11
Wʋ-dɩdʋa kǝm dɩ Wɛ na yɩ te tɩn
1 Nmʋ na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ, kʋ kuri mʋ n ye lanyɩranɩ nɩ nmʋ wʋ́ sɩɩnɩ n na wǝǝnu tɩlʋ n na tɩɩnɩ tɩn. Kʋ kuri mʋ n ta n jɩgɩ cɩga nɩ wǝǝnu tɩlʋ n na ba naɩ dɩ n yiǝ tɩn sɩɩnɩ tɩ wʋra.
2 Nɔɔna balʋ na dɛ Wɛ cwǝŋǝ faŋa faŋa tɩn, kʋ yɩ ba na kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ pɛ ba yɩrɩ zaŋɩ.
3 Kʋ yɩ dɩbam dɩ na kɩ dɩ́ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ paɩ dɩ́ lwarɩ nɩ, Wɛ mɛ DƖ ni-taanɩ mʋ DƖ kɩ lʋgʋ baŋa dɩ wɛyuu maama. Kʋntʋ mʋ dɩ́ sɛ nɩ Wɛ kwe wǝǝnu tɩlʋ na ba naɩ dɩ yiǝ tɩn mʋ DƖ ma kɩ tɩlʋ dɩ́ na waɩ dɩ́ naɩ dɩ yiǝ tɩn.
4 Abɛlɩ dɛɛn na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ pɛ o kaanɩm dɩm ja kuri dɩ dwǝni Kayin nyɩm dɩm. O wʋ-dɩdʋa kam mʋ pɛ Wɛ wɩ, o yɩ cɩga tu, Wɛ na sɛ o pɛɛra yam tɩn ŋwaanɩ. O daa tǝrǝ yɩ o wʋ-dɩdʋa kam ŋwaanɩ nan paɩ o taanɩ ta wʋra.
5 Enɔkɩ dɩ na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ pɛ DƖ kwe-o DƖ ja DƖ di DƖ sɔŋɔ, yɩ tʋʋnɩ wʋ jaan-o. Wɛ na kwe-o kʋntʋ tɩn, nɔɔn-nɔɔnʋ daa wʋ nɛ o je. Kʋ nan na wʋ́ loori kʋntʋ tɩn, kʋ maŋɩ kʋ ta Wɛ tɔnɔ kʋm wʋnɩ kʋ wɩ, o poli Wɛ wʋ.
6 Nɔɔnʋ nan na ba jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ, o bá wanɩ o pa Wɛ wʋ poli. Wʋlʋ maama na twɛ Wɛ tɩn, kʋ fɩn mʋ sɩ kʋntʋ tu taa jɩgɩ wʋ-dɩdʋa o sɛ nɩ Wɛ sɩɩnɩ DƖ wʋra yɩ DƖ kɩ balʋ na lagɩ sɩ ba yi DƖ te tɩn lanyɩranɩ.
7 Nowe dɩ dɛɛn na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o sɛ DƖ ni. Wɛ dɛɛn tagɩ dɩd-o kʋlʋ na lagɩ kʋ ba kʋ kɩ yɩ nabiinǝ yiǝ ta wʋ nɛ-kʋ tɩn. O ma sɛ Wɛ ni yɩ o pa naboro kamunu, yɩ o dɩ o sɔŋɔ tiinǝ zʋ kʋ wʋ, yɩ Wɛ pa ba lu na-fara bam. O kǝm dɩm kʋntʋ ma brɩ nɩ lʋgʋ baŋa nɔɔna balʋ na wʋ sɛ Wɛ ni tɩn ba jɩgɩ bʋra. Wɛ ma pa o na cɩga DƖ tee nɩ o na kɩ o wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ.
8 Abraham dɛɛn na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o nuŋi o tɩtɩ tɩʋ kʋm nɩ, o vu jǝgǝ kalʋ Wɛ na goni ni nɩ DƖ wʋ́ pa-o sɩ o dwi tiinǝ taa te tɩn. Wɛ na bǝŋ-o nɩ o nuŋi kʋntʋ tɩn, o sɩɩnɩ o sɛ o maa ve, yɩ o maŋɩ o yǝri je sɩm o na ve tɩn.
9 O na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ pɛ o vu o zʋʋrɩ tɩʋ kʋm Wɛ ya na maŋɩ DƖ go ni sɩ DƖ wʋ́ pa-o tɩn wʋnɩ nɩ vǝru te. O dɛɛn zʋʋrɩ vwe wʋnɩ mʋ. Yizakɩ dɩ Zakɔbɩ balʋ Wɛ na goni DƖ ni dɩm kʋntʋ dɩ ba dɩ tɩn dɩ zʋʋrɩ vwǝ wʋnɩ mʋ.
10 Kʋ brɩ nɩ Abraham dɛɛn cǝgi sɩ o zʋ tɩʋ kʋlʋ kuri na fɔgɩ kʋ cwi lanyɩranɩ tɩn mʋ. Kʋ yɩ Wɛ tɩtɩ mʋ bǝgi kʋ kuri, yɩ dɩntʋ mʋ yɩ kʋ lwarʋ.
11 Abraham kaanɩ Sara dɛɛn yɩ ka-dʋgʋ mʋ yɩ o kɛ lʋra. Dɩ kʋntʋ dɩ, o na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o sɛ nɩ Wɛ bá kwanɩ DƖ ni dɩm DƖ na goni tɩn yɩ o wanɩ o lʋ bu.
12 Kʋntʋ, kʋ zɩgɩ nɔn-dʋa kalʋ na yɩ Abraham yɩ o tiini o kwɩn zanzan tɩn yɩra nɩ mʋ Wɛ pɛ o lʋ dwi tiinǝ kɔgɔ kɔgɔ, nɩ calɩcwɩ na dagɩ wɛyuu nɩ naa nɩnɩʋ ni kasʋlʋ-wɩa na dagɩ yɩ kʋ warɩ kʋ ga te tɩn.
13 Nɔɔna balʋ dɛɛn na kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ kʋntʋ tɩn nan tɩgɩ yɩ ba wʋ nɛ wǝǝnu tɩlʋ Wɛ na goni ni sɩ DƖ pa-ba tɩn. Ba dɛɛn maŋɩ ba maanɩ nɩ wǝǝnu tɩm dɛ wʋ́ daanɩ yɩ tɩ laan ba, yɩ ba nan ya ta jɩgɩ wʋpolo kʋ ŋwaanɩ. Ba ma ta jaja nɩ ba yɩ vǝrǝ mʋ, ba kugu je tǝri lʋgʋ baŋa nɩ.
14 Balʋ maama na tɛ kʋntʋ doŋ tɩn brɩ nɩ ba daa ta jɩgɩ tɩɩna, sɩ baá na tɩʋ kʋlʋ na wʋ́ ta yɩ ba kugu je tɩn mʋ.
15 Ba daa ba jɩgɩ tɩʋ kʋlʋ ba na nuŋi kʋ wʋnɩ tɩn wʋbʋŋa ba yuu nɩ. Ba ya na jɩgɩ kʋ wʋbʋŋa, ba ya wʋ́ wanɩ ba na cwǝŋǝ sɩ ba joori.
16 Kʋ nan na yɩ te tɩn, ba wʋbʋŋa tiini ya zʋ tɩʋ kʋlʋ na lana kʋ ja gaalɩ tɩn. Kʋntʋ mʋ yɩ Wɛ tɩtɩ sɔŋɔ kʋm. Kʋ ma pa Baŋa-Wɛ jɩgɩ wʋpolo dɩ ba na bǝ-DƖ nɩ ba Tu Wɛ tɩn. DƖ nan maŋɩ DƖ jɩgɩ tɩʋ kʋlʋ DƖ na ti kʋ yigǝ sɩ DƖ pa-ba tɩn.
17-18 Kʋ yɩ Abraham na kɩ o wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ te tɩn mʋ pɛ o dɛɛn sɛ o kwe o bu Yizakɩ sɩ o ma kaanɩ Baŋa-Wɛ maŋa kam DƖ na maŋ-o sɩ DƖ nii tɩn. Wɛ nan maŋɩ DƖ go ni DƖ pa-o nɩ: «Kʋʋ́ zɩgɩ Yizakɩ yɩra nɩ mʋ sɩ n dwi tiinǝ ma puli.» Dɩ kʋntʋ dɩ, o dɛɛn ta sɛ sɩ o ya ma o bu-dʋa kam o kaanɩ Wɛ, nɩ Wɛ na brɩ-o te tɩn.
19 O dɛɛn jɩgɩ cɩga nɩ Wɛ wʋ́ wanɩ DƖ bi Yizakɩ DƖ pa o yagɩ tʋʋnɩ. Kʋ nan na sɩɩnɩ kʋ kɩ te tɩn nyɩ dɩ DƖ bi-o tʋʋnɩ wʋnɩ mʋ.
20 Yizakɩ dɩ na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o sɔɔlɩ Wɛ o pa o biǝ Zakɔbɩ dɩ Ezayu wǝǝnu tɩlʋ na lagɩ tɩ ba tɩ kɩ tɩn ŋwaanɩ.
21 Zakɔbɩ dɩ na tu o ga fɩɩn sɩ o tɩ tɩn, o na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o sɔɔlɩ Wɛ o pa o bu Zʋzɛfʋ biǝ bam maama bale. O dɛɛn ma zi o nacǝgǝ o zaŋɩ yɩ o zuli Wɛ.
22 Zʋzɛfʋ dɩ maŋa na twɛ sɩ o tɩ tɩn, o na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o ta dɩ Yisɩrayɛlɩ tiinǝ bam nɩ baá nuŋi Ezipi tɩʋ nɩ. O ma pa-ba ni nɩ, ba na ma nuŋǝ, sɩ ba guri o kwi sɩm Ezipi nɩ ba ja vu ba tɩtɩ tɩʋ.
23 Moyisi ko dɩ o nu dɩ dɛɛn na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ ba kwe-o ba sǝgi canɩ sɩtɔ ba na lʋg-o maŋa kalʋ tɩn. Ba ma na nɩ bu wʋm yɩ bu-laa, yɩ ba wʋ kwarɩ fʋʋnɩ sɩ ba vɩn pa-farʋ wʋm ni.
24 Moyisi dɛɛn na kɩ nɔɔnʋ tɩn, kʋ yɩ o na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ pɛ o wʋ sɛ sɩ ba taa bǝ-o nɩ Pa-farʋ wʋm bukɔ bu.
25 O dɛɛn maa bʋŋɩ nɩ, o na tɔgɩ dɩ Wɛ nɔɔna bam o na yaara, kʋʋ́ ta garɩ o na yagɩ Wɛ cwǝŋǝ yɩ o daarɩ o di ywǝǝni dɩlʋ na bá daanɩ tɩn.
26 O nan bʋŋɩ nɩ, nɔɔna na goon-o nɩ ba na wʋ́ gooni Krisi wʋm Wɛ na lagɩ DƖ tʋŋɩ tɩn, kʋ garɩ o na nɛ jɩjɩgɩrʋ zanzan Ezipi nɩ, bɛŋwaanɩ o wʋbʋŋa dɛɛn tigi pɛɛrɩ dɩlʋ o na wʋ́ ba o joŋi Wɛ tee nɩ tɩn baŋa nɩ mʋ.
27 Moyisi na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ pɛ o nuŋi Ezipi nɩ yɩ o wʋ kwarɩ pa-farʋ wʋm ban-zɔŋɔ kʋm. O maa jɩgɩ baarɩ yɩ o wʋ sɛ sɩ o joori kwaga, bɛŋwaanɩ o ye nɩ Wɛ dɩlʋ na ba naɩ dɩ yiǝ tɩn wʋ o yigǝ nɩ.
28 O na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o pa Yisɩrayɛlɩ tiinǝ bam di Pakɩ candiǝ ba sam nɩ. O ma pa ba kɩ jana ba misi ba di sɩm niǝ nɩ, sɩ tʋʋnɩ malɛka kalʋ na wʋ́ ba sɩ ka gʋ bǝkǝri-kwɩn sɩm maama tɩn daa yɩ kɩ ba tɩtɩ biǝ bam kʋlʋkʋlʋ.
29 Yisɩrayɛlɩ tiinǝ bam na kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ nɩnɩʋ kʋlʋ ba na bǝi nɩ Bu-sɩŋa tɩn na bam pɔɔrɩ bɩle ba daarɩ tɩ-kʋra, yɩ Yisɩrayɛlɩ tiinǝ bam tɔgɩ da ba bɛ. Ezipi tiinǝ bam na kwaanɩ sɩ ba tɔgɩ ba kwaga ba bɛ tɩn, na bam ma joori ba tʋ ba naagɩ daanɩ, yɩ kʋ pa ba maama li na ba tɩ.
30 Wɛ nɔɔna bam na jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ ba vu ba kaagɩ Zeriko tɩʋ kʋm da yarpɛ, yɩ kʋ kǝbri sɩm laan tʋ tɩga nɩ.
31 Kʋ nan daa ta na yɩ Rahabɩ wʋlʋ ya na yɩ ka-boro yɩ o zʋʋrɩ Zeriko nɩ tɩn, o na kɩ o wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn mʋ pɛ o dɛɛn jeeri Yisɩrayɛlɩ nɔɔna balʋ na ve sɩ ba daanɩ tɩʋ kʋm ba nii tɩn lanyɩranɩ. Kʋntʋ ŋwaanɩ mʋ pɛ ba wʋ gʋ-o ba wǝli dɩ balʋ na vɩn Wɛ tɩn.
32 Amʋ ya jɩgɩ taanɩ zanzan sɩ a ta a wǝli da, yɩ pwǝlǝ daa tǝrǝ sɩ a ŋɔɔnɩ nɔɔna badaara taanɩ a wǝli da. Amʋ ya wʋ́ maŋɩ Zidɩɔn dɩ Barakɩ dɩ Samsɔn dɩ Zefite dɩ Davidi dɩ Samʋwɛlɩ dɩ faŋa faŋa Wɛ nijoŋnǝ bam maama na yɩ te tɩn.
33 Bantʋ maama dɛɛn jɩgɩ wʋ-dɩdʋa mʋ dɩ Wɛ, yɩ ba magɩ jara ba wanɩ tɩɩnɩ zanzan. Ba ma kwǝri ba kɩ kʋlʋ na yɩ cɩga tɩn, yɩ ba daarɩ ba joŋi kʋlʋ Wɛ na goni ni sɩ DƖ pa-ba tɩn. Ba ma pa nywǝǝnu niǝ pu yɩ tɩ daa wʋ jaanɩ-ba.
34 Ba ma pa min-vʋrʋ dwe yɩ tɩ daa wʋ di-ba, yɩ ba wanɩ ba lu nɔɔna jɩa nɩ kʋ pa ba daa wʋ gʋ-ba dɩ sʋ-lwaanʋ. Ba ya bwǝnǝ mʋ yɩ ba na dam. Ba ma tiini ba na baarɩ, yɩ ba magɩ jara ba wanɩ ba zǝli dwi-gɛ tiinǝ balʋ na yɩ ba dʋna tɩn ba pa ba viiri.
35 Kaana dɩ ma na ba nɔɔna balʋ ya na tɩga tɩn na joori ba bi. Nɔɔna badonnǝ ma wʋ sɛ sɩ ba vrɩ ba tɩtɩ nɔɔna balʋ na jɩgɩ-ba ba yaarɩ tɩn jɩŋa nɩ. Ba sɛ sɩ ba tɩ, sɩ ba joori ba bi ba na ŋwɩa kalʋ na lana ka dwe tɩn Wɛ tee nɩ.
36 Ba ma yáalɩ Wɛ nɔɔna badaara dɩ ba na mwanɩ-ba yɩ ba daarɩ ba magɩ-ba te tɩn. Ba ma vɔ nɔɔna badonnǝ dɩ capʋnnʋ yɩ ba kɩ-ba pɩɩna digǝ nɩ.
37 Ba ma dʋlɩ ba badonnǝ dɩ kandwa ba gʋ. Ba ma sɩɩrɩ badaara yɩra kuni bɩle. Ba ma kwe sʋ-lwaanʋ ba ma gʋ ba badonnǝ.
Wɛ nɔɔna badonnǝ maa beerǝ jǝgǝ maama, yɩ ba zʋ peeni dɩ bʋnɩ tankwaalʋ yɩranɩ. Zʋrɩ dɩ cam ma jɩgɩ-ba, yɩ nɔɔna dɩ bɛɛsɩ-ba.
38 Wɛ nɔɔna bam dɛɛn beeri kagʋa yuu nɩ dɩ pweeru yum nɩ mʋ, yɩ ba zʋʋrɩ ba tigi pweeru gugwǝǝru nɩ dɩ bɔɔna wʋnɩ. Lʋgʋ baŋa nan ya wʋ maŋɩ sɩ kʋ taa jɩgɩ nɔn-ŋʋna bam kʋntʋ dwi doŋ.
39 Nɔɔna bam kʋntʋ maama yɩrɩ dɛɛn zaŋɩ ba na kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Wɛ tɩn ŋwaanɩ mʋ. Nan dɩ kʋntʋ dɩ, ba wʋ nɛ Wɛ ya na goni ni sɩ DƖ kɩ-ba lanyɩranɩ te tɩn.
40 Wɛ dɛɛn nan bʋŋɩ sɩ DƖ kɩ kʋlʋ na tiini kʋ lana tɩn mʋ dɩbam ŋwaanɩ, DƖ na lagɩ sɩ DƖ pa dɩ́ maama tɔgɩ daanɩ dɩ́ ji lanyɩranɩ fasɩ DƖ yigǝ nɩ tɩn ŋwaanɩ.