13
Banabé norĩ hã tinhimiromhuri na te te ĩsãna'rata zahuré zé wasu'u
1 Tawamhã Ãtizotiza ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa norĩ hã duré dama rowahutu'wa norĩ hã te 're si'ubumro, ĩsazei'wa norĩ wazari. Ãne ĩsisi za'ra hã: Banabé hã, duré Simi'ã hã, ĩsisi amo hã Hâira na; duré Rusizu, Sireni ãma aré 're ĩsãmra mono hã; duré Saru hã, duré Mana'ẽ hã, apito Erodihi siwadi aré, Mana'ẽ hã, Erodihi nhorõwa ãma siré prédub zahuré wa.
2 Tawamhã nimahã bâtâ na ma tô ta norĩ hã saihuri ãna asimro a'â, Wanhib'apito ãma wata za'ra da. Taha wa, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã ãne tãma waihu'u za'ra:
— Banabé norĩ ma, wa tô romhuri hã pisutu zahuré, Saruhu me. Te te ĩ̱ma 're romhuri zahuré mono da, wa tô ĩ̱sima pisutu zahuré, ta norĩ hã. Taha wa, te ĩpisutu zahuré zéb zarina, te za oto tãma ĩpisutu za'ra wa'wa, asiti wa'aba oto neb zahuré da. — Ãne ma tô tãma waihu'u za'ra.
3 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, te duré mreme zu, saihuri ãna. Tinhib'rada ma tô ĩ'rãi ãma sa'ra za'ra, Banabé norĩ 'rã nhisiwi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te tãma ĩwaihu'u za'ra zéb zarina, te te tãma pisutu za'ra da, romhuri hã. Taha parip si, ma tô siwi satõrĩ zahuré, neb zahuré da oto.
Sipri ãma Banabé norĩ te te ĩromhuri zahuré zé wasu'u
4 Tawamhã Banabé norĩ hã ma tô tineb zahuré, Saruhu me. 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani ré, ma tô tineb zahuré, Sere'usiza na 'ri nho'õmo nhisi u. Ta hawi, te duré tineb zahuré, Sipri na rob'ré za'iti nhisi u. Rowa'u'u na uba'renem na ma tô saprĩ zahuré, dame.
5 Tawamhã ma tô aimasisi zahuré, Saramina na 'ri nho'õmo nhisi u. Tame ma tô tinhimiromhuri na sãna'rata zahuré. Zudezu norĩ te, rowahutuzé mono bâ, ma tô tame 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã dama sadawa wasu'u zahuré. Zuwã Marcusi hã ma tô ĩme timorĩ zahuré, romhuri na te te pawaptob zahuré da.
6-8 Sipri na rob'ré za'iti nhisi wa'wai baba, si'aba'réi wamhã, ma tô aihutu, Paposi na 'ri nho'õmo nhisi u. Tame abzé tede'wa hã ma tô sõpẽtẽ za'ra, zudezu norĩ siré hã, Bazezusi na ĩsisi hã. Deredu norĩ nhiminhisi na hã Erima na ĩsisi amo hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa newa, te taré te te dama 're rowasu'u. Danhib'apito siwadi, Bazezusi hã. Sézi'u Paru na danhib'apito nhisi hã. Ta hã, rosa'rata waihu'u pese 'wa. Tawamhã ma tô sô tihârâ zahuré, Banabé norĩ zô Saruhu me, te te wapari pese da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u hã. Tawamhã Erima hã abzé tede'wa hã ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u hã tiwi wẽ'õ zahuré, danhib'apito hã Zezusihi wasu'uwẽ te te saze tõ da.
9 Tawamhã Saru, Paru na ĩsisi amo hã ma tô aptete, 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani na. Taha wa, abzé tede'wa te te 'madâ'â sina,
10 ma tô tãma tinha, ãne:
— Wa'uburé 'ra, a hã. Uburé ĩwẽ nhitob'ru, a hã. Aihâimana nhipese di. Ĩwasété si, te asima 're ĩ'azawi pese mo. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã wẽ nherẽ, te dawi ãma 're ĩ'azaprĩ u'âsi mo, ĩwasétére na.
11 Ãhãna, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za ai'azâ. Tawamhã te za a'â atob'a. Bâtâ nhimirowa'a hã 'madâ'â õ di za a'â. — Ãne te tãma tinha, Paru hã.
Tawamhã awa'awi, ma tô titõmozazu, Erima hã. Ma tô tiwi tirobra duré, tob'a wa. Taha wa, ma tô te te nasi rob'upi dazô, ni'wa hã te te saprõni da.
12 Tawamhã danhib'apito hã aibâ ĩtob'a na te te 'madâ'â wamhã, ma tô saze, sena na Zezusihi wasu'uwẽ hã. Wanhib'apito nhimiroti na ma duré titob'uzu.
Ãtizotiza amoi ãma Paru norĩ te te ĩromhuri zahuré zé wasu'u
13 Tawamhã Paru norĩ hã te ai'aba'ré, Paposi hawi, Pãpiriza na danhipti'a nho'õmo nhisi u. Rowa'u'u na uba'renem na te ai'aba'ré, dame. Tane nherẽ, Zuwã Marcusi, ĩme morĩ zahuré õ di. Ma rẽme zahuré, Zeruzarẽ u morĩ da apâ. Pãpiriza u sihutu wamhã, Peredi na 'ri nho'õmo nhisi u te ai'aba'ré, Paru norĩ hã.
14 Ta hawi, te duré ai'aba'ré, Pisidiza na danhipti'a nho'õmo nhisi u. Tawamhã ma tô aihutu, Ãtizotiza na 'ri nho'õmo nhisi u. Sihutu wamhã, sabadu na ma tô asisi, zudezu norĩ te, rowahutuzéb u. Tame te asimro ni.
15 Tawamhã ma tô ni'wa hã dama sõré, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti na Mozési te te ĩrob'ui'érézém na hã. Ĩsadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ nhimi'ui'éré hã te duré dama sõré. Te te sõré za'ra parimhã, rowahutuzéb ãma 're da'anhimi'rui mono 'wa hã ma tô Paru norĩ hã ãne 'mahârâ za'ra, te te dama rowasu'u za'ra da:
— Wasiré Izarazéhé nhihudu norĩ, asima wẽ za'ra wa'aba wamhã, te za wama ĩrowasu'u za'ra wa'wa, wama robze za'ra da. — Ãne ma tô 'mahârâ za'ra.
16 Taha wa, Paru hã hâiwi ma tô za. Tinhib'rada, ma tô dama wẽ, ari'iwi dasi'ubumro da. Tawamhã te dama tinha, ãne:
— Wasiré Izarazéhé nhihudu norĩ, ĩ̱wapari za'ra wa'aba. Duré zudezu'õ norĩ, a norĩ wa'aba zama wasiré õ nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're aiwata za'ra wa'aba mono norĩ hã, ĩ̱wapari za'ra wa'aba.
17 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã Izarazéhé nhihudu norĩ nhib'apito hã ma tô wahi'rata norĩ hã sima pisutu za'ra, ãma sib'a'uwẽ za'ra da. Ĩsihudu sidâpâsi, ma tô te te 're apawapto, sitébré da, Ezitu ãma tisiré'õ norĩ 'rata 're si'ubumroi mono ré hã. Ta hawi, ma tô sani za'ra, tiwaihu'u pese na.
18 A'ubuni wi, 're dahâimana za'ra mono ré, ma tô te te 're da'ab'madâ'â pese, ãma 're dazaihâ popo'o za'ra mono nherẽ. 40 na ma tô da'ãma tiwahu, a'ubuni wi te te 're da'ab'madâ'â mono ré hã.
19 Cana'ã na romnhisi ãma ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã da'uprosi. 7 na dapoto mono bâ ma da'uprosi, a'uwẽ norĩ hã, ĩwa 're ĩdasi'ubumroi mono hã. Tawamhã tinhib'a'uwẽ ma, ma tô sõmri za'ra ti'a hã, Izarazéhé nhihudu norĩ ma.
20 Ĩwa dawi 're rob za'ra mono ré hã, 450 na ma tô ãma tiwahub za'ra.
— Tawamhã dama ĩmreme pire norĩ hã misi sidâpâsi ma tô dama pisutu za'ra, ĩsadawa para dama rowairébé'wa 're hâimana za'ra mono da, Samuwé hã ĩpotozéb u. Tawamhã ma tô podo, Samuwé hã. Prédu wamhã, ta hã ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te dama 're sadawa wasu'u. Ta hã ĩsadawa wasu'u 'rata 'wa, Samuwé hã.
21 Tawamhã Izarazéhé nhihudu norĩ hã ma tô tiwi waptẽrẽ za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wi, ni'wa hã danhib'apito ne, te te 're ĩda'uwati mono da hã, te te pisutu da. Taha wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô tãma hâiba nhomri za'ra, Sau hã da'uwati'wa da. Sauhu mama hã, Tisi na ĩsisi hã. Bẽzamihĩ nhihudu ta hã, Tisi hã. Sau hã te te 're da'uwati mono ré hã 40 na ma tô ãma tiwahu.
22 Tawamhã te te oto 're da'uwati mono tõ da, ma tô waze, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Ĩsa'u hã ma tô Dawi hã dama hâiba nho, da'uwati'wa da oto. Ta hã ma tô duré wẽsã oto. Ãne te te ĩwẽsãmrizé hã: “Dawi hã Zéséhé 'ra hã ĩ̱ma wẽ di. Ĩ̱nhimiroti te te ãma uwaimrami da, te za te te 're ĩ̱wapari u'âsi.” Ãne ma tô Dawi hã wẽsã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã.
23 Dawihi nhihudu uwaibaba, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã pisutu Zezusi hã, Izarazéhé nhihudu norĩ nho'reptui'wa da hã. Wahi'rata norĩ ma, te te ĩropisutuzéb zarina, ma tô pisutu.
24 Zezusi hã tinhimiromhuri na te te dama sãna'rata õ ré, ma tô Zuwã Batita hã te te dama 're rowahutu, wasiré Izarazéhé nhihudu norĩ ma, dawasété wi 're dasipizari za'ra mono da, duré â dawabzuri hã da te 're 'manharĩ za'ra mono da.
25 Tawamhã tinhimiromhuri te te ĩsazârizéb u romhutu wapsi, te dama siwasu'u, ãne: “Cristuhu zô te 're asimipari za'ra wa'aba mo. Tawamhã te ĩ̱'ãma 're ĩrosa'rata za'ra wa'aba mo, Cristuhu newa, Danho'reptui'wa da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩ̱pisutu newa. Tazahã, ta hãi õ di, wa hã. Ĩ̱za'u si ĩ̱ma ĩpire hã te za wei mo. Wei wisi wapsi, wa hã tãma ĩ̱wapure di za. Tãma ĩ̱wapure wa, ĩpara'uza wasisizé, te apâ tiwi wasihu waihu'u õ di za, ĩ̱nhisé wa.” Ãne te dama siwasu'u, Zuwã Batita hã. — Ãne ma tô Paru hã dama rob'rãzarõtõ, dahi'rata nhihudu uwaibaba, Zezusi we ĩmorĩzém na hã.
26 Te duré dama tinha:
— Wasiré Abra'ãhã nhihudu norĩ, ĩ̱wapari za'ra wa'aba, duré zudezu'õ norĩ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're aiwata za'ra wa'aba mono norĩ zama. Uburé wa'udâna ma tô ĩwasu'uwẽ hã wei watẽme satõrĩ za'ra, wahâiba mono bâ, danho'reptuzé wasu'u hã.
27 Zeruzarẽ ãma 're ĩsi'ubumroi mono hã, duré tame dama ĩpire norĩ zama, Zezusi hã Danho'reptui'wa na te te waihu'u za'ra õ di. Sabadu sidâpâsi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ nhimi'ui'éré hã da te dasima 're sõré za'ra mono nherẽ, ĩwasu'u hã te te waihu'u za'ra õ di, ta norĩ hã. Taha wa, Zezusi hã dâ'â da, te te siwi ãma roti wamhã, te te waihu'u za'ra ãna, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ nhimirowasu'u hã siwi ãma uwaimra, si'uihâ na.
28 Zezusi hã marĩ ĩwasédé hã te te 'manharĩ õ nherẽ, ma tô õ norĩ hã siwi waptẽ, Piratuhu wi, da'wapéi'wa norĩ hã te te siwi wĩrĩ da, wasété ré ne.
29 Tawamhã Zezusihi ãma uburé 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme ui'éré 'rada hã te te siwi ãma uwaimrami parip si, ma tô siwi si'ra, wedepo'o nhonhi'rãmi hawi. Ma tô siwi tisẽ, ẽtẽ zahâpâ wa, ab're 're.
30 Tane nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, ma tô apâ hâiwa'utu, dâ'â uptabi nherẽ.
31 Tawamhã apâ hâiwa'utu pari, ma tô nasi dama sihâi'ré, bâtâ ahâ na, Zezusi hã. Darireza hawi, Zeruzarẽ u aré ĩsiré ĩsi'aba'ré norĩ ma, ma tô nasi sihâi'ré. Ta norĩ hã te oto te te dama 're wasu'u wẽ za'ra Zezusi hã, Izarazéhé nhihudu norĩ ma.
32 — Wa norĩ zama ĩwasu'uwẽ hã wa te aima sõmri za'ra wa'aba da, wa ai'rata wahâimana za'ra wa'aba ni.
33 'Re ĩhâimana u'âsi mono, wahi'rata norĩ ma, te te ĩropisudu hã ma tô wama ãma uwaimrami za'ra oto, wasiré ĩsihudu norĩ ma. Zezusi hã ma tô apâ hâiwa'udu. Apâ ĩhâiwa'utuzé wasu'u na 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma danho're na rob'ui'éré, ĩsãna'remhã, te wama wasu'u, ãne:
“A hã ĩ̱'ra. Ã bâtâ na aihâiwa'utuzé bâtâ na wa za Aimama na aima 're ĩ̱hâimana.”
34 — Duré ãma rob'ui'éré 'rata hâiba amo hã te duré wama wasu'u 'Re ĩhâimana u'âsi mono, Zezusi dâ'â uptabi nherẽ, apâ za te te ĩhâiwa'utuzém na, dâ'â u'âsi nomro tõ da. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te tinha:
“Dawihi ma, tô sena marĩ ĩwẽ na te tãma ĩropisutuzém na wa za taha u'âbâ aima ãma uwaimrami za'ra wa'wa.”
Ãne ĩmreme na rob'ui'éré hã.
35 Ĩhâiba amo na rob'ui'éré ĩsãna'remhã, te duré wama wasu'u:
“Te te aima 're ĩromhuri wẽ u'âsi mono hã dâ'â wamhã, rẽme õ di za, hâiba 'ro tõ da.”
Ãne te wama wasu'u. — Ãne te Paru hã dama rob'rãzarõtõ, rowasu'u 'rata na hã.
36 Te duré dama rowasu'u:
— Dawi hã ti'ai ãma 're morĩ ré, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma sina uwaimra, te te tãma ĩpisutuzéb zarina. Te te sina tãma uwaimrami pari, ma tô dârâ, Dawi hã. Ĩhi'rata norĩ 'ru ãma ẽtẽ zahâpâ wa ab're wa, ma dasiwi sẽrẽ ni. Da te dasiwi sẽrẽ wamhã, ĩhâiba hã ma ti'ro.
37 Tane nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono apâ te te ĩhâiwa'udu hã, 'roi õ di. Hâiba wẽ na ma tô apâ hâiwa'utu.
38-39 Wasiré norĩ, ma'ãpé aihĩni ĩ̱wapari pese za'ra wa'aba, tô sena na waihu'u za'ra wa'aba da. Danho'reptuzé wasu'u hã wa za aima waihu'u za'ra wa'wa. Zezusi hã, dawasété pari'wa. Duréihã, Mozési hã ma tô wahi'rata norĩ ma ãma rowasu'u za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti na. Ĩsimiroti zarina 're dahâimana za'ra mono nherẽ, dawasédé da te dasima 're pari waihu'u za'ra mono õ di, ãma. Tane nherẽ, ãhãna Zezusi hã da te dasina 're umnhasi za'ra mono wamhã, dawasédé te te oto da'ãma 're ĩ'ab'madâ'â mono õ zarina, te za oto te te 're da'awẽsãmri.
40-41 Duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa hã ma tô ãne na ãma rob'ui'éré, 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme na, ãne:
“'Re aihâimana za'ra wa'aba mono ré, wa za niha dama rob'manha, ĩpipa na. Tawamhã za te dama ĩrob'manharĩzém na te za ãma 're asiwawã za'ra wa'aba mo, ni'wa hã te te ãma 're aipo're pu'u za'ra wa'aba mono nherẽ.
'Madâ'â za'ra wa'aba. A norĩ wa'wa hã ĩ̱'ãma aiwa'ẽ za'ra wa'aba norĩ hã, te za tãma 're a'rãmi za'ra wa'aba mo, ĩ̱nhimirob'manharĩ pipa ma. Tawamhã ĩ̱zadawa para te za ai'utõrĩ 'wa.”
Ãne 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme hã. Ma'ãpé ãma rosa'rata pese za'ra wa'aba za ãne na hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimirob'manharĩ pipa zé hã asina uwaimrami za'ra wa'aba tõ da. — Ãne te Paru hã dama rob'rãzarõtõ.
42 Tawamhã Paru norĩ hã zudezu norĩ te, rowahutuzém hawi pusi zahuré wi, ma tô waptẽrẽ zahuré ni, sabadu amo na te te dama rowasu'u na sahu zahuré da.
43 Tawamhã rowahutuzém hawi dawairébé wamhã, da'ahâ na te Paru norĩ siré ai'aba'ré ni, Banabéhé me, zudezu norĩ hã, duré zudezu'õ norĩ hã, zudezu norĩ hâimanazéb zarina 're ĩhâimana za'ra mono norĩ zama. Tawamhã ma tô tãma roti za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimipawaptobzém na siptete sina ãma 're hâimana u'âsi za'ra mono da.
44 Tawamhã sabadu amo na aihĩni ma tô tasi'rã'õtõ ni, 'ri nho'õmo ãma 're ĩdasi'ubumroi mono hã, Wanhib'apito zadawa wasu'u hã da te wapari za'ra da. Da'umro di, da te ĩwapari za'ra õ hã.
45 Tane nherẽ, da'ahâ na ĩdasi'rã'õno hã zudezu norĩ hã te te da'madâ'â za'ra wamhã, ma tô ãma da'ruiwapari za'ra. Tawamhã Paruhu mreme hã ma tô dawi wẽ'õ za'ra, zudezu norĩ hã. Taha wa, timreme na ma tô nasi ãma tãma wa'rãmi za'ra, Paruhu mreme wa'rãmi. Ma tô duré ãma tiwa'ẽ za'ra.
46 Tane nherẽ, pahi ãna ma tô Paru norĩ hã tãma nharĩ za'ra, zudezu norĩ ma, ãne:
— A norĩ wa'aba ma, uimrehẽne wa tô aima rowasu'u za'ra wa'aba ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u na hã. Tane hã tô, wẽ di. Tane nherẽ, taré newa, ma tô asiwi ĩwẽ'õ za'ra wa'wa, ĩwasu'uwẽ hã. Taha wa, ĩbâi õ di, hâiwa ãma rowẽ ãma 're ĩ'aihâimana u'âsi za'ra wa'aba mono zéb da hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata. Taha wa, wa za airẽme za'ra wa'aba ni, zudezu'õ norĩ ma, wa te tãma 're rowasu'u za'ra mono da oto.
47 Wanhib'apito hã ma tô ãne na wama roti za'ra oto:
“A norĩ wa'wa hã wa tô aipisutu za'ra wa'wa, zudezu'õ norĩ ma, 're rob'uiwẽ za'ra wa'aba mono da, ĩwẽ na, taha zarina te 're ĩda'anho'reptui mono zém na daro mono bâ ãma 're ropéi wa'aba mono da, dama.”
Ãne te wama roti za'ra, Wanhib'apito hã. — Ãne ma tô Paru norĩ hã tãma rowasu'u za'ra, Banabéhé me.
48 Tawamhã zudezu'õ norĩ hã Paruhu mreme te te wapari za'ra wamhã, toi uptabi za'ra di. Wanhib'apito zadawa wasu'u na ma tô tiwata za'ra. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, rowẽ na ĩ'rata 're hâimana u'âsi za'ra mono da, te te sima ĩpisutu za'ra norĩ hã ma tô saze za'ra, Zezusi hã.
49 Tawamhã Wanhib'apito zadawa wasu'u hã ma tô ropé, daza'rui mono bâ, tame danhipti'a nho'õmo ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ u.
50 Tane nherẽ, zudezu norĩ hã ma tô tame dama ĩpire norĩ hã wada'uri wasété za'ra, Paru norĩ zada hâimana za'ra da. Pi'õ norĩ hã ĩmreme pire norĩ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩwata za'ra mono norĩ, zudezu'õ norĩ, ta norĩ zama ma tô wada'uri wasété za'ra, sada hâimana za'ra da. Tawamhã ma tô ãma rowasété zahuré ni, Paru norĩ ãma, Banabéhé me. Ma tô tãma rob'ru zahuré ni, ta hawi danhipti'a nho'õmo hawi neb zahuré da, danhiti.
51 Tawamhã Paru norĩ hã ma tô tipara zapru hã wamirĩ zahuré, da'ãma dâ'â zahuré tõ da. Taha wa, õne haré ma tô tineb zahuré, Iconizu na 'ri nho'õmo nhisi u.
52 Tawamhã Zezusihi zazei'wa norĩ hã Ãtizotiza ãma 're ĩsi'ubumroi mono hã te 're to za'ra. 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani na ma tô aptete za'ra, ĩpẽ'ẽ mono bâ.