Balua ya Pauli kwa
Vafilipi
Ulongolelu
Pauli peavili muchifungu ayandiki balua kwa vandu vevakumsadika Kilisitu va ku Filipi mu mwaka wa 61 Yesu Kilisitu peamali kuvelekewa (musula ya 1:13). Yisadikika lukumbi lwenulo avi ku Loma, balua yeniyi ayandiki kwa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu vevavi muji wa Filipi.
Kangi tihotola kujiwula mambu gangi kuuvala muji wa Filipi muchitabu cha Matendu ga Mitumi. Filipi wavi muji mkulu wa pandu Makedonia.
Mewawa wenuwu wavi ndi msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu va kutumbula wewatumbuliwi ku Makedonia. Pauli na Sila vatumbwili msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu pevavili pamonga, na hati vakungiwi muchifungu kilu yoha pevavili kwenuko mumuji wenuwo Matendu (musula ya 16).
Kangi yihotoleka Pauli avi na mambu nunuyu mukuyandika balua yeniyi. Ayandiki balua yeniyo ngati fwasi ya kuvasengusa kwa njombi zevamtumili pevayuwini kuvya avikiwi muchifungu (musula ya 4:10-19).
Mewawa ahotwili kuvamanyisa ndava ya cheavili muchifungu, na akahengela balua yeniyo kuvamanyisa Timoti na Epaflodito kwa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu (musula ya 2:19-30). Muni vahotola kuvakalibisa na kutopesa ulongosi wavi.
Gegavi
Pauli itumbula kuyandika balua yaki kwa kuujambusa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu vevavi kumuji wa Filipi (musula ya 1:1-2).
Mwanakandahi akuvajovela mambu gangi ga malovi gegakumtindila, na mambu gangi geagawene kuvya gakumung'aha (musula ya 1:3-2:30).
Kangi akuvajovela malagizu gangi ga kugalanda mukutama muwumi wa Kilisitu Matendu (musula ya 3:1-4:9).
Kangi Pauli imalakisila kwa kusengusa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu va ku Filipi kwa njombi zevamupelekili na akuvajambusa (musula ya 4:10-23).
1
1 Nene Pauli na Timoti vatumisi va Yesu Kilisitu.
Tikuvayandikila nyenye vandu va Chapanga mwemuvi ku Filipi mwemuwungini na Kilisitu Yesu, pamonga na vachilongosi na vatangatila va msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu Yesu.
2 Tikuvaganila uteke na ubwina kuhuma kwa Chapanga kwa Chapanga Dadi witu na Bambu witu Yesu Kilisitu.
Pauli akuvayupila vandu va ku Filipi
3 Lukumbi lwoha nikumsengusa Chapanga penikuvakumbuka.
4 Lukumbi lwoha penikuvayupila mwavoha kwa Chapanga ndi nikuvayupila kwa luheku,
5 ndava ya kuwungana na nene mulihengu la kuvakokosela vandu Lilovi la Bwina kuhumila kutumbula hati lelu.
6 Hinu nimanya chakaka kuvya Chapanga mweatumbwili lihengu lenili labwina mumitima yinu, yati ayiyendeleza mbaka mu ligono lila la kubwela kavili Yesu Kilisitu.
7 Ndi chabwina nene kuvaholalela nyenye ndava nyenye muvi mugati ya mutima wangu. Ndava muni mwavoha nyenye muhanganila na nene muubwina weatipeli Chapanga mukukokosa na kulikengelela Lilovi la Bwina, hinu penivili mchifungu na kutumbula penalekekiswi.
8 Chapanga amanyili kuvya nijova chakaka pala penijova muuganu kwa mtima wangu woha, kwa uganu wewihuma kwa Kilisitu Yesu.
9 Nikumuyupa Chapanga uganu winu uyonjokesa neju na neju pamonga na kuumanya uchakaka na luhala lwoha,
10 muhotola kuhagula lijambu lelivi labwina neju. Penapo ndi yati mwivya vabwina changali uhakau wowoha pa ligono la kuwuya Kilisitu.
11 Wumi winu yati wimemeswa mambu gala geakugagana Chapanga mujila ya Kilisitu Yesu ndu ndava ya ukulu wa Chapanga na muni vandu vamtopesa na kumulumba Chapanga.
Kutama kwa kumuhengela Kilisitu
12 Valongo vangu, nigana mmanya kuvya mambu goha geganikolili gatangatili neju kudandasa Lilovi la Bwina.
13 Ndava ya genago valonda voha va nyumba ya nkosi pamonga na vangi voha penapa vimanya kuvya nivii muchifungu ndava nene nikumhengela Kilisitu.
14 Ndava ya kukungiwa muchifungu ndi kuvakitili valongo vamahele vahotola kuyima cha kusindimala kwa sadika kwa Bambu, hati vahotola kukokosa ujumbi wa Chapanga changali wogohi.
15 Chakaka vandu vangi vakumkokosa Kilisitu ndava vana wihu na luhonda, nambu vangi vakokosa Lilovi la Bwina la Yesu Kilisitu kwa mtima wabwina na kugana kuvatangatila vandu.
16 Vandu ava vihenga naha kwa mtima wa uganu muni vamanyili kuvya Chapanga anipeli lihengu lenili la kuyikengelela Lilovi la Bwina.
17 Nambu vangi vala vakulikokosa Lilovi la Kilisitu kwa mhutanu nambu lepi kwa mtima wa bwina. Viholalela mukukita genago vakuniyonjokesela mang'ahiso gangu muchifungu.
18 Hinu chindu lepi! Nene niheka ngati vandu vakumkokosa Kilisitu kwa kila njila, yivya kwa mtima wabwina amala kwa mtima uhakau, kavili yati niyendelela kuheka.
19 Ndi nimanyili kuvya chamukuniyupila na mu njila ya utangatila wa Mpungu wa Yesu Kilisitu, goha geganikolili nene yati nihuma muchifungu.
20 Nihuvalila kwa mnogo uvaha na kuhuvalila ndi kuvya katu yati nikola lepi soni kwa kuleka kuhenga gegiganikiwa ndava ya Yesu Kilisitu. Ngati chanahengili kadeni. Na hinu nisadika wumi wangu yati ukumpela utopesa Kilisitu nivya mumi amala nifwili.
21 Kwa nene kuvya mumi ndi kumuhengela Kilisitu hati kufwa ndi chindu chabwina neju kwangu.
22 Nambu ngati mukutama yati nihotola kuhenga lihengu la kuvatangatila vandu vangi. Hinu nimanyili lepi? Nihagula loki!
23 Nihutwa kuni na kuni mambu aga gavili. Ninogela kuuleka mulima uwu muni nihambayi kutama pamonga na Kilisitu, lijambu lelivii labwina neju,
24 nambu chabwina neju kwinu nyenye ngati niyendalili kutama.
25 Namwene nimanyili chakaka kuvya yati niyendelela kutama na nyenye voha muni muvatangatila muusadika na muvya na luheku musadika yeniyo,
26 Hinu penivya na nyenye kavili, yati mwivya na chindu cha kumekela neju ndava yangu muwumi wa kuwungana na Kilisitu Yesu.
27 Hinu, lijambu leliganikiwa ndi kuvya matendu ginu gavyai ngati cheligana Lilovi la Bwina la Kilisitu muni ngati nihotwili kuwuya kwinu amala nakuhotola, muni nipata kuyuwana kuvya musindimili kuyima muvi mtima umonga na mtovana ngondo kwa mtima umonga. Ndava ya kuyikengelela sadika yeyiletwa na Lilovi la Bwina.
28 Mkotoka kuvayogopa vamakoko vinu, nambu mvya vakekesi magono goha, na yeniyo yikuvalangisa kuvya vene yati vihoto lepi, nambu nyenye mukuvahotola muni Chapanga mwene ndi mweakuvapela uhotola.
29 Muni nyenye mudinduliwi mlyangu wa kumhengela Kilisitu lepi kumsadika ndu, nambu mewa mukung'aiswa ndava ya mwene.
30 Hinu mwihotola kuvya pamonga na nene mukutovana ngondo. Ngondo yeniyi ndi yila yemwalolili yanatovana kadeni pala nakona nitovana hinu ngati chemwiyuwana.