25
Amasiya, Yuda Mangana
Mangane Singen 14.1-7
Amasiya findi mangan na a ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nun suulunden nan ma. Ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nun solomanaanin a mangayani Yerusalɛn yi. A nga yi xili nɛn Yehoyadan, Yerusalɛn kaana. Naxan fan Alatala yɛɛ ra yi, a yi na liga, koni a mi a sɔbɛ so Alatala fe yi ɲaxi ra. Amasiyaa mangayaan to sɛnbɛ sɔtɔ, a yi na kuntigine faxa naxanye a fafe faxa. Koni a mi e diine faxa, lan Musaa sariya kɛdin ma, Alatala yamarini ito fi dɛnaxan yi, a naxa, “Fafane mi faxama diine funfuni, diine fan mi faxama fafane funfuni, koni birin faxama a yɛtɛ yulubin nan ma fe ra.”*
Amasiya yi a yamanan muxune malan denbaya yɛɛn ma, Yuda bɔnsɔnna muxune nun Bunyamin bɔnsɔnna muxune, a yi sofa kuntigine dɔxɔ e xun na naxanye yi muxu wuli nun muxu kɛmɛ xun na. A yi muxune yatɛ keli ɲɛɛ mɔxɔɲɛn ma han e nun nde. E yatɛna, muxu wuli kɛmɛ saxan, naxanye yi nɔ sigɛ yɛngɛni, naxanye yi tanban nun yɛ masansan wure lefaan nɔɛ. A mɔn yi sofa muxu wuli kɛmɛ tongo Isirayila yi, naxanye yi sare fima gbeti fixɛn kilo wuli saxan na. Koni Alaa sayibana nde yi fa falan ti mangan xa, a naxa, “Mangana, Isirayila sofane mi lan e siga i fɔxɔ ra, bayo Alatala mi Isirayila kaani itoe xɔn, Efirami bɔnsɔnna muxune. Xa e siga i fɔxɔ ra, hali i sɛnbɛn sɔtɔ yɛngɛni, Ala i rabeɲinma nɛn i yaxune yii, bayo mali sɛnbɛna Ala nan keden pe ra, a tan nan mɔn nɔɛ muxun nabirɛ.” Amasiya yi Alaa sayiban yabi, a naxa, “N gbeti fixɛn kilo wuli saxanna naxan soxi Isirayila sofane yii, n fa nanfe ligan na yi?” Alaa sayiban yi a yabi, a naxa, “Alatala nɔɛ gbɛtɛ soɛ i yii nɛn naxan dangu na ra.” 10 Amasiya yi sofane raxɛtɛ naxanye sa kelixi Efirami yi, e yi xɛtɛ e konne yi. Koni, e yi xɔlɔ Yuda kaane ma, e xɔlɔxi gbeen yi xɛtɛ e konne yi. 11 Amasiyaa mangayaan yi sɛnbɛn sɔtɔ a yamanani. E nun a ganla yi siga Fɔxɔ Lanbanni, a sa muxu wuli fu faxa naxanye yi kelixi Seyiri geya yireni. 12 Yuda kaane yi muxu wuli fu suxu e yɛ, e siga e ra geya gbeen xuntagi. E yi e radinɲɛ ayi gɛmɛn xuntagi, e birin yi faxa.
13 Amasiya bata yi Isirayila sofaan naxanye raxɛtɛ, alogo e nama lan yɛngɛni, ne yi Yuda taane yɛngɛ keli Samari taani han Beti-Xoron, e yi muxu wuli saxan faxa, e yi se wuyaxi tongo. 14 Amasiya yi fama waxatin naxan yi sa keli yɛngɛni, a sa Edɔn kaane nɔ yɛngɛn naxan yi, a yi fa Seyiri kaane suxurene ra a yii, a yi e ramara a yii, a lu e batuɛ, a lu wusulanna ganɲɛ e xa. 15 Nayi, Alatalaa yi xɔlɔ Amasiya ma, a yi sayibana nde rasiga a faladeni a xa, a naxa, “Nanfera i yamani ito alane batuxi, naxanye mi nɔ e yamaan badeni i yii?” 16 Sayiban mɔn yi fala tiini, Amasiya yi a yabi, a naxa, “N tan nan i findixi n kawandi muxun na ba? A lu. I waxi nɛn n xa i bɔnbɔ ba?” Sayiban yi a dundu, koni a mɔn yi a fala, a naxa, “N na a kolon Ala bata yelin a ragidɛ a xa i halagi, bayo i bata ito liga, i mi n ma falan suxi.”
Yuda kaane yi Isirayila yɛngɛ
Mangane Firinden 14.8-20
17 Yuda mangana Amasiya yelin falan tiyɛ a kawandi muxune xa waxatin naxan yi, a yi xɛrane rasiga a faladeni Yowasi xa, Yehowaxasi a dii xɛmɛna, Isirayila mangan Yehu mamandenna, a naxa, “Fa, en xa yɛngɛ.” 18 Koni, Isirayila mangan Yowasi yi a fala Yuda mangana Amasiya xa, a naxa, “Tansinna nde yi Liban yamanani, a xɛraan nasiga a faladeni suman wudina nde xa Liban yamanani, a naxa, ‘I ya dii tɛmɛn fi n ma dii xɛmɛn ma futun na!’ Na xanbi ra, Liban burunna subena nde yi dangu tansinni bodonɲɛ. 19 I yɛtɛ matɔxɔma, i wasoma, a i bata Edɔn kaane nɔ. Koni iki, lu i konni! Nanfera i mɔn fe ɲaxin fɔlɔma naxan sa raɲanma kalan ma ɛ nun Yuda yamaan birin xa?” 20 Koni Amasiya mi a tuli mati a ra, fata Ala waxɔn feen na, alogo e nun a sofane xa sa e yaxune sagoni, amasɔtɔ a bata yi a yɛɛ rafindi Edɔn suxurene ma. 21 Nayi, Isirayila mangan Yowasi yi siga, e nun Yuda mangana Amasiya yi sa yɛngɛ Beti-Semɛsi taani Yuda yamanani. 22 Isirayila kaane yi Yuda kaane nɔ, e birin yi e gi, e siga e konne yi. 23 Isirayila mangan Yowasi yi Yuda mangana Amasiya suxu Beti-Semɛsi taani, Yowasaa diina, Axasiya mamandenna. A yi siga a ra Yerusalɛn yi, a yi nɔngɔnna yɛ tonge naanin kala Yerusalɛn yinna ra, keli Efirami dɛɛn ma han Songen ma dɛna. 24 Xɛmaan nun gbeti fixɛn nun se faɲin naxanye birin yi Ala Batu Banxini, e nun naxanye yi Obedi-Edɔn ma nɔɔn bun, a yi ne birin tongo, e nun manga banxin nafunle. A mɔn yi muxuna ndee suxu, a xɛtɛ Samari taani.
Amasiyaa mangayaan danna
Mangane Firinden 14.17-20
25 Isirayila mangan Yehowaxasi a diin Yowasi faxa xanbini, Yuda mangan Yowasaa diina Amasiya mɔn yi ɲɛɛ fu nun suulun sɔtɔ siimayaan na. 26 Amasiya kɛwali dɔnxɛne, keli a fɔlɔn ma han a raɲan na, ne birin sɛbɛxi Yuda mangane nun Isirayila mangane kɛwali kɛdine kui. 27 Na xanbi ra, Amasiya yi a masiga Alatala ra, e yi yanfan so a ma Yerusalɛn yi, a yi a gi, a siga Lakisi taani, koni e yi siga a fɔxɔ ra Lakisi yi, e sa a faxa mɛnni. 28 E yi a binbin xali soone fari, e sa a maluxun Yuda Taani a benbane fɛma.
* 25:4 Sariyane 24.16