5
Utuba pamwango
1 Pawonire makundi a wanu, Insa akikwera pamwango, akikala. Na wanafunzi wake wakuka wakijumana naye.
Furaha yakweli
2 Akifungula kanywa, akanza kuwafunda akamba:
3 “Heri ndi wenye kuriwona usikini roho zawo
kamana ufalume wa binguni ndi wawo.
4 Heri ndi wenye kulalamika,
kamana wakuja kunyamaziwa.
5 Heri ndi wenye kurinyenyekeya,
kamana wakuja kuwa wenye ardhi.
6 Heri ndi wenye njala na nyotwa ya shariya,
kamana wakuja kwikutisiwa.
7 Heri ndi wenye utungu,
kamana newo wawoneriwa utungu.
8 Heri ndi wenye moyo swafi,
kamana wakuja kummona Mwenyezimungu.
9 Heri ndi wenye kupatanisa wanu,
kamana wakwitiwa wana wa Mwenyezimungu.
10 Heri ndi wenye kuhudiwa kwa sababu ya haki,
kamana ufalume wa binguni ndi wawo.
11 Heri kwenu wakati wamwiniwa,
na wamwandibiwa,
na wamubuniriwa kila namuna ya ulongo,
kwa sababu yangu omi!
12 Furahini na muwe radi pakulu, kamana thawabu yenu ndi ulu mbinguni. Kamana novyo ndi vyawandibiwe minabii wapitire kábula ya umwe.”
Munyu na nlangaza
13 Insa akizidi kusema javi: “Umwe ndi munyu mulumwengu‑mu! Munyu ukilamwa, cílungiriwa kinani? Auna nguvu tena, ila ukwefiwa kunundu, uluwatiwa na wanu.
14 Umwe ndi nlangaza mulumwengu‑mu. Kaya yakujengiwa pajulu ya mwango aifisiwa.
15 Hapana munu akoréza kandiyeru kufinika na tamboru, ila atula pajulu ya meza, iwamwarikire wanu piya wári nnyumba.
16 Kwa namuna moja novyo, ulangare nlangaza wenu mbere ya wanu, ipate wawone vitendo vyenu vyema, wansifu Baba wenu ári mbinguni.”
Kuhusu shariya
17 Cengine Insa kawambira kaamba: “Musidanizire kamba nija kufuja shariya za Taureti au vyawakifunda minabii. Sijire kuvunja, ila nija kutimiza.
18 Nukwambirani kweli kuwa, mpaka kwisa ka bingu na ardhi, aipo fataha wala shada isaka kulaviwa nTaureti mpaka vinu piya vitimiziwe.
19 Ndimana, munu afúja ezi ámuri‑zi, anta iwe noto moja tu basi, na kuwafunda wenziwe watende novyo, akuja kuwoniwa ntoto futi nkati ya ufalume wa binguni. Falakini afuláta ezi ámuri‑zi kuno akifunda, akuja kuwoniwa nkulu nkati ya ufalume wa binguni.
20 Basi, nukwambirani kuwa shariya yenu, ikitowa kupunda haki ya wanlimu wa shariya na Mafarizeu, amwingira futi ufalume wa binguni.”
Mambo a kukimiwa
21 Kawambira tena javi: “Musikira vyawambiriwe wámida, ‘Usiulaye. Olaya onse, imbidi ahukumiwe.’
22 Falakini omi nukwambirani kuwa piya-mwe mwenyé kunkimwira mwenziwe, imbidi ahukumiwe. Mwenyé kunkejeli mwenziwe, imbidi oke kumilandu. Mwenyé kumwita mwenziwe ‘zozo’, imbidi oke motoni.
23 Sambi, ikiwa kwankulavya swadaka yako julu ya uralu, nopo ukikumbukira kuwa mwenziwo kanawo dugudugu julu yako,
24 asa nopo swadaka‑yo mbere ya uralu‑wo, uke ukapatane kwanza na mwenziwo. Sambi, ukiludi, lavya swadaka yako.
25 Patana na aduwi wako upesi paúri naye munjira ipate asukupereke ka mwenyé kulamula, neye kukupereka ka amiri wa kalaboshu, wefyeriwe nomo.
26 Nukwambira kweli, visaka kuwa vyonse, aulawa‑mo mpaka uripe nzuruku kamili.”
Kuhusu uzinzi
27 Insa kawafunda tena javi: “Musikira vyayâmbiwe, ‘Usizinge’.
28 Falakini omi nukwambirani kuwa kila mwenyé kunnang'aníza mwanamuka ka kumperereza iye, kazinga futi.
29 Basi sambi, kamba rikukosesa riso rako ra nkono nriro, kotopola, wefye baidi yako. Kamana, ndi fadari kwako kwefya kifingo kimoja ca mwiri wako, koliko mwiri wako nzima kwingira motoni.
30 Na kamba ukukosesa nkono nriro wako, tupula nowo, wefye baidi yako. Basi, ndi fadari kwako kwasika kifingo cako kimojawapo, koliko mwiri wako nzima kwingira motoni.
31 Yambiwa novyo javi, ‘Amwása nkawake onse, ampe talaka.’
32 Falakini omi nukwambirani kuwa kila mwenyé kumwasa nkawake saíri kwa sababu ya uzinzi, muka‑yo antenza kuzinga. Na mwenyé kunlomba muka wakwasiwa, kankuzinga.”
Kuhusu kulapa
33 Insa akizidi kuwambira: “Musikira tena vyawâmbiriwe wámida: ‘Usilapire ulongo ila mutimize mbere ya Mola kulapa kwenu.’
34 Falakini omi nukwambirani kuwa usilapire kinu ciwa conse: wala binguni kamana ndi kiti ca Mwenyezimungu,
35 wala usilapire duniya, kamana ndi yaluwatira maulu ake, wala usilapire Yerusalemu kamana ndi kaya ya Nfalume Nkulu,
36 wala usilapire kiswa cako kamana auna uwezo wa kubadili nywiri zako kuwa nyelupa au nyerufi.
37 Basi, kusowera kwenu kuwe ‘aye’ íri ‘kweli aye’, ‘sivyo’ íri ‘kweli sivyo’. Ca kupunda epo conse, cilawa ka Mbaya.”
Kuhusu kuripirirana
38 Cengine kawambira kaamba: “Musikira vyayâmbiwe kuwa: ‘Riso kwa riso, rino kwa rino.’
39 Fala omi nukwambirani kuwa musishindane na wenye kukutendani ubaya. Kwasa javyo, ikiwa munu kakwibiya langu ra nkono nriro, zungunuka umpe langu ra upande mwengine.
40 Ikiwa munu kakukeshari atware anzu yako, kazaku rako nero mwasire.
41 Munu akukulazimisha kusukula kinu kilometuru moja, uka naye mpaka mbiri.
42 Munu akukulebela kinu kimojawapo, mpe, na munu akija kukukopa, nkopeshe usinture minyongo.”
Kuhusu kuwapenda maaduwi
43 Ikisa kawambira javi: “Musikira vyayâmbiwe, ‘Mpende mwenziwo, mwine aduwi wako.’
44 Fala omi nukwambirani javi: Wapendeni maaduwi wenu, na watendereni duwa wenye kukulumbatani,
45 ipate muwe wana wa Baba wenu ári binguni. Kamana awarisa juwa rake ka wema na wabaya, anyesa nvula ka wenye shariya na sawana shariya.
46 Kamana mukiwapenda wenye kukupendani, thawabuni yamupata? Sinovyo vyawatenda anta wenye kuripisa nsoko?
47 Mukiwadairi habari wenzenu basi, camutendire ndi cepi? Sinovyo vyawatenda anta wanu sawamwijiwa Mwenyezimungu?
48 Basi mukamilike kamba vyakamilike Baba wenu ári binguni.”