12
Mari na zuli Zezi te tɩn
(Matiyu 26:6-13, Marɩkɩ 14:3-9)
1 Da yardʋ dɛɛn na daarɩ sɩ kʋ yi Pakɩ candiǝ kam tɩn, Zezi ma vu o yi Betani. Kʋ yɩ dáanɩ mʋ Lazaarɩ zʋʋrɩ da. Wʋntʋ mʋ yɩ nɔɔnʋ wʋlʋ Zezi na pɛ o bi o yagɩ tʋʋnɩ tɩn.
2 Ba ma kɩ wʋdiu ba pa-o jǝgǝ kam kʋntʋ nɩ. Marɩtɩ maa wʋra o maŋɩ wʋdiu kʋm. Lazaarɩ ma tɔgɩ o jǝni sɩ o di dɩ Zezi.
3 Mari laan ma kwe tralɩ nugǝ kalʋ yɩrɩ na yɩ naadɩ tɩn. Ka dɛɛn yɩ kunkwǝlǝ yi mʋ, yɩ ka tiini ka lana. Nugǝ kam kʋntʋ yǝlo cana zanzan. O ma kwe-ka o ma turi Zezi nɛ. O ma daarɩ o ma o yuuywe o guguni o nɛ sɩm. Tralɩ nugǝ kam lwǝm dɩm ma zaŋɩ sɔŋɔ kʋm maama wʋnɩ.
4 Zezi karabiǝ bam dɩdʋa wʋlʋ yɩrɩ na yɩ Zudasɩ Yiskarɩyo tɩn dɩ tɔgɩ o wʋra. Wʋntʋ mʋ yɩ wʋlʋ na wʋ́ ba o yǝgi Zezi o pa nɔɔna tɩn.
5 O na nɛ Mari na kɩ te tɩn, o ma ta o wɩ: «Bɛɛ mʋ yɩ o kɩ kʋntʋ? Dɩ́ ya waɩ dɩ́ kwe tralɩ nugǝ kam dɩ́ yǝgi, yɩ dɩ́ cɛ dɩ́ pa yinigǝ tiinǝ. Ka sǝbu kʋm ya wʋ́ yi sǝbu-dala biǝ-yatɔ (300).»
6 O na tagɩ kʋntʋ tɩn, kʋ daɩ nɩ o jɩgɩ yinigǝ tiinǝ bam ŋwaŋa mʋ. O yɩ ŋwɩɩnʋ mʋ. Wʋntʋ mʋ nii ba kɔgɔ kʋm sǝbu kʋm baŋa nɩ, yɩ o yǝni o ŋɔnɩ-kʋ o lɩa.
7 Zezi laan ma lǝri o wɩ: «Yagɩ o yɩra, sɩ o kɩ kʋntʋ a na wʋ́ tɩ yɩ ba kɩ-nɩ tɩn ŋwaanɩ mʋ.
8 Kʋ nan na yɩ yinigǝ tiinǝ, bantʋ ta wʋra mʋ dɩ abam maŋa maama. Kʋ daarɩ amʋ nan bá ta wʋra dɩ abam maŋa maama.»
9 Zwifǝ kɔgɔ zanzan ma lwarɩ nɩ Zezi wʋ Betani nɩ. Ba ma zaŋɩ ba vu da. Ba na ve tɩn, kʋ daɩ Zezi yɩranɩ ŋwaanɩ, kʋ yɩ sɩ ba dɩ na Lazaarɩ wʋlʋ Zezi na pɛ o bi o yagɩ tʋʋnɩ tɩn mʋ.
10 Wɛ kaanɩm yigǝ tiinǝ bam laan ma kɩ ni daanɩ sɩ ba gʋ Lazaarɩ dɩ,
11 bɛŋwaanɩ Lazaarɩ biim dɩm mʋ te Zwifǝ zanzan joori ba yigǝ tiinǝ bam kwaga nɩ, yɩ ba daarɩ ba sɛ Zezi.
Zezi na zʋ Zeruzalɛm te tɩn
(Matiyu 21:1-11, Marɩkɩ 11:1-11, Luki 19:28-40)
12 Tɩga na pʋʋrɩ tɩn, nɔn-kɔgɔ kʋlʋ na tu Zeruzalɛm sɩ ba di candiǝ kam tɩn ma lwarɩ nɩ Zezi maa bɩɩna.
13 Ba ma vu ba kaarɩ kʋrʋ-vɔɔrʋ, yɩ ba nuŋi ba maa ve sɩ ba jeer-o. Ba na maa ve tɩn, ba maa zul-o ba wɩ:
«Ozaana! Zuli-na wʋlʋ na tu dɩ́ Yuutu Baŋa-Wɛ yɩrɩ ŋwaanɩ tɩn.
Wʋntʋ mʋ yɩ Yisɩrayɛlɩ dwi tiinǝ pɛ.»
14 Zezi ma na bɩna-pɔla o di, nɩ Wɛ tɔnɔ kʋm na maŋɩ kʋ ta te tɩn. Kʋ pʋpʋnɩ kʋ wɩ:
15 «Abam balʋ na zʋʋrɩ Siyɔn tɩʋ kʋm nɩ tɩn,
á yɩ taá kwarɩ fʋʋnɩ.
Nii-na á pɛ wʋm,
o diini bɩna-pɔla o maa bɩɩna.»
16 Maŋa kam kʋntʋ nɩ, Zezi karabiǝ bam ya ma wʋ lwarɩ wǝǝnu tɩm kʋntʋ kuri. Kʋ daarɩ maŋa kam Zezi na tɩgɩ yɩ o bi o yagɩ tʋʋnɩ o na paarɩ-zulǝ Wɛ tee nɩ tɩn, mʋ ba laan guli Wɛ tɔnɔ kʋm na tagɩ o taanɩ te tɩn, dɩ nɔn-kɔgɔ kʋm na kɩ kʋlʋ ba zul-o tɩn.
17 Nɔɔna balʋ dɛɛn na wʋ Zezi tee nɩ yɩ o pa Lazaarɩ bi o yagɩ tʋʋnɩ tɩn ya maŋɩ ba ta ba brɩ tɩʋ kʋm nɔɔna bam, o na kɩ te o bǝŋi Lazaarɩ yɩ o nuŋi yibeeli dɩm wʋnɩ tɩn.
18 Kʋ yɩ kʋntʋ ŋwaanɩ mʋ nɔn-kɔgɔ kʋm nuŋi tɩʋ kʋm nɩ ba jeer-o, ba na ni nɩ o kɩ wo-kɩnkagɩlɩ dɩm kʋntʋ tɩn ŋwaanɩ.
19 Farizɩan tiinǝ bam laan maa tɛ daanɩ ba wɩ: «Á wʋ nɛ? Dɩbam brɩ dɩ́ bá wanɩ kʋlʋkʋlʋ dɩ́ kɩ. Nii-na lʋgʋ kʋm nɔɔna bam maama mʋ tɔgɩ o kwaga.»
Zezi na tɛ o tʋʋnɩ dɩm taanɩ te tɩn
20 Grɛkɩ tiinǝ balʋ dɛɛn na tɔgɩ ba vu Zeruzalɛm sɩ ba di candiǝ kam ba zuli Wɛ tɩn badaara ma vu Filipi te.
21 Wʋntʋ nuŋi Galile tɩʋ kʋlʋ yɩrɩ na yɩ Betisayida tɩn mʋ. Ba ma ta dɩd-o ba wɩ: «Dɩbam lagɩ sɩ dɩ́ na Zezi mʋ.»
22 Filipi ma vu o ta dɩ Andre. Bantʋ bale ma vu ba ta ba brɩ Zezi.
23 Zezi ma ta dɩ ba o wɩ: «Maŋa kam laan yiǝ, sɩ Wɛ pa Nabiin-bu wʋm na paarɩ-zulǝ.
24 A lagɩ a ta cɩga mʋ dɩ abam sɩ, nmʋ na jɩgɩ mɩn-dwi, yɩ n na dugi-dɩ tɩga nɩ, dɩ wʋ́ nuŋi dɩ kɩ biǝ zanzan mʋ. Nmʋ nan na wʋ sɛ sɩ n du-dɩ tɩga nɩ sɩ dɩ puli dɩ nuŋi dɩ daarɩ sɩ mɩn-bu wʋm pɔ, dɩ wʋ́ ta yɩ dɩdwɩ yɩranɩ mʋ taan, n bá na nyɔɔrɩ dɩ baŋa nɩ.
25 Wʋlʋ na soe o tɩtɩ ŋwɩa tɩn, kʋntʋ tu bá na ŋwɩa Wɛ tee nɩ. Wʋlʋ nan na vɩn o ŋwɩa lʋgʋ kʋntʋ baŋa nɩ tɩn, kʋ tu wʋ́ na ŋwɩa kalʋ na ba ti tɩn Wɛ tee nɩ.
26 Wʋlʋ maama na lagɩ sɩ o tʋŋɩ amʋ tɩtʋŋa tɩn, kʋntʋ tu maŋɩ sɩ o tɔgɩ a kwaga mʋ. Kʋntʋ, a na wʋ mɛ tɩn, a tɩntʋŋnʋ wʋm dɩ wʋ́ ta tɔgɩ o wʋra. Wʋlʋ maama na tʋŋɩ amʋ tɩtʋŋa tɩn, amʋ Ko wʋ́ pa o na zulǝ.»
27 Zezi ma ta o wɩ: «A wʋ mʋ cɔgɩ zanzan. A nan wʋ́ ta nɩ bɛɛ mʋ? Aá loori a Ko mʋ sɩ o vrɩ-nɩ yaara yantʋ wʋnɩ na? Awo. Kʋ yɩ kʋntʋ ŋwaanɩ mʋ amʋ maŋɩ a ba sɩ a yaarɩ.
28 A nan wʋ́ loori a Ko sɩ o pa o yɩrɩ na zulǝ.»
Kwǝrǝ laan ma ŋɔɔnɩ wɛyuu nɩ ka wɩ: «A maŋɩ a pa a yɩrɩ na zulǝ, a nan ta wʋ́ pa dɩ na zulǝ.»
29 Nɔn-kɔgɔ kʋlʋ na zɩgɩ da tɩn ma ni kwǝrǝ kam, yɩ ba ta ba wɩ, dʋa mʋ mumunǝ. Badaara maa wɩ, kʋ yɩ malɛka mʋ ŋɔɔnɩ dɩd-o.
30 Zezi ma ta dɩ ba o wɩ: «Kʋ daɩ amʋ ŋwaanɩ mʋ kwǝrǝ kantʋ ŋɔɔnɩ, kʋ yɩ abam ŋwaanɩ mʋ ka ŋɔɔna.
31 Maŋa laan yiǝ sɩ Wɛ di nabiinǝ taanɩ, sɩ DƖ zǝli lʋgʋ baŋa pɛ wʋm.
32 Kʋ daarɩ kʋ na yɩ amʋ, maŋa kalʋ ba na wʋ́ zǝŋi amʋ wɛɛnɩ tɩn, amʋ wʋ́ pa nabiinǝ maama ba amʋ te.»
33 O na tagɩ kʋntʋ tɩn, o brɩ o na lagɩ o tɩ tʋʋnɩ dwi dɩlʋ tɩn mʋ.
34 Nɔn-kɔgɔ kʋm ma lǝr-o kʋ wɩ: «Dɩbam ni nɩ kʋ pʋpʋnɩ Wɛ cullu tɔnɔ wʋnɩ kʋ wɩ, Krisi wʋm Wɛ na tʋŋɩ tɩn maŋɩ sɩ o taa ŋwɩ mʋ maŋa maama. Bɛɛ nan mʋ yɩ n ta n wɩ, ba maŋɩ sɩ ba zǝŋi Nabiin-bu wʋm wɛɛnɩ? Nabiin-bu wʋntʋ nan yɩ wɔɔ?»
35 Zezi ma lǝri-ba o wɩ: «Pooni bá tiini dɩ daanɩ abam tee nɩ. Pooni dɩm ta na wʋ á tee nɩ maŋa kalʋ tɩn, sɩ á taá veǝ, sɩ lim yɩ ba dɩ yi abam. Wʋlʋ na ve lim wʋnɩ tɩn yǝri o na ve mɛ.
36 Pooni dɩm ta na wʋ á tee nɩ tɩn, á nan sɛ wʋlʋ na yɩ pooni dɩm tɩn, sɩ á daarɩ á taá yɩ pooni dɩm biǝ.»
Zezi na tagɩ kʋntʋ o ti tɩn, o ma nuŋi ba tɩtarɩ nɩ o vu o sǝgi.
37 Dɩ o na maŋɩ o kɩ wo-kɩnkagɩla zanzan ba yibiyǝ nɩ tɩn, ba daa ta wʋ sɛ-o.
38 Kʋntʋ ma pa kʋlʋ Wɛ nijoŋnu Ezayi dɛɛn na tagɩ tɩn sɩɩnɩ kʋ kɩ. O dɛɛn tagɩ faŋa faŋa o wɩ:
«Yuutu Baŋa-Wɛ,
nɔɔn-nɔɔnʋ wʋ sɛ dɩ́ na tagɩ taanɩ dɩlʋ dɩ́ brɩ-ba tɩn.
Nɔɔn-nɔɔnʋ nan wʋ lwarɩ dɩ́ Yuutu wʋm dam dɩm na yɩ te tɩn.»
39 Ba wʋ wanɩ ba sɛ Zezi taanɩ dɩm, bɛŋwaanɩ Ezayi ta tagɩ o wɩ:
40 «Dɩntʋ mʋ dwe ba yiǝ,
yɩ DƖ pa ba wʋbʋŋa tɩ,
sɩ ba yiǝ yam yɩ wanɩ ya taa naɩ,
sɩ ba wʋbʋŋa yam dɩ yɩ wanɩ ya lwarɩ Wɛ taanɩ dɩm kuri,
sɩ ba yɩ lǝni ba wʋbʋŋa ba sɛ Wɛ sɩ DƖ pa ba na yazurǝ.»
41 Ezayi dɛɛn tagɩ dɩ́ Yuutu wʋm taanɩ kʋntʋ, bɛŋwaanɩ o wuuri o na Zezi paarɩ-zulǝ na yɩ te yɩ o daa ta wʋ tu lʋgʋ baŋa.
42 Dɩ kʋntʋ dɩ, Zwifǝ yigǝ tiinǝ zanzan dɩ ta kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Zezi. Ba na kwarɩ Farizɩan tiinǝ bam tɩn ŋwaanɩ mʋ, ba wʋ ŋɔɔnɩ-kʋ jaja, sɩ baá zǝli-ba ba Wɛ-digǝ kam nɩ.
43 Ba na kɩ te tɩn brɩ nɩ ba soe sɩ nabiinǝ wʋrʋ poli dɩ ba kʋ dwe Wɛ wʋ na poli dɩ ba.
Zezi na tu sɩ o vrɩ nabiinǝ lwarɩm wʋnɩ te tɩn
44 Zezi ma ta dɩ kwǝr-dɩa o wɩ: «Wʋlʋ na kɩ o wʋ-dɩdʋa dɩ amʋ tɩn, kʋ daɩ nɩ o sɛ amʋ yɩranɩ mʋ, kʋ yɩ wʋlʋ na tʋŋɩ-nɩ tɩn mʋ o sɛ.
45 Wʋlʋ na nɛ amʋ tɩn nɛ wʋlʋ na tʋŋɩ-nɩ tɩn dɩ mʋ.
46 Amʋ tu lʋgʋ baŋa sɩ a taa yɩ pooni mʋ a paɩ nabiinǝ, sɩ wʋlʋ maama na sɛ amʋ tɩn daa yɩ maŋɩ lim wʋnɩ.
47 Wʋlʋ na ni a taanɩ dɩm yɩ o wʋ sɛ sɩ o kɩ kʋlʋ a na tagɩ tɩn, kʋ daɩ amʋ mʋ cɔgɩ kʋntʋ tu, bɛŋwaanɩ amʋ na tu lʋgʋ baŋa tɩn, kʋ daɩ sɩ a di nabiinǝ taanɩ sɩ a cɔgɩ-ba. Kʋ nan yɩ sɩ a vrɩ-ba ba lwarɩm wʋnɩ mʋ.
48 Wʋlʋ na vɩn amʋ yɩ o wʋ sɛ a taanɩ dɩm tɩn, mʋ kʋlʋ na wʋ́ cɔg-o: Taanɩ dɩlʋ amʋ na ŋɔɔnɩ a brɩ nɔɔna tɩn mʋ wʋ́ zaŋɩ lʋgʋ tiim dɛ dɩm nɩ dɩ brɩ nɩ kʋntʋ tu ba jɩgɩ bʋra.
49 Kʋ nan daɩ a tɩtɩ wʋbʋŋa mʋ a ŋɔɔna. Kʋ yɩ a Ko wʋlʋ na tʋŋɩ-nɩ tɩn mʋ pɛ-nɩ ni sɩ a ta kʋlʋ DƖ wʋbʋŋa na lagɩ tɩn, yɩ DƖ ta brɩ-nɩ kʋlʋ a na wʋ́ ŋɔɔnɩ tɩn.
50 Amʋ nan ye sɩ balʋ na sɛ ni dɩlʋ a Ko Wɛ na pɛ-nɩ sɩ a ŋɔɔnɩ tɩn wʋ́ na ŋwɩa kalʋ na ba ti tɩn. A na yǝni a ŋɔɔnɩ te maama tɩn, kʋ yɩ a Ko Wɛ na tagɩ kʋlʋ o brɩ-nɩ tɩn mʋ.»