼ tö́disëʼ ga naʼ nacuʼë.
49 Cateʼ bilaʼléʼenëʼ Lëʼ rizëʼe niʼë lu nísadoʼ, guléquinëʼ bixín naʼ, ateʼ gulaʼbö́dxiʼë
50 tuʼ bilaʼléʼenëʼ yúguʼtëʼ Lëʼ, en guladxi gulaʼdzö́binëʼ. Níʼirö laʼ bulidztëʼ Jesús légaquiëʼ, rnnëʼ:
—Buliʼtipa ládxiʼliʼ. Nedaʼ caz. Bitiʼ gádxiliʼ.
51 Gurenëʼ Jesús lëʼe bárcodoʼ ga naʼ nacuʼë, ateʼ gurö́ʼö dxi böʼ naʼ recja, ateʼ légaquiëʼ gulaʼniti gulaʼtíquiʼsinëʼ buluʼbáninëʼ.
52 Bitiʼ taʼyéajniʼininëʼ le ruluíʼi lë naʼ benëʼ Jesús que yöta xtila naʼ. Niʼ naca zidi icja ládxiʼdoʼgaquiëʼ.
Ruúnëʼ Jesús nupa teʼe lu yödzö Genesaret
(Mt. 14:34-36)
53 Gulaʼdödëʼ Jesús, en yuguʼ bönniʼ dáʼgaquiëʼ Lëʼ iaʼtsöláʼa nísadoʼ, ateʼ bilaʼdxinëʼ ga naca lu xiyúgaca bönachi Genesaret. Buluʼdxíguëʼë bárcodoʼ luyú bidxi niʼ.
54 Cateʼ buluʼrúajëʼ lëʼe bárcodoʼ naʼ, laʼ buluʼúnbëʼtë bönachi niʼ Jesús.
55 Gulaʼxitiʼ bönachi naʼ, yöjaca yúguʼtë yö́dzödoʼ idú gásibiʼilö, en gulaʼsí lógaquiëʼ dujuáʼagaquiëʼ yúguʼtë nupa teʼe ga zoëʼ Jesús, zxóagaca yuguʼ le déguequini, ateʼ bilaʼdxinëʼ gátiʼtës taʼyönnëʼ zoëʼ Jesús.
56 Gátiʼtës ga ridödëʼ Jesús, yuguʼ lu yö́dzödoʼ, en yuguʼ yödzö zxön, en yuguʼ yúʼudoʼ, tuʼcuʼë nupa teʼe quégaquiëʼ gapa naca laʼ nöza, en gapa naca lu yë́ʼëyi, en taʼtáʼyuëʼ lahuëʼ Jesús guʼë légaquiëʼ lataj ilaʼgansëʼ luzxi lariʼ nácuëʼ. Yúguʼtë nupa naʼ bilaʼgán lariʼ nácuëʼ buluʼhuöácatë dxíʼadoʼ.