17
Laˈi si Tessalonika
1 Manjari inin, lumengngan disi Paul pabutas amban puweblo Ampipolis duk puweblo Appolon. Ubus tekka siye si puweblo Tessalonika. Niyaˈ laˈi dambuwaˈ langgal Yahudi.
2 Sa hinangannen, hap pī si Paul si langgal. Tellu Sabtuˈ magturul-turul, magsuˈal iye duk meˈ Yahudihin sabab meˈ panoloˈ dem kitabin.
3 Pinahātihan weˈ ne si siye duk ngurung isab iye pureba amban dem kitab weˈ subey Almasihin makalabey kabinasahan duk pinapatey duk ellum du iye balik amban kamateynen. Ubus paˈinne, “Si Isa, minahalayakku si kaˈam inin, iye ne Almasihin.”
4 Meˈ Yahudi sinduwehin kahagad duk patuhut ne pu si Paul duk si Silas. Duk ekka isab patuhut meˈ bangsa Girik, meˈ aˈa magsambahayang si Tuhan. Duk ekka du isab meˈ dende bangsahan patuhut.
5 Saguwaˈ meˈ Yahudi sinduwehin ngimbū, hangkan tinawag weˈ de meˈ aˈa dupang amban meˈ kalān-lānanin duk pinagtipun weˈ de bu jinabu weˈ de puweblo miyaˈan. Ginuhu weˈ de lumaˈ si Jasonin pamihahande si Paul duk si Silas, supaya siye taboˈode pī paluwas si meˈ aˈahin.
6 Saguwaˈ peggeˈ gaˈ siye kasuwaˈde, ilalas weˈ de si Jason duk meˈ tindeg si Isa sinduwehin pī si meˈ bagellalin. Ngalingan siye papales, paˈinde, “Tiyaˈ ne tekka si puweblote bi inin meˈ manasew kalahat-lahatanin.
7 Duk si Jason inin, inennaˈ siye weˈ ne dem lumaˈne. Kēmon siye inin langgalande saraˈ Sultan Nakuraˈin. Paˈinde weˈ niyaˈ koˈ sultan seddili, ēnnen si Isa.”
8 Sabab bissāde miyaˈan, hewuhalaˈ ne meˈ aˈa mabanesin duk sampay meˈ bagellalin.
9 Manjari si Jason duk meˈ saweˈnen dinaˈak magbayed piyansa weˈ meˈ bagellalin, ubus bu pinapoleˈ ne siye.
Laˈi si lahat Berea
10 Pagsangem ne, dinaˈak si Paul duk si Silas weˈ meˈ pagkaside tindeg si Isahin tahalaˈ hap Berea. Pagtekkade si Berea, hap pī siye si langgal Yahudi.
11 Meˈ Yahudi malaˈihin lunuk ateyden amban meˈ Yahudi si Tessalonikahin. Kēgan teˈed siye pakale si meˈ usihat disi Paulin, duk ellew-ellew hinapal weˈ de kitabin pamayamande bang asal toˈo ke panoloˈ si Paulin.
12 Ekka meˈ aˈa Bereahin sandel ne pu si Isa, sampay meˈ dende bangsahan amban bangsa Girik, duk meˈ lella Girik isab.
13 Saguwaˈ pagkale meˈ Yahudi si Tessalonikahin weˈ īˈ si Paul si Berea magmahalayak lapal Tuhanin, hap pī isab siye laˈi nasew duk ngawul meˈ aˈa malaˈihin.
14 Magtawus si Paul dinaˈak weˈ meˈ masandel pu si Isahin padurul pī si higad tahik. Saguwaˈ si Silas duk Timoteo paˈamban laˈi si Berea.
15 Tinuhutan si Paul hap pī si puweblo Aten. Ubus balik ne meˈ manuran iyehin hap Berea moˈo sessaˈ amban si Paul weˈ subey si Silas duk Timoteo paturul si iye mura.
Laˈi si puweblo Aten
16 Manjari inin, sābu si Paul laˈi si Aten ngagadan si Silas duk Timoteo, sasew teˈed ateynen pagkitene weˈ laˈi si puweblo miyaˈan ekka teˈed limbagan tuhan-tuhan.
17 Hap pī iye dem langgal duk magsuˈal iye laˈi duk meˈ Yahudi, duk meˈ aˈa bangsa seddili isab, meˈ manambahayang si Tuhanin. Ellew-ellew laˈi isab iye si tabuˈan magsuˈal duk meˈ aˈa malaˈihin.
18 Duk niyaˈ isab meˈ guru taboˈone magsuˈal. Meˈ guru miyaˈan, iye tinuhutden meˈ panoloˈ aˈa inēnan Epikuru duk panoloˈ meˈ aˈa inēnan Istoik. Pagkalede si Paul magusihat sabab si Isa duk sabab kaˈellumne mabalik amban kamateynen, paˈin meˈ sinduwehin, “Ine be pinoppot aˈa inin?” Paˈin sinduwehin isab, “Aˈa inin kuweˈ magpalataˈ sabab tuhan seddili gaˈi kataˈuhan tuˈu si lahatte bi inin.”
19 Manjari binoˈo weˈ de si Paul pī si kakunsihalanin, magtipun laˈi si lugal ēnande Areopagus. Paˈinde pu si Paul, “Batang kami ngataˈu sabab toloˈ baˈahu binissānu miyaˈan.
20 Meˈ bissānu miyaˈan gaˈ bakas takale kami, hangkan batang kataˈuhan kami hātinen.” (
21 Kēmon hep meˈ aˈa Atenin duk meˈ aˈa liyu-liyu mapatennaˈ malaˈihin, tagihan siye magheto-heto duk pakale-kale sabab ine-ine baˈahu.)
22 Manjari nengge si Paul si harapan meˈ kakunsihalanin duk paˈinne, “Kaˈam meˈ aˈa Atenin, tapandogaku weˈ asal be-āgama teˈed kaˈam.
23 Peggeˈ sābuku miyaˈan lumengngan-lengngan tuˈu si puweblobi, takiteku meˈ bayuˈ-bayuˈan sinumbabin. Niyaˈ takiteku dambuwaˈ lugal panumbahanbi duk tasulat bissā inin laˈi, pinaˈin, ‘Iye inin lugal panumbahan tuhan manggaˈi kinataˈuhanten bi.’ Na,” paˈin si Paul, “tuhan manggaˈi kinataˈuhanbin saguwaˈ sinumba weˈ bi, iye ne inin Tuhan pinahātiku si kaˈam kuweˈitu inin.
24 Iye inin Tuhan magpapanjari dunyahin duk kēmon bayuˈ-bayuˈan dem dunyahin. Iye magbayaˈ si surgaˈin duk si dunyahin. Gaˈi Tuhan inin patennaˈ dem meˈ lumaˈ panumbahan hinangan manusiyaˈ.
25 Duk gaˈi isab iye makitabang si manusiyaˈ peggeˈ gaˈ du niyaˈ kulang si iye. Bisan miyaˈan, iye pe mangurung umulin duk napasin duk kēmon bayuˈ-bayuˈan ginuna manusiyaˈin.
26 Aˈa tagnaˈ pinapanjari weˈ Tuhanin,” paˈin si Paul, “iye miyaˈan tagnaˈ meˈ kabangsa-bangsahanin kēmon duk pinalahat siye weˈ Tuhanin tuˈu si tibuˈukan dunya. Duk andang ne ginantaˈan weˈ ne bang saˈingge tiggelanden duk bang lahat ingge patennaˈanden.
27 Hinang Tuhanin inin si meˈ kabangsa-bangsahanin supaya du iye pihade duk si pagtuyuˈden kaw du iye kasuwaˈde. Saguwaˈ,” paˈin si Paul, “gaˈi du hep Tuhanin tala amban kite bi.
28 Peggeˈ hangkan kite bi ellum, hangkan kite bi tapaˈusaˈ, hangkan kite bi taga niyawa, sabab Tuhanin. Kuweˈ du isab pinaˈin meˈ aˈa magkata-katahin,
‘Kite bi inin meˈ anak Tuhanin du.’
29 Na, peggeˈ meˈ anak Tuhanin kite bi,” paˈin si Paul, “subey kite bi gaˈi magpikil weˈ Tuhanin kuweˈ bantuk meˈ limbagan bulawan atawa pilak atawa batu, hininang amban pikilan duk kapandeyan manusiyaˈ.
30 Matuˈuhin, peggeˈ awam pe meˈ aˈahin sabab Tuhanin, gaˈ ne hinang ine weˈ Tuhanin meˈ hinangande miyaˈan. Saguwaˈ kuweˈitu, iye pangandaˈakan Tuhanin si kēmon manusiyaˈ antag-antag, weˈ subey ne pagsusunande meˈ duseden duk lebbahande ne, gaˈi ne hininang-hinang balik.
31 Peggeˈ bakas kineddewan ne weˈ Tuhanin ellew pangahukumne manusiyaˈin kēmon, duk hukumannen bentel. Duk bakas tapeneˈne ne aˈa mangahukumin. Pinabugtuˈ weˈ Tuhanin si kēmon manusiyaˈ weˈ iye ne inin tapeneˈnen, sabab pinakellum weˈ ne balik aˈa inin amban kamateynen.”
32 Pagkalede si Paul missā sabab ellum balik meˈ pateyin, sinduwehin hinangde hadja dagey si Paul. Saguwaˈ sinduwehin isab magpaˈin, “Bayaˈ kew pakale kami missā balik sabab inin.”
33 Manjari tahalaˈ ne si Paul amban pagtipunan miyaˈan.
34 Niyaˈ meˈ aˈahin patuhut si iye duk sandel ne pu si Isa. Sinduwehin siye disi Diyonisi, dambuwaˈ meˈ kakunsihalan miyaˈan, duk dambuwaˈ dende inēnan Damaris, duk niyaˈ pe isab meˈ sinduwe.