11
Gaakii
1 Ti yaa gaa Uwumbɔr ki kii kan, naatataa le ye ke ti bee ke ti ga sil kan tiwan ni ti kpa limakl ke ti ga kan ni na. Tinimbil aa kan ni, le ti nyi ke ni sil bi.
2 N‑yaayoonn na aanib aah nan gaa Uwumbɔr ki kii na, nima le u len ke baabimbin ŋan.
3 Ti gaa Uwumbɔr ki kii, nima le cha ti bee ke u nan len ki naan kitiŋ ni paacham. U nan di tiwan ni tinimbil aa ŋmaa kani ni na naan tinimbil aah kani nimɔk na.
4 Abel nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le cha u nan toor kitork ki ŋan ki jer ukpel Keenn aah toor pu tii Uwumbɔr na. Waah gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le Uwumbɔr len ke waabimbin ŋan, le ki gaa waah toor kitork ki tii u na. U kpo, le waah gaa Uwumbɔr ki kii pu na pu, u beenin len.
5 Enok nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le nan cha waa nan kpo. Uwumbɔr nan yoor u buen paacham la. Ubaa aa ki kan u; ba pu? Uwumbɔr nan yoor u buen paacham. Uwumbɔr Aagbaŋ len ke buyoonn waa nan kee yoor u buen paacham na, u nan piir Uwumbɔr aasui.
6 Unii yaa kaa gaa Uwumbɔr ki kii kan, waan ŋmaa piir Uwumbɔr aasui. Unii u dan Uwumbɔr chee na, see u pak ke u bi, ki pak ke u ŋani binib bi ban u na tinyoor.
7 Uwumbɔr nan bui Nowa linimaln li nan choo na pu, le laa kee fuu ni. Nowa aah nan tii Uwumbɔr naadii pu na, le u nan pak waah len pu na, le ki kii waamɔb, le ki kpii buŋɔb bu, u ni waamaal koo ki ŋmar na. Nowa aah nan ŋa kina na, le ni mɔk ke dulnyaa ni yaab biken aabɔr bii Uwumbɔr chee. Nowa nan tii Uwumbɔr naadii, nima le nan cha Uwumbɔr len ke waabɔr ŋan u chee.
8 Uwumbɔr nan yin Abraham, ki bui u ke u buen kitiŋ ki u puu tipuur ke u ga di tii u na. Abraham aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na le u kii waamɔb, le ki nyan waatiŋ ni, ki buen, kaa nyi waah cha nin chee na.
9 U nan ti fuu kitiŋ ki Uwumbɔr puu tipuur ke u ga di tii u na ni. Le u pak Uwumbɔr aah len pu na, nima le u nan kal nima, ki nan ye uwɔwɔnja. U ni waabo Aisak, ni uyaabil Jakob nan bi nima, ŋiboo ponn ni. Bi mu nan yeh tipuur tichachaan ngbaan la.
10 U nan ban kitiŋ ki ga li bi n‑yoonn mu kaa kpa ndoon aan Uwumbɔr maa ki na la.
11 Abraham aapuu Sara mu nan tii Uwumbɔr naadii, nima le nan cha u kan mpɔɔn ke u dek lipuul, buyoonn u jer timar na. Ba pu? u nan pak ke Uwumbɔr ga ŋa waah puu tipuur ti na.
12 Nima pu na, ujabaan u nan bi ke waah kpo le na, nan ma binib bi wiir ke iŋmabi aah wiir pu na. Bi wiir ke litambol li dɔ nnyusakpem aagbaan na. Ubaa aa ŋmaa kahn bi.
13 Binib ngbaan mɔmɔk nan tii Uwumbɔr naadii le ki ti saa baakundaal, kaa kan Uwumbɔr aah puu tipuur ti na. Bi nan bee ke n‑yoonn mu choo na, u ga nan ŋa waah puu tipuur ti na. Bi nan len ke bi ye bicham le dulnyaa wee ni.
14 Binib bi len kina na mɔk chain ke bi ban bite do la.
15 Binimbil yaa ba man kitiŋ ki bi nyan ni ki ponn ni na pu kan, bi ba ga li kpa nsan ke bi gir buen nima.
16 Bi nan ban kitiŋ ki ŋan jer kitiŋ ngbaan na la. Bi nan ban paacham aatiŋ la. Nima pu na, inimɔɔn aa nan joo Uwumbɔr ke bi yin u ke Baawumbɔr. U nan toor kitiŋ tii bi.
17-18 Uwumbɔr nan puu tipuur tii Abraham ke u ga kan yaabitiib waabo Aisak pu, le Abraham nan gaa tipuur ngbaan. Le Uwumbɔr tɔŋ u, ki bui u ke u di waabo toor kitork tii u. Waanaadii pu le u nan kii, ki di waabo u nan ye libibaal na, u ti kɔr u ki toor kitork tii Uwumbɔr.
19 Ba pu? u nan pak ke Uwumbɔr ga ki ŋmaa fikr u nkun ni. Ni ye mbamɔn, waah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le Uwumbɔr nyan u nkun ngbaan ni. Ni naahn ke Abraham nan ki gaa u nyan ni nkun ni la.
20 Aisak nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le nan cha u nan bui waabim Jakob ni Esɔ ke Uwumbɔr ga ŋa tinyoor ŋa bi pu n‑yoonn mu choo na.
21 Jakob nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le nan cha u ŋa Uwumbɔr aanyoor ŋa waabo Josef aabim bilee pu buyoonn u nan ban u kpo na, le ki nyii waajaangbeedabil pu, ki doon Uwumbɔr.
22 Josef nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le waah nan ban u kpo na, u len ke Israel yaab ga nya Ijipt aatiŋ ponn ni, ki tuk bi ke bi yaa nan nyan kan, bi yoor waawon di buen.
23 Moses aate ni una aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le bi nan di u bɔr iŋmal itaa. Bi nan kan ke u ye ubo u ŋan sakpen na, kina pu na, baa nan san Ubɔr Faro aah nan siin ke bi ku bima Israel yaab aabijabim pu na aakaal.
24 Moses nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le waah nan chikr na, waa nan kii ke bi yin u ke Ubɔr Faro aabisal aabo.
25 U nan kii ke u ni Uwumbɔr aanib kpaan ji falaa, ke ni soor ni u ji titunwanbir aamɔɔn mu kaa yunn na.
26 U nan bee ke u yaa kan ŋisiibil Kristo pu kan, u ga nan kan tinyoor ti jer Ijipt aatiŋ aawankpal mɔmɔk na. Ba pu? utafal nan bi tinyoor ti Uwumbɔr ga tii u na ni la.
27 Waah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na le u nan nyan Ijipt aatiŋ ni, kaa san ubɔr na aah gee liŋuul pu na. Ni naahn ke u waa Uwumbɔr u unibɔn aanimbil aan ŋmaa kan u na la. Nima le u nan kpa limɔr le ki sil mbamɔm.
28 Waah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na le u nan bui Israel yaab ke bi kɔr ipihbi, ki di nsin gbaa gbaa ibisamɔi, aan Uwumbɔr aatuun u ga ku mbipolb na taa nan ŋa bi nibaa.
29 Israel yaab aah nan ban ke bi puur Limɔɔkal Aanyusakpem, baah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le nnyun nan yakr ki cha nsan tii bi, le bi puur. Ijipt aatiŋ aanib aah nan ban bi mu puur na, bi nan bee nnyun ni la.
30 Israel yaab nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le baah nan chuun manni Jeriko aatiŋ aagon iwiin ilole na, ŋi nan lir.
31 Rahab, u nan ye upiidagoor na, nan gaa Uwumbɔr ki kii, ki chann bipepekb tichann. Waah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le baa nan ku u buyoonn bi kuln waatiŋ aanib bi kaa kii Uwumbɔr aamɔb na.
32 Tɔ, m ga ki len ke ba? Maa kpa n‑yoonn ke m len Gideonn, ni Barak, ni Samsonn, ni Jefta, ni David, ni Samuel, ni Uwumbɔr aabɔnabtiib aabɔr.
33 Baah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le bibaa nan nyaŋ ŋitimbol aajab, bibaa mu tun lituln li ŋan na, bibaa mu kan Uwumbɔr aah puu tipuur ti na, bibaa mu muib ichinn aamɔi, i taa ŋa bi nibaa.
34 Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, mmii sakpiin aa nan ŋmaa ŋa bi nibaa. Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le bi nan nyan kijuk aakun ni. Bibaa mu nan ye bidaburb, le baah gaa Uwumbɔr ki kii pu na, bi nan kan mpɔɔn. Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le bi kan mpɔɔn bi ti to butɔb ki nyaŋ baadim.
35 Bipiib bibaa aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le biyaab bi kpo na nan fikr nkun ni.
Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le binib gbaa ku bi. Baa yii Uwumbɔr ke bi nyan bibaa nkun ni. Bi nan pak ke bi ga kan limɔfal li ŋan ki jer dulnyaa wee aamɔfal na paacham.
36 Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le binib nan ŋa bi mbɔnyun, ki lue bi ŋinaalab, ki buu bi tikululn, ki laŋ bi kiyondiik ni.
37 Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le binib mae bi ŋitakpal ku bi. Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le bi chuu gii por bi ki ku bi. Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le bi nan [tɔŋ bi, ki] di kijaak aajuk ku bi. Bibaa mu aah nan gaa Uwumbɔr ki kii pu na, le bi nan ye bigiim, ki chuun pee ipiih, ni iŋoob aagban, ki jin falaa. Binib mu ŋa bi bakaa.
38 Bi nan ye biwɔwɔm, ki nan bi kipɔɔk ni, ni ŋijoo paab, ki koo titakpalunn ni, ni ibuu i bi kitiŋ ni na. Bi mu nan ye bininyaam ki jer dulnyaa wee aanib.
39 Binib ngbaan mɔmɔk nan gaa Uwumbɔr ki kii, nima le nan cha u len ke baabɔr ŋan. Bi mu aa kan tiwan ni u nan puu tipuur ke u ga tii bi na,
40 Ba pu? u nan ban ke u ŋa ti mu tiŋann sakpen la. U nan ban ke u di timi, ni bi mu, kpaan ŋa binib bi ŋan ti doo na la.