13
Hala da Mulimi
(Mlk. 4:1-9; Luk. 8:4-8)
1 Zua didija Yesu kalawa muna ing'anda, kakala hamgwazo wa idilamba.
2 Dale kulu da wanhu dimzunguluka, avo kakwela na kukala muna ingalawa. Na didale da wanhu dima mumgwazo wa idilamba.
3 Kawalongela vinhu bwando mmahala.
“Mulimi kachola kuhanda mbeyu.
4 Viyakalile yozihanda, ziyagwe zilagalila mnzila, na ndege weza wazija.
5 Mbeyu ziyagwe zilagalila mmabwe kukalile na ulongo mdodo. Avo zota himahima kwavija ulongo ukala mdodo.
6 Ila zua vidilawile diilukuza imiche na kwavija mizizi yake haingile hasi ng'hani imiche inyala.
7 Mbeyu ziyagwe zilagalila mmizomola, imizomola ikula na kuizingiliza imiche.
8 Ila mbeyu ziyagwe zilagalila muulongo unogile, ziyagwe zilela mia, ziyagwe zilela malongo sita, na ziyagwe zilela malongo madatu.
9 Yali na magwiti na yahulike.”
Kilamso cha Gamahala
(Mlk. 4:10-12; Luk. 8:9-10)
10 Abaho, wanahina wamcholela Yesu wamuuza, “Habali ulonga na wanhu mmahala?”
11 Yesu kawalongela, “Mweye mgweleligwa nzewele za kuzitanga nyong'onyo za Undewa wa Kuulanga, ila hewo hawagweleligwe.
12 Munhu yali na kinhu kokongezelwa na kowa navo bwando, ila munhu yalibule kinhu hata kija ikidodo chayalinacho kobokigwa.
13 Kilamso cha kulonga nao mmahala kicho kino, kamba wolola ila hawona kinhu, na wotegeleza ila hawahulika ama hawavitanga.
14 Uhokozi wa Isaya uvikila kumwao,
‘Kuhulika mohulika, ila ham'vitanga,
kulola molola, ila ham'vimanya,
15 kwavija wanhu wano wana mioyo midala,
magwiti gao wagatenda sambigahulike,
na meso gao wafing'hiliza.
Ila kamba meso gao gahalolile,
na magwiti gao gahahulike,
wahavitangile mmioyo yao,
na kunihindukila nie,
nihawahonyile.’
16 “Ila gamota meso genu, kwavija golola, na magwiti genu, gohulika.
17 Nowalongela ikweli, wahokozi na wanhu bwando walibule uzenzeleganye wasulukila kugona gano gomgona mweye, ila hawagonile, na wasulukila kugahulika gano gomuhulika mweye, ila hawagahulike.
Nhegulo ya Dihala da Mulimi
(Mlk. 4:13-20; Luk. 8:11-15)
18 “Tegelezeni nhegulo ya dihala da mulimi.
19 Munhu yoyose yohulika Usenga wa Undewa wa Kuulanga ila hautanga, Mwenembago kokwiza na kuusamha uja Usenga uhandigwe mmoyo wake, zino zizo mbeyu zilagalile mnzila.
20 Mbeyu zilagalile mmabwe zizo Usenga uyahulike munhu, na baho koubokela mkudeng'ha.
21 Ila kwavija ukala na mizizi midodo, avo wokala mkipigiti kiguhi. Na kiheza kipigiti cha mgayo ama kugazigwa sama ya Usenga wa Mulungu, baho kobwela kukisogo.
22 Mbeyu zilagalile mmizomola, zizo zimbuli ziyahulike munhu, ila bwembwe da ulumwengu uno na unogelo wa mali wozizingiliza na kuzitenda sambizilele.
23 Ila mbeyu ilagalile muulongo unogile iyo munhu yaihulike imbuli na kuitanga, abaho, kalela mijo bwando, imwe kalela mia, iyagwe malongo sita, na iyagwe malongo madatu.”
Hala da Lolo
24 Yesu kawalongela hala diyagwe, “Undewa wa Kuulanga ulinga na munhu yahandile mbeyu inogile mumgunda wake.
25 Ila wanhu wose viwakalile wawasile, mdumuka wake keza kahanda lolo muingano, abaho, kachola.
26 Ija ingano viyotile na kusonga kufumula, idilolo disonga koneka.
27 Nyakadala wa ija mwene mgunda keza kamulongela, ‘Mndewa, huhandile mbeyu zinogile mumgunda wako? Dilolo dilawa kwahi?’
28 Kamwidika, kamulongela, ‘Mdumuka iyo yatendile vino.’ Abaho, ija inyakadala kamuuza, ‘Kolonda tweye tuchole tukading'ole dilolo?’
29 Kamulongela, ‘Bule, kwavija kipigiti vondamding'ole dilolo, moding'ola hamoja na ingano.
30 Leka ingano na idilolo vose vikule hamoja mbaka kipigiti cha kuhuna. Na kipigiti hicho nowalongela wahunaji, tanhu dilundizeni idilolo, mdifunge makinzamakinza mkadisome moto, abaho, ilundizeni ingano mkaike kukano jangu.’ ”
Hala da Mbeyu ya Haladali
(Mlk. 4:30-32; Luk. 13:18-19)
31 Yesu kawalongela hala diyagwe, “Undewa wa Kuulanga ulinga na mbeyu ya haladali yaaisolile munhu na kuihanda mumgunda wake.
32 Mbeyu ndodo kubanza zose, ila ihakula yowa mche mkulu kubanza miche yose mkihati na hata kuwa biki kulu. Avo ndege wa kuulanga wokwiza na kuzenga mvulu mmatambi gake.”
Hala da Mela
(Luk. 13:20-21)
33 Yesu kawalongela hala diyagwe, “Undewa wa Kuulanga ulinga na mela dodo diyasolile mtwanzi na kuditibuliza muna ivibaba vidatu va usage mbaka tonge jose dilulumuka.”
Yesu Kofundiza Mmahala
(Mlk. 4:33-34)
34 Yesu kawalongela wanhu bwando mbuli zino zose mmahala, hawalongele kinhu chochose bila mahala.
35 Giladi gaja galongigwe na muhokozi gavikile,
“Nounanula mulomo wangu nilonge mmahala,
Nilonge gaja gafisike songela ulumwengu vuulumbigwe.”
Nhegulo ya Dihala da Idilolo
36 Abaho, Yesu kadileka didale da wanhu, kengila mng'anda. Wanahina zake wamkwenhukila wamulongela, “Tulongele nhegulo ya dihala da idilolo da kumgunda.”
37 Yesu kawalongela, “Imunhu yahandile imbeyu inogile iyo nie, Mwana wa Munhu,
38 umgunda uwo ulumwengu, na imbeyu inogile iyo wana wa Undewa wa Kuulanga, na idilolo dijo wanhu wa Mwenembago,
39 na imdumuka yahandile idilolo iyo Mwenembago. Gakuhuna gago zua da kimambukizo, na iwahunaji wao wasenga wa Mulungu wa kuulanga.
40 Kamba vija idilolo vidilundizwe na kusomigwa moto, vivo vondaiwe muna dizua da kimambukizo.
41 Nie, Mwana wa Munhu, nowalagiza wasenga zangu wa kuulanga wavikunzanye na kuvilava hanze ya Undewa wake vija vose viwatenda wanhu watende vilozo, na waja wose watenda vilozo
42 na kuwasa mditanuli da moto. Ako kowa na kililo na kugegedula meno.
43 Abaho, wanhu wamnogele Mulungu wonang'hazika kamba zua Muundewa wa Tataao. Munhu yali na magwiti na yahulike!
Hala da Ngama Ifisigwe
44 “Undewa wa Kuulanga ulinga na ngama ifisigwe mumgunda. Na munhu imwe viyaiwene, kaifisa kabili, mkudeng'ha kachola kuguza vinhu vake vose viyalinavo, na kuugula mgunda uja.
Hala da Lulu
45 “Vivija, Undewa wa Kuulanga ulinga na mchuluzi yozahila lulu zinogile,
46 na viyaiwene lulu imwe ya hela bwando, kachola na kuguza vinhu vake vose viyalinavo, na kuigula.
Hala da Nhando
47 “Vivija, Undewa wa Kuulanga ulinga na nhando itandigwe m'bahali na kunamata somba wa namna zose.
48 Inhando viimemile, waikwekwesa waigala mhwani, abaho, wakala hasi na kuwabagula iwasomba, wanogile waweka muna imigelo na wehila wawasa.
49 Vivo vondaiwe mdizua da kimambukizo, wasenga wa Mulungu wa kuulanga wokwiza na kuwabagula wanhu wehile kulawa mwa wanhu watendile ganogile,
50 na kuwasa wanhu wehile mditanuli da moto. Ako kowa na kililo na kugegedula meno.”
Vinhu va Sambi na va Umwaka
51 Yesu kawauza, “Movitanga vinhu vino vose?”
Wamwidika, “Ona.”
52 Yesu kawalongela, “Avo mfundiza yoyose wa Malagizo ga Musa yafundizigwe mbuli za Undewa wa Kuulanga kalinga na mwene ng'anda yolava vinhu va sambi na va umwaka kulawa muna ingama yake.”
Yesu Kolemigwa ako Nazaleti
(Mlk. 6:1-6; Luk. 4:16-30)
53 Yesu viyamambukize kulonga mahala gano, kahalawa hanhu haja,
54 kabwela hana ikiwambo chake kikemigwa Nazaleti. Kasonga kuwafundiza wanhu muna zing'anda zao za nhambiko, avo, wakanganya na kulonga, “Kaipata kwahi ng'hungwe ino na mhiko za kutenda mizonza?
55 Ino sio mwana wa salamala? Na mamaake hakemigwa Maliamu? Na ndugu zake sio kina Yakobo, Usufu, Simoni, na Yuda?
56 Na lumbu zake wose hawali hano hamoja na tweye? Avo munhu ino kazipata kwahi mhiko na nzewele zino zose?”
57 Avo hawanogelwe nayo.
Ila Yesu kawalongela, “Muhokozi kohishimilwa kila hanhu, ila mkiwambo chake mwenyego na mng'anda yake mwenyego.”
58 Avo hatendile mizonza bwando hanhu haja kwavija wakala wabule nhamanila.